Trăng soi lối về

Sư cô Trăng Hiền Tâm, xuất gia trong gia đình cây Dẻ Gai ngày 25 tháng 10 năm 2018, tại Làng Mai – Pháp. Là con một, lớn lên trong một gia đình khá yên ấm tại Hàn Quốc và đang trên đường xây dựng sự nghiệp vững vàng, sư cô đã gặp được con đường tâm linh và phát tâm xuất gia mạnh mẽ. Hiện nay, sư cô đang tu tập ở xóm Mới và là niềm vui cho tất cả mọi người. Dưới đây là những chia sẻ của sư cô về hành trình tâm linh của mình, được Ban biên tập chuyển ngữ từ tiếng Anh.

Tên mới của con là Trăng Hiền Tâm. Nghĩa là vầng trăng của một trái tim hiền. Nhưng thú thật cho đến hai tháng trước đây, con chẳng thích mặt trăng tí nào. Mặt trăng lúc nào cũng cần mặt trời ban cho ánh sáng để phản chiếu lại và luôn luôn chỉ ló dạng vào ban đêm. Vì vậy, con cảm thấy mặt trăng không phải là một nữ anh hùng mà chỉ như một diễn viên đóng vai phụ mà thôi.

Trước đây lúc nào con cũng muốn làm một nữ anh hùng, một người đóng vai chính trong cuộc đời. Con muốn trở thành một người tỏa sáng đến nỗi không ai dám nhìn vào. Con cũng thường ở trên sàn diễn, trong ánh đèn sân khấu và con hy vọng là ai cũng yêu thích con. Khi bạn bè hỏi con: “Mục đích của cuộc đời bạn là gì?”, con luôn trả lời: “Quyền lực và danh tiếng, chắc chắn là vậy rồi!”. Quyền lực và danh vọng chỉ là những hư huyễn, nhưng con đã luôn luôn theo đuổi chúng.

2h30 sáng. Con ngồi trước 12 cái màn hình tivi. Trên bàn làm việc của con là một máy vi tính Macbook đang hiển thị một trang mạng thời sự. Cùng lúc đó con vừa kiểm tra các tin nóng trên Instagram – một trang mạng đăng tải ảnh và video, vừa mở facebook trên iphone, đồng thời với việc mở một cái podcast trên ipad. Con phải uống ba ly cà phê Americano để không ngủ gục. Gương mặt con đầy lo lắng vì con phải tìm những tin tức nóng hổi và hấp dẫn để viết kịch bản cho một chương trình truyền hình trực tuyến ngày mai. Không có tí chánh niệm nào; làm năm, sáu việc cùng một lúc. Đó là cuộc sống hàng ngày của con cho đến mùa xuân năm 2017.

Con yêu thích nghề cầm bút của mình. Con rất thích làm việc cho KBS và SBS – những kênh truyền hình nổi tiếng ở Hàn Quốc. Con làm các phim tài liệu (về con người, thiên nhiên, chính trị), các chương trình thời sự, các chương trình trò chuyện trực tuyến (live talk show), cũng như các chương trình giải trí. Con là đạo diễn, biên tập, viết kịch bản cho phát thanh viên, thậm chí có khi còn làm công việc “nhắc tuồng” khi họ đứng ngoài sân phát hình.

Mỗi ngày con là người tính toán cho một bản hướng dẫn đạo diễn (cue sheet) hoàn hảo, chính xác đến từng phút, từng giây. Và con không ngừng tìm kiếm những tin tức nóng nhất để thu hút khán giả xem truyền hình. Làm thế nào để thu hút một lượng khán giả cao? Làm thế nào để có thể làm một chương trình truyền hình được đánh giá cao nhất? Làm thế nào để lương năm nay cao hơn lương năm ngoái? Làm thế nào để trở thành một người viết kịch bản chính nổi tiếng hơn? Đó là những điều con luôn suy tính trong suốt bảy năm dài.

Con đã ở trên con đường cao tốc của thành công và có nhiều danh vọng. Nhưng một ngày kia, bỗng dưng con nhận ra hình như đang có một cái gì đó không ổn. Lúc nào con cũng tìm kiếm những tin nóng nhất để thu hút một lượng khán giả cao. Vì vậy, đôi khi con phải sơn đỏ những cái màu xanh để làm nó hấp dẫn hơn, hoặc con sáng tạo nên những vỏ bọc hào nhoáng cho các sản phẩm trở thành hấp dẫn qua quảng cáo. Mới đầu con say sưa việc sáng tạo các chương trình, nhưng rồi đến một lúc nào đó, con đã bị mất phương hướng.

Con đang ở đâu vậy? Thình lình ý nghĩ đó làm con giật mình. Sếp giục con làm một phim quảng cáo để đẩy những sản phẩm đáng giá chỉ 1 euro tăng giá trị lên 100 euros. Đó là một sự giả dối và lường gạt. “Đây không phải là cái mà con muốn”. Con quyết định buông công việc, xin nghỉ một thời gian và du lịch sang Philippines. Ở đó, trên đại dương xanh thẳm và trong trẻo, con có thể bơi lặn thỏa thích mà không cần làm gì khác. Khi lặn dưới độ sâu 40 mét, con không cần phải nghe hoặc nghĩ về bất cứ một điều gì.

Rồi đột nhiên ba con đề nghị: “Nếu con muốn nghỉ ngơi một thời gian, tại sao con không đi Làng Mai, Pháp?”. Lúc ấy con đã mua vé máy bay và đặt chỗ ở rồi. Con nói với ba là muộn mất rồi. Nhưng ba cứ cố gắng thuyết phục con đi Làng Mai. Thậm chí ba còn nói là sẽ trả lại cho con tiền bị khấu trừ khi hủy vé máy bay, hay chỗ ở và mua một vé mới cho con đi Pháp. Con bắt đầu thấy hơi tò mò. “Tại sao ba lại muốn mình đi đến chỗ đó? Chỗ đó có gì đặc biệt?”. Ba mẹ của con đã từng dự khóa tu do Thầy và tăng thân Làng Mai hướng dẫn ở Hàn Quốc và thường hay ca ngợi với con về sự tuyệt vời của những giáo lý do Thầy dạy, v.v.

Con biết Thầy vì thỉnh thoảng con cũng đọc sách của Thầy khi bị cơn giận chi phối. Thôi được rồi. Tại sao lại không nhỉ? Con quyết định sẽ đi Làng Mai dự khóa tu hai tuần. Con lên kế hoạch sau khi, con sẽ đi du lịch một vòng các nước Tây Âu sau đó.

Trước khi con đi, ba nói đùa: “Nếu con thích Làng Mai thì con có thể ở lại đó suốt đời cũng được. Trở thành sư cô thì sẽ có một việc làm vững chắc, lâu dài”. Con cười phá lên và nghĩ chuyện này sẽ không bao giờ có thể xảy ra.

Sau một chuyến hành trình dài, cuối cùng con đã tới xóm Hạ, Làng Mai. Và con đã bước tới khúc quanh của cuộc đời mình. Ban đầu tất cả đều rất khó khăn với con. Ăn chậm, đi chậm, làm cũng chậm và phải dừng lại mỗi khi có tiếng chuông. Lúc đầu, con tự hỏi: “Tại sao mọi người từ khắp nơi lại đến đây, để làm gì?”. Nhưng khi bước vào thiền đường lớn ở xóm Hạ, con đã bị một cú sốc.

Nơi đây không có tượng Bụt sơn son thếp vàng trên bàn thờ. Thay vào đó là rất nhiều hoa phong lan, và trên tường là chữ Gratitude (tri ân) viết theo lối thư pháp. Con không thể hiểu tại sao không có tượng Bụt mà chỉ có thư pháp. Lúc ấy, con không hiểu nghĩa vì chữ tri ân được viết bằng tiếng Anh. Sau khi tra từ điển, con rất ngạc nhiên, “Tại sao lại viết chữ tri ân ở trên tường? Phải tri ân cái gì? Tại sao chữ đó lại quan trọng đến độ phải viết lên tường như thế, thay vì tượng Bụt?”. Rất nhiều câu hỏi đã đi lên trong con. Bất cứ lúc nào, khi đi, khi ăn, khi ngủ, những câu hỏi đó cứ hiện diện trong con, như là một công án.

Ở Làng Mai, chúng con được học và thực tập các giáo lý tương tức, vô thường, hiện pháp lạc trú. Mỗi ngày trôi qua, con dần hiểu ra sự quan trọng của một cái cây, một bông hoa. Đó là sự hiểu biết từ trái tim chứ không phải bằng trí óc. Và con bắt đầu quán chiếu sâu sắc về tự thân mình. Con sinh ra trong một gia đình yên ổn. Con có cha mẹ hiền lành và là con một. Con chưa hề có khó khăn trong chuyện học tập hoặc bạn bè. Con có một nghề nghiệp chuyên môn mà con yêu thích. Nhưng có một cái mà con không hề có, đó là lòng tri ân. Chưa bao giờ con có cảm giác tri ân về bất cứ một điều gì. Thậm chí đối với ba mẹ, những người lúc nào cũng có mặt bên con. Con cho rằng bất cứ một thành công nào của con cũng do chính mình đạt được. Nhưng ở Làng Mai, con thực sự thấy được là để có một trái táo thì chúng ta cần những yếu tố không phải táo. Đó là cú sốc thứ hai của con. Cú sốc này đã cho con một đôi mắt mới và cái nhìn mới.

Sau trải nghiệm đó, sự hiếu kỳ của con về Làng Mai càng tăng lên. Hai tuần của con ở xóm Hạ đã kết thúc nên con gia hạn thêm một tuần nữa, rồi thêm một tuần nữa ở xóm Mới cho khóa tu nấu ăn trong chánh niệm. Sau đó, con quyết định ở lại hẳn một tháng cho khóa tu mùa Hè với tư cách tình nguyện viên. Thậm chí con đã hủy và đổi vé máy bay về Hàn Quốc. Nhưng trước khi khóa tu mùa Hè bắt đầu, con phải đi du lịch một chuyến bởi vì trong thời gian trước khóa tu, Làng Mai không nhận thiền sinh. Trong khi con đi du lịch từ nước này qua nước khác, con chỉ mong được trở lại Làng thật nhanh. Thật là một sự thay đổi lớn bởi con là người “nghiện du lịch”. Nói chi thì nói, mùa hè 2017 ở xóm Mới thật là tuyệt vời. Và con quyết định trở thành một sư cô càng sớm càng tốt. Con trở về Hàn Quốc, báo tin nghỉ việc cho đội làm truyền hình và làm tiệc chia tay với bạn bè. Con bán căn hộ của mình rồi chuyển về ở với ba mẹ ba tháng trong thời gian chờ làm giấy tờ đi Pháp.

Con đã không có chút nghi ngờ nào về việc ba mẹ sẽ yểm trợ quyết định của con. Chính hai vị đã nói với con: “Nếu muốn thì con không cần phải quay về Hàn Quốc nữa”. Dĩ nhiên đó chỉ là những lời nói đùa. Bởi quyết định xuất gia của con đã là một cú sốc lớn cho ba mẹ. Như là tiếng nổ Big Bang thời khai thiên lập địa vậy. Nhưng rồi cuối cùng ba mẹ cũng đồng ý (và bây giờ thì con đang ở Pháp). Gần một năm sau, vào ngày 25 tháng 10 năm 2018, con đã được xuống tóc. Ba mẹ con qua Làng sau một chuyến bay dài mười sáu tiếng để chúc mừng sự khởi đầu mới của con. Ba mẹ cũng đã quyết định ở lại trọn ba tháng để tu tập.

Con nghĩ mọi chuyện rồi sẽ dễ dàng thôi. Thế nhưng ở chung với ba mẹ một tuần trước khi xuất gia thật không dễ chút nào. Nhất là với mẹ con. Mẹ để hết tâm lực vào việc thuyết phục con quay về trước khi quá muộn. Mẹ đã mong đợi quá nhiều ở Làng Mai vì nghĩ rằng đây là một trung tâm quốc tế lớn nên tu viện phải lớn, sạch sẽ và hiện đại… đại loại là như thế. Nhưng khi đến đây lại thấy tu viện rất đơn giản và khiêm tốn, thiếu thốn nhiều tiện nghi. Mẹ nói: “Con gái tôi không thể nào sống ở đây được. Nó không thể nào nấu ăn cho mấy trăm người như vậy được. Cả đời nó chưa bao giờ sống chung phòng với ai. Làm sao nó có thể sống ở đây được?”. Mẹ cứ lặp đi lặp lại: “Về Hàn Quốc đi con!”. Thậm chí trong ngày con xuất gia mẹ vẫn nói như thế. Dù là một Phật tử và tu thiền khá lâu rồi, vậy mà mẹ vẫn tiếp tục băn khoăn và nghi ngờ. Vào ngày con xuất gia, sáng đó, mẹ hỏi một lần cuối: “Xin con hãy suy nghĩ lại. Mẹ sẽ mua vé máy bay cho con về nhà. Con có chắc là con muốn xuất gia không?”. Và con đã trả lời: “Dạ có, thưa mẹ. Con chắc chắn là con muốn xuất gia. Vì vậy xin mẹ đừng hỏi con thêm nữa”.

Mẹ khóc suốt thời gian con xuống tóc và nhận tấm y vàng, trong khi ba thì cố nén nước mắt. Sau đó mẹ nói với con: “Khi con quỳ xuống trước Bụt để được xuống tóc thì mẹ cảm thấy con không còn là con của mẹ nữa. Mẹ nhận ra là con đã thuộc về một đại gia đình tâm linh”. Con rất cảm động khi nghe mẹ nói như vậy.

Trong thời gian ba tháng ba mẹ ở Làng Mai, mỗi ngày đều đầy kịch tính. Thật không dễ dàng chút nào khi ba mẹ phải sống chung với một “đứa con mới” mang tên Trăng Hiền Tâm. Ba mẹ cần thời gian để làm quen với cuộc sống mới của con, và với sự thực tập. Nhất là đối với mẹ, mẹ phải trải qua rất nhiều xáo trộn trong lòng. Sống chung đông người đối với mẹ rất khó khăn. Và mẹ có quá nhiều lo lắng cho con. Có nhiều người đến Làng tu tập, điều đó có nghĩa là con phải làm việc nhiều hơn nữa để phụng sự. Đó là tri giác của mẹ, và tri giác đó làm mẹ khổ.

Ba tháng vừa qua là một bài học và sự thực tập lớn đối với con. Con đã nhìn lại ý nghĩa của thương yêu. Con nhìn sâu vào tình thương của con và ba mẹ. Con thấy nếu trong tình thương còn có sự đòi hỏi người mình thương phải thay đổi, còn nhiều vướng mắc thì đó chưa phải là tình thương đích thực. Ý niệm đây là ba “của con”, mẹ “của con” khiến cho con có nhiều lo lắng và buồn khổ. Con tự dựng lên một tri giác về “tôi” và “của tôi” và khổ đau vì hệ luỵ ấy. Đó không phải là tình thương đích thực mà Thầy đã dạy. Vì vậy, con cố gắng bớt đòi hỏi ở ba mẹ và ở chính mình. Sự thực tập này giúp con rất nhiều.

Ba con đã có những chuyển hóa nhanh chóng hơn mẹ. Ba đã quan sát tất cả những gì diễn ra và học hỏi như một em bé mới bắt đầu bập bẹ những tiếng nói đầu tiên. Ba giống như một người đã được sinh ra ở một đất nước chỉ có mùa hè, và chưa từng trải qua một mùa đông lạnh giá nào trong đời. Người đó cần đến viếng một đất nước có mùa đông thì mới hiểu được thế nào là mùa đông đích thực. Cho dù người ấy có đọc bao nhiêu sách báo về mùa đông cũng không thể nào thực sự cảm được cho đến khi trải nghiệm nó. Cũng vậy, ba đã từng đọc sách Thầy, đã nghe nói đến Làng Mai, nhưng chỉ khi đến Làng ba mới biết Làng Mai là như thế nào. Nơi đây ba đã tìm lại được em bé tuổi thơ trong ba. Suốt 64 năm cuộc đời, ba chưa một lần khóc, thậm chí trong đám tang bà nội. Vậy mà ba đã khóc như một đứa trẻ trong một buổi pháp đàm. Ba nói ba nhận ra là chưa bao giờ ba hỏi bà nội câu “Mẹ có khỏe không?”. Trước khi bà nội qua đời, bà đã bị bệnh tình hành hạ rất nhiều. Nhưng ba lúc nào cũng nói với bà nội: “Không sao đâu. Có gì đâu.” Hoặc đại loại những câu như vậy. Chưa bao giờ ba hỏi “Mẹ cảm thấy như thế nào? Mẹ đau như thế nào? Mẹ có ổn không?”. Sau khi ba nghe pháp thoại của sư cô Lăng Nghiêm, trong đó sư cô có nói đến sự thực tập ái ngữ, ba đã nhận ra điều đó. Ba nói là ba muốn thực tập ái ngữ với người thân và bạn bè trước khi quá muộn. Có vẻ như ba đã phá vỡ được một rào cản vừa to vừa dày trong đời. Con rất hạnh phúc nhìn thấy sự chuyển hóa của ba. Nhưng với mẹ, thật không dễ chút nào.

Sau rất nhiều ngày ảm đạm và giông tố trong ba tháng có ba mẹ bên cạnh – dĩ nhiên là cũng có những ngày nắng hồng tươi đẹp, con vui mừng chào đón mùa Giáng sinh đến. Làng Mai ở châu Âu, Tây phương mà. Vì vậy chúng ta ăn mừng ngày Chúa Jesus ra đời. Chúng ta là một tu viện Phật giáo cho nên nếu nói chúng ta thích Giáng sinh thì có vẻ hơi mâu thuẫn. Nhưng chúng ta chào mừng tinh thần của lễ Giáng sinh, bởi vì nó đem lại niềm vui và hạnh phúc cho các bạn thiền sinh Tây phương. Và tất cả mọi người đều cùng chào mừng Giáng sinh trong chánh niệm. Nhưng đối với ba mẹ, nhất là với mẹ của con, bà không thể hiểu được tại sao một tu viện Phật giáo lại trang hoàng và chuẩn bị quà cho Giáng sinh. Mẹ cứ nói tới nói lui là mẹ thấy không thoải mái với mấy cái trang trí Giáng sinh đó. Đối với mẹ, học hỏi giáo lý đạo Bụt quan trọng hơn nhiều so với việc chuẩn bị cho lễ Giáng sinh.

Nhưng thực sự đối với con, ý kiến của mẹ không có ảnh hưởng gì mấy. Tại vì con vô cùng thích lễ Giáng sinh ở Làng Mai. Và chúng ta lại còn có dàn đồng ca của xuất sĩ nữa chứ! Dàn đồng ca này thường đi hát thánh ca cúng dường các gia đình hàng xóm trong dịp Giáng sinh. Năm ngoái vì còn là cư sĩ nên con không tham gia dàn đồng ca được. Năm nay thì khác rồi. Con cũng là một trong những vị xuất sĩ đầu tròn áo vuông trong gia đình áo nâu :-). Con rất hào hứng về việc tham gia hát thánh ca với quý thầy, quý sư cô. Con thực sự rất hy vọng ba mẹ sẽ tới xem con hát. Hôm đó, mới sáng sớm con đã dặn ba mẹ buổi tối nhớ đến để thưởng thức.

Ngày hôm đó, dàn đồng ca đã hiến tặng các bài hát Giáng sinh trong vùng Loubès-Bernac, Sơn Hạ, xóm Thượng, xóm Hạ, và cuối cùng vào khoảng 9 giờ tối chúng con đã về tới xóm Mới. Tim con bắt đầu đập nhanh. Con tự hỏi không biết ba mẹ có đến không. Mặc áo nâu giản dị, tay mỗi người cầm một ngọn nến, chúng con bắt đầu hát. Đó là một khoảnh khắc yên lắng và tuyệt vời. Trong suốt ba bài hát, lòng con rất bình an. Rồi đến bài Đêm thánh vô cùng. Bài này ba mẹ con rất quen thuộc bằng tiếng Hàn Quốc. Chúng con hát không có nhạc cụ nào đặc biệt, chỉ có tâm bình an mà thôi. Chúng con đã chế tác được những âm thanh chánh niệm trong ánh nến ấm áp. Đó thật là một khoảnh khắc thật thiêng liêng. Và con là người đầu tiên được trị liệu. Con có thể thấy cái vỏ cứng của em bé chưa từng biết tri ân và từ bi trong con đang bị vỡ ra bởi năng lượng tập thể được chế tác ra bởi những người hát và người nghe hát.

Trong khi chúng con hát những bài Giáng sinh, con thật lòng cầu mong cho âm thanh của những bài hát này đánh động đến trái tim của người nghe. Con có một niềm tin vững chắc rằng nếu con có thể được chữa lành thì những người khác cũng sẽ được chữa lành. Con nhìn ba mẹ và mỉm cười trong khi hát. Có thể ba mẹ không hiểu được ý nghĩa của những bài hát bằng tiếng Anh này, nhưng con chắc rằng hai vị có thể cảm được tinh thần thực sự của Giáng sinh. Con thấy mặt ba mẹ càng lúc càng rạng rỡ như ánh trăng rằm. Đó quả là một mặt trăng thật đẹp và ấm áp.

Ngày hôm sau, mẹ gọi con đến cạnh và nói mẹ muốn cho con xem nhật ký của mẹ. Trước đây, con đã khuyên mẹ nên viết nhật ký về những điều mà mẹ tri ân trong ba tháng, nhưng cho đến lúc ấy chưa lần nào mẹ cho con xem. Mặt mẹ đỏ lên như một cô gái trẻ. Và mẹ đưa cho con quyển nhật ký.

“Hạnh phúc là gì? Hạnh phúc nào đã đưa con gái tôi đến Làng Mai? Tôi đã có rất nhiều câu hỏi trong thời gian sống ở đây. Có rất nhiều người đến đây để tìm hạnh phúc, nhưng đối với tôi, tôi chỉ có thể thấy những khổ đau của họ mà thôi. Tôi không thể hiểu quyết định của Trăng Hiền Tâm. Nhưng giờ thì dấu hỏi của tôi đã trở thành dấu chấm than. Tôi đã tìm ra câu trả lời từ dàn đồng ca Giáng sinh ngày hôm qua. Tôi đã lắng nghe hạnh phúc từ dàn đồng ca. Con gái của tôi, mà không… hạnh phúc của sư cô Trăng Hiền Tâm của tôi là ở đó. Trong ánh nến dịu dàng, họ đã hát và lắng nghe nhau. Không còn biên giới giữa Phật giáo và Thiên chúa giáo nữa. Chỉ có sự hòa điệu và chuyển hóa. Tôi nhận ra rằng người xuất sĩ là người biết chế tác hạnh phúc đích thực. Họ chính là những người biết được hạnh phúc là gì. Đó là lý do tại sao họ lại có thể hát những bài hát tuyệt vời đến thế. Họ đang san sẻ hạnh phúc của họ với chúng ta. Cảm ơn sư cô rất nhiều, bây giờ thì mẹ đã hiểu”.

Con muốn nhắc lại một lần nữa, tên mới của con là Trăng Hiền Tâm. Và bây giờ thì con yêu mặt trăng. Con có thể nhớ lại khoảnh khắc mà con cùng ba mẹ đi lên đồi mận để ngắm trăng lên trước hôm con xuống tóc. Lần đầu tiên trong đời, gia đình con đã cùng nhau chờ trăng lên như thế. Khi mẹ con ngắm mặt trăng tròn, nỗi buồn của mẹ đã bất ngờ được chuyển hóa và trở nên tươi sáng như ánh trăng rằm. Đó là một thời khắc thật đẹp. Con xin nguyện với Tam bảo là con sẽ cố gắng thực tập để làm được như vầng trăng tròn kia, tỏa ánh sáng giúp mọi người tìm thấy hướng đi cho cuộc đời. Con quyết tâm trở thành một mặt trăng có thể chia sẻ hạnh phúc và làm vơi bớt khổ đau cho người. Trong thời gian ở cùng ba mẹ, con đã có thể thấy niềm hy vọng. Con sẽ bắt đầu bước đầu tiên của con để trở thành một vị “trăng sĩ”.

Chân Trăng Hiền Tâm