Từ điển Làng Mai – B

Ba cảm thọ (pháp số) Cảm thọ thứ nhất là lạc thọ – cảm giác dễ chịu. Cảm thọ thứ hai là khổ thọ – cảm giác khó chịu. Cảm thọ thứ ba là xả thọ – cảm giác trung tính, không khó chịu cũng không dễ chịu và cũng có thể chuyển thành khổ thọ hay lạc thọ. Cảm thọ có thể có nguồn gốc sinh vật lý hay tâm lý. Cảm thọ là lĩnh vực quán chiếu thứ hai được đề cập tới trong Kinh Quán Niệm Hơi Thở và Kinh Bốn Lĩnh Vực Quán Niệm. Ở Làng Mai, chánh niệm được thực tập thường xuyên để có thể nhận diện và chuyển hóa các cảm thọ theo hướng tích cực, chuyển hóa một xả thọ hay khổ thọ thành một lạc thọ. Ví dụ, nhức răng là một khổ thọ. Khi quán chiếu cảm thọ đó “Tôi đang thở vào và biết rằng tôi đang nhức răng. Tôi đang thở ra và mỉm cười với cái răng nhức của tôi”, ta thấy rằng không nhức răng là một hạnh phúc. Bình thường ta cho tình trạng không nhức răng là một xả thọ. Khi bị nhức răng, ta mới khám phá ra rằng không nhức răng quả là một lạc thọ, tức là khi đó một xả thọ, nhờ có yếu tố chánh niệm, đã chuyển thành một lạc thọ.

Ba học (pháp số) Giới, định và tuệ hoặc niệm, định và tuệ. Còn gọi là tam vô lậu học – ba phép thực tập giúp cho mình không còn sa đọa.

Ba lạy (pháp số, phép tu)
1. Một pháp môn thực tập của Làng Mai.
2. Sự thực tập lạy xuống (tiếng Anh là Touching The Earth) để buông bỏ, chuyển hóa và đạt tới vô sinh.

  • Lạy thứ nhất: Năm vóc sát đất, con tiếp xúc với tổ tiên và con cháu của con trong hai dòng tâm linh và huyết thống. Con có tổ tiên tâm linh của con là Bụt, các vị bồ tát, các vị thánh tăng và các vị tổ sư qua các thời đại, trong đó có các bậc sư trưởng của con đã qua đời hay còn tại thế. Các vị đang có mặt trong con, các vị đã truyền trao cho con những hạt giống bình an, trí tuệ, tình thương và hạnh phúc. Nhờ liệt vị mà con có được một ít vốn liếng của an lạc, tuệ giác và từ bi. Trong dòng tổ tiên tâm linh của con, có những vị mà giới hạnh, trí tuệ và từ bi viên mãn, nhưng cũng có những vị mà giới hạnh, trí tuệ và từ bi còn khiếm khuyết. Tuy nhiên con cúi đầu nhận chịu tất cả là tổ tiên tâm linh của con, vì chính trong con cũng có những yếu đuối, những khiếm khuyết về giới hạnh, trí tuệ và từ bi. Và cũng vì con biết trong con còn có những yếu đuối và khiếm khuyết ấy cho nên con mở lòng chấp nhận tất cả các con cháu của con, trong đó có những người mà giới hạnh, trí tuệ và từ bi đáng cho con kính ngưỡng nhưng cũng có những người còn đang chật vật, khó khăn và trồi sụp không ngừng trên con đường tu đạo. Ðiều này cũng đúng về phương diện huyết thống. Con chấp nhận tất cả các vị tổ tiên huyết thống của con về cả hai phía nội, ngoại với tất cả những đức độ, công hạnh và khiếm khuyết của các vị, cũng như con mở lòng chấp nhận tất cả các con cháu của con với những đức độ, tài năng và khiếm khuyết của từng người. Tổ tiên tâm linh và tổ tiên huyết thống của con, cũng như con cháu tâm linh và huyết thống của con, đều đang có mặt trong con. Con là họ, họ là con, con không có một cái ta riêng biệt; tất cả đều có mặt trong một dòng sinh mạng đang diễn biến mầu nhiệm.
  • Lạy thứ hai: Năm vóc sát đất, con tiếp xúc với mọi người và mọi loài đang có mặt với con giờ này trong sự sống. Con thấy con là sự sống mầu nhiệm đang dàn trải trong không gian. Con thấy con liên hệ mật thiết tới mọi người và mọi loài; tất cả những hạnh phúc và khổ đau của mọi người và mọi loài là những hạnh phúc và khổ đau của chính con. Con là một với những người sinh ra đã có khuyết tật, hoặc vì chiến tranh, tai nạn hay ốm đau mà trở thành khuyết tật. Con là một với những người đang bị kẹt vào những tình trạng chiến tranh, áp bức và bóc lột. Con là một với những người chưa từng có hạnh phúc trong gia đình, không có gốc rễ, không có bình an trong tâm, đói khát hiểu biết, đói khát thương yêu, đang đi tìm một cái gì đẹp, thật và lành để bám víu vào mà tin tưởng. Con là một với người đang hấp hối, sợ hãi không biết sẽ đi về đâu. Con là em bé sống trong nghèo khổ, tật bệnh, chân tay gầy ốm như những ống sậy, không có tương lai. Con là kẻ đang chế tạo bom đạn để bán cho các nước nghèo khổ. Con là con ếch bơi trong hồ mà cũng là con rắn nước cần nuôi thân bằng thân ếch nhái. Con là con sâu, con kiến mà cũng là con chim đang đi tìm kiếm con kiến, con sâu. Con là cây rừng đang bị đốn ngã, là nước sông và không khí đang bị ô nhiễm, mà cũng là người đốn rừng và làm ô nhiễm không khí và nước sông. Con thấy con trong tất cả mọi loài và tất cả mọi loài trong con. Con là một với những bậc đại nhân đã chứng được vô sinh, có thể nhìn những hiện tượng diệt sinh, hạnh phúc và khổ đau bằng con mắt trầm tĩnh. Con là một với những thiện tri thức hiện đang có mặt rải rác khắp nơi trên thế giới, có đủ bình an, hiểu biết và thương yêu, có khả năng tiếp xúc với những gì nhiệm mầu, có khả năng nuôi dưỡng và trị liệu trong sự sống, và cũng có thể ôm trọn thế gian này bằng trái tim thương yêu và hai cánh tay hành động của quý vị. Con là người có đủ an lạc và thảnh thơi, có thể hiến tặng sự không sợ hãi và niềm vui sống cho những sinh vật quanh mình. Con thấy con không hề đơn độc. Những bậc đại nhân hiện đang có mặt trên đời; tình thương và niềm vui sống của họ đang nâng đỡ con, không để con đắm chìm trong tuyệt vọng và giúp con sống đời sống của con một cách an vui, trọn vẹn và có ý nghĩa. Con thấy con trong tất cả các vị và tất cả các vị trong con.
  • Lạy thứ ba: Năm vóc sát đất, con buông bỏ ý niệm về hình hài và thọ mạng. Con thấy được thân tứ đại này không đích thực là con, con không bị giới hạn trong hình hài này. Con là tất cả dòng sinh mạng tâm linh và huyết thống từ nghìn xưa liên tục diễn biến tới nghìn sau. Con là một với tổ tiên của con, con là một với con cháu của con. Con là sự sống biểu hiện dưới vô lượng hình thức. Con là một với mọi người và mọi loài, dù an lạc hay khổ đau, vô úy hay lo lắng. Con đang có mặt khắp nơi trong giờ phút này, và từ quá khứ cho tới tương lai. Sự tan rã của hình hài này không động được tới con, như một cánh hoa đào rơi không làm cho sự có mặt của cây hoa đào suy giảm. Con thấy con là một con sóng trên mặt đại dương, bản thể con là nước trong đại dương. Con thấy con trong tất cả các con sóng khác và tất cả các con sóng khác trong con. Sự biểu hiện hay ẩn tàng của hình tướng con sóng không làm suy giảm sự có mặt của đại dương. Pháp thân và tuệ mạng của con không sinh mà cũng không diệt. Con thấy được sự có mặt của con trước khi hình hài này biểu hiện và sau khi hình hài này biến diệt. Con thấy được sự có mặt của con ngoài hình hài này, ngay trong giờ phút hiện tại. Khoảng thời gian tám, chín mươi năm không phải là thọ mạng của con. Thọ mạng của con, cũng như của một chiếc lá hay của các vị Bụt Thế Tôn, là vô lượng. Con thấy con vượt thoát ý niệm con là một hình hài biệt lập với mọi biểu hiện khác của sự sống, trong thời gian cũng như trong không gian.

Ba sự quay về nương tựa (pháp số, bài nhạc) 1. Nương tựa Bụt, nương tựa Pháp, nương tựa Tăng. Cũng là tâm quy, ba quý hay là ba quý y. 2. Một bài hát do Thầy Làng Mai viết lời và phổ nhạc: Con về nương tựa Bụt. Người đưa đường chỉ lối cho con trong cuộc đời. Namo Buddhaya. Con về nương tựa Pháp. Con đường của tình thương và sự hiểu biết. Namo Dharmaya. Con về nương tựa Tăng. Đoàn thể của những ai nguyện sống cuộc đời tỉnh thức. Tăng đoàn Namo. Đã về nương tựa Bụt, con đang có hướng đi sáng đẹp trong cuộc đời. Namo Buddhaya. Đã về nương tựa Pháp, con đang được học hỏi và tu tập các pháp môn chuyển hóa. Namo Dharmaya. Đã về nương tựa Tăng, con đang được tăng thân soi sáng, dìu dắt và nâng đỡ trên con đường thực tập. Tăng đoàn Namo. Về nương Bụt trong con, xin nguyện cho mọi người thể nhận được giác tính sớm mở lòng Bồ Đề. Namo Buddhaya. Về nương Pháp trong con, xin nguyện cho mọi người nắm vững các pháp môn cùng lên đường chuyển hóa. Namo Dharmaya. Về nương Tăng trong con, xin nguyện cho mọi người xây dựng nên bốn chúng nhiếp hóa được muôn loài. Tăng đoàn Namo. Buddham saranam gaccha mi. Pháp saranam gaccha mi. Sangham saranam gaccha mi.

Ba viên ngọc quý (pháp số) Tức là tam bảo. Bụt – phiên âm từ chữ Buddha của tiếng Magadhi nghĩa là người tỉnh thức, người có tự do, có an lạc, có tình thương và sự hiểu biết. Viên ngọc quý này cũng có nghĩa là tính Bụt, là khả năng tỉnh thức trong mỗi người. Pháp (Dharma) – con đường của sự tỉnh thức. Con đường này đã được Bụt tìm ra và chỉ dạy cho chúng ta. Tăng (Sangha) – đoàn thể những người đang cùng nhau thực tập đạo đức tỉnh thức và cùng đi trên con đường giác ngộ. Tam bảo không phải chỉ là đối tượng của đức tin, mà phải là đối tượng của sự thực tập trong đời sống hàng ngày. 

