Mây bay trời viễn xứ

Chuyến xe bus từ phi truờng Bangkok đưa chúng tôi, gần ba mươi tăng ni từ Thành Phố Hồ Chí Minh, đến Trung Tâm Phật Giáo Quốc Tế Làng Mai tại Thái Lan để tham dự khóa tu Xuất Sĩ do Thiền Sư Nhất Hạnh hướng dẫn. Chiếc xe bus chạy qua Thủ đô Bangkok, có đức vua Thái Lan trị vì, đưa chúng tôi đi qua những thị trấn, những làng quê. Tôi thấy nơi đây quen thuộc như ở Việt Nam, cũng có những con đường đầy cát bụi, những thửa ruộng lúa mới gặt xong, những cái ao nước tù nho nhỏ bên cạnh mái nhà tôn cũ xiêu vẹo, những người lao động lam lũ trên cánh đồng khô cằn vì nắng hạn, những em bé tung tăng sau buổi tan trường. Chiều xuống, mặt trời nhuộm đỏ cánh đồng. Những vầng mây vàng óng pha tím nhạt đang vắt ngang trên rặng núi trải dài cuối chân trời.

Sau ba tiếng đồng hồ ngồi trên xe nóng bức, chiếc xe bus dừng lại ở Siêu Thị Lotus tại một thị trấn nhỏ, cho chúng tôi nghỉ ngơi và mua sắm. Cách bày trí cũng như các siêu thị khác, nhưng tràn ngập hàng Thái. Sau khi chúng tôi mua sắm ít vật phẩm cần thiết, xe bus lại tiếp tục cuộc hành trình về Tu Viện Làng Mai. Tu Viện nằm trên vùng cao nguyên nước Thái. Những cánh đồng đá vôi trải dài ngút tầm mắt xen lẫn những rặng rừng trồng toàn cây keo thẳng tắp. Cảnh hoang sơ khiến tôi nghĩ đến một tu viện nghèo, còn gặp nhiều khó khăn với toàn nhà tranh, vách đất. Chiếc xe bus cồng kềnh tiến vào con đường nhỏ trong làng. Tôi nghe tiếng sư em reo lên: “Tới chùa mình rồi.” Xuống xe, tôi ngỡ ngàng nhìn Tăng xá của quý thầy, dãy nhà khang trang, kiến trúc theo kiểu người Thái, pha lẫn người Thượng, nền nhà không nằm sát mặt đất, mà nó được xây cất trên nền xi măng cách mặt đất khoảng một mét. Các sư em dẫn chúng tôi về ni xá. Hai dãy ni xá được xây hình chữ nhật vây khít nhau. Phía giữa ni xá là Thiền Đường dành cho Ni Chúng công phu, thiền tập. Cách thiết kế và trang trí của Tu Viện Thái khác hẳn những Tu Viện tôi đã tham dự. Nó có tiện nghi đầy đủ, gần gũi, ấm áp tình huynh đệ. Hai dãy ni xá có được 40 phòng. Một dãy tăng xá có 20 phòng. Một sư cô lớn cho biết: “Mười bốn mẫu đất này được mua bằng sự mầu nhiệm do chư Bụt, chư Tổ gia hộ cho.”

Sư cô Y Nghiêm tại tu viện Làng Mai, Thái Lan

Những năm về trước, Sư Ông đã được chính phủ Thái mời sang nước họ thành lập Phân Khoa Phật Học Ứng Dụng. Những khóa tu mở hàng năm tại Chiangmai cho Phật Tử Thái-Việt do các vị Giáo Thọ Làng Mai hướng dẫn đã được Phật tử đến tham dự nhiệt tình.

