Sức mạnh tăng thân – Thông điệp mừng Năm Mới

Ngày 23 tháng 12 năm 2018

Kính thưa tăng thân khắp chốn,

Thầy kính thương của chúng ta về lại chùa tổ Từ Hiếu tính đến nay đã được hai tháng, cùng với nhiều quý thầy, quý sư cô lớn, trong đó có Sư cô Chân Không, thầy Pháp Ấn và nhóm thị giả. Thầy hiện vẫn khỏe, đôi mắt Thầy vẫn sáng quắc và thấu suốt như bao giờ. Mỗi ngày Thầy đều viếng thăm tháp tổ, ngay cả khi mưa nặng hạt, có khi vài ba lần trong ngày. Thầy ra ngoài để thưởng thức khung cảnh chùa tổ, thăm hồ bán nguyệt, đi dọc những con đường rợp bóng tre và tới giếng nước nơi mà ngày xưa sư chú Phùng Xuân thường rửa chân sau mỗi buổi chăn trâu. Thật cảm động khi thấy bao nhiêu người đã và đang tới Huế để được gần gũi Thầy, thăm đất tổ và tỏ lòng tôn kính đến liệt vị tổ sư.

Sự trở về chốn tổ Từ Hiếu của Thầy là một tiếng chuông chánh niệm, nhắc cho chúng ta nhớ rằng chúng ta thuộc về một dòng truyền thừa với gốc rễ tâm linh sâu dày và đó là một điều rất quý giá. Dù đã từng tham dự một khoá tu, hay đơn giản là đọc một cuốn sách của Thầy, hoặc nghe một bài pháp thoại và được đánh động bởi những lời dạy của Thầy, chúng ta đang được kết nối với dòng chảy tuệ giác và từ bi của chư tổ. Trong suốt những năm tháng giảng dạy, Thầy đã mở ra pháp môn thực tập kết nối với tổ tiên như là một cánh cửa, một con đường để thực tập giáo lý vô ngã một cách cụ thể, giúp chúng ta thấy được mình là sự tiếp nối mà không phải là một thực thể riêng biệt.

Tiếp xúc với quê hương đích thực

Trong mùa nghỉ lễ Giáng sinh và Năm Mới này, chúng ta có cơ hội trở về với gốc rễ của mình để có mặt với những người thương của chúng ta, đồng thời có thời gian để trở về với chính mình. Bằng hơi thở và bước chân chánh niệm, sự quan tâm chăm sóc cho cơ thể của mình, cùng sự kết nối với tăng thân – một cộng đồng tu tập, chúng ta biết rằng dù ở đâu ta cũng có một ngôi nhà tâm linh đích thực để nương tựa.

Thầy thường nhắc chúng ta rằng món quà tuyệt vời nhất mà chúng ta có thể hiến tặng cho người khác, và cho chính ta, là sự có mặt đích thực của mình. Trở về tức là có mặt. Thở vào và thở ra với năng lượng chánh niệm là đủ để thiết lập thân tâm trong giây phút hiện tại, ngay nơi mà chúng ta đang ở, với bất cứ ai đang ở quanh ta, dù họ đang vui vẻ và náo nhiệt hay đang đối mặt với những thử thách, nỗi cô đơn và buồn khổ. Với hơi thở chánh niệm của mình, chúng ta có thể thực sự có mặt đó với những gì đi lên trong ta và trong những người thương xung quanh. Chỉ cần có mặt với tình thương, sự quan tâm và lắng nghe sâu là đủ để tạo ra sự khác biệt và làm vơi nỗi khổ rồi.

Thầy đang ở đâu?

Nhìn sâu bằng cặp mắt vô tướng, chúng ta có thể thấy rằng Thầy không chỉ đang ở Việt Nam. Thầy đang thật sự có mặt trong ta khi ta thưởng thức một bữa ăn với những người thương và ý thức rằng đây là một phút giây quý báu. Thầy đang ngồi bên ta khi ta lái xe và thở một cách bình an trong lúc chờ đèn đỏ. Dù ta đang ở thành phố hay ở nơi làng quê, hay đang tranh đấu cho môi sinh, cho công bằng xã hội , ở nơi nào có sự thực tập thì nơi đó Thầy của chúng ta cũng đang có mặt. Thầy có đó khi chúng ta biết dừng lại và thưởng thức những điều kỳ diệu mà đơn giản của sự sống và khi chúng ta không bị cuốn đi bởi sự vội vã, bấn loạn và ồn ào của xã hội hiện đại. Thầy có đó trong cộng đồng tu học của chúng ta ở bất cứ nơi nào mà những đệ tử của Thầy, cư sĩ hay xuất sĩ, đang thực tập thở, tập đi, tập lắng nghe sâu và phụng sự trong chánh niệm.