Bác Cả (tên gọi) Danh từ các thầy và các sư cô Làng Mai dùng để gọi bác Lê Nguyên Thiều (xem Lê Nguyên Thiều)

Bác Tư (tên gọi) Tác giả của những bài thiền ca mang âm hưởng lối hát lối đối đáp Nam Bộ mà thiền sinh từ Nam chí Bắc đều hâm mộ như : Thiền Hành (điệu ngũ điểm qua Bài Tạ), Thiền Trà (điệu Hành Vân), Thở (Lý Con Sáo Nam), Thương Bông Hường… Bác Tư được Sư Cô Chân Không mời từ Úc Châu sang Làng Mai để dạy đàn tranh cho thanh thiếu niên Việt. Đây chỉ là cớ phụ để bác bớt giận và dần dần ý định dùng súng bắn chết vợ, hai con gái (một cô là y sĩ một là luật sư), con trai (kỹ sư) rồi tự sát luôn. Ở Làng hơn một năm Bác Tư vẫn chưa bỏ được ý định giết các con và tự sát. Nhưng phép Bụt nhiệm mầu từ từ thấm vào bác. Cuối năm thứ hai, khi được Thiền Lạy lần đầu, bác Tư đã khóc và tinh chuyên thực tập mỗi ngày, ba tháng sau bác chuyển hóa 100%. Gương mặt của Bác đã trở nên thật hiền, thật từ bi. Trở về lại Úc, từ chỗ là kẻ thù, Bác trở nên vừa cha ruột vừa cha tinh thần của tất cả các con, dàn xếp và hòa giải nhiều tranh chấp giữa các con vốn đã lớn. Hai năm sau bác bị ung thư gan và hôn mê sắp tắt thở khi hai mạch máu trong gan bị vỡ. Nghe tiếng Sư Cô làm thiền hướng dẫn qua điện thoại (!) trực tiếp vào phòng hồi sức trong bệnh viện, bác tỉnh dậy và phục hồi sức hồi khá nhanh. Sau năm tháng tĩnh dưỡng Bác Tư (trai) và sư cô Phước Hải (vốn là bác Tư gái), cùng hai cô con gái qua Làng Mai với ý định cả ba cha con ở lại xuất gia. Nhưng nhân duyên chưa đủ nên cuối cùng cả gia đình trở về lại Úc sau hai năm tu học tại Làng. Bệnh ung thư gan bộc phát lại và bác Tư đã ra đi thật bình an với nụ cười trên môi. Điều này đã gây niềm tin cho không biết bao nhiêu là bạn bè. Sau đây là lời của bài Thiền Hành, bài hát đã trở nên quen thuộc đối với rất nhiều bạn thiền sinh về Làng Mai tu tập: Thở đều theo bước thảnh thơi, ta mỉm miệng nở luôn nụ cười. Đằng xa trời đất bao la, phút giây hiện tại là phút giây tuyệt vời. Tuyệt vời là vẻ đẹp của đất trời. Tuyệt vời là ta ở đây, có thầy có bạn có luôn nụ cười. Còn thở là ta còn sống, bước đều là còn đủ hai chân. Còn thấy đường để ngắm thiên nhiên, vậy là sướng quá tiên trên trời…

Bách Nghiêm (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, quốc tịch Hoa Kỳ, sinh năm 1980, tập sự xuất gia năm 2002 (22 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 8 tháng 2 năm 2003 tại chùa Pháp Vân – Làng Mai, pháp danh Tâm Nguyên Đức, pháp tự Chân Bách Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Hồ Đào. Thọ giới lớn ngày 14 tháng 1 năm 2006 trong đại giới đàn Cổ Pháp. Nhận truyền đăng ngày 21 tháng 2 năm 2011 trong đại giới đàn Lắng Nghe với bài kệ truyền đăng:
Vườn xưa tùng bách đứng trang nghiêm
Tiếng gió trong cây giảng đạo thiền
Hơi thở đã về chân đã tới Đâu cần lao nhọc tới
Tây thiên.
Là đệ tử thứ 178 của Thầy Làng Mai. Sư cô Bách Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bạch Vân
1. (cơ sở) Một cư xá tại đạo tràng Thanh Sơn, tu viện Rừng Phong.
2. Bạch Vân (Trời Bạch Vân) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1991, thọ giới Sa Di ngày 16 tháng 6 năm 2019 (28 tuổi) tại Tu viện Vườn Ươm, pháp danh Tâm Phương Tùng, pháp tự Chân Trời Bạch Vân, thuộc gia đình xuất gia Cây Nguyệt Quế. Thọ giới lớn ngày 10 tháng 2 năm 2023 trong đại giới đàn Trừng Quang. Là đệ tử thứ 1104 của Thầy Làng Mai, thầy Trời Bạch Vân thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bài Tụng Hạnh Phúc (bài tụng) Một bài tụng được sử dụng trong các công phu sáng hoặc chiều tại các thiền viện, có thể dùng cho cả hai phái Thiền tông và Tịnh Độ tông. Có trong sách Nhật Tụng Thiền Môn năm 2000 và Nghi Thức Tụng Niệm Đại Toàn.

Ban chăm sóc (chức vụ) Một ủy ban do toàn chúng của mỗi xóm bầu ra để giúp Hội đồng Giáo Thọ và Hội Đồng Tỳ kheo (ni) trong việc chăm sóc các sinh hoạt của đại chúng, phối hợp với các chùa khác trong đạo tràng điều hành và tổ chức lễ lược, tổ chức các khóa tu. Ban này gồm có cả các vị tỳ khưu (tỳ khưu ni), sa di (sa di ni) và các cư sĩ thường trú, được bầu mỗi năm một lần, hoặc hai lần, người được bầu không nhất thiết phải có hạ lạp cao, chỉ cần có tài năng phục vụ chúng. Tiếng anh gọi là Care Taking Council, gọi tắt là C.T.C.

Ban Mai (Trăng Ban Mai) (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1995, thọ giới Sa Di Ni ngày 1 tháng 12 năm 2015 (20 tuổi), pháp danh Tâm Hạnh Thi, pháp tự Chân Trăng Ban Mai. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Đan Mộc. Thọ giới lớn ngày 3 tháng 10 năm 2021 trong đại giới đàn Qua Bờ tổ chức tại tu viện Lộc Uyển. Là đệ tử thứ 939 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Ban Mai thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bàn Chân Của Bụt (khóa tu) Tên một khóa tu 21 ngày được tổ chức tại Làng Mai năm 2004.

Bàn Tay Của Bụt (khóa tu) Tên một khóa tu 21 ngày được tổ chức tại Làng Mai năm 2002.

Bàn tay cũng là hoa (sách) Một cuốn sách của Thầy Làng Mai, là một tuyển tập những bài pháp thoại bình thơ của Thầy Làng Mai về các thi sĩ nổi tiếng như Đà, Lưu Trọng Lư, Nguyễn Bính, Xuân Diệu, Thế Lữ, Thâm Tâm, Vũ Hoàng Chương…, do Phương Nam Book phát hành tại Việt Nam năm 2010.

Bản môn (thuật ngữ) Thế giới bản thể, không sinh, không diệt, không đến, không đi, không còn, không mất, không một, không khác, vượt thoát giới hạn thời gian và không gian. Đồng nghĩa với vô sinh. Bản môn được dịch ra tiếng Anh là The Ultimate Dimension, đối lại với tích môn là The Historical Dimension. Thế giới tích môn là thế giới hiện tượng được nhận thức qua khung thời gian và không gian. Tích môn được ví dụ với sóng, bản môn được ví dụ với nước. Sóng là sóng nhưng sóng đồng thời cũng là nước. Sóng có lên, có xuống, có sinh, có diệt, có có, có không, có cao, có thấp, nhưng nước thì không. Vì sóng cũng là nước cho nên tiếp xúc sâu sắc với sóng là tiếp xúc được với nước. Tiếp xúc sâu sắc với tích môn thì cũng tiếp xúc được với bản môn. Thực tập thiền là thực tập sống sâu sắc để có thể tiếp xúc sâu sắc với thế giới tích môn, để có cơ duyên tiếp xúc với thế giới bản môn.

Bao Dung (tên gọi)
1. (Trời  Bao Dung) Một vị giáo thọ xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1976, thọ giới Sa Di ngày 23 tháng 3 năm 2011 (35 tuổi), pháp danh Tâm Quảng Hội, pháp tự Chân Trời Bảo Dung. Thầy thuộc gia đình Cây Trúc Xanh. Thọ giới lớn ngày 24 tháng 5 năm 2014 trong đại giới đàn Cam Lộ Vị. Nhận truyền đăng năm 2021 trong đại giới đàn Qua Bờ với bài kệ truyền đăng:
Chân trời thương hiểu bao dung
Đệ huynh hôm sớm thuỷ chung một dòng
Bước chân địa xúc rỗng không
Đoá hoa hàm tiếu mây hồng có nhau.
Là đệ tử thứ 702 của Thầy Làng Mai, thầy Trời Bao Dung thuộc thế hệ thứ 43 tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn sinh hoạt trong tăng thân xuất sĩ Làng Mai.
2. (Trăng Bao Dung) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Pháp, thọ giới Sa Di Ni ngày 18 tháng 12 năm 2014, pháp danh Sourire Compatisant du Coeur, pháp tự Chân Trăng Bảo Dung. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Sồi Đỏ. Là đệ tử thứ 892 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bao Dung thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn thuộc tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bảo Hạnh (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 2001, thọ giới Sa Di ngày 18 tháng 12 năm 2022 (21 tuổi), pháp danh Nguyên Mẫn Hưng Trân, pháp tự Chân Bảo Hạnh. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Xích Tùng, là đệ tử thứ 20 của thế hệ thứ ba Tăng thân xuất sĩ Làng Mai. Sư cô Bảo Hạnh thuộc thế hệ thứ 44 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 10 của phái Liễu Quán.

Báo Nghiêm (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1986, tập sự xuất gia năm 2005 (19 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 8 tháng 1 năm 2006 tại Tu viện Bát Nhã, pháp danh Tâm Quảng Hương, pháp tự Chân Báo Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Hồng Giòn. Thọ giới lớn ngày 12 tháng 01 năm 2009 tại Làng Mai trong đại giới đàn Mùa Sen Mới. Là đệ tử thứ 333 của Thầy Làng Mai, sư cô Báo Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn sinh hoạt trong tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bảo Chiếu (Trăng Bảo Chiếu) (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1997, thọ giới Sa Di Ni ngày 14 tháng 12 năm 2016 (19 tuổi) tại Tu viện Vườn Ươm, pháp danh Tâm Bảo Phước, pháp tự Chân Trăng Bảo Chiếu. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Mai Vàng. Thọ giới lớn ngày 3 tháng 10 năm 2021 trong đại giới đàn Qua Bờ tổ chức tại tu viện Lộc Uyển. Là đệ tử thứ 1005 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bảo Chiếu thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn sinh hoạt trong tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bảo Nghiêm (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người gốc Việt Nam, quốc tịch Đức, sinh năm 1940, tập sự xuất gia năm 1991 (51 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 27 tháng 12 năm 1991 tại chùa Cam Lộ – Làng Mai, pháp danh Tâm Thiện Nhân, pháp tự Chân Bảo Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Con Sư Tử. Thọ giới lớn ngày 5 tháng 8 năm 1994 trong đại giới đàn Hương Tích. Nhận truyền đăng ngày 8 tháng 12 năm 2000 trong đại giới đàn Năm 2000 với bài kệ truyền đăng:
Chân kinh bảo tạng rất trang nghiêm
Tổ đạo ngàn xưa đã đắc truyền
Một sáng trời mây bừng chuyển hóa
Bàn tay từ mẫu nở hoa sen.Là
 đệ tử thứ 7 của Thầy Làng Mai, sư cô Bảo Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bảo Sơn (Trời Bảo Sơn) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1988, thọ giới Sa Di ngày 15 tháng 12 năm 2019 (31 tuổi), pháp danh Tâm Phương Sơn, pháp tự Chân Trời Bảo Sơn, thuộc gia đình xuất gia Cây Ngọc Am. Là đệ tử thứ 1136 của Thầy Làng Mai, sư chú Trời Bảo Sơn thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn sinh hoạt trong tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bảo Tạng (Trời Bảo Tạng) (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nam của Làng Mai. Người Indonesia, sinh năm 1977, thọ giới Sa Di ngày 3 tháng 7 năm 2011 (34 tuổi), pháp danh Hỗ trợ thực hành của trái tim, pháp tự Chân Trời Bảo Tạng. Thầy thuộc gia đình xuất gia Cây Trúc Tím. Thọ giới lớn ngày 23 tháng 3 năm 2016 trong đại giới đàn Ân Nghĩa tại Làng Mai Pháp. Nhận truyền đăng ngày 15 tháng 2 năm 2020 trong khóa tu xuất sĩ tại Viện Phật học Ứng dụng Châu Âu với bài kệ truyền đăng:
Cùng tử lang thang vạn dặm trường
Dừng chân nhận rõ mặt quê hương
Bảo tạng báu xưa còn tiếp hiện
Đèn tổ truyền trào đã tỏ tường.
Là đệ tử thứ 716 của Thầy Làng Mai, thầy Trời Bảo Tạng thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bảo Tích

1. (Trời Bảo Tích) (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nam của Làng Mai. Người Ấn Độ, thọ giới Sa Di ngày 3 tháng 7 năm 2011, pháp danh Deep Looking of the Heart, pháp tự Chân Trời Bảo Tích. Thầy thuộc gia đình xuất gia Cây Trúc Tím. Thọ giới lớn ngày 24 tháng 5 năm 2014 trong đại giới đàn Cam Lộ Vị tại Làng Mai Pháp. Nhận truyền đăng ngày 15 tháng 2 năm 2020 trong khóa tu xuất sĩ tại Viện Phật học Ứng dụng Châu Âu với bài kệ truyền đăng:
Bồ đề cội cũ truyền gia bảo
Hương tích lưu thơm mỗi trăng sao
Ngày xuân thấy được hoa đào nở 
Buông xuống, cười vang đấng anh hào.
Là đệ tử thứ 717 của Thầy Làng Mai, thầy Trời Bảo Tích thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.
2. (Trăng Bảo Tích) (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1997, thọ giới Sa Di Ni ngày 18 tháng 11 năm 2020 (23 tuổi) tại Tổ đình Từ Hiếu, pháp danh Tâm Quảng Ân, pháp tự Chân Trăng Bảo Tích. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Hoa Mộc. Là đệ tử thứ 1173 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bảo Tích thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bảo hộ thân tâm (phép tu) Phép thực tập chánh niệm để bảo hộ sáu căn: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý, không cho các căn này chìm đắm và vướng mắc vào sáu đối tượng: sắc, thanh, hương, vị, xúc và pháp.

