Ảo hóa

mí mắt chân trời mỏi

đầu núi nghiêng nghiêng tìm gối tựa

đêm về thơm giấc cỏ hoa

ảo hóa

bàn tay gió dậy

ngân hà nến ngọc lung linh

khung cửa lưng đồi bỏ ngỏ

sao băng vụt cháy lời kinh

vạn kiếp xoay quanh vòng mộng mị

đêm nay chợt thấy chân hình.

Bài này được làm một buổi khuya mùa thu năm 1970 dưới chân đồi Phương Vân am, nơi ẩn cư của Thầy tại rừng Othe. Ba câu thơ đầu nhẹ như gió thoảng. Bắt đầu từ câu thứ tư bỗng nhiên hơi thơ bừng dậy, khí thơ đi trang nghiêm và hùng vĩ như một thớt bạch tượng. Câu sao băng vụt cháy lời kinh giải tỏa năng lượng dồn lên từ bốn câu đi trước. Hai câu cuối trở lại sự thanh thản ban đầu nhưng tỉnh táo và khỏe khoắn dị thường. Đây là một trong những bài tôi hâm mộ nhất. Thầy có nhờ tôi gửi bài này cho thầy Đức Tâm của Trung tâm Văn hóa Liễu Quán Huế. Thầy Đức Tâm có cho biết là Thầy rất thích. Nếu chọn hai bài của thầy Nhất Hạnh để đưa vào sách Ngũ lục có lẽ tôi chọn bài này với bài Đại trượng phu.

Tác giả có phổ nhạc bài này, viết “nốt” thôi chớ không chia “tăng”, để người hát tự do. Anh Võ Đình đã minh họa bài thơ này bằng bút lông, bút sắt và mực tàu. Anh chị nữ thi sĩ Teo Savory dịch ra Anh văn như sau:

Illusion Transformed

horizon’s heavy eyelids

mountains leaning

                     seeking rest from earth’s pillow

at night fall

                     grass and flowers perfume sleep    

illusion shifts her veils

wind lifts up her hands

jade candles

                     shimmer in the silver river of the sky

the hillside’s open doorway frames

                     a falling star that writes

                     the sacred words in fire

ten thousands lives

                 are spinning, circling

                     dream’s illusion: the moment

                     of this night

                     reveals

         this word’s reality.