Chúng ta biết rằng hành tinh của chúng ta đang đối diện với những thử thách to lớn –  những thảm hoạ môi trường, biến đổi khí hậu và sự tuyệt chủng của nhiều loài sinh vật. Xã hội loài người đang trải qua sự bất ổn chính trị một cách sâu sắc, sự rối loạn xã hội, bạo lực và những biến động liên tiếp. Khi nhìn lại những năm vừa qua bằng con mắt của những người có thực tập, chúng ta có thể tự hỏi mình: “Chúng ta có thể làm gì để giúp thay đổi tình trạng? Điều gì là điều tốt nhất mà chúng ta có thể cống hiến với tư cách cá nhân cũng như với tư cách những cộng đồng tu tập để đem lại sự tỉnh thức tập thể? Đâu là nơi nương tựa đích thực cho ta và cho những người khác?

Thầy đã chỉ dẫn cho chúng ta rất rõ ràng:

“Muốn tìm một nơi nương tựa thì trước tiên ta phải biết nương tựa nơi hải đảo tự thân và sau đó là nương tựa nơi hải đảo tăng thân. Những hải đảo này là những “hệ thống kháng thể”(community of resistance), không phải để chống lại những người khác mà là để bảo vệ chúng ta, giống như khi ở trong nhà thì ta bảo vệ được mình khỏi thời tiết xấu. Chúng ta kháng cự lại, không để bị hủy hoại bởi những nhiễm ô của xã hội, sự ồn ào, phiền muộn, những lời nói cay nghiệt và những hành động tiêu cực. Nếu không biết tự chăm sóc bản thân, chúng ta có thể bị thương tổn và không thể nào giúp đỡ người khác được. Nếu chúng ta cùng với những người khác xây dựng tăng thân thì tăng thân có thể nuôi dưỡng và bảo hộ chúng ta, giúp ta kháng cự lại những tác động có sức tàn phá từ xã hội và ta sẽ có thể trở về với ngôi nhà đích thực của mình. Nhiều năm trước đây, tôi đã từng gợi ý cho các nhà hoạt động vì hòa bình ở phương Tây về việc thành lập những “hệ thống kháng thể” này. Một tăng thân đích thực luôn có khả năng trị liệu. Trở về được với thân và tâm nghĩa là trở về được với gốc rễ của chúng ta, với ngôi nhà đích thực, với con người thực của chúng ta. Với sự yểm trợ của một tăng thân, chúng ta có thể làm được điều đó” – Thích Nhất Hạnh (Trích pháp thoại “Đi tìm gia tài đích thực” – 1993 )

Sức mạnh của tăng thân

Cộng đồng tu học của chúng ta đang lớn lên một cách mạnh mẽ trên thế giới và trở thành nơi nương tựa vững chãi cho biết bao nhiêu người thuộc mọi tầng lớp xã hội. Là một tăng thân, chúng ta đang thực tập để đi tới trong từng hơi thở, từng bước chân và trong sự thực tập của mỗi cá nhân. Với sự yểm trợ của năng lượng tập thể, chúng ta có thể nhận diện, ôm ấp và chuyển hoá những gì đang đi lên trong ta, từ đó có thể thấy rõ mình cần làm gì và không nên làm gì để cải thiện tình trạng. Giờ đây chúng ta có hơn 1.500 tăng thân địa phương và mỗi tuần những tăng thân mới lại biểu hiện thêm khắp nơi trên thế giới. Chúng ta có Tăng thân Trì địa (Earth Holder Sangha), tăng thân ARISE (kêu gọi sự thức tỉnh trước những phân biệt kỳ thị và bất bình đẳng xã hội) và phong trào Wake Up dành cho người trẻ cũng như Mạng lưới Wake Up Schools với mong muốn gieo trồng chánh niệm vào lĩnh vực giáo dục. Mỗi năm, hàng chục bạn trẻ, cả nam và nữ, với nhiều quốc tịch khác nhau phát tâm xuất gia, trở thành những người xuất sĩ. Mỗi năm, có hơn 100.000 người trên thế giới tìm đến với cộng đồng tu học của chúng ta để tham dự những khoá tu, những buổi pháp thoại công cộng và những buổi thuyết trình về chánh niệm. Tu viện mới của chúng ta, Tu viện Suối Tuệ (Healing Spring Monastery) ở ngoại ô Paris đã mở cửa vào tháng Mười Một và sẽ là một nơi nương tựa bình an cho nhiều người dân Paris trong dịp nghỉ lễ lần này. Trong mùa thu vừa rồi, một số quý thầy, quý sư cô ở Làng Mai Pháp đã cùng nhau tập luyện và ghi âm lại những bài tụng mới bằng tiếng Anh và tiếng Pháp, nhờ vậy hoa trái mà chúng ta có được là đĩa CD mới Chanting as a River (Xướng tụng như một dòng sông). Cùng với nhau trong một gia đình tâm linh, chúng ta sẽ “kháng cự lại” sự ô nhiễm bằng sự tươi mát, đem sự tĩnh lặng để thay cho tiếng ồn, đem lòng tốt tới những nơi khắc nghiệt, và gieo những hạt giống của bình an xuống những cánh đồng hận thù.