Bảo tháp tình huynh đệ (văn học) Trong quá trình tổ chức ba Đại Trai Đàn Chẩn Tế Bình Đẳng Giải Oan tại Việt Nam đầu năm 2007, các vị tôn túc cùng chư vị cư sĩ đã tới với nhau bằng trái tim thuần khiết để cùng kiến lập Trai Đàn cũng như để cầu nguyện giải trừ oan khổ cho mọi tầng lớp đồng bào tử vong trong cuộc chiến, không phân biệt Nam, Bắc, tôn giáo và khuynh hướng chính trị. Trong quá trình kiến lập trai đàn và cầu nguyện cho chư hương linh, sự chân thành của mọi giới Phật tử đã xây đắp lên một tình huynh đệ rất đẹp. Thầy Làng Mai nói đó là một bảo tháp của Tình Huynh Đệ, tuy không hình tướng, nhưng sẽ đứng mãi với thời gian. Xin đọc lá thư Thầy Làng Mai gửi cho Thượng tọa Lệ Trang, sám chủ Đại Trai Đàn Chẩn Tế Bình Đẳng Giải Oan tại chùa Vĩnh Nghiêm để thấy rõ ý ấy. “Mai Thôn, 18.07.07. Kính gửi Thượng tọa Lệ Trang. Các Đại Trai đàn Chẩn tế Bình đẳng Giải oan được tổ chức tại quê hương đầu năm nay đã làm ấm lòng bao nhiêu đồng bào và giúp cho không biết bao nhiêu người bớt khổ. Tuy trở ngại khá nhiều, khó khăn cũng không ít, nhất là ở miền Trung và miền Bắc, nhưng tình huynh đệ đã tạo ra được phép lạ giúp chúng ta vượt thoát những trở ngại và khó khăn kia, trong đó kể cả những kỳ thị, lo lắng, thờ ơ, sợ hãi và nghi ngờ. Trong khi thiết lập trai đàn, anh em chúng ta cũng đã xây lên được một Bảo tháp của Tình huynh đệ, một bảo tháp tuy không có hình tướng, nhưng rất hiện thực và không có một ai có khả năng phá đổ. Chúng ta, từ giới xuất gia cho đến giới tại gia, đã tìm tới với nhau để kiến lập các trai đàn với một trái tim thuần khiết, một tình thương không phân biệt không kỳ thị, không hề vướng một chút lợi hoặc một chút danh. Chúng ta ai cũng chỉ nghĩ đến chuyện đóng góp mà không ai nghĩ đến chuyện được đền đáp. Chúng ta đã đến với nhau để cùng chú nguyện, cùng hộ niệm, cùng khóc thương, để giải tỏa niềm đau, nhờ đó mà những oan khổ lâu nay của những người đã chết và cả những người còn sống đã có cơ hội giải trừ và tiêu tán. Hiệu quả trị liệu được trông thấy rõ ràng, làm cảm động cả trời đất, những cơn mưa trái mùa đã đổ xuống sau mỗi đại trai đàn làm mát dịu biết bao tấm lòng. Chư vị tôn đức trong ban chứng minh và các ban kinh sư đã làm việc hết lòng mà các giới Phật tử tại gia cũng đã đem hết khả năng và tâm thành để góp sức kiến đàn và cầu nguyện. Hình ảnh ấy, tình huynh đệ ấy, tôi thấy không có gì đẹp hơn. Trong dịp kiến lập các đại trai đàn này, tôi thấy lại được tình huynh đệ của năm 1963, khi Phật tử Việt Nam tới với nhau với niềm thương cảm và một trái tim thuần khiết, vô úy và thánh thiện. Điều này làm tôi giữ được niềm tin nơi khả năng của Phật tử Việt Nam trong cuộc vận động hiện đại hóa đạo Bụt để nền đạo lý dân tộc có đủ khả năng giúp người đương thời chuyển hóa được những khó khăn và khổ đau mới của họ. Tôi xin cám ơn Thượng tọa đã gửi qua Mai thôn chiếc bình Tịnh thủy đã được sử dụng ở Đại Trai Đàn Vĩnh Nghiêm. Với lá thư này, đạo tràng Mai Thôn kính thỉnh Thượng tọa qua Mai thôn một vài tuần thăm viếng và nếu có thể, dạy dỗ thêm cho các huynh đệ bên này về lễ nhạc Phật giáo. Sự có mặt của Thượng tọa sẽ đem lại nhiều cảm hứng và niềm vui cho tứ chúng bên này. Kính thư, Nhất Hạnh”.

Bát Kỉnh Pháp (pháp số)  Tám phép kính trọng của các thầy đối với các sư cô. Được Thầy Làng Mai tuyên đọc trong buổi pháp thoại dành cho giới xuất gia ngày 08.04.2008 tại Nội Viện Phương Khê, với lời đề tặng cho các thầy Xá Lợi Phất và A Nan Đà, hai vị tôn đức đã có công giúp cho nữ giới được xuất gia, gia nhập vào tăng đoàn của Bụt. Tám phép kính trọng này đã được tăng thân Làng Mai thực tập từ khi có giáo đoàn xuất gia năm 1988 nhưng nay mới viết thành văn bản. Đó là:

    1. Vị nam khất sĩ dù hạ lạp lớn, khi thấy một vị nữ khất sĩ chắp tay chào, cũng chắp tay chào trở lại, dù vị nữ khất sĩ này còn nhỏ tuổi. Vị nữ khất sĩ  này tuy nhỏ tuổi nhưng cũng đại diện cho Giáo Đoàn Tỳ Kheo Ni, một đối tác của Giáo Đoàn Nam Khất Sĩ trong suốt quá trình lịch sử đạo Bụt từ khởi nguyên cho đến tương lai.
    2. Vị nam khất sĩ không suy nghĩ và phát ngôn rằng các vị nữ khất sĩ vì là giới nữ nên nặng nghiệp hơn bên nam, do đó không thể nào học hỏi, tu chứng và làm Phật sự giỏi bằng bên nam được. Vị nam  khất sĩ ý thức rằng sở dĩ những giới điều bên giới bản nữ khất sĩ nhiều hơn bên giới bản nam khất sĩ, đó không phải là vì bên nữ nặng nghiệp hơn mà là vì giáo đoàn nữ khất sĩ đã tự chế thêm một số giới điều để tự bảo hộ và giúp bảo hộ cho bên nam giới.
    3. Một vị nam khất sĩ khi thấy một vị nữ khất sĩ lớn tuổi bằng mẹ mình, thì phải ý thức rằng vị nữ khất sĩ này tuổi lớn bằng tuổi mẹ mình, để phát khởi tâm niệm cung kính, bảo hộ và giúp đỡ; khi thấy một vị nữ khất sĩ tuổi lớn bằng tuổi chị mình thì cũng phải ý thức rằng vị nữ khất sĩ này tuổi lớn bằng tuổi chị mình, để phát khởi tâm niệm cung kính, bảo hộ và giúp đỡ; khi thấy một vị nữ khất sĩ tuổi nhỏ bằng em gái mình thì cũng phải ý thức rằng vị nữ khất sĩ này tuổi trẻ bằng tuổi em gái mình, để phát khởi tâm niệm thương tưởng, bảo hộ và giúp đỡ; khi thấy một vị nữ khất sĩ tuổi nhỏ bằng con gái mình, thì nên ý thức rằng vị nữ khất sĩ này tuổi nhỏ bằng con gái mình để phát khởi tâm niệm thương tưởng, bảo hộ và giúp đỡ.
    4. Vị nam khất sĩ không bao giờ nhục mạ một vị nữ khất sĩ dù là bằng những lời bóng gió hoặc đánh một vị nữ khất sĩ dù là với một cành hoa. Vị nam khất sĩ của thế kỷ 21 có đủ lịch sự nâng một chén trà để mời một vị nữ khất sĩ. Nếu nơi nhân cách của một vị nam khất sĩ chân tu có dáng dấp của Bồ Tát Phổ Hiền thì nơi nhân cách của một vị nữ khất sĩ chân tu cũng có dáng dấp của Đại Sĩ Quan Âm. Sự tương kính này nuôi lớn cả hai bên đối tác.
    5. Các vị nam khất sĩ khi tổ chức an cư kiết hạ hay kiết đông nên chọn nơi nào có đoàn thể các vị nữ khất sĩ, để có cơ hội gần gũi, bảo vệ, giáo hóa và được yểm trợ, bởi vì giáo đoàn nữ khất sĩ luôn luôn là đối tác lâu dài của giáo đoàn nam khất sĩ.
    6. Các vị nam khất sĩ khi nghe nói đến một vị nữ khất sĩ có thực học, có tài ba, có đạo đức thì có thể liên lạc với giáo đoàn nữ khất sĩ để thỉnh cầu vị nữ khất sĩ này đến giảng dạy, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm tu học của mình.
    7. Khi các vị nữ khất sĩ tình nguyện tới chùa viện các vị nam khất sĩ để giúp đỡ bày biện, nấu cỗ trong những dịp giỗ tổ hay lễ lớn, các vị nam khất sĩ phải biết tìm cách đồng sự và giúp đỡ, nhất là khi có những công tác khiêng vác nặng nhọc.
    8. Khi nghe nói có một vị nữ khất sĩ bị ốm đau, tai nạn, các vị nam khất sĩ cần tỏ lòng ưu ái, phái người đến thăm hỏi và tìm cách yểm trợ.

Bát Nhã
1. (cơ sở) Tên đầy đủ là Tu Viện Bát Nhã, một tu viện tại thôn 13 xã Đambri, thị xã Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng, do thượng tọa Đức Nghi làm viện chủ, gồm có xóm Bếp Lửa Hồng và Mây Đầu Núi của các sư cô và xóm Rừng Phương Bối của các thầy. Tu viện là chiếc nôi của hàng trăm vị xuất gia trẻ tu học theo pháp môn Làng Mai.
2. (Trăng Bát Nhã) (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1998, thọ giới Sa Di Ni ngày 2 tháng 8 năm 2015 (17 tuổi) tại Tu viện Vườn Ươm, pháp danh Tâm Hiếu Thảo, pháp tự Chân Trăng Bát Nhã. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Sala. Là đệ tử thứ 917 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bát Nhã thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn thuộc tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

3. (Trời Bát Nhã) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 2000, thọ giới Sa Di ngày 27 tháng 1 năm 2022 (22 tuổi) tại Tổ đình Từ Hiếu, pháp danh Tâm Chí Thiện, pháp tự Chân Trời Bát Nhã. Sư chú thuộc gia đình xuất gia Cây Mimosa. Là đệ tử thứ 1214 của Thầy Làng Mai, sư chú Trời Bát Nhã thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bát Nhã Ba La Mật Đa Tâm Kinh (sách) Một cuốn sách của Thầy Làng Mai, diễn giải Tâm Kinh Bát Nhã Ba La Mật Đa, xuất bản lần đầu tại Hoa Kỳ trong thập niên 80 và in tại Việt Nam vào khoảng năm 2000. Bản dịch tiếng Anh tựa đề The Heart of Understanding.

