Người viết: Đặng Chương

Gửi đến T.C.Đ và các bạn WakeUp

Đêm trăng huyền thoại

[18h55’: Công phu tối]

Buổi ăn chiều diễn ra rất ấm cùng và tĩnh lặng. Mấy sư chú và điệu đều thực tập cùng chúng tôi. Thực đơn chỉ là món cháo vì tối nay sẽ còn có phần uống trà và ăn khoai nữa. Công việc bếp núc của chị Chân Mây có vẻ nhẹ nhàng hơn đợt trước. Còn nhớ lần gần đây nhất, mấy anh em thật sự rất ái ngại vì chị cùng các bạn khác hầu như chỉ có mặt trong bếp chứ không thể nào tham gia thời khóa được. Vì lần này có thêm một số người bạn rất nhiệt tình của Thiện Sanh nên công việc của chị đã hóa ra nhẹ nhàng và thảnh thơi lắm.

Kim giờ đã nhích đến số bảy rồi. Vậy là tôi phải thể hiện những gì đã luyện tập trước mặt đại chúng. À không, phải nói là sau lưng đại chúng mới đúng vì mọi người đều đã quay mặt vào tường cả. Hai câu đầu khá suôn sẻ. Đến câu thứ ba tôi vẫn gặp khó khăn như mọi khi. Nhưng rồi cũng gắng cố truyền tải những câu chữ mà cao độ tôi có cảm tưởng cứ ngang ngang rất khó thể hiện. Đến câu thứ tư thì khỏe ru. Rồi “ngưỡng mong đại chúng” rồi “Nam mô Bụt Thích Ca Mâu Ni”. Cuối cùng cũng hoàn thành. Nửa giờ ngồi thiền trôi qua. Khi Hừng Đông thỉnh khánh để đại chúng đứng lên chuẩn bị lạy Bụt, tôi len lén lùi một bước, không giữ chuông nữa. Nhật Thái sẽ đảm nhận phần này. Em Hừng Đông sẽ là người dâng hương. Chị Chân Mây thỉnh mõ. Còn tôi thở phào nhẹ nhõm, hí hửng trở lại với tư cách là thiền sinh tham dự ngày tu.

Có thể nói là ngày quán niệm lần này để lại trong tôi nhiều dư vị lắm. Không như những lần khác, tôi được phép tham gia vào công tác chuẩn bị và đóng góp trực tiếp vào thời khóa. Quá trình đó giúp cho tôi nhận ra nhiều yếu kém, nhiều tập khí trong mình. Tôi vẫn rất ngán với những phần nghi lễ bạn à. Không biết bao giờ mới thay đổi được. Tuy nhiên vì đứng ở bên trong sâu khấu nên tôi hiểu hơn về những khó khăn và cả tinh thần nỗ lực vượt khó của các anh chị em. Lần này không như mọi lần, số lượng người tham dự rất đông, Tây có Ta có. Chính vì phải có thêm phần phiên dịch nên thời khóa phải kéo dài hoặc rút ngắn. Bạn và ba anh chị em nòng cốt trong tăng thân đã đi tập sự xuất gia nên những người còn lại phải làm nhiều việc hơn. Những trục trặc, sự cố chắc chắn đã và sẽ xảy ra. Nhưng tôi cảm nhận thấy rằng sự liên kết giữa mọi người trở nên bền chắc hơn bao giờ. “Đi Như Một Dòng Sông” không chỉ còn là câu nói nữa. Tăng thân rõ ràng đã đi với nhau, đã nắm tay nhau, tuy có lúc cũng đã cảm thấy đuối sức nhưng tất cả đều cố gắng để có mặt cho nhau. Thật đáng quý biết bao, phải không bạn, ôi những cảm tình tăng thân sáng trong và cao đẹp này!

[20h05’: Thiền trăng]

Như đã viết ở phần trên, từ buổi chiều trời đã bắt đầu mưa. Đến buổi công phu tối thì mưa vẫn chưa dứt, mây đen bao phủ trên nền trời. Ấy vậy mà đến gần 20h tối thì trời tạnh mây tan. Không còn hạt nước nào rơi đổ nữa. Chúng tôi như mở cờ trong bụng. Vậy là buổi thiền trà dưới ánh trăng đã không phải di dời địa điểm vào chánh điện rồi.

Chúng tôi lại cùng ngồi với nhau thành một vòng tròn thật đẹp. Và phía trên cao, một vòng tròn cũng đang tỏa sáng lấp lánh rạng ngời. Những câu chữ thư pháp của Nhật Thái là tâm điểm của vòng tròn bên dưới. Chúng tôi ngồi uống trà, ăn bánh, ăn khoai lang. Chúng tôi ngồi hát ca, tận hưởng đêm trăng thơm mát. Cái mát của thiên nhiên, của cỏ cây, của đất sau một cơn mưa nhẹ thật trong và thật sạch. Lần lượt mấy anh em WakeUp chia sẻ. Ai nấy đều bày tỏ niềm hạnh phúc được ngồi trong một đêm đầy tràn ánh sáng dịu êm của thiên nhiên và của tình huynh đệ này. Anh Chi có nói về sự thực tập hết sức sâu sắc của mình. Anh bày tỏ rằng mỗi lần đưa mắt hướng về phía ánh trăng anh đều thực tập gửi hết tình thương mẹ của mình vào đó. Mẹ anh đã mất. Mẹ đã không còn với anh nữa. Nhưng trăng thì vẫn luôn có đó. Và nương theo ánh trăng vàng, anh cảm nhận là mình có thể truyền thông với mẹ. Và ngay giờ đây, anh cũng thực tập gửi hết tình thương cho cha của anh. Mặt trăng như một chiếc điện đàm để anh gọi cha, gọi bằng tất cả tình thương, bằng tất cả năng lượng chánh niệm mà mình đang có.