Chúng ta sẽ có một Năm Mới thực sự mới ?

Năm mới 2019 là một cơ hội cho chúng ta nhìn sâu và cùng tìm ra những phương thức  phòng hộ để có được một con đường tốt đẹp hơn cho bản thân, cho cộng đồng và cho cả hành tinh của chúng ta. Điều này đòi hỏi chúng ta phải có can đảm thay đổi trong cách sống để một Năm Mới thực sự là “Mới”. Chúng ta có thể đưa ra những cam kết cụ thể, rõ ràng trong sự thực tập chánh niệm hàng ngày, chuyển hoá những tập khí, hoặc đưa cuộc sống của chúng ta đi theo một hướng mới, dù chỉ trong những hành động rất nhỏ.

Tháng Mười vừa qua, các nhà khoa học, thông qua những khám phá mới trong nghiên cứu của mình, đã kêu gọi một sự thay đổi trong chế độ ăn uống, chuyển từ tiêu thụ thịt và những sản phẩm từ sữa sang tiêu thụ những thực phẩm có nguồn gốc thực vật và không đòi hỏi nhiều nguồn lực để sản xuất và chế biến. Chúng ta có thể cam kết một số ngày trong tuần sẽ dùng thực phẩm từ thực vật. Chúng ta có thể tìm cách sử dụng thực phẩm hữu cơ, theo mùa và có nguồn gốc địa phương; ngoài ra có thể gợi ý cho các tiệm ăn trong vùng có thêm những thực đơn chay. Chúng ta có thể có nhiều lựa chọn khác trong việc tiêu thụ để giảm thiểu sự tàn phá hành tinh của chúng ta. Ví dụ, chúng ta cam kết không mua thêm bất kỳ một bộ đồ nào nữa trong năm tới bằng cách nhìn lại tủ quần áo của mình và tự hỏi: “Mình có thực sự cần thêm một cái áo hay một đôi giày nữa không?”. Trong cách “phản kháng” này, không có một tổ chức nào, một nhà chính trị nào hay điều luật nào để chúng ta phải chống lại cả. Tất cả những điều này đều xuất phát từ nhận thức tự do của mỗi chúng ta để thay đổi cách chúng ta tiêu thụ, dù đó là thực phẩm, chất đốt, năng lượng hay những sản phẩm khác trên thế giới. Chúng ta có thể cam kết thực hiện những thay đổi này trong tinh thần của Mười Bốn Giới Tiếp Hiện, với tình thương và niềm vui, mà không phán xét người khác hoặc áp đặt những quan điểm của mình.

Tuệ giác tập thể

Để tạo ra một sự thay đổi trong nhận thức chung của cộng đồng đòi hỏi chúng ta phải đến với nhau, thảo luận và trao đổi ý kiến trong các tăng thân địa phương để tìm ra cách tạo hứng khởi và thúc đẩy sự thay đổi. Như nhà hoạt động nhí Greta Thunberg –  15 tuổi, người Thuỵ Điển – đã nhắc chúng ta trong Hội nghị về khí hậu tại Ba Lan vừa qua, chúng ta không muốn đánh cắp tương lai của con em chúng ta. Để làm được như vậy, chúng ta cần hy sinh, giảm bớt những tiện nghi và thay đổi những thói quen của mình. Cùng nhau nhìn sâu, chúng ta có thể tiếp nối Thầy và tìm ra những phương cách khéo léo để giúp đem lại sự trị liệu và nuôi lớn lòng từ bi cho hành tinh của chúng ta.

Kính thưa tăng thân khắp chốn, khi bản thông điệp này đang được viết xuống thì ngày đang trở nên dài hơn vì ánh sáng đang toả chiếu nhiều hơn xuống vùng bắc bán cầu. Thật là một niềm hạnh phúc to lớn khi chúng ta đang có nhau và có một con đường đẹp để cùng đi. Dù chúng ta đang ở đâu trong mùa nghỉ lễ này, chúng ta cũng không đơn độc. Chúng ta có một con đường thực tập, chúng ta có tăng thân.

Xin kính chúc tất cả các bạn một mùa nghỉ lễ ấm áp và an lành!

Quý thầy và quý sư cô Làng Mai.

(Chuyển ngữ từ nguyên bản tiếng Anh: https://plumvillage.org/news/where-is-thay-a-christmas-message-from-plum-village/)