Bắc Sơn (Trời Bắc Sơn) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1983, thọ giới Sa Di ngày 30 tháng 1 năm 2012 (29 tuổi), pháp danh Tâm Giác Thành, pháp tự Chân Trời Bắc Sơn. Thầy thuộc gia đình xuất gia Cây Cúc Đại Đóa. Thọ giới lớn ngày 23 tháng 3 năm 2016 trong đại giới đàn Ân Nghĩa. Là đệ tử thứ 729 của Thầy Làng Mai, thầy Trời Bắc Sơn thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn sinh hoạt trong tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Băng Nghiêm (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1986, tập sự xuất gia năm 2005 (19 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 8 tháng 1 năm 2006 tại Tu viện Bát Nhã, pháp danh Tâm Diệu Hóa, pháp tự Chân Băng Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Hồng Giòn. Thọ giới lớn ngày 12 tháng 01 năm 2009 tại chùa Từ Hiếu trong đại giới đàn Mùa Sen Mới. Nhận truyền đăng ngày 27 tháng 5 năm 2014 trong đại giới đàn Cam Lộ Vị  tổ chức tại Làng Mai với bài kệ truyền đăng:
Gia phong băng tuyết giữ gìn
Trang nghiêm giới hạnh, nhân thiên ngợi tài
Đạo tràng này chốn Thiên Thai
Cùng tăng thân bước, độ người trầm luân.
Là đệ tử thứ 339 của Thầy Làng Mai, sư cô Băng Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bằng Hữu (Trời Bằng Hữu) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người gốc Việt Nam, quốc tịch Canada, sinh năm 1995, thọ giới Sa Di ngày 8 tháng 12 năm 2013 (18 tuổi), pháp danh Tâm Đại Lực, pháp tự Chân Trời Bằng Hữu. Sư chú thuộc gia đình xuất gia Cây Đoàn. Là đệ tử thứ 837 của Thầy Làng Mai, sư chú Trời Bằng Hữu thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn thuộc tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bây giờ, ở đây (thuật ngữ) Địa chỉ của sự sống đích thực. Năng lượng chánh niệm giúp đưa tâm về với thân để hành giả có mặt thật sự ngay tại nơi này trong giây phút hiện tại. An trú trong giờ phút hiện tại và ngay nơi này, hành giả không tự đánh mất mình trong quá khứ, trong tương lai, trong những lo toan và sầu khổ. Cái bây giờ và cái ở đây liên hệ với nhau mật thiết, không thể tách rời nhau, cái này chứa đựng cái kia. Thi sĩ Nguyễn Du đã viết “đến bây giờ, mới thấy đây”.

Bây giờ mới thấy (sách) Một cuốn sách của Thầy Làng Mai, chia sẻ những quán chiếu về thời gian – tình yêu – hạnh phúc, lấy cảm hứng từ những danh từ mà Nguyễn Du sử dụng về thời gian như bao giờ, bây giờ, bấy giờ, bấy lâu, có lúc, có khi, hôm nay, v.v… do Phương Nam Book phát hành tại Việt Nam năm 2014.

Bẫy sập hình thức (thuật ngữ) Sự thực tập hình thức không có nội dung niệm, định và tuệ. Trong lúc tụng kinh, niệm Bụt, ngồi thiền, đi thiền, dâng hương, bái sám, chấp tác, hành giả phải chế tác năng lượng chánh niệm để thật sự có mặt và để có thể chế tác năng lượng định, tuệ, an lạc và thảnh thơi. Trong một tập thể tu học, cần có sự nhắc nhở thường xuyên để hành giả đừng bị rơi vào bẫy sập thực tập hình thức.

Be Free Where You Are (sách) Một cuốn sách mỏng, nguyên bản tiếng Anh được đánh máy ra từ bài pháp thoại của Thầy Làng Mai giảng trong nhà tù Maryland Correctional House tại Maryland, do nhà Parallax ấn hành năm 2000 tại Hoa Kỳ. Được dịch ra nhiều thứ tiếng và xuất bản ở nhiều nước trên thế giới.

Being PeaceBeing Peace (sách) Một cuốn sách mỏng, nguyên bản tiếng Anh của Thầy Làng Mai được viết và xuất bản năm 1987 tại Hoa Kỳ do nhà Parallax ấn hành. Được dịch ra nhiều thứ tiếng và xuất bản ở nhiều nước trên thế giới.

Bến Đỗ Tâm Linh (sách) Một cuốn sách trích đăng các bài viết của Thầy Làng Mai từ Lá Thư Làng Mai năm 2000, nhà in Lá Bối, Việt Nam ấn hành năm 2000.

Bến Giác (Trời Bến Giác) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1982, thọ giới Sa Di ngày 18 tháng 12 năm 2014 (32 tuổi) tại Tu viện Vườn Ươm, pháp danh Tâm Từ Mẫn, pháp tự Chân Trời Bến Giác. Thầy thuộc gia đình xuất gia Cây Sồi Đỏ. Thọ giới lớn ngày 22 tháng 2 năm 2019 tại Tu viện Vườn Ươm trong đại giới đàn Bây Giờ Ở Đây. Là đệ tử thứ 871 của Thầy Làng Mai, thầy Trời Bến Giác thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn thuộc tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bệnh nằm trong phòng mà vẫn biết (giai thoại) Thông thường trong các khóa tu của Làng Mai, các thiền sinh về dự khóa tu thỉnh rất nhiều các bức thư pháp và sách của Thầy Làng Mai. Vì vậy trong các khóa tu Thầy thường phải viết rất nhiều thư pháp và ký rất nhiều sách. Trong một khóa tu tại Hòa Lan năm 2006, không ngoại lệ, Thầy cũng phải viết rất nhiều thư pháp và ký sách (trong đó có những cuốn sách đã được mua cách đây mười năm rồi giờ họ cũng mang tới để Thầy ký!). Rủi thay trong thời gian đó vai bên phải của Thầy lại bị đau nhức. Thế rồi chẳng mấy chốc tin Thầy bị đau cánh tay đã truyền đi rất mau. Có một bà thiền sinh nọ không may đã bị bệnh nằm mấy ngày liền trong phòng, vậy mà khi một sư cô tới thăm bà, bà đã tỏ vẻ rất xót xa nói với sư cô rằng: “Nghe nói Thầy bị đau tay, tội quá, chắc Thầy phải viết nhiều thư pháp và ký sách nên cánh tay của Thầy bị đau.”

Bếp Lửa Hồng (cơ sở) Một xóm dành cho các sư cô, thuộc tu viện Bát Nhã.

Bhupendra Kumar Modi (tên gọi) Tên vị giám đốc công ty M Corp Global, công ty đã dự định bỏ ra 120 triệu Mỹ Kim để thực hiện phim Buddha, dựa trên tác phẩm Đường Xưa Mây Trắng. Tiến sĩ Modi cũng là hội trưởng hội Mahabodhi Society.

Bi Hạnh (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Sinh năm 1976, thọ giới Sa Di ngày 18 tháng 12 năm 2022 (46 tuổi), pháp danh Solid Equanimity of the Source, pháp tự Chân Bi Hạnh. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Xích Tùng, là đệ tử thứ chín của thế hệ thứ ba Tăng thân xuất sĩ Làng Mai. Sư cô Bi Hạnh thuộc thế hệ thứ 44 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bi Nghiêm (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người Đức, sinh năm 1947, tập sự xuất gia năm 1997 (50 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 4 tháng 2 năm 1998 tại chùa Từ Nghiêm – Làng Mai, pháp danh Evercaring of the Heart, pháp tự Chân Bi Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Táo. Thọ giới lớn ngày 18 tháng 12 năm 2001 trong đại giới đàn Kỷ Nguyên Mới. Nhận truyền đăng ngày 15 tháng 1 năm 2006 trong đại giới đàn Cổ Pháp với bài kệ truyền đăng:
Học nhìn với mắt từ bi.
Trang nghiêm cõi Bụt ngại gì nắng mưa.
Tùng xanh, dương mướt năm xưa.
Nhắc câu đại nguyện, sen vừa nẩy bông.
Là đệ tử thứ 58 của Thầy Làng Mai. Sư cô Bi Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bi thính (thuật ngữ)  Xem Lắng nghe và truyền thông.

Bích Nghiêm (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người gốc Việt Nam, quốc tịch Mỹ, sinh năm 1969, tập sự xuất gia năm 1994 (25 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 24 tháng 5 năm 1994 tại chùa Cam Lộ – Làng Mai, pháp danh Tâm Nghiêm Diễm, pháp tự Chân Bích Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Con Chim. Thọ giới lớn ngày 2 tháng 12 năm 1996 trong đại giới đàn Nến Ngọc. Nhận truyền đăng ngày 21 tháng 12 năm 2001 trong đại giới đàn Kỷ Nguyên Mới với bài kệ truyền đăng:
Bích nham sóng vỗ tiếng âu bay.
Nghiêm hộ tương lai chính phút này.
Sông mở lòng ra, về với biển.
Biển sông ôm trọn cả trời mây.
Là đệ tử thứ 26 của Thầy Làng Mai. Sư cô Bích Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn sinh hoạt trong tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bích Ngọc (Trăng Bích Ngọc) (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1993, tập sự xuất gia năm 2011 (18 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 4 tháng 7 năm 2012, pháp danh Tâm Quảng Tiên, pháp tự Chân Trăng Bích Ngọc. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Đỗ Quyên. Thọ giới lớn ngày 23 tháng 3 năm 2016 tại Tu viện Vườn Ươm trong đại giới đàn Ân Nghĩa. Là đệ tử thứ 770 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bích Ngọc thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn thuộc tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bích Nham
1. (cơ sở) Một tu viện thuộc Làng Mai, tại tiểu bang New York, Hoa Kỳ. Tiếng Anh là Blue Cliff.  Gồm hai xóm là Tùng Xanh (xem Tùng Xanh) và xóm Hạc Trắng (xem Hạc Trắng). Tu viện Bích Nham được thành lập từ tháng 5 năm 2007 dưới sự tổ chức và hướng dẫn của quý thầy và quý sư cô từ tu viện Rừng Phong và đạo tràng Thanh Sơn chuyển về. Địa chỉ: 3 Mindfulness Road, Pine Bush, NY 12566, USA. Địa chỉ trang nhà: www.bluecliffmonastery.org. Tu viện đã chính thức mở cửa bằng một khóa tu cho thiền sinh tiểu bang New York và các tiểu bang lân cận từ ngày 12.10 – 18.10.2007 với sự hướng dẫn của Sư Ông cùng nhiều thầy và sư cô từ Làng Mai Pháp Quốc, trong khuôn khổ chuyến hoằng pháp tại Hoa Kỳ mùa thu 2007.
2. (Trăng Bích Nham) (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1990, tập sự xuất gia năm 2010 (20 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 17 tháng 10 năm 2010, pháp danh Tâm Liên Tú, pháp tự Chân Trăng Bích Nham. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Trúc Vàng. Thọ giới lớn ngày 24 tháng 5 năm 2014 trong đại giới đàn Cam Lộ Vị. Nhận truyền đăng năm 2021 trong đại giới đàn Qua Bờ với bài kệ truyền đăng:
Chân Trăng toả chiếu Bích Nham
Non sông cẩm tú chim ngàn về chơi
Lắng nghe ái ngữ không lơi
Khổ đau vượt thoát vào đời có nhau.
Là đệ tử thứ 694 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bích Nham thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bích Thủy (Trăng Bích Thủy) (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1991, thọ giới Sa Di Ni ngày 2 tháng 7 năm 2014 (23 tuổi), pháp danh Tâm Thiện Nhân, pháp tự Chân Trăng Bích Thủy. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Trắc Bá. Thọ giới lớn ngày 3 tháng 10 năm 2021 trong đại giới đàn Qua Bờ tổ chức tại tu viện Lộc Uyển. Là đệ tử thứ 857 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bích Thủy thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Biện Nghiêm (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1989, tập sự xuất gia năm 2008 (19 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 8 tháng 3 năm 2009 tại Chùa Từ Hiếu, pháp danh Tâm Nguyên Đức, pháp tự Chân Biện Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Sen Vàng. Thọ giới lớn ngày 27 tháng 2 năm 2012 tại trong đại giới đàn Tình Huynh Đệ. Nhận truyền đăng ngày 23 tháng 2 năm 2019 trong đại giới đàn Bây Giờ Ở Đây với bài kệ truyền đăng:
Chân thật hiền lương ấy biện tài
Nghiêm từ nuôi chí nguyện Như Lai
Nước non mời gọi trăng về hội
Một quyết lên đường sạch trần ai.
Là đệ tử thứ 619 của Thầy Làng Mai, sư cô Biện Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn sinh hoạt trong tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Biển Hiếu (Trời Biển Hiếu) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1994, thọ giới Sa Di ngày 27 tháng 1 năm 2022 (28 tuổi) tại Tổ đình Từ Hiếu, pháp danh Tâm Đức Ngộ, pháp tự Chân Trời Biển Hiếu. Sư chú thuộc gia đình xuất gia Cây Mimosa. Là đệ tử thứ 1196 của Thầy Làng Mai, sư chú Trời Biển Hiếu thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Biển Đức (Trời Biển Đức) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1997, thọ giới Sa Di ngày 18 tháng 11 năm 2020 (23 tuổi) tại Tổ đình Từ Hiếu, pháp danh Tâm Đức Minh, pháp tự Chân Trời Biển Đức. Sư chú thuộc gia đình xuất gia Cây Hoa Mộc. Là đệ tử thứ 1165 của Thầy Làng Mai, sư chú Trời Biển Đức thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Biển Mây (Trăng Biển Mây) (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 2000, tập sự xuất gia năm 2017 (17 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 20 tháng 5 năm 2018 tại Tu viện Vườn Ươm, pháp danh Tâm Quảng Hạnh, pháp tự Chân Trăng Biển Mây. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Ngọc Lan. Thọ giới lớn ngày 3 tháng 10 năm 2021 trong đại giới đàn Qua Bờ tổ chức tại tu viện Lộc Uyển. Là đệ tử thứ 1066 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Biển Mây thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Biển Khổ Thuyền Đi Cứu Độ Người (sách) Một cuốn sách trích đăng các bài viết của Thầy Làng Mai từ các Lá Thư Làng Mai, giảng về nghi thức cúng thí thực cô hồn, được in ở Việt Nam năm 1999.