Thật ấm áp khi nghe được một sự chia sẻ như vậy phải không bạn. Trong buổi tối trời này, vì là người giữ chuông nên tôi có được cơ hội thực tập thỉnh chuông. Từ chiều tới giờ, tôi đã thỉnh chuông rất nhiều lần nhất là khi thực tập hô canh cho nên tôi cảm thấy đã thân quen với chuông. Lời nói của anh Chi lại gây cho tôi một niềm hứng khởi rất lớn. Tôi nhất quyết là phải thỉnh chuông thật tốt. Tôi nhẹ nhàng cầm chiếc dùi lên. Vẽ lên trong không gian một đường cánh cung thật đẹp. Tiếng chuông vang lên và đồng thời cánh tay cũng tiếp tục chuyển động đi lên thêm một chút nữa. Và tôi đã thấy một đôi cánh chim. Đôi cánh chim đang bay về trời. Một cánh chim mang theo biết bao nhiêu bình an và tĩnh lặng… về với ngân hà.

Tôi nhìn về phía các bạn ở phía đối diện. Tôi muốn nói gì đó. Không cần tới Viên Lạc hay Khiêm Từ thông ngôn nữa. Từ ban chiều khi ăn cơm xong, tôi đã đặt từng bước chân nhẹ nhàng về con suối nhỏ. Đi theo tiếng suối, tôi đã tìm thấy những câu chữ thích hợp. Giờ thì tôi phải nói thôi. Tôi nói về sự thực tập khi lau nhà của mình. Tôi cũng đâu khác gì anh Chi đâu, bạn có thấy không. Tôi cũng đã gửi tình thương của mình vào từng đường lau. Tôi cũng đã gửi hết sự thanh tịnh của tôi cho các bạn. Và tôi còn nói rằng, nếu mấy anh em WakeUp nhìn kỹ vào những gì xung quanh, một ly trà mà chị Chân Mây đã nấu, một bình hoa mà Thiện Sanh đã cài, một cuốn kinh mà Viên Lạc đã in thì sẽ tìm thấy được thông điệp mà chúng tôi muốn nhắn gửi. Nói được như vậy tôi thấy thật mãn nguyện. Và tôi nhận ra Cao và Na đang nhìn tôi. Đôi mắt ấy làm sao mà quên được. Một cái nhìn long lanh và trìu mến. Cái nhìn ấy làm sao mà quên được. Trong một khoảnh khắc tôi thấy mọi biên giới, mọi cách ngăn đã hoàn toàn mờ phai nhạt xóa. Tôi phải hát lên thôi. Tôi phải ca vang thôi, phải không bạn? Làm sao có thể kiềm giữ cảm xúc trong một đêm đẹp như cổ tích này.

Vì chủ đề của buổi thiền trăng là Mẹ hay những tình cảm gia đình nên ngay từ đầu tôi đã có kế hoạch sẽ hát đến bốn bài. Tuy vậy phần chia sẻ ưu tiên nhiều cho các bạn WakeUp cũng như là một số anh chị em khác nên tôi đã phải tính toán một chút. Mình sẽ hát một bài thôi. Và bài đó làm sao phải vừa có chủ đề về mẹ, vừa có nhiều dân tộc tính, có giá trị về mặt văn học và nghệ thuật để giới thiệu cho các mấy anh em Tây Phương nhất là các em gốc Việt. Vậy là tôi đã chọn bài Bài Đạo ca số 4 (nhạc Phạm Duy thơ Phạm Thiên Thư) có tên là Hóa Thân. Hay còn một tên gọi khác là Quan Thế Âm. Đây có thể nói là một bài hiếm có, ít người biết nhưng lại là một bài kinh điển, là môt viên ngọc quý nằm lặng lẽ trong kho tàng âm nhạc của nhạc sĩ Phạm Duy. Tôi đã biết bài này từ rất lâu và đã cật lực luyện tập cho đợt lễ Vu Lan lần này.

Để mọi người dễ nắm bắt, tôi đã nói sơ qua về nội dung. Nhưng quả thật để hiểu hết bài hát này thì phải cần rất nhiều thời gian. Nhân lá thư này, tôi trình bày cái thấy của tôi với bạn nhé.

Đi tìm người thương

Bài hát khởi đầu bằng hình ảnh của một người mẹ đi tìm đứa con của mình. Người mẹ đó đi tìm con ở khắp bốn phương trời, lên non cao, về biển rộng nhưng vẫn không gặp. Bài này dùng giọng Mi thứ. Thế giới như thế nào thì tôi không biết nhưng trong nền tân nhạc Việt Nam gần như đã có một quy luật bất thành văn. Để diễn đạt một niềm vui, một sự hạnh phúc, một tiếng cười người ta dùng giọng trưởng. Còn để nói lên một nỗi buồn, một sự tiếc nuối, một tiếng nấc người ta dùng giọng thứ. Bài hát “Quan Thế Âm” này dùng giọng thứ. Cho nên nếu nghe kỹ thì phần đầu của bài hát là những nỗi buồn, niềm uất ngẹn của người mẹ. Đi khắp không gian, đi qua bốn mùa mà vẫn không thấy đứa con của mình. Hình ảnh thi ca tuyệt đẹp như càng đối lập với những khổ đau trong lòng người.