Cuối năm 2009, Tăng Thân Bát Nhã bị đuổi khỏi Tu Viện Bát Nhã, Sư Ông và Hội đồng Giáo thọ Làng Mai quyết định chọn nuớc Thái Lan làm nơi xây dựng Viện Phật Học Ứng Dụng Á Châu. Sư cô Linh Nghiêm, một giáo thọ ưu tú quốc tịch Thái Lan được Tăng Thân cử về nước, liên hệ với hội cư sĩ Phật Học, với chính quyền và với Trường Đại Học Thái để trình bày về những khó khăn mà Sư Ông Làng Mai và Tăng Thân Bát Nhã đang gặp. Truớc khi xuất gia, sư cô Linh Nghiêm là một trí thức có tên tuổi, nguyên Phó Giám Đốc UNISET, họat động rất tích cực, thế nên tiếng nói của sư cô được chính phủ và Trường Đại Học Thái hoan hỉ chấp nhận. Họ mời Thiền Sư Nhất Hạnh làm Giáo sư Tiến sĩ danh dự, mời thầy Pháp Ấn, sư cô Chân Đức và một số giáo thọ có học vị tham gia một Phân Khoa Phật Học Ứng Dụng tại trường Đại Học Thái.

Trên cơ sở giáo dục hợp pháp, Tăng thân Làng Mai được chính quyền Thái công nhận, được mua đất, xây Tu viện Phật Học Ứng Dụng Á Châu, mở khóa tu khắp mọi nơi trên nước Thái.

Một cư sĩ Thái đã hết lòng đi tìm mua đất cho Tăng Thân Làng Mai để cho gần bốn trăm Tăng Ni sinh trẻ Bát Nhã có chỗ tu học. Mười bốn mẫu đất rừng trồng toàn cây keo thẳng tắp như rừng thông, có khoảng chừng hai mẫu đất bằng phẳng nhưng mặt đất trải toàn đá vôi. Nghe kể rằng hơn triệu năm về truớc, ở đây là mặt biển. Biển cạn, những san hô hóa đá, bụi thời gian đã phủ lên đá những lớp đất đỏ, cây rừng mọc tốt, khí hậu tuy nóng nhưng rất lành. Đây là vùng khí hậu trong sạch xếp hàng thứ 7 của thế giới. Khu đất này chủ đất bán với giá 845.000 mỹ kim; Làng Mai không đủ tiền, bác Phật tử đó đã vận động các doanh nhân Thái đóng góp mua toàn bộ miếng đất trên cúng duờng Làng Mai.

Có một đại doanh nhân Thái cúng dường 2.000.000 USD cho Sư Ông để xây dựng trung tâm tu học. Nhờ vậy, mới có hơn một năm thôi mà ba cư xá đã hoàn tất. Một căn nhà ăn rộng trên ba trăm mét vuông gần hoàn thành. Mấy căn nhà bếp còn dựng tạm bằng rơm. Ở quê tôi, muốn xây một ngôi chùa hay một công trình công cộng phải kéo dài nhiều năm. Ở đây, mới chỉ có một năm thôi mà mấy cư xá rộng rãi khang trang, một căn nhà ăn có thể chứa cả ngàn người đã sắp hoàn thành. Tôi nhớ, năm 2011 tôi tham gia khóa tu Làng Mai tại Tu viện Mộc Lan, tiểu bang Misisippy, nước Mỹ, tôi cũng ngưỡng mộ, ca ngợi Tăng Thân Mộc Lan đã hoàn tất công trình rất nhanh và đẹp, khang trang giống như hóa thành trong kinh Pháp Hoa. Bây giờ Tu Viện Trời Quang và Trăng Tỏ Thái Lan cũng nhanh và đẹp như vậy. Nhưng hóa thành thì bị biến mất sau một đêm. Còn những tu viện này thì để cho Tăng Thân Bát Nhã vượt biên giới đến đây tu tập.

Thầy Pháp Lâm kể về đoạn đường gian nan các sư em Bát Nhã đã trải qua mà thấy thương quá đi thôi. Chính tôi đã có mặt ở chùa Phuớc Huệ- Bảo Lộc vào những đêm tiễn đưa các em, âm thầm từng đoàn hơn mười em lên xe. Các em đi chạy trốn, chưa biết mình sẽ đi về đâu, nhưng ánh mắt các em vẫn ngời sáng niềm tin yêu, nụ cười các em vẫn ngây thơ, rạng rỡ. Tôi ôm từng em, vẫy tay chào mà nuớc mắt rưng rưng.

