Khoa học và đời sống chánh niệm
Nhà khoa học nắm tay nhà đạo học như thế nào?
Về với khóa tu 21 ngày tại Làng thường là điểm hẹn của các bạn thiền sinh Tiếp hiện sau hai năm định kỳ. Nếu bạn có cơ hội tham gia một lần khóa tu 21 ngày, bạn sẽ cảm nhận có gì đó mới lạ trong đời sống quen thuộc của mình. Các bạn Tiếp hiện thường mang theo những gì gọi là thời cuộc để về thăm Làng. Bằng những kinh nghiệm thực tế, bằng những thách thức của đời sống công sở, gia đình và xã hội…, các bạn đã làm thăng hoa đời sống chánh niệm của mình và mọi người xung quanh. Rồi đến hẹn các bạn lại về Làng trồng thêm những khóm hoa tươi thắm hơn trong những buổi chia sẻ cùng nhau và chia sẻ với Thầy và tăng thân những băn khoăn trong cuộc sống… Niềm vui lại được nhân lên khi các bạn đồng hành cùng tăng thân xuất sĩ như anh chị em một nhà, cùng ngồi nghe Thầy ôn lại những điều căn bản về bước chân, hơi thở, nụ cười trong khi nghe chuông, rửa chén, đi, đứng, nằm, ngồi… Được gặp lại Thầy, rồi nhìn Thầy đi, Thầy ngồi, Thầy chia sẻ, Thầy uống trà và được cùng sống với gia đình áo nâu đã làm cho các bạn có thêm niềm tin và mạnh dạn buông bỏ những âu lo để sớm hòa nhập vào đời sống tăng thân.
Nhà khoa học nắm tay nhà đạo học là chủ đề quán chiếu cho khóa tu 21 ngày năm nay. Thầy đã viết một bức thư tâm sự với các nhà khoa học trẻ trong khóa tu mùa Đông vừa qua. Nếu bạn là một người thực tập lâu năm chắc hẳn bạn sẽ nhận ra đây là một bài tập khá hấp dẫn. Bức thư không chỉ hiến tặng cho cuộc đời tuệ giác của Thầy cùng tăng thân mà đó là cả tấm lòng thương cảm khi Thầy tận tình chỉ rõ những điểm sáng trong kinh văn mà Thầy đã khai đường bằng sự thực tập cần mẫn trong đời sống hằng ngày. Nhân dịp kỷ niệm 30 năm Làng Mai Thầy chỉ rõ có một con đường khai thông nỗi lo lắng và sợ hãi trong thời đại ngày nay, con đường cho nền đạo đức và tâm linh toàn cầu, con đường thực hành Năm Giới bằng đời sống chánh niệm. Và trên con đường ấy, nhà khoa học nắm tay nhà đạo học cùng đi. Bởi: “…Khoa học đã hé thấy được là không sự vật nào có sự tồn tại độc lập, tất cả đều chỉ là một phần của mạng lưới và mang mạng lưới trong tự thân mình. Các hạt điện tử không tồn tại độc lập, những lực tương tác giữa các điện tử với môi trường và với những hạt khác là một phần của chúng, hoặc là tất cả chúng. Cũng như một bông hoa chỉ được làm bằng những gì không phải là hoa: mặt trời, đám mây, đất, phân bón, người trồng hoa, v.v… Lấy ra khỏi bông hoa những yếu tố không phải bông hoa, thì bông hoa không còn. Một điện tử cũng thế, mà cả một tinh cầu cũng thế…” (Tâm sự với nhà khoa học trẻ)
Và “…Theo đạo Bụt, sự sống không phải chỉ có mặt ở đây mà là có mặt nhiều nơi khác trong vũ trụ bao la. Đó là cái thấy trong đạo Bụt về vũ trụ, đạt được do trực giác và được diễn tả một cách đơn giản hóa, cũng như cách diễn tả Siddhartha tiếp xúc với khổ đau của cuộc đời qua bốn lần đi dạo ngoài bốn cửa hoàng thành. Ta không nên so sánh cái diễn tả ấy với cái thấy của khoa học đang có về vũ trụ tinh hà. Bởi vì mục đích chính của đạo Bụt không phải là tìm hiểu vũ trụ mà là tìm hiểu cách thực tập để vượt thoát những sở tri chướng và phiền não chướng để con người có thể sống thảnh thơi hơn và an lạc hơn…” (Tâm sự với nhà khoa học trẻ)
Chắc hẳn nhà khoa học ngày đêm khám phá và tìm hiểu cũng vì muốn hiến tặng cho con người một đời sống thảnh thơi và an lạc hơn. Bởi vì: “…Nhà khoa học cũng là con người có khổ đau, muốn đi tìm hạnh phúc cho nên phải thấy được rằng đạo Bụt là một thứ khoa học thực tiễn với những phương pháp thực tiễn để chuyển hóa khổ đau và tạo dựng hạnh phúc.”
Nhà khoa học nội hướng
Bằng kinh nghiệm khổ đau cùng với tấm lòng yêu đạo mến đời, Thầy tinh chuyên cập nhật những vấn đề cần quan tâm và nhu yếu hạnh phúc ngày nay, Thầy lật lại những trang kinh xưa, hết lòng kế thừa những tuệ giác của Bụt, Tổ trong đời sống xuất gia để đóng góp cho một nền đạo đức và tâm linh toàn cầu trong đời sống hiện đại. Những tuệ giác ấy như những công cụ thiết thực giúp cho cuộc đời bớt khổ. Như bạn thấy, nếu nhà khoa học không ngừng chế tạo ra những dụng cụ mới giúp cho công trình khám phá thì công việc của nhà đạo học là kế thừa những cái thấy của khoa học và kiểm chứng bằng đời sống trực giác để nhận ra bản chất đích thực của khổ đau và hạnh phúc. Và trong khóa tu này, Thầy nhắn gửi với các bạn tham dự khóa tu rằng: nhà đạo học phải thanh tịnh hóa cái tâm khi dạy, học và sống. Thanh tịnh hóa thân tâm không dành riêng cho nhà đạo học, cho người xuất sĩ mà đó là công trình làm đẹp cho đời, là công trình của mọi người. Bạn cũng có thể vừa là một nhà khoa học vừa là một nhà đạo học. Nếu bạn muốn, bạn có thể trở về tự thân và bắt đầu khám phá công trình khoa học hấp dẫn này, sớm muộn gì bạn cũng sẽ nếm được hương vị ngọt ngào và niềm vui sống cùng khoa học nội hướng. Chúc bạn thành công!
Khóa tu 21 ngày (01/06 – 21/06/2012)