Có bà mẹ đi tìm con
Trên đỉnh đồi lan trắng
Có bà mẹ đi tìm con
Trong động hoa lan vàng
Có bà mẹ đi tìm con
Bên bờ sông lam tím
Có bà mẹ đi tìm con
Trong thung lũng cỏ hoa

Bạn biết không tôi đã nhìn sâu vào hình ảnh của người mẹ đó và thấy rằng câu chuyện này có một sự liên hệ rất lớn đến với chúng ta. Người mẹ kiếm tìm, chờ trông đứa con cũng tức là người mẹ đi tìm một đối tượng để thể hiện tình thương của mình. Bạn có thấy mình trong bài hát này hay chưa? Tất cả chúng ta cũng như vậy thôi. Tất cả đều đi tìm, đều chạy theo một đối tượng nào đó. “Đứa con” chính là một đối tượng mà tâm thức ta tìm cầu, trông đợi. Ta đi tìm một đối tượng để nắm cho thật chắc, để ghì cho thật chặt. Ta đi tìm tình thương. Ta đi tìm người thương. Vậy thì người mẹ đi tìm con cũng đâu có khác gì một người cha đi tìm con, một người vợ đi tìm chồng, một người con trai đi tìm một người con gái, một người thầy đi tìm trò và một người trò đi tìm thầy. Trong suốt quãng đường đó, chúng ta có thể xây đắp rất nhiều ảo vọng và tưởng tượng về người thương của mình. Nhưng đến khi ta bắt gặp thực tại của người đó thì ta không thể chấp nhận. Ta cho rằng đó không phải là hình ảnh mà ta muốn thấy. Vì vậy cho nên ta cứ mãi đi tìm, ta cứ mãi rong ruổi. Có khi ta đã gặp được người ấy. Nhưng vì ta chỉ tin vào một hình ảnh do chính ta tạo dựng nên ta lại tiếp tục ra đi. Người mẹ trong bài hát này có thể cũng đã mang một tâm trạng như vậy. Bài hát là một chuỗi những ngày buồn, rất buồn. Và rồi đến khi sức tàn lực kiệt, mẹ đã trút hơi thở cuối cùng nơi thế gian. Nhưng hành trình đi tìm con, đi tìm người thương vẫn tiếp tục.

Đến đây thì thơ và nhạc đã hòa quyện và đem đến cho người thưởng ngoạn một trong những hình ảnh diễm lệ và tuyệt bích nhất.

Tim mẹ thành ra trùng dương
Máu mẹ thành sông thành nước
Ôi đời trầm luân mẹ thương
Chiếu ánh sáng từ quang

Đối với tôi bốn câu này đã thay đổi hoàn toàn giọng điệu của bài hát. Tưởng như đây sẽ là một bài bi nhưng bốn câu thơ kỳ diệu này đã chuyển hóa tất cả. Chất bi lụy đã hóa thành chất hùng tráng. Bài hát có tên là Hóa Thân. Tôi thầm nghĩ phải chăng đoạn này chính là điều mà tác giả gửi gắm.

Tất nhiên đây không chỉ là những câu thơ hay vì kỹ thuật, đẹp vì từ ngữ. Nếu chúng ta chỉ nắm bắt những con chữ để tìm ra ý nghĩa thì đâu còn gì là thơ ca, đâu còn là âm nhạc nữa. Theo logic thông thường khi đọc những câu này thì ta có thể mường tượng ra hình ảnh một người mẹ nằm xuống, trôi theo theo dòng nước, dịch ngoại bào, dịch nội bào hòa lẫn với sóng biển, rồi bỗng chốc cả thân hình phát sáng. Mẹ bay lên. Hào quang tỏa rạng khắp mười phương. Đó là cách hiểu theo câu từ. Hiểu như vậy thì tội cho nhà thơ Phạm Thiên Thư lắm. Tim và máu, sông nước và trùng dương, ánh sáng từ quang. Tất cả đều là những hình ảnh mang tính chất ẩn dụ.

Tôi đã quán chiếu rất nhiều. Và xin chia sẻ với bạn những cái thấy gần đây của tôi. Đây là cái thấy ở thời điểm này. Hai hay ba năm trước chắc chắn tôi sẽ không thấy như vậy. Và tôi cũng chắc chắn rằng vài năm sau cái thấy của tôi sẽ khác đi.

“Tim mẹ thành ra trùng dương” có nghĩa là trái tim của mẹ đã không còn ôm giữ một đối tượng cụ thể nữa. Trái tim của mẹ ngày trước là một ao tù chật hẹp. Trong trái tim đó chỉ chứa đựng duy nhất một đối tượng. Tình thương của mẹ ngày xưa rất, rất bé nhỏ, mang nhiều vướng kẹt, mang nhiều khổ đau. Còn giờ đây, tình thương của mẹ đã mở rộng. Trái tim của mẹ đã chất chứa muôn loài muôn người. Hành trình đi tìm người thương của mẹ đã đi đến một một khoảng trời bát ngát mênh mông. Mẹ đã thực tập làm lớn rộng tình thương của mình. Mẹ đã thực tập thương thân mình, thương người thân, thương người thương, thương người chưa thân, thương người chưa thương được. Vì vậy cho nên, “máu mẹ thành sông thành nước”. Tâm hồn mẹ trở nên bao dung và rộng mở. Tình thương của mẹ không còn mang chứa sự vướng mắc và đòi hỏi. Mẹ thương hình ảnh khổ đau của mình, mẹ nhìn vào khổ đau của cuộc đời. Và mẹ bắt đầu thấy thương, thương “đời trầm luân”. Mẹ thương biết bao nhiêu là con người đang không biết thực tập yêu thương chân thật. Chính cái thấy đó mà mẹ bỗng muốn đi tới với những tiếng kêu đau thương của trần thế. Mẹ đã chuyển hóa được tình trạng của bản thân. Và bây giờ đây mẹ muốn chuyển hóa tình trạng của muôn loài. Mẹ (viết thường) đã không còn là mẹ của riêng ai nữa. Mẹ (viết thường) giờ đây đã là người Mẹ (viết hoa) chung cho tất cả. Tình thương của Mẹ phát khởi từ cái thấy, cái hiểu về những khổ đau cá nhân. Cái Hiểu, cái Thấy đó làm cho mọi khổ đau trong Mẹ bấy lâu nay tan biến. Cái thấy sâu sắc đó, cái Hiểu sâu sắc đó chính là ánh sáng. Ánh sáng xua tan đi bóng đêm nơi trần thế. Ánh sáng đó có tác dụng khai mở, ánh sáng đó có chất liệu của từ và của bi. “Ánh sáng Từ quang”. Chính nguyện ước hiến tặng thêm niềm vui, làm vơi bớt đi sầu khổ của mẹ đã đem lại ánh sáng cho cuộc đời.

