Nhận diện nguồn gốc khổ đau
An cư kiết thu 30/10/2004
Kính lạy Đức Thế Tôn!
Ngài đã chỉ cho chúng con hai sợi dây đầu ràng buộc là sợi dây đam mê và sợi dây hận thù. Ngài đã chỉ cho chúng con sợi dây ràng buộc thứ 3 là sợi dây si mê. Và chúng con biết rằng đây là sợi dây vững chãi nhất, kiên cố nhất. Nó ràng buộc chúng con, nó giữ chúng con trong thế giới của khổ đau, của sinh tử.
Bạch Đức Thế Tôn! Ngài đã từng dạy cho chúng con si mê tức là không biết đường đi. Vì vậy cho nên cứ loanh quanh, luẩn quẩn hoài trong vòng khổ đau và sinh tử. Và thầy Xá Lợi Phất, sư anh lớn của chúng con cũng đã từng dạy chúng con về nẻo thoát để đi ra khỏi cái thế giới của khổ đau, của sinh tử. Si mê nghĩa là không thấy được hướng đi, và hướng đi đó được Đức Thế Tôn khai thị trong giáo lí của Bốn sự thật.
Nếu chúng con biết nhận diện khổ đau, những gốc rễ xa gần của khổ đau thì chúng con có thể thấy được cái nẻo thoát đưa tới an lạc và giải thoát. Chúng con thấy được con đường đưa tới an lạc và giải thoát tức là sự thật thứ 4, và thấy được Bốn diệu đế tức là thấy được con đường. Và khi thấy được con đường rồi thì mình không còn lo sợ nữa, và mình biết rằng mình đang đi ra khỏi ngục tù của khổ đau.
Thầy Xá Lợi Phất đã dạy cho chúng con nhìn sâu vào khổ đau để nhận diện được những gốc rễ của khổ đau dưới dạng các thực phẩm. Và khi nhận ra được các thực phẩm đem khổ đau tới thì chúng con có thể cắt đứt những dòng thực phẩm đó thì tự nhiên con đường thoát nó mở ra. Những loài thực phẩm đó là đoàn thực, xúc thực, tư niệm thực và thức thực.
Chúng con nguyện quán chiếu để thấy được tự tánh của khổ đau, chúng con không còn tìm cách trốn tránh khổ đau nữa. Con tập nhìn khổ đau một cách can đảm để nhận diện nguồn gốc của khổ đau dưới dạng thực phẩm mà chúng con đưa vào trong thân tâm hàng ngày. Ngoài đoàn thực, ngoài xúc thực, chúng con còn có tư niệm thực dưới dạng ước mong. Những cái ước muốn căn bản nhất của chúng con, chính những ước muốn đó đưa chúng con về nẻo sinh tử. Và thức thực, tâm thức cộng đồng mà chúng con đang tham dự là một loại thực phẩm có thể hoặc đưa chúng con về nẻo xấu, hoặc đưa chúng con về nẻo giải thoát. Và vì vậy cho nên trong đời sống hàng ngày chúng con nguyện quán chiếu để thấy được ánh sáng qua sự thực tập của diệu đế để cởi được sợi dây ràng buộc kiên cố nhất trong mười sợi dây ràng buộc.