Biển Tâm (Trời Biển Tâm) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1997, thọ giới Sa Di ngày 27 tháng 1 năm 2022 (25 tuổi) tại Tổ đình Từ Hiếu, pháp danh Tâm Chí Toàn, pháp tự Chân Trời Biển Tâm. Sư chú thuộc gia đình xuất gia Cây Mimosa. Là đệ tử thứ 1201 của Thầy Làng Mai, sư chú Trời Biển Tâm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

1. (Trời Biển Tuệ) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1992, thọ giới Sa Di ngày 14 tháng 12 năm 2016 (24 tuổi), pháp danh Tâm Hải, pháp tự Chân Trời Biển Tuệ, thuộc gia đình xuất gia Cây Mai Vàng. Là đệ tử thứ 994 của Thầy Làng Mai, sư chú Trời Biển Tuệ thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn thuộc tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

2. (Trăng Biển Tuệ) (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1995, thọ giới Sa Di Ni ngày 18 tháng 11 năm 2020 (25 tuổi) tại Tổ đình Từ Hiếu, pháp danh Tâm Bạch Vân, pháp tự Chân Trăng Biển Tuệ. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Hoa Mộc. Là đệ tử thứ 1167 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Biển Tuệ thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Biểu Hiện (Trời Biểu Hiện) (tên gọi) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Hoa Kỳ, sinh năm 1987, thọ giới Sa Di ngày 4 tháng 7 năm 2012 (25 tuổi), pháp danh Limitless Path of the Heart, pháp tự Chân Trời Biểu Hiện. Thầy thuộc gia đình xuất gia Cây Đỗ Quyên. Thọ giới lớn ngày 23 tháng 3 năm 2016 trong đại giới đàn Ân Nghĩa tại Làng Mai Pháp. Là đệ tử thứ 766 của Thầy Làng Mai, thầy Trời Biểu Hiện thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn thuộc tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Biểu Nghiêm (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1982, tập sự xuất gia năm 2007 (25 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 17 tháng 2 năm 2008 tại tu viện Bát Nhã, pháp danh Tâm Đức Hiếu, pháp tự Chân Biểu Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Lê. Thọ giới lớn ngày 22 tháng 2 năm 2011 trong đại giới đàn Lắng Nghe. Nhận truyền đăng ngày 27 tháng 2 năm 2016 trong đại giới đàn Ân Nghĩa với bài kệ:
Vườn ruộng tổ tiên vẫn giữ gìn
Hạt lành Biểu hiện đóa Nghiêm trinh
Bối thơm thầy gửi nguồn thâm tín
Âu Việt trăng tròn hương ngát thêm.
Là đệ tử thứ 487 của Thầy Làng Mai, sư cô Biểu Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bình An (tên gọi)
1. (Trời Bình An) Một vị giáo thọ xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1987, thọ giới Sa Di ngày 28 tháng 4 năm 2013 (26 tuổi), pháp danh Tâm Từ Thủy, pháp tự Chân Trời Bình An, thuộc gia đình xuất gia Cây Hoa Gạo. Thọ giới lớn ngày 23 tháng 3 năm 2016 tại Tu viện Vườn Ươm trong đại giới đàn Ân Nghĩa. Nhận truyền đăng năm 2023 trong đại giới đàn Trừng Quang với bài kệ truyền đăng:
Pháp thân tỏa sáng rạng chân trời
Bình minh rực rỡ ánh hồng tươi
An nhiên từng bước là dừng lại
Mắt biếc hồn thơ rộn tiếng cười.
Là đệ tử thứ 792 của Thầy Làng Mai, thầy Trời Bình An thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

2. (Trăng Bình An) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1992, thọ giới Sa Di Ni ngày 18 tháng 12 năm 2014 (22 tuổi), pháp danh Tâm Khả Kính, pháp tự Chân Trăng Bình An. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Sồi Đỏ. Thọ giới lớn ngày 3 tháng 10 năm 2021 trong đại giới đàn Qua Bờ tổ chức tại tu viện Lộc Uyển. Là đệ tử thứ 888 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bình An thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bình đẳng trước đau thương (thuật ngữ) Phương châm thực tập của Sư Ông và tăng đoàn Làng Mai trong các đại trai đàn bình đẳng giải oan được tổ chức trong khuôn khổ chuyến thăm viếng và hành đạo tại quê hương Việt Nam năm 2007. Tăng thân Làng Mai muốn cầu nguyện cho tất cả mọi người, nghĩa là không những cho người Cộng sản mà cho cả người Quốc gia, dù họ không phải là Cộng sản, dù họ không chống Mỹ, dù họ đi theo một chiều hướng ý thức hệ khác, dù họ không giữ được chính quyền của họ, họ vẫn là người Việt Nam; họ cũng đã tranh đấu cho đất nước và dân tộc của họ theo cách thức và nhận thức của họ. Và những đau thương oan ức của tất cả những ai đã ngã xuống trong cuộc chiến đều được công nhận. Bình đẳng ở đây có nghĩa là người Nam cũng là người Việt như người Bắc, người Công giáo cũng là người Việt như người Phật giáo, người không cộng sản cũng là người Việt như người cộng sản.

Bình Minh (Trời Bình Minh) (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nam của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1987, thọ giới Sa Di ngày 4 tháng 7 năm 2012 (25 tuổi), pháp danh Tâm Đức Lượng, pháp tự Chân Trời Bình Minh. Thầy thuộc gia đình xuất gia Cây Đỗ Quyên. Thọ giới lớn ngày 23 tháng 3 năm 2016 trong đại giới đàn Ân Nghĩa tại Làng Mai Pháp. Nhận truyền đăng năm 2023 với bài kệ truyền đăng:
Tâm tạo Trời Bình Minh
Toả sáng khắp mười phương
Xuyên suốt qua ba cõi
Hiện tại là quê hương
Đức căn dày muôn kiếp
Thành quả bậc trượng phu
Được hương gió lan toả.
Là đệ tử thứ 761 của Thầy Làng Mai, thầy Trời Bình Minh thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn sinh hoạt trong tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bình Nghiêm (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người gốc Việt Nam, quốc tịch Canada, sinh năm 1968, tập sự xuất gia năm 2008 (40 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 20 tháng 9 năm 2008 tại Chùa Pháp Vân – Làng Mai, pháp danh Tâm Đạt Nguyện, pháp tự Chân Bình Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Sen Trắng. Là đệ tử thứ 549 của Thầy Làng Mai. Sư cô Bình Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn sinh hoạt trong tăng thân xuất sĩ Làng Mai.

Bình thơ đêm giao thừa (sinh hoạt) Đêm giao thừa, thay cho bài pháp thoại như thường lệ, Thầy Làng Mai bình thơ. Đại chúng ngồi quây quần quanh Sư Ông, không khí rất thân mật ấm cúng khác hẳn với sự nghiêm trang trong những buổi pháp thoại hàng tuần. Một số qúy thầy và sư cô có giọng ngâm hay thường ngồi gần Sư Ông hơn để ngâm những câu thơ mà Sư Ông bình giảng.

Bói Kiều (pháp môn) Một pháp môn thực tập và nuôi dưỡng trong ba ngày Tết của Làng Mai, sử dụng Phật học, thi ca và tâm lý trị liệu để quán chiếu hiện tại và tương lai. Pháp môn này chắc chắn sẽ thành công lớn như pháp môn Bông Hồng Cài Áo. Nguyên tắc thực tập bói Kiều: Bói Kiều là tham khảo ý kiến cụ Nguyễn Du, ni sư Giác Duyên và đạo cô Tam Hợp về tình trạng hiện tại của mình và để biết cách tu tập và tiếp xử như thế nào cho có hạnh phúc và thành công trong năm tới. Tại Làng Mai, ai bói Kiều cũng tấm tắc khen là linh nghiệm. Nghệ thuật đoán quẻ Kiều: Muốn tham vấn, phải tới trước bàn thờ Phật và bàn thờ Tổ để lạy ba lạy thật cung kính, rồi ngồi xuống, đặt tay vào thành chuông, thở vào và thở ra ba lần rất chánh niệm rồi đưa tay vào chuông bốc lên một quẻ. Cụ Nguyễn Du cũng như ni sư Giác Duyên đều là tổ tiên tâm linh của tất cả chúng ta. Quẻ bốc được sẽ được trao cho vị có nhiệm vụ đoán quẻ. Vị này là một người có kiến thức về văn chương,  truyện Kiều, có khả năng nhận xét tâm lý, và nhất là có kiến thức về Phật pháp và kinh nghiệm tu tập. Trong lúc quẻ được một người ngâm lên, mọi người có mặt đều thực tập theo dõi hơi thở (nếu có tiếng đàn phụ họa giọng ngâm thì càng hay). Thời gian này là để vị đoán quẻ chiêm nghiệm. Phương pháp đoán quẻ Kiều: Ở Làng Mai, quý thầy, quý sư cô và quý vị cư sĩ thường đoán quẻ Kiều theo phương pháp sau đây: 1. Trong hai câu lục bát, có thể một câu là nhân và một câu là quả. Quả có thể là đã phát sinh trong hiện tại hay là điều mong ước trong tương lai. Nhân là lời khuyên của cụ Nguyễn Du về cách hành xử và tu tập để chuyển hóa hay thực hiện. 2. Nghĩa lý trong quẻ không cần đi theo nghĩa lý truyện Kiều. (Ví dụ: Câu “Lòng còn gửi áng mây vàng” không hẳn phải giải là đương sự còn tưởng nhớ quê hương mà có thể giải là lý tưởng tu học vẫn còn vững mạnh, bồ đề tâm vẫn còn nguyên vẹn, vì mây vàng ở đây có thể được xem là lý tưởng cao siêu của đạo Bụt, của ánh đạo vàng. Câu “Song thu đã khép cánh ngoài” không chỉ có nghĩa là đóng cửa sổ lại mà còn có nghĩa là đừng để tâm tới những chuyện thế gian, nên tập trung tâm ý vào việc tu học. Cũng như câu “Nghìn tầm nhờ bóng tùng quân” thì theo tinh thần của Quy Sơn Cảnh Sách là phải nương tựa vào các vị thiện tri thức lớn). 3. Hỏi xem đương sự đã xin tham vấn cụ Nguyễn Du về vấn đề gì để nương vào đó mà đoán quẻ. 4. Có thể tham khảo ý kiến của một vài vị thiện tri thức cùng có mặt để các vị có thể chia sẻ thêm tuệ giác của các vị về quẻ đang được đoán. 5. Quẻ đoán phải có tác dụng an ủi, khuyến khích và soi sáng cho người xin quẻ. 6. Trong giờ bói Kiều nên tập họp cả đại chúng. Mỗi người bói xong nên lạy tạ trước khi trở về chỗ ngồi. Mỗi lời đoán phải là một bài thuyết pháp ngắn cho tất cả đại chúng. Lời khấn nguyện trước khi bốc quẻ Kiều: Người muốn tham vấn sẽ đọc thầm lời khấn nguyện này trong khi đặt tay lên thành chuông và theo dõi hơi thở. “Cầu thi thánh Nguyễn Du; cầu đạo cô Tam Hợp; cầu sư trưởng Giác Duyên; cầu giáng tiên Thúy Kiều. Tôi tên là… Xin tham vấn thi thánh, đạo cô, sư trưởng và giáng tiên về vấn đề…” Gồm có hai trăm mười quẻ sau đây (xem tiếp)

Bồ Đề (tên gọi)
1. (Trời Bồ Đề) Một vị xuất gia nam của Làng Mai. Người Hoa Kỳ, sinh năm 1989, thọ giới Sa Di ngày 5 tháng 11 năm 2012 (23 tuổi), pháp danh Radiant Moon of the Heart, pháp tự Chân Trời Bồ Đề. Sư chú thuộc gia đình xuất gia Cây Kim Ngân. Là đệ tử thứ 784 của Thầy Làng Mai, sư chú Trời Bồ Đề thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán. Hiện không còn thuộc tăng thân xuất sĩ Làng Mai.