Và giờ đây, bài hát về Mẹ đã không còn buồn nữa. Ngày xưa mẹ đi tìm con, mẹ hát nhạc khúc đi tìm con. Bài hát buồn, thảm sầu da diết. Ngày nay mẹ vẫn đi tìm con, những tiếng mẹ là những tiếng dịu dàng, có công năng tiêu trừ mọi khổ đau ách nạn. Cũng là một tình thương nhưng mẹ đã thăng hoa tình thương, mở rộng ra nhiều đối tượng. Cũng là một hành trình đi tìm người thương, nhưng mẹ đã không còn hướng về một điểm đến. Điểm đến của mẹ, đối tượng của mẹ giờ đã là muôn loài.

Bài hát này tôi nghe lần đầu qua tiếng hát của cô Thái Thanh. Đó có lẽ cũng là nữ danh ca tôi yêu thích nhất. Nhưng lúc bấy giờ do chưa tiếp xúc với đạo Bụt nên tôi cũng chưa thấm thía lắm. Khoảng ba năm trước, tôi có nghe một đĩa hát của chị Lệ Mai. Đó là một dạng album concept. Tất cả đều là những bài nhạc có giá trị nghệ thuật, những bài đỉnh cao của nhạc sĩ Phạm Duy. Điều đặc biệt là album này khi thu thanh đã không sử dụng bất cứ một xảo thuật phòng thu nào. Tất cả diễn ra hoàn toàn tự nhiên, mộc mạc, không hề có sự can dự quá đáng của máy móc. Ca sĩ chỉ hát với duy nhất tiếng đàn guitar gỗ của một trong hai nhạc sĩ Phạm Quang Tuấn và Hoàng Ngọc Tuấn. Tất cả các anh chị này đều là những nghệ sĩ nổi tiếng và có uy tín lớn tại Úc Châu. Tôi cũng đã kết nối được với các anh chị ấy. Đó là những dấu chấm đầu tiên trong vòng tròn văn nghệ của tôi đó bạn à. Nhưng họ xa xôi và cách biệt với tôi quá. Tất cả chỉ là những thư đi tin lại. Mà email thì khó có thể thay thế được bất cứ một liên hệ trực tiếp nào. Tôi luôn có một giả định: Nếu được ở gần họ, được sự dìu dắt và chỉ điểm thường xuyên thì chắc là khả năng cảm thụ âm nhạc của tôi sẽ sâu sắc hơn nhiều lắm. Đôi tai tôi sẽ trở nên bén nhạy thêm hơn nữa. Làn hơi tôi sẽ ổn định và dày hơn. Đời sống tôi cũng sẽ đẹp đẽ thêm gấp trăm lần.
Tuy nhiên trong giờ phút này mọi nỗi niềm đã biến tan. Những mộng ước, những tiếc than, khắc khoải đã phải lui vào bóng tối. Chỉ còn những nhịp thở, chỉ còn tiếng hát ca. Tiếng hát tôi đã bay lên ngay trong tâm điểm của vòng tâm linh. Tiếng hát chạm tới trời cao. Tiếng hát chạm tới trăng sao. Tiếng hát va đập vào những thành vách tâm hồn. Tiếng hát lay động những cảm tình thiêng liêng, những nghĩa cử sáng đẹp. Nhớ lời anh Chi, tôi cũng thực tập gởi tất cả tình thương cho mẹ của tôi, cho những người thân, người thương, cho những người chưa thân, những người mà tôi chưa thương được. Và tôi thấy trái tim tôi đã bớt đi nhiều sầu khổ. Lòng tôi đầy tràn nỗi niềm phúc lạc. Tôi đã hát lên và đã có nhiều người lắng nghe. Tôi đang hát giữa sân khấu cuộc đời. Không gian thanh vắng này, năng lượng bình an này, sự im lặng hùng tráng xung quanh có ca sĩ nào mà chưa từng một lần mơ tưởng. Thế thì tôi cần gì phải mặc cảm và hờn tủi nữa, phải không bạn. Sự thật tôi hát vẫn chưa hay, còn nhiều lỗi kỹ thuật. Tôi chưa biết cách nhả chữ. Tôi chưa thành thạo kỹ thuật rung trong cổ. Nhưng điều đó có còn gì quan trọng. Tôi đang ngồi trong lòng tăng thân. Hạnh phúc chính là giây phút này. Tất cả những người nghệ sĩ mà tôi mến yêu đang có trong tôi. Tôi đang là sự tiếp nối đẹp đẽ của họ. Mọi người đang thực tập ngồi yên để lắng nghe tôi. Và tôi đang tận hưởng năng lượng của sự yên bình đó. Ai ai cũng đang có mặt, cũng đang lắng nghe nhau. Tôi đang hát và tất cả cũng đang hát. Tiếng hát của tình thương vô điều kiện. Tiếng hát của tình thương vô biên giới. Khổ đau hoàn toàn vắng bóng. Vậy là đức Bồ Tát cũng đang có mặt rồi phải không bạn? Mẹ Quan Thế Âm đang có mặt. Có bao nhiêu là hóa thân của Mẹ giữa đêm trăng lấp lánh này.