Tôi đã gặp lại các em Bát Nhã ở Tu Viện Lộc Uyển, Mộc Lan, Bích Nham bên Mỹ, các em ở Làng Mai bên Pháp và ở Trung Tâm Phật Học Ứng Dụng Âu Châu bên Đức. Nay tôi đựợc gặp lại các em ở Thái Lan, ở Long Thành, Cam Ranh, Huế, Hà Nội, Hải Dương…như những cánh chim lìa đàn, nay hội tụ về đây tu học, trên đất nuớc Thái Lan! Nỗi mừng vui và thương cảm cứ trào dâng, lẫn lộn trong tôi. Mới có 5 năm thôi mà các em đã truởng thành. Nhiều em đã thọ giới tì kheo, sắp làm giáo thọ. Có em đã làm trụ trì bên Tăng. Gặp các em, tôi vui mừng khôn xiết, nắm chặt tay nhau, trao cho em tình yêu thương của hồn nuớc Việt.

Khóa tu bắt đầu ngày 19, có hơn sáu trăm Tăng Ni, hơn phân nửa từ Việt Nam sang gồm các Sư Bà, các Hòa Thuợng, Thượng Tọa, Đại đức Tăng Ni trụ trì các chùa khắp ba miền đất nước.

Năm giờ sáng chư Tăng Ni có mặt truớc trai đường của cả ba xóm, hát vài bài thiền ca để chờ đại chúng đến đông đủ rồi đi thiền hành do Sư Ông Nhất Hạnh huớng dẫn. Vị Đạo sư dừng lại bên bìa rừng, từ từ ngồi xuống thiền tọa, đại chúng lần lượt ngồi xuống trên tọa cụ của mình, ngồi ngay ngắn, im lặng. Tôi ngồi trên chiếc chiếu nhỏ đưa mắt nhìn chung quanh. Trước mắt tôi, hình ảnh tăng đoàn của Bụt gần ba ngàn năm trước hiện diện. Tôi đang được sống ngược dòng lịch sử, được ngồi với đức Bụt trong tôi, bên cạnh bậc Đạo sư khả kính, chư Tôn Đức nam nữ và các huynh đệ từ khắp miền đất nuớc Việt Nam.

Thở vào tôi biết là tôi đang hạnh phúc. Thở ra tôi thấy niềm hạnh phúc đang ngập tràn khóe mắt. Tôi đang thở cho đồng bào tôi, và cho quê hương tôi! Mẹ Việt Nam ơi, con chỉ có một điều ước mong duy nhất là cho chúng con được tự do tu tập theo pháp môn Thiền Chánh Niệm của đức Từ Phụ Thích Ca, do Tăng Thân Làng Mai hướng dẫn. Điều uớc mong nhỏ bé ấy khó lắm sao, hở Mẹ?

Hàng cây keo cao vút, mảnh khảnh đứng lặng im, không một gợn gió. Trên ngọn cây, tiếng chim hót líu lo, vang dội cả khu rừng. Chúng đang truyền tải pháp âm thầm lặng cho đồng bào Thái biết, nơi đây có một vị đạo sư và tăng đoàn gồm người Việt Nam, người Mỹ, người Thái, người Lào, Capuchia, … đang thiền tọa, theo dõi hơi thở chánh niệm, bình an trên đất nước Thái.