2. (Trăng Bồ Đề) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1998, thọ giới Sa Di Ni ngày 12 tháng 5 năm 2016 (18 tuổi), pháp danh Tâm Hiếu Thảo, pháp tự Chân Trăng Bồ Đề. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Hoàng Yến. Thọ giới lớn ngày 3 tháng 10 năm 2021 trong đại giới đàn Qua Bờ tổ chức tại tu viện Lộc Uyển. Là đệ tử thứ 961 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bồ Đề thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bồ Tát Tại Gia, Bồ Tát Xuất Gia (sách)
Một cuốn sách của Thầy Làng Mai, bình giảng kinh Duy Ma Cật, do nhà Lá Bối, Hoa Kỳ xuất bản năm 2002 và in tại Việt Nam cũng năm 2002.

Bối Diệp (Trăng Bối Diệp) (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1987, thọ giới Sa Di Ni ngày 2 tháng 7 năm 2014 (27 tuổi), pháp danh Tâm Khai Minh, pháp tự Chân Trăng Bối Diệp. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Trắc Bá. Thọ giới lớn ngày 3 tháng 10 năm 2021 trong đại giới đàn Qua Bờ tổ chức tại tu viện Lộc Uyển. Là đệ tử thứ 850 của Thầy Làng Mai, sư cô Trăng Bối Diệp thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bối Hạnh (tên gọi) Một vị xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 2001, thọ giới Sa Di ngày 18 tháng 12 năm 2022 (21 tuổi), pháp danh Nguyên Tâm Viên Dung, pháp tự Chân Bối Hạnh. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Xích Tùng, là đệ tử thứ 21 của thế hệ thứ ba Tăng thân xuất sĩ Làng Mai. Sư cô Bối Hạnh thuộc thế hệ thứ 44 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 10 của phái Liễu Quán.

Bối Nghiêm (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người Việt Nam, sinh năm 1984, tập sự xuất gia năm 2002 (18 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 7 tháng 7 năm 2003 tại chùa Đình Quán – Hà Nội, pháp danh Tâm Quảng Dũng, pháp tự Chân Bối Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Vô Ưu. Thọ giới lớn ngày 18 tháng 12 năm 2006 trong đại giới đàn Văn Lang. Nhận truyền đăng trong đại giới đàn Lắng Nghe ngày 24 tháng 2 năm 2011 tại Làng Mai Pháp với bài kệ truyền đăng:
Phân phương bối diệp ngát hương thiền
Tịnh hóa trần gian cõi diệu nghiêm
Nhập lưu thoắt thấy mình về tới
Mặt trời đã ngự chốn thanh thiên.
Là đệ tử thứ 191 của Thầy Làng Mai, sư cô Bối Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bồi đắp gốc rễ, khai thông suối nguồn (thuật ngữ, câu đối)
1. Tiêu chuẩn thực tập của phái đoàn Phật giáo quốc tế Làng Mai trong chuyến thăm viếng và hành đạo tại Việt Nam năm 2007, bắt đầu từ ngày 19 tháng 02 năm 2007. Phái đoàn gồm có 50 vị xuất gia và 100 vị cư sĩ. Chương  trình viếng thăm và hành đạo gồm có các thành phố Hồ Chí Minh, Bảo Lộc, Đà Lạt, Nha Trang, Đà Nẵng, Huế và Hà Nội. Ba trai đàn chẩn tế gọi là Đại Trai Đàn Chẩn Tế Giải Oan được tổ chức tại các chùa Vĩnh Nghiêm, Diệu Đế và Học Viện Phật Giáo Sóc Sơn để cầu nguyện cho tất cả nạn nhân chiến tranh, không phân biệt tôn giáo và chánh kiến (xem Thủy Lục Giải Oan Bình Đẳng Cứu Bạt Trai Đàn).
2. Câu đối đón xuân Đinh Hợi 2007 cho các chùa, các tu viện thuộc Làng Mai và các trung tâm tu tập pháp môn Làng Mai trên thế giới. 3. Chủ đề của khóa An Cư Kiết Đông 2006-2007 tại Làng Mai và các tu viện thuộc Làng Mai.

Bội Nghiêm (tên gọi) Một vị giáo thọ xuất gia nữ của Làng Mai. Người gốc Việt Nam, quốc tịch Mỹ, sinh năm 1983, tập sự xuất gia năm 2004 (21 tuổi), thọ giới Sa Di Ni ngày 7 tháng 8 năm 2005 tại Chùa Pháp Vân – Làng Mai, pháp danh Tâm Nguyên Phúc, pháp tự Chân Bội Nghiêm. Sư cô thuộc gia đình xuất gia Cây Hướng Dương. Thọ giới lớn ngày 12 tháng 01 năm 2009 tại Làng Mai trong đại giới đàn Mùa Sen Mới. Nhận truyền đăng ngày 29 tháng 4 năm 2013 tại Tu viện Vườn Ươm với bài kệ:
Giới thân ngọc bội đoan nghiêm
Định thân nuôi dưỡng chân thiền ngày đêm
Tuệ thân đắc pháp chân truyền
Hiện thân một đóa hồng liên rạng ngời
Là đệ tử thứ 257 của Thầy Làng Mai. Sư cô Bội Nghiêm thuộc thế hệ thứ 43 của tông Lâm Tế và thế hệ thứ 9 của phái Liễu Quán.

Bốn câu linh chú (pháp số, phép tu) Bốn câu nói trong chánh niệm có công năng tạo dựng hạnh phúc cho mình và cho những người mình thương yêu. Câu linh chú thứ nhất: Anh biết em (chị, cha, mẹ v.v…) đang có mặt đó nên anh rất hạnh phúc (I know you are there and I am very happy). Câu thứ hai: Anh đang có mặt cho em đây (I am here for you). Câu thứ ba: Anh biết em đang khổ, đang có khó khăn, cho nên anh đang có mặt cho em đây (I know you suffer, that’s why I am here for you). Câu thứ tư: Anh đang khổ, em hãy giúp anh (Darling, I suffer, please help me). Muốn cho bốn câu linh chú có hiệu nghiệm, ta phải thực sự có mặt, ta phải thực sự có niệm, định và tuệ.

Bốn mươi định đề giáo lý Làng Mai (pháp số)

  1. Hư không không phải là một pháp vô vi, hư không chỉ biểu hiện chung với thời gian, vật thể, tâm thức.
  2. Về phương diện Tích Môn: tất cả các pháp đều là hữu vi. Về phương diện Bản Môn: tất cả các pháp đều là vô vi.
  3. Niết Bàn là sự vắng mặt của vô minh và phiền não mà không phải là sự vắng mặt của uẩn, xứ và giới.
  4. Niết Bàn là Niết Bàn, không hữu dư y cũng không vô dư y.
  5. Niết Bàn có thể được tiếp xúc trong giây phút hiện tại.
  6. Niết Bàn không phải là một pháp mà là tự tánh của tất cả các pháp.
  7. Vô sinh có nghĩa là Niết Bàn, có nghĩa là Chánh Giác, cùng với bất diệt, vô khứ vô lai, phi nhất phi dị, phi hữu phi vô.
  8. Các định Không, Vô tướng, Vô tác giúp ta tiếp xúc với Niết Bàn.
  9. Những định căn bản là Vô thường, Vô ngã, Niết Bàn.
  10. Ba pháp ấn là Vô thường, Vô ngã và Niết Bàn. Có thể nói tới 4 pháp ấn hay 5 pháp ấn nếu trong đó có pháp ấn Niết Bàn.
  11. Niệm, định, tuệ là sự thực tập nồng cốt để đi đến giải thoát.
  12. Giới cũng là Niệm.
  13. Cần (tinh tấn) cũng là Giới.
  14. Niệm, định, tuệ tương dung, cả ba đều có công năng đưa tới hỷ lạc và giải thoát.
  15. Chánh niệm về khổ đau giúp ta nhận diện những điều kiện hạnh phúc đang có mặt và ngăn ngừa tạo tác lầm lỗi và gieo nghiệp nhân xấu.
  16. Bốn diệu đế đều là hữu vi; Bốn diệu đế đều là vô vi.
  17. Diệu đế thứ ba có thể được gọi là Lạc đế.
  18. Ý chí tự do có được là do Tam học.
  19. Nên nhìn tập đế là con đường của Bát Tà Đạo. Nguyên do sinh tử luân hồi không phải chỉ là ham muốn.
  20. Vị La Hán chân thực cũng là một vị Bồ Tát, vị Bồ Tát đích thực cũng là một vị La Hán.
  21. Hễ là người thì có thể là Bụt, là Bụt nhưng không ngưng làm người; Do đây có hằng hà sa số Bụt.
  22. Bụt có nhiều thân: chúng sinh thân (nhân thân), pháp thân, thân ngoại thân, tăng thân, thừa kế thân, pháp giới thân và pháp giới tính thân. Người vì có thể là Bụt nên cũng có đầy đủ các thân ấy.
  23. Có thể nói tới con người (pudgala) như một dòng ngũ uẩn liên tục (hằng) luôn luôn chuyển biến (chuyển) liên hệ tương duyên và trao đổi với các dòng hiện tượng khác, mà không thể nói tới con người như một cái ta biệt lập, bất biến và thường hằng.
  24. Chỉ có thể hiểu luân hồi theo đệ nhất nghĩa đế trong ánh sáng của vô thường, vô ngã và tương tức.
  25. Khổ lạc tương tức; phiền não và bồ đề đều có tính chất hữu cơ.
  26. Tăng thân, Phật thân, Pháp thân tương tức. Trong chân Tăng có chân Phật và chân Pháp.
  27. Vì phiền não và bồ đề đều có tính hữu cơ, nên sự thực tập cần được liên tục để mang tới chuyển hóa và giữ không cho đoạ lạc. Luân hồi là sự tiếp nối: Cái đẹp và cái lành cần được tiếp nối càng lâu dài càng tốt; cái xấu và cái dở cần được chuyển hóa để đừng tiếp tục; rác phải được sử dụng để nuôi hoa.
  28. Giải thoát luân hồi không có nghĩa là chấm dứt một bổ đặc già la (pudgala) vốn không thật có, cũng không phải là chấm dứt giới thân tuệ mạng của một đời tu.
  29. Sinh diệt chỉ là biểu và vô biểu. Biểu là biểu hiện, năng sở đồng thời. Trong khi có biểu này thì có vô biểu kia. Trong khi cái này biểu thì cái kia vô biểu.
  30. ‘Pháp’ không phải là ‘một sự vật’, ‘một cái’, ‘một thực thể’, mà là một quá trình, một sự kiện đang xảy ra, và trước hết là một đối tượng của tâm thức.
  31. Báo thân gồm cả y lẫn chánh, cả cọng lẫn tự, ta bà của chúng sinh là tịnh độ của Bụt.
  32. Không có ngã nhưng vẫn có luân hồi. Có cái gọi là tương tục (samtati) nhưng cái tương tục nào cũng đều có tính tương tức.
  33. Phật tử qua các thế hệ phải liên tục đối kháng lại 2 khuynh hướng thần hóa và ngã hóa, biểu hiện những nhu yếu đại chúng nhất của con người.
  34. Tàng thức có công năng học hỏi, huân tập, xử lý, lưu trữ, sắp đặt kế hoạch đối phó, bảo hộ, nuôi dưỡng, trị liệu và tiếp nối. Tàng thức có công năng thiết lập một kho tư liệu, những lề lối hành xử vô thức đã được sắp đặt sẵn, một chương trình tự động tự dẫn để chiếc thuyền có thể tự lèo lái mà không cần sự có mặt của một vị thuyền trưởng.
  35. Mạt na có khuynh hướng tìm an ổn lạc thú bền bĩ, không thấy được luật tiêu thụ có chừng mực, không thấy được mục đích và sự nguy hại của sự tìm cầu dục lạc, không thấy được sự thiết dụng của khổ đau, sự cần thiết của tuệ giác vô thường, vô ngã, tương tức, từ bi và truyền thông.
  36. Ý thức nhờ thực tập Giới Định Tuệ có thể học hỏi và chuyền xuống những kinh nghiệm và tuệ giác của mình cho Tàng thức và giao cho Tàng thức trách nhiệm làm chín mùi và phát hiện toàn diện những hạt giống tuệ giác đã có sẵn trong nó.
  37. Phép tu căn bản của đạo Bụt Nguyên Thủy là phép tu Niệm Xứ, có công năng nhận diện, chuyển hóa tập khí, và làm cho thành tựu viên mãn bảy giác chi và Tám Chánh Đạo. Các pháp thiền quán đại thừa, kể cả thiền Tổ Sư cần được thỉnh thoảng trở về tắm trong dòng suối Nguyên Thủy ấy để đừng đánh mất cốt tủy của Phật Pháp.
  38. Thực chất của Tịnh Độ và Niết Bàn vượt thoát không gian và thời gian. Thực chất của vạn pháp cũng đều như thế.
  39. Duyên, thọ, uẩn, xứ, giới, thức…có thể được trình bày dưới nhiều mô thức khác nhau. Các mô thức này không nhất thiết phải chống đối nhau.
  40. Các giáo lý vô thường, vô ngã, duyên khởi, không, vô tướng, vô tác, niệm , định, tuệ, v.v… là trái tim tuệ giác đạo Bụt, có thể đi đôi với tinh thần khoa học, đối thoại, hướng dẫn gợi ý  và nâng đỡ cho khoa học. Khoa học hiện đại cần vượt cho được nhị thủ; nhà khoa học cần luyện tập để phát triển hơn nữa khả năng trực giác của mình.

Bốn phép tùy niệm (pháp số, bài tụng)
1. Niệm Bụt, niệm Pháp, niệm Tăng và niệm Giới.
2. Bài tụng do Thầy Làng Mai viết lời, có trong sách Nhật Tụng Thiền Môn năm 2000 và Nghi Thức Tụng Niệm Đại Toàn.

Bốn quả (pháp số) Bốn quả vị tu tập của Làng Mai. 1. Quả an trú, tiếng Anh là peaceful dwelling. Hành giả đạt được quả này là người bắt đầu có khả năng sống an lạc trong giờ phút hiện tại. Thầy Làng Mai lấy hình ảnh một con cóc ngồi trên đĩa để minh họa cho quả vị này. Khi ta đặt một con cóc vào giữa một chiếc đĩa, nó thường không có khả năng ngồi yên trong lòng chiếc đĩa, mà luôn tìm cách nhảy ra khỏi đĩa, được gọi là “cóc tính”. Trái nghĩa với “cóc tính” là “phi cóc tính”. Đạt được quả vị an trú là đạt được trạng thái “phi cóc tính”, không còn nhảy lăng xăng nữa. 2. Quả đã về đã tới, tiếng Anh là I have arrived, I am home. Theo giáo lý Làng Mai, giây phút hiện tại chính là quê hương của chúng ta. Chúng ta thực tập sống chánh niệm, sống trong hiện tại, trở về giây phút hiện tại như đứa con đi xa được trở về ngôi nhà thân yêu, về quê hương của mình. 3. Quả Tương tức, tiếng Anh là inter-being. Là kết quả của sự thực tập vô ngã. Khi đó, hành giả thấy được tất cả mọi sự vật, hiện tượng, kể cả cái “ta” của mình đều không có tự tính riêng biệt mà nương vào nhau để biểu hiện. 4. Quả vô sinh, tiếng Anh là birthlessness. Đạt được quả vị này, hành giả thấy được bản chất không sinh không diệt, không có không không của vạn pháp và tiếp xúc được với Niết bàn ngay trong giờ phút hiện tại. Những ai đạt tới khả năng này được Bụt gọi là “Việc cần làm đã làm”.

Bông Hồng Cài Áo (sách, lễ lược)
1. Một đoản văn viết về tình Mẹ của Thầy Làng Mai, xuất bản lần đầu năm 1962 tại Việt Nam, sau đó được dịch ra nhiều thứ tiếng và tái bản rất nhiều lần bởi các chùa và các cơ sở Phật Giáo trong nước cũng như ở nước ngoài. Bản dịch tiếng Anh có tựa đề A Rose For Your Pocket. Sách này đã là nguồn cảm hứng tạo thành truyền thống Bông Hồng Cài Áo tại Việt Nam, bắt đầu bằng đoàn sinh viên Phật tử Sài Gòn vào năm 1962. Bông Hồng Cài Áo được xem như bông hoa đầu của sự tu chứng của Thầy, nói lên được ý thức sáng tỏ (tức là chánh niệm) về những điều kiện hạnh phúc mình đang có và cần được trân quý. Những tác phẩm đi sau như Bướm Bay Vườn Cải Hoa Vàng hay Trường Ca Avril đều là sự nối tiếp của Bông Hồng Cài Áo. Tác phẩm Phép Lạ Của Sự Tỉnh Thức là tác phẩm trình bày tuệ giác này một cách hệ thống hóa. (Xem bài phỏng vấn của báo Giác Ngộ về tác phẩm Bông Hồng Cài Áo).
2. Một lễ hội của Làng Mai thường được tổ chức trong khóa tu mùa hè cho tất cả các bạn thiền sinh về tham dự khóa tu. Lễ hội là dịp để mọi người cùng tưởng nhớ về công ơn cha mẹ. Nghi thức của buổi lễ có trong sách Nghi thức tụng niệm đại toàn.
3. Bài phỏng vấn của Báo Giác Ngộ với Thầy Làng Mai về tác phẩm Bông Hồng Cài Áo cho ta biết thêm rất nhiều chi tiết. Được biết, sau khi tác phẩm ra đời, Thiền sư đã phát động phong trào cài hoa hồng để tưởng niệm về công ơn mẹ. Xin Thiền sư cho biết lần đầu tiên phong trào này được phát động là vào mùa Vu Lan năm nào, tại đâu; Thiền sư có gặp sự trở ngại nào chăng khi đưa ra một nét văn hóa tuy đẹp đẽ song cũng rất mới lạ này?
Thiền sư Nhất Hạnh (TSNH): Tôi không hề có ý định phát động phong trào Cài Hoa Hồng để tưởng niệm về công ơn mẹ. Phong trào ấy tự động phát khởi một cách tự nhiên mà thôi. Điều đó cũng làm cho tôi ngạc nhiên. Hồi đó, năm 1962, sau chín tháng nghiên cứu về khoa Tỷ Giáo Tôn Giáo tại Princeton University, tôi về nghỉ hè tại Camp Ockanickon ở Medford thuộc tiểu bang New Jersey Hoa Kỳ. Ban ngày tôi chơi và nói chuyện với thanh thiếu niên về Văn Hóa Việt Nam và đi chèo thuyền trên hồ, ban đêm tôi viết văn. Tôi đã viết đoản văn Bông Hồng Cài Áo trong một căn lều gỗ người trẻ dành cho tôi. Viết xong tôi gửi cho các vị đệ tử của tôi trong đoàn Sinh Viên Phật Tử Sài Gòn do tôi hướng dẫn . Bài này gửi qua chị Trương thị Nhiên. Chị Nhiên và đoàn Sinh Viên Phật Tử đọc xong rất cảm động nên quyết định đem chia sẻ cho mọi người. Họ bàn nhau chép tay ba trăm bản làm quà tặng cho những bạn bè của họ trong các phân khoa Đại Học Sài Gòn. Mỗi bản chép tay đều có gắn thêm một chiếc hoa màu hồng cho người còn mẹ hay màu trắng cho người mất mẹ. Rằm tháng bảy năm ấy họ họp nhau lại tại Chùa Xá Lợi, làm Lễ Bông Hồng Cài Áo lần đầu tiên. Anh Tôn Thất Chiểu, một thành viên của đoàn Sinh Viên Phật Tử đã gửi một bản cho Hòa Thượng Thích Đức Tâm, hồi đó đang làm chủ bút cho nguyệt san Liên Hoa của Giáo Hội Tăng Già Trung Phần. Tập San Liên Hoa đã đăng nguyên bài dưới tựa đề là Nhìn Kỹ Mẹ. Hòa Thượng Trí Thủ, bổn sư của Hòa Thượng Đức Tâm, đọc được đoản văn trên nguyệt san Liên Hoa đã khóc vì cảm động. Sau đó Bông Hồng Cài Áo được in ra nhiều lần, một số các chùa bắt đầu tổ chức Lễ Bông Hồng Cài Áo. Từ đó, Lễ Bông Hồng Cài Áo đã trở thành một truyền thống. Tôi không nghĩ là đã có những trở ngại trong khi phong trào được lan rộng. Năm 1964, nhà xuất bản Lá Bối ra mắt độc giả bằng quyển Bông Hồng Cài Áo, in khổ ốm dài để có thể bỏ vào bì thư gửi tặng bạn bè trong ngày Vu Lan. Quyển sách nhỏ này đã phải tái bản nhiều lần. Năm 1965 đoàn Cải Lương Thanh Nga đã dựng và trình diễn vở tuồng Bông Hồng Cài Áo và có mời tôi tham dự. Tại trong nước cũng như tại ngoại quốc, đoản văn Bông Hồng Cài Áo đã được dịch và in ra nhiều thứ tiếng trong đó có tiếng Anh, Pháp, Đức, Hà Lan, Trung Hoa, Nga, Thái Lan và tiếng Lào.
Theo Thiền sư, giữa Ngày lễ của Mẹ trong văn hóa Nhật và ngày Vu Lan Báo hiếu trong văn hóa Việt Nam có những nét tương đồng và khác biệt nào?
TSNH: Lễ Bông Hồng Cài Áo tổ chức tại Làng Mai mỗi mùa Hè kể từ năm 1983 đã làm theo tinh thần Việt Nam, khác truyền thống Nhật. Lễ này không những để vinh danh người Mẹ mà cũng để tưởng nhớ và vinh danh người Cha nữa. Mỗi người được cài hai chiếc hoa hồng, một dành cho Mẹ và một dành cho Cha. Chiếc hoa dành cho Cha nằm hơi cao lên một chút để phân biệt với hoa cho Mẹ. Và anh sẽ cài một hoa hồng cho Cha khi Cha còn sống, một hoa hồng cho Mẹ khi Mẹ còn sống.
Không ít người thắc mắc tại sao Thiền sư lại chọn hoa hồng mà không phải là loài hoa nào khác? Phải chăng đơn thuần chỉ vì hoa hồng là loài hoa biểu trưng cho tình yêu?
TSNH: Mình nên hiểu chữ hồng trong bông hồng là đỏ. Cài hoa hồng thì cài hoa hồng đỏ. Cài hoa khác như hoa cẩm chướng thì cẩm chướng màu cũng đỏ, không nhất thiết là phải có hoa hồng (rose).Và khi Mẹ không còn, Cha không còn thì được cài hoa trắng. Các đệ tử người Hoa của tôi khi làm lễ Bông Hồng Cài Áo đầu tiên tại Đài Loan năm 1995 thì họ dùng hoa cẩm chướng màu đỏ và trắng cho buổi Lễ Cài Hoa tưởng nhớ Mẹ Cha. Mẹ Cha còn thì cài hoa cẩm chướng màu hồng. Mẹ Cha mất thì cài hoa cẩm chướng màu trắng. Bất cứ hoa gì cũng được kể cả hoa lan.
Nhạc sĩ Phạm Thế Mỹ đã phổ nhạc thành công ca khúc Bông Hồng Cài Áo từ bài văn của Thiền sư, góp phần đưa nghi thức cài hoa hồng vào sâu trong đời sống văn hóa dân tộc. Xin Thiền sư cho biết cảm nhận của mình khi nghe bài hát ấy – lần đầu tiên cũng như bây giờ?
TSNH: Phạm Thế Mỹ làm bài Bông Hồng Cài Áo rất dễ dàng và tự nhiên như thở vào thở ra , tự nhiên như bước chân đi dạo, tự nhiên như khi nâng chén trà lên uống. Tôi không thấy tôi và nhạc sĩ là hai người khác nhau khi nghe ca khúc Bông Hồng Cài Áo, trước kia cũng vậy và bây giờ cũng vậy.
Là một người rất quan tâm đến giới trẻ Việt Nam nói riêng và giới trẻ trên toàn thế giới nói chung, Thiền sư có nhắn nhủ điều gì với các bạn trẻ nhân mùa Vu lan PL.2550 năm nay?
TSNH: Ngày Lễ Bông Hồng Cài Áo không phải là chỉ để tưởng nhớ công ơn Mẹ Cha. Các bạn phải biết thực tập nhìn sâu, tức là thực tập thiền quán trong ngày ấy. Phải thấy được những tài năng, đức hạnh và nét đẹp nào mà mình đã tiếp nhận từ Cha và từ Mẹ. Rồi thấy được Cha và Mẹ không phải là những thực tại có ngoài mình mà đang có ngay trong mình. Mình là sự tiếp nối của Cha, mình là sự tiếp nối của Mẹ. Và mình mang Mẹ mang Cha đi về tương lai. Phải biết mỉm cười cho Mẹ, thở cho Cha và bước đi cho cả hai. Sự tiếp nối đẹp đẽ của Cha Mẹ nơi mình là biểu hiện cụ thể nhất cho lòng Hiếu.Nếu bạn lỡ có những khó khăn với Cha hay Mẹ thì đừng nghĩ cạn là Mẹ không thương, Cha không thương. Có thể những vụng về trong quá khứ về phía Cha Mẹ đã tạo ra những lớp khổ đau đè nặng và làm khuất lấp tình thương ấy. Mình biết nếu có gì xảy ra cho mình thì Cha Mẹ sẽ khóc hết nước mắt. Và nếu có gì xảy ra cho Mẹ hay cho Cha thì mình cũng sẽ khóc hết nước mắt. Phải thấy rằng các vị đã có nhiều khổ đau và khó khăn mà chưa đủ khả năng chuyển hóa nên đã tự làm khổ mình và làm khổ lây đến các con. Mình cũng vậy. Mình đã khổ đau vì hiểu lầm, vì bực tức, và do đó đã lỡ nói những lời không dễ thương, có những phản ứng không đẹp đẽ với Cha và với Mẹ.  Bên nào cũng chịu một phần trách nhiệm. Thấy được cái khổ của Cha, của Mẹ, mình tìm cách giúp Cha và giúp Mẹ. Mình phải biết nói lời hối lỗi đã không giúp được Mẹ Cha mà còn làm cho Cha Mẹ khổ đau thêm. Sử dụng pháp lắng nghe và ái ngữ để tái lập được truyền thông, để dựng lại thâm tình, đó là điều mình có thể làm được. Tôi có nhiều vị đệ tử đã làm được việc đó, người Việt cũng như người ngoại quốc.Có những người trẻ dại dột đã đi tự tử. Đó là một hành động tuyệt vọng, nhưng cũng là một hành động trừng phạt. Trừng phạt người đã làm mình khổ, trong trường hợp này, đó là những vị sinh thành ra mình. Ta sinh ra đời để thương yêu, không phải để trừng phạt. Chết như thế là một sự thất bại. Nếu bạn là Phật tử, bạn phải biết giáo pháp đức Thế Tôn có công năng chuyển rác thành hoa, biến phiền não thành bồ đề, dựng lại tình thâm từ xác chết hận thù. Cha Mẹ là Bụt đó, đừng đi tìm Bụt nơi nào khác. Ngày hôm nay bạn nói được câu gì, làm được cử chỉ gì để Mẹ vui, để Cha vui thì làm ngay đi, đừng để tới ngày mai, sợ rằng muộn quá. Đọc Bông Hồng Cài Áo để nhớ điều đó. Tôi chúc bạn một ngày Vu Lan thật ngọt ngào, thật hạnh phúc, thực tập thành công.Nếu bạn được cài bông trắng, nên quán chiếu là Cha hoặc Mẹ vẫn còn trong bạn và có mặt trong từng tế bào của cơ thể bạn. Đưa bàn tay lên nhìn, bạn sẽ thấy bàn tay ấy của bạn mà cũng là bàn tay của Cha, của Mẹ. Trong bàn tay bạn, có bàn tay của Cha, của Mẹ. Bạn hãy đưa bàn tay ấy đặt lên trán và sẽ thấy, đó là bàn tay của Mẹ hay của Cha đang đặt trên trán bạn. Thật là nhiệm mầu.Năm nay Thượng Tọa Đức Nghi ở tu viện Bát Nhã (Bảo Lộc, Lâm Đồng) và các vị cộng sự đang dựng một công trường Bông Hồng Cài Áo nơi khuôn viên tu viện. Nơi công trường sẽ có tượng một bà mẹ Việt Nam đang đứng với hai em bé, một trai và một gái. Bé gái được cài trên áo một bông hồng, bé trai đang hý hửng cầm trên tay một bông hồng khác. Ta hãy tôn vinh Mẹ, tôn vinh Cha trong trái tim. Bụt dạy: Vào thời không có Bụt ra đời thì thờ Cha thờ Mẹ cũng là thờ Bụt. Đây là điều tôi muốn nói với các bạn trẻ ở Việt Nam cũng như trên thế giới.”

Bờ bên kia (thuật ngữ) Bờ giác ngộ, giải thoát, an lạc, hạnh phúc. Cũng là niết bàn. Từ Hán Việt là bỉ ngạn.

Buddha Mind, Buddha Body (sách) Một cuốn sách nguyên bản tiếng Anh của Thầy Làng Mai do nhà Paralax ấn hành năm 2007, nội dung là những bài giảng trong khóa tu dành cho các nhà khoa học thần kinh não bộ và các nhà tâm lý học trị liệu trong khóa tu Khoa học Thần kinh Não Bộ được tổ chức tại Làng Mai từ ngày 20 – 26 tháng 8 năm 2006. Xem Bụt là hình hài, Bụt là tâm thức.

Buddhist Peace Work, Creating Cultures of Peace (sách) Một cuốn sách nguyên bản tiếng Anh gồm nhiều tác giả trong đó có bài viết của Thầy Làng Mai với tựa đề ‘Ahimsa: The Path of Harmlessness’. (Ahimsa – con đường bất bạo động). Nhà Wisdom Publications xuất bản lần thứ nhất năm 1999.

Buổi họp hạnh phúc (sinh hoạt, pháp môn) Những buổi họp hàng tuần của chúng tỳ khưu, tỳ khưu ni, chúng sa di, sa di ni, chúng tiếp hiện, chúng cận sự, v.v… để xây dựng tình huynh đệ và để đi tới những cải cách hay những sinh hoạt nhằm làm gia tăng hạnh phúc trong tăng thân.

Buông bỏ và phát lộ (giới điều) Ba mươi hai giới của 250 giới khất sĩ, bốn mươi giới của 348 giới khất sĩ nữ, giới bản tân tu. Vị tỳ khưu (tỳ khưu ni) nào phạm vào một trong những giới này, muốn được thanh tịnh trở lại, phải tới trình bày vật dụng hoặc ngân khoản cần được buông bỏ, giao trả cho tăng thân và sám hối trước sự có mặt của ít nhất là hai vị đại diện của tăng thân. Các hiện vật cần buông bỏ gồm có thuốc hút, các chất ma túy, sách tiểu thuyết tình cảm, tiểu thuyết kiếm hiệp, phim truyện, băng hình, nhạc và trò chơi điện tử của thế tục, máy vô tuyến truyền hình riêng, vàng bạc ngân khoản riêng, v.v… Buông bỏ và phát lộ, tiếng Anh là Release and Expression of Regrets Offenses, dịch từ tiếng Phạn Payantika, tức Ni Tát Kỳ Ba Dật Đề.

Búp Sen (điện đường) Một thiền đường thuộc đạo tràng Thanh Sơn, tu viện Rừng Phong.

Bụt (danh từ phật học) Bụt là một con người, nhờ thực tập niệm, định và tuệ, con người ấy đạt tới một cái thấy rất sâu và một tình thương rất rộng. Nhờ đó vượt thắng được những lo lắng, sợ hãi, khổ đau và sống an lạc với chính mình và với mọi loài. Các loài khác, kể cả động vật, thực vật và khoáng vật đều có Phật tính.

Bụt là hình hài, Bụt là tâm thức (sách) Một cuốn sách của Thầy Làng Mai, chuyển ngữ từ nguyên bản tiếng Anh Buddha mind, Buddha body.

Bụt là lá chín (thuật ngữ) Lá chín là lá đỏ, lá thắm, vì lá cây cũng chín như trái cây. Một tờ lá chín cũng đẹp như một bông hoa, nhà văn Pháp Albert Camus nói: ‘Mùa thu, mỗi chiếc lá là mỗi bông hoa’. Bụt là lá chín là một câu trong bài hát Đây là tịnh độ.

Bụt là vầng trăng mát (bài hát) Một bài hát do Thầy Làng Mai viết lời và phổ nhạc. Bụt là vầng trăng mát. Đi ngang trời thái không. Hồ tâm chúng sanh lặng. Trăng hiện bóng trong ngần.

Bước chân chánh  niệm (phép tu) Xem thiền đi.

Bước chân trên thật địa (thuật ngữ) Đi trong chánh niệm, đi mà ý thức được từng bước chân, tiếp xúc với thực tại nhiệm mầu của sự sống trong mỗi bước chân. Vua Trần Thái Tông nói trong sách Khóa Hư Lục: Bộ bộ đạp trước thật địa (bước nào cũng dẫm trên đất đai của thực tại). Khác với khi đi mà không biết mình đi, đi như người mộng du.

Bước thiền hiện rõ quê hương (bài hát) Một bài hát do thầy Chân Pháp Niệm viết lời và phổ nhạc. Tôi đi từng bước nhẹ nhàng. Lòng không vương vấn như làn mây bay. Bước đi an trú phút giây. An nhiên tự tại lòng đầy thảnh thơi. Chung quanh chim hót vang trời. Nghe như chuông đổ nhẹ vơi cõi lòng. Ngàn hoa đua nở nơi nơi. Quê hương hiện rõ ngay trong bước thiền.

Bước Tới Thảnh Thơi (sách) Một cuốn sách về giới luật và uy nghi của các vị sa di (sa di ni) do Hội Đồng Giáo Thọ Đạo Tràng Mai Thôn biên soạn. Nhà Lá Bối, Hoa Kỳ xuất bản lần đầu năm 1996, được dịch ra nhiều thứ tiếng và được tái bản nhiều lần. Bản dịch tiếng Anh tựa đề Stepping Into Freedom. Đây là sách gối đầu giường của các vị sa di và sa di ni, thay thế cho sách Sa Di Luật Nghi Yếu Lược của thiền sư Châu Hoằng, sách Tỳ Ni Nhật Dụng Thiết Yếu của thầy Độc Thể, vốn là những sách giáo khoa cho sa di viết cách đây 400 năm. Sách  này cũng có Quy Sơn Cảnh Sách, một bản dịch của Thầy Làng Mai rất mới và rất dễ đọc. Mười giới sa di có giới tướng rất rõ ràng, đầy đủ, hiện đại và các thiên uy nghi cũng thế.

Bưởi (sách) Một tập truyện ngắn của Thầy Làng Mai do nhà Lá Bối, Châu Âu xuất bản lần đầu năm 1979, gồm các truyện ngắn Tùng, Bưởi và Hồng. Sau này mỗi truyện được dịch ra nhiều thứ tiếng và được tái bản nhiều lần ở Việt Nam và hải ngoại. Tựa đề tiếng Anh của các truyện này là The Pine Gate, The Moon Bamboo và A Lone Pink Fish.