người viết: Đặng Chương

Gửi đến các anh chị  T.C.Đ, P.C.T, T.T.C.D, N.T.A.T và các bạn WakeUp

Người xưa nay đâu?

[11h30’: Ăn bún chánh niệm]

Sau khi hoàn thành phần việc tại nhà nghỉ, anh em nhà mình lại lục đục đi về phía nhà ăn. Đi ngang qua chánh điện, tôi ghé mắt nhìn vào thấy các bạn cũng đã lau dọn rất sạch sẽ. Thế là kế hoạch ban đầu cho buổi sáng đã hoàn thành đúng như mong đợi. Vào đến nhà ăn thì đã thấy bóng dáng của chị Chân Mây rồi. Theo thực đơn đã lên từ trước sẽ là món bún. Tuy vậy tôi thấy còn có cả phần cơm của chùa nữa chứ. Thầy trụ trì muốn yểm trợ cho anh chị em đây mà. Thế là mọi người cứ ăn một ít bún, rồi lại một ít cơm. Nhật Thái có vẻ mê món khổ qua nhồi đậu hủ lắm đây. Tôi thì phát hiện có món canh bùi ngót. Ôi trời ơi, tôi có nội kết với món này lắm. Nếm thử thì thấy canh rất nhạt. Nhạt nhưng cảm giác lại rất thanh. Tôi thích cách nêm nếm như vậy. Không biết là người nấu có cho bột ngọt hay bột nêm không nữa? Có một dạo tôi chỉ ăn gạo lứt muối mè. Rau củ quả thì cứ chưng hấp hay luộc rồi dùng. Không chiên xào dầu mỡ gì cả. Và đặc biệt là không dùng thêm bột ngọt trong quá trình chế biến. Giai đoạn thực tập nấu ăn và tiêu thụ tỉnh thức đó đã để lại cho tôi một cảm giác ăn uống thật đặc biệt. Tôi bắt đầu nhận ra vị giác mình trở nên bén nhạy. Tôi bắt đầu thích cái cảm giác thanh thanh trong ăn uống. Hôm nay khi ăn chén canh bùi ngót thì lòng tôi bỗng trở nên mát mẻ. Do hương vị bên ngoài mà cũng do hương vị bên trong nữa. Tiếng nước chảy vẫn còn đó bên tai tôi. Bạn còn nhớ lần trước hai anh em mình cũng ngồi đây không? Khi đó bao nhiêu ồn ã, huyên náo không còn nữa. Một đêm thật tĩnh lặng, chỉ có tiếng nước chảy nhẹ và những dòng tâm tình…

Ăn xong rồi thì thực tập rửa chén thôi. Công tác dọn dẹp đợt này đã có em Củ Cải Nhỏ quán xuyến. Nhưng thôi tôi sẽ còn trở lại với em này vào dịp khác. Giờ thì tôi bắt đầu rảo bước quanh khuôn viên chùa đây. Một chú điệu gặp tôi, liền hỏi:

– Cái anh hay đi cùng anh đâu rồi sao không thấy?

Khi tôi trả lời là bạn đã đi tập sự xuất gia thì chú này có vẻ vui ra mặt. Lần nào gặp chú, chú cũng hay cho tôi một món gì đó. Chú dúi vào tay tôi một viên kẹo. Chú điệu này tuy tuổi nhỏ nhưng nói chuyện và hành xử có chừng mực lắm. Không như tôi cứ hay bông phèng và tếu táo. Khi tôi quàng vai thì chú có cẩn thận nhắc nhở:

– Đừng anh, thầy em thấy như vậy thì không bằng lòng đâu.

À, thì ra là chú muốn giữ uy nghi đây mà. Dễ thương quá! Quả thật luôn có nhiều điều để ta học được từ người khác. Tôi lại tiếp tục đi vòng quanh chùa. Và lại có thêm một câu hỏi khác dành cho tôi.

– Địa chỉ chính xác của chùa này là ở đâu vậy con?

Một cô Phật tử tham gia chung với chúng tôi đợt này đã hỏi tôi như vậy. Một câu thật đơn giản phải không? Ấy vậy mà tôi chẳng biết trả lời sao cả. Tôi chợt giật mình vì quả thật bao lâu nay tôi chưa bao giờ có nhu yếu muốn biết địa chỉ của chùa cả. Tất nhiên thì mình biết chùa thuộc tỉnh nào rồi. Nhưng cụ thể là xã nào, huyện nào thì thật lòng tôi không hề biết tới. Do vậy, tôi cũng thành thật mà trả lời là tôi cũng chưa bao giờ tìm hiểu cả. Tôi còn nói luôn là chắc là mình ham tu nên cứ lên xe và đến đây thôi. Những việc khác mình không quá quan tâm. Chính từ đoạn đối thoại này đã khiến cho tôi có cảm hứng viết lại những trải nghiệm tại ngôi chùa này với bạn. Tôi thấy thật là hay khi mình viết về một nơi không tên, không địa chỉ. Lẽ dĩ nhiên khi viết như vậy thì sẽ bảo đảm sự bình yên cho những người chung quanh. Nhưng tôi thấy rõ ràng rằng những suy nghĩ, những toan tính đã đến sau, đã đến chậm hơn trái tim. Trái tim đã lên ngôi, đã mách bảo với tôi rằng đây phải là một câu chuyện cổ tích. Một câu chuyện bắt đầu bằng một cách thức quen thuộc:

Ngày xửa ngày xưa,
có một ngôi chùa
một ngôi chùa nhỏ
bên dòng suối trong…

[11h50’: Nâu Lam một màu]

Anh em tăng thân nhà mình cũng hơi ngại khi cứ làm phiền thầy mãi. Nhưng quả thật là có rất nhiều chuyện anh chị em cần sự chỉ dạy của thầy. Thiện Sanh tiếp tục là người dẫn đầu đoàn tiến đến phòng thầy. Thầy vẫn vui tươi như lúc chúng tôi mới đến. Thầy gọi mấy sư chú lên rồi hỏi han từng người đứng đầu mỗi tiểu ban. Sau đó là một cuộc đổi trao số điện thoại, họ tên. Áo lam và áo nâu đã sát nhập lại và đi chung với nhau rồi đó bạn.

Rời khỏi phòng thầy, anh chị em nhà mình trở lui và bắt đầu buông thư. Tôi lại được nằm nghe tiếng suối và thở đều theo từng nhịp vào ra. Có vẻ tôi đã mê đắm tiếng suối này rồi bạn à. Lúc vừa mới lau nhà xong, tôi đã ngồi yên được một lát. Nhìn ra khoảng sân trước mặt, tôi thấy màu xanh của cỏ cây, của trời mây như đang chảy trôi vào thân tâm mình. Tôi thấy được nuôi dưỡng nhiều bởi màu xanh ấy lắm. Lòng tôi trở nên lắng đọng. Và sự bình an lại xuất hiện như một người bạn lâu năm đến gõ cửa trái tim. Ít khi tôi có được sự bình an lắm. Vậy mà chỉ hai hay ba giờ đồng hồ ở chùa, sự bình an lại có mặt. Sự bình an nắm lấy tôi, ôm ấp tôi như một người tình thủy chung son sắt. Sự bình an có mặt trong khi tôi lau nhà. Sự bình an có mặt trong khi tôi ăn cơm. Sự bình an có mặt trong khi tôi nằm xuống nền nhà mát lạnh. Ước gì người bạn Bình An này cứ mãi bên tôi nhỉ? Ước mơ thế thôi chứ tôi biết rằng một khi xa rời ngôi chùa nhỏ thì tôi lại lạc mất người bạn thân thiết. Năng lượng chánh niệm của tôi chưa được sâu dày và vẫn còn bất ổn lắm. Có đó rồi mất đó. Và quan trọng là tôi không có một bối cảnh, một khung trời để nuôi dưỡng những tâm hành lành thiện của mình. Khi nằm thả lỏng toàn thân, tôi ý thức tất cả những điều kiện hạnh phúc mà tôi đang có. Một thân thể không tật bệnh. Một trái tim vẫn còn biết rung đập, thổn thức. Một khung cảnh an lành đang hiện hữu. Bên trái, bên phải, trước mặt, xung quanh là những người anh, người em, người chị tâm linh muốn nâng đỡ và bảo hộ cho nhau. Và còn tiếng suối trong huyền diệu nữa chứ. Lòng tự hỏi:

Mình bắt đầu “biết” nghe suối từ bao giờ?

Tôi nghĩ câu trả lời có lẽ là một năm trước. Khi đó, tôi bắt đầu nhìn sâu vào sự thực tập năm giới của mình. Tôi bỗng có một nhu yếu mạnh mẽ là phải đi tìm những bài nhạc có tính chất nuôi dưỡng. Và nhờ Google mà tôi đã tìm ra nghệ sĩ người Malaysia gốc Hoa tên là Hoàng Tuệ Âm (Imee Ooi). Hơn một năm đã qua đi mà tiếng ca của cô Phật tử này vẫn còn chật ních tâm trí tôi. Tôi yêu thích toàn bộ các tác phẩm mà hãng I.M.M đã thu thanh. Trong số đó, có một bài rất đặc biệt. Đó là Phật Đỉnh Tôn Thắng Đà La Ni. Khi nghe bản thiền khúc này lần đầu tiên, tôi đã có ấn tượng mạnh mẽ với những âm thanh hùng lực và thanh thoát. Trái tim tôi đã ở lại. Sau đó, tôi cố gắng tìm hiểu nội dung của tác phẩm này. Khi có trong tay bản Việt ngữ của cư sĩ Huyền Thanh, lý trí tôi hoàn toàn bị chinh phục. Thế nhưng, câu chuyện không dừng lại ở đây. Vì bản dịch dùng nhiều thuật ngữ Phật học và bám khá sát theo văn phong của bản gốc nên tôi không ưa thích lắm. Tất nhiên là tôi rất biết ơn chú Huyền Thanh. Tôi đã cố gắng liên lạc nhưng vẫn không thấy hồi âm. Có lẽ là vị cư sĩ này đã thay một địa chỉ thư điện tử khác. Chung cuộc là tôi đã mạnh dạn trau chuốt lại bản dịch. Một là để phù hợp với nhu yếu tu học của tôi. Tôi nghĩ rằng mình viết lại theo ý thích của mình thì dễ dàng thực tập hơn. Hai là khi sử dụng ngôn từ hiện đại thì cũng sẽ thuận tiện cho những người trẻ khác nếu muốn tìm hiểu.

Khi ngồi viết lại bản thiền khúc này thì đột nhiên tôi phát hiện mình đang vẽ một bức tranh rất đẹp. Một người con trai hay một người con gái lành đang đi theo ánh mặt trời. Người trẻ đó cứ đi, đi mãi, băng qua mười địa. Điểm cuối của hành trình chính là một dòng suối mát trong. Và anh ấy hay cô ấy bỗng nhận ra một sự thật: Ánh sáng mà mình cứ nghĩ là đã soi đường chỉ lối cho mình bấy lây nay không nằm ở bên ngoài. Ánh sáng đó không phải của một ai đó, hay ở đâu đó trên cao. Ánh sáng đó chính là tánh Bụt. Ánh sáng đó là Chánh Niệm, là Tuệ Giác, là Trí Giác. Và ánh sáng đó hiện hữu nơi chính trái tim mình.

Tôi hay thực tập bài này lắm, khi buông thư, khi đi thiền hành. Vì do chính mình viết nên sự thực tập rất tự nhiên, rất chuyên cần. Không cần phải cố gắng hay nỗ lực gì nhiều lắm. Tôi chép lại một đoạn cho bạn vậy. Mời bạn lắng nghe tiếng suối cùng tôi. Tôi đang buông thư. Mời bạn buông thư cùng tôi…

Hướng về kính lạy Đức Thế Tôn
Bậc Đại Giác cùng khắp ba cõi
Con nay nguyện quay về
suối nguồn mát thơm
Sạch trong, sạch trong
không đâu sánh được
Nguồn sáng rực rỡ
dắt dìu muôn loài trong sáu nẻo
Ra khỏi rừng mê.
Đi trên đường thiện.
…
Xin Người rũ lòng xót thương
nhiếp thọ cho con
Giữ gìn thọ mệnh
Tìm được lối về
Suối nguồn mát thơm
Sạch trong, sạch trong
Sạch trong như hư không
không đâu sánh được

…

Về Việt Nam

[14h15’: Tập sự hô canh]

Phận sự của tôi ở ngày tu lần này cũng không quá nhiều. Chỉ là cùng với các anh chị em đề ra kịch bản các buổi Thiền Trà và Bông Hồng Cài Áo thôi. Nhưng ngay khi đang bước những bước thảnh thơi nhất thì tôi nhận được một thông tin. Một thông tin mà tôi chưa bao giờ trông đợi. Anh Huệ Phước sẽ vắng mặt kỳ này. Tôi đã nghe loáng thoáng từ buổi sáng. Nhưng giờ đã là tin chính thức. Điều này có nghĩa sẽ có một ai đó phải đóng vai chủ lễ. Ai đó theo phương án dự phòng là em Hừng Đông. Nhưng nếu đôn em lên thì sẽ khuyết một vị trí. Ai đó sẽ phải lấp đầy khoảng trống đó. Ai đó chính là tôi. Thiện Sanh đã đề nghị như vậy. Một lời đề nghị có phần mạnh bạo và không nhân nhượng. Thế là để đẹp lòng anh chàng, tôi đành phải chấp nhận. Tôi có thêm một nhiệm vụ mới: Hô Canh Chiều và có thể là Hô Canh Sáng.

Đường đến chỗ thầy trụ trì bỗng trở nên dài hơn và lòng tôi càng lúc càng rối bời. Có một sự thật mà chắc bạn cũng đã nhận ra, tôi vô cùng yếu kém phần nghi lễ tán tụng. Cách tiếp cận Phật Pháp của tôi có khi không đi theo những con đường chính thống. Vì có nhiều khổ đau nên khi đi vào cửa Thiền, tôi chỉ để tâm giải quyết những vấn đề về tâm. Tôi thích và chỉ thực tập 50 bài tụng Duy Biểu. Những phần còn lại tôi hoàn toàn buông lỏng. Không để tâm nhiều và cũng không muốn để tâm. Đây là một điều nguy hại nhưng tôi vẫn chưa tháo gỡ được. Vậy là giờ đây, tôi phải buộc vào thế phải tháo gỡ. Đây là một diễn tiến mà tôi hoàn toàn không mong muốn nhưng điều không mong muốn ấy đã xảy ra.

Thấy bóng Hừng Đông từ xa, trên tay em cầm một cái chuông. Vậy là tôi không đơn độc rồi. Hai anh em đi vào phòng thầy. Tôi đi ngay vào vấn đề và thỉnh cầu thầy hướng dẫn cho hai anh em chúng tôi về cách hô canh. Xúc động nhất chính là giây phút này. Thầy tuy đau cột sống không đi lại nhiều được. Nhưng vẫn dành cho chúng tôi một buổi huấn luyện cấp tốc trong vòng gần 45 phút. Ôi, làm sao chúng tôi có thể phụ lòng thầy được. Hai anh em rối rít cảm ơn thầy, nhanh chóng trở ra để thầy nghỉ ngơi. Tôi và Hừng Đông thống nhất là sẽ kiếm một địa điểm thanh vắng để thực tập hô canh. Vậy là đài Quán Thế Âm trở thành sự lựa chọn cuối cùng.

Đối với tôi thì phần Hô Canh cũng không khó lắm. Trước đây tôi cũng đã nghe nhiều. Có ít nhất 3 “nghệ sĩ” đã thâu âm bài này. Cái khó nhất nằm ở câu 3. Vì cách ngân nga ở những câu còn lại khá giống nhau. Hai anh em tập mãi mà cảm thấy chẳng thể nào hay được. Một phần quan trọng khác là phối hợp việc hô canh với động tác thỉnh chuông nữa. Quả thật cũng còn rất nhiều gian khó. Đúng lúc này thì trời bắt đầu mưa. Những con mưa nhẹ hạt đang rơi động. Đất trời đang “thương cảm” cho hai anh em chúng tôi chăng? Cơn mưa đến và một cú điện thoại đến. Khiêm Từ – thông ngôn thứ hai ngày tu – cũng đã cùng đoàn thứ hai có mặt. Vậy là tôi thông báo cho Thiện Sanh để tìm người ra đón. Tôi bỗng thấy yêu mến chiếc máy điện thoại di động hơn lúc nào. Thứ mà đã có nhiều khi tôi vất ở một xó nào đó vì cứ nghĩ đó là chiếc còng trói tay, kiềm tỏa sự tự do của mình.

[16h15’: Đoàn tụ]

Vì mưa nên anh em cũng phải đi tìm một chỗ khác để thực tập. Thêm một cú điện thoại nữa. Đoàn thứ ba cũng đã đến. Các anh em tâm linh ở Âu Châu đây mà. Tiện thể tôi cũng muốn giới thiệu sơ nét về họ. Tất nhiên là tôi đã thuộc tên, thuộc tuổi của các anh em ấy. Nhưng tôi lại thích gọi họ bằng một cái tên khác. Đâu có ai ngăn giữ tôi làm việc này, phải không?

Người đầu tiên có tầm vóc khá vạm vỡ. Tóc búi tó, khuôn mặt đích thực là một người đến từ xứ sở Latin. Đó là dự đoán ban đầu của tôi. Và chính xác là như vậy. Anh đến từ Chile, một quốc gia ở Nam Mỹ. Tôi cũng thích tiếng Tây Ban Nha lắm. Biết đâu anh sẽ giúp tôi nhỉ? Hình dáng của quê hương anh trên bản đồ giống như một quả ớt. Trong tiếng Anh, quả ớt đỏ được gọi là Chili. Vì vậy tôi sẽ gọi anh là anh Chi.

Một bạn khác đến từ Hà Lan. Người luôn dành cho tôi một cái nhìn trìu mến. Khi đi với tôi trong chuyến hôm qua thì có vẻ như bị say nắng nên anh chàng cũng tỏ vẻ khá mệt mỏi. Tôi sẽ gọi bạn ấy là Cao vì có lẽ bạn ấy là người cao nhất đoàn. Tuổi của Cao nhỏ hơn tôi và tôi cũng có cảm tưởng như nếu có điều kiện trao đổi nhiều thì chúng tôi sẽ trở thành những người anh em tâm linh đích thực.

Thành viên nam thứ ba rất vui nhộn, ưa pha trò. Chú em này bông phèng và tếu táo lắm (hơi giống tôi thì phải?). Quốc tịch của chú là nước Anh. Tôi khá hợp với chú này vì cả hai đều thích hát hò. Hôm qua đi với nhau, nói nhiều không được nên cứ hát suốt thôi. Nhìn thấy chú là tôi đã vui rồi nên tôi sẽ gọi chú là Vui. Em Vui của tôi! Mặc dù nhìn bên ngoài chắc không ai nghĩ tôi hơn Vui 5 tuổi.

Anh chàng tiếp theo tôi sẽ gọi là Bách. Tên thật của Bách cũng phát âm gần như thế. Bách là vốn là người đã đạt được một số thành công trong đời sống nên có vẻ “mực thước” hơn một chút. Bách đến từ Hà Lan, tóc xoăn. Có một đặc điểm ở Bách khiến cho tôi liên hệ tới bạn. Bách luôn đem theo một cái chuông nhỏ bên người. Bách giữ chuông và cùng với Vui thay nhau thỉnh chuông cho đại chúng khi cần.

Đến phần các bạn nữ. Thành viên nhỏ tuổi nhất là em Me đến từ Đức. Đó là hai chữ cái đầu tiên trong tên em. Chắc em sẽ thích cái tên này. Em mới chỉ có 14, 15 tuổi thôi mà đi chơi xa như vậy. Thật là nể phục! Vì là em út nên em nhận được nhiều tình thương của các anh chị lắm.

Bạn thứ hai có tên gọi mà trong tiếng Việt nghĩa là Cỏ. Tôi đã đặt lại tên cho bạn là Tranh. Đó là một loài cỏ không những có thể dùng làm vật liệu để lợp mái nhà mà còn có công năng chữa bệnh hoặc làm ra vị mặn như muối nữa. Tiếp xúc với Tranh tôi được biết em đang theo một chương trình cao học. Tôi không biết là em có ý thức về sự may mắn mà mình đang có hay không. Em đang được thọ hưởng một nền giáo dục chất lượng lại được sống trong một đất nước luôn đề cao những quyền và giá trị căn bản của con người. Em sẽ có điều kiện để phát triển toàn diện. Giờ đây em lại còn có cơ duyên với Phật Pháp nữa. Ôi, có còn ai hơn được em tôi!

Cô gái thứ ba có khả năng nói được tiếng Việt tên là Mai. Đó là tên mà tôi đặt lại cho em. Vì trong suốt chuyến đi với em, tôi thấy em có vẻ lắng nghe tôi chăm chú lắm, nhất là