Thở vào tôi biết mình đang hạnh phúc …

Sáng nay là buổi cuối cùng của khóa tu. Suốt ba buổi pháp thoại, Sư Ông dạy chúng tôi phương pháp Thiền Chánh Niệm, theo dõi 16 hơi thở trong kinh An Ban Thủ Ý. Sư Ông nhấn mạnh: Tu là chế tác hỷ lạc – nhận diện và chuyển hóa khổ đau. Mình có nhận diện được nỗi khổ đau do tham ái, giận hờn, đố kỵ đang đốt cháy tâm mình, chuyển hóa nó thành niềm vui và hạnh phúc thì mới độ cho người khác được. Chí nguyện của người tu là phát túc siêu phương để giải thoát nỗi khổ niềm đau cho mình và cho người… Bài pháp thoại nghe thì đơn giản nhưng thực tập thì khó làm sao! Muốn thực tập chánh niệm thì phải có bạn đồng tu, phải có tăng đoàn hòa hợp tu cùng một pháp môn, phải có Tăng thân cùng khuyến khích nhắc nhở nhau thực tập.

Chiều nay, chúng tôi họp mặt cùng nhau vui chơi, văn nghệ chia tay. Các thầy, sư cô lên hát bài liên khúc Mẹ Việt Nam của Phạm Duy. Các vị không phải là ca sĩ chuyên nghiệp, nhưng họ đã hát bằng cả trái tim nên gây xúc động cho gần 600 khán giả là tăng ni. Các sư em lên múa nón bài Tôi yêu quê tôi. Những buớc chân uyển chuyển, những chiếc nón lá lả luớt theo điệu múa hòa quyện theo tiếng hát trong veo:

Tôi yêu quê tôi yêu lũy tre dài đẹp xinh
Yêu con sông xanh thơm cát hoe vàng bên đình
Yêu trăng buông lơi trên má cô nàng dệt tơ
Và yêu cánh đồng vợi xa đang dựng mùa hoa.

Tôi yêu đơn sơ qua mái tranh nghèo mẹ quê
Yêu duyên nên thơ trong tiếng khoan hò ước thề
Yêu con đê xưa đưa lối qua chợ làng quê
Và yêu mấy nhịp cầu tre là đây em chờ anh về

Kìa cùng đùa chơi trẻ thơ ca hát say đời
Dù nghèo mà vui hỏi ai không hé môi cười
Mưa nắng ơn trời luống cày thắm đẹp lúa ngời
Xóm làng đón mùa chiêm mới
Ấm no ấp ủ lòng tôi

Tôi yêu quê tôi yêu mãi bây giờ càng yêu
Yêu chim bay qua mang đến tin mừng thái hòa
Yêu anh yêu em yêu nước yêu trời gần xa
Và yêu mối tình nở hoa ngàn năm không hề phai nhòa

Tôi nghe mà cảm động quá đi thôi, tình yêu quê hương dâng ngập trong lòng. Nhìn các em tôi thấy sự hiện diện của khung trời Việt Nam, của mảnh đất hình chữ S, hình hài Mẹ Việt Nam. Các em đã như những cánh chim non, bị xô đẩy ra khỏi tổ vào đêm mưa gió. Nhờ chư Bụt, chư Tổ che chở, nhờ sự tu tập tinh tấn theo pháp môn Thiền Chánh Niệm, lấy hơi thở làm giây neo giữ vững tâm mình, chế tác tứ vô lượng tâm Từ Bi Hỷ Xả, đem đôi mắt thương nhìn cuộc đời mà các em đã vượt thoát mọi khó khăn, như đàn chim đại bàng tung cánh bay khắp muôn phương, tổ chức những khóa tu, giúp cho hàng triệu người trên thế giới thoát khỏi nỗi khổ, niềm đau, xóa bỏ những nội kết, sống hòa hợp thương yêu trong tình cha con, huynh đệ.

Nhìn ra ngoài rừng cây, tôi nghe xôn xao tiếng gió. Vầng trăng sáng xuất hiện trên đỉnh núi, lửng lơ từng đám mây trắng bay bay bên trời viễn xứ.

(Không phải đang bay về cố quận như bài văn tôi viết MÂY VỀ CỐ QUẬN – đăng trên báo Giác Ngộ năm 2005, tả lại cảnh hơn ngàn tăng ni đi khất thực tại chùa Hoằng Pháp do Tăng Thân Quốc Tế Làng Mai về tổ chức)

Chân Y Nghiêm

Viết tại ni xá Vầng Trăng Tỏ 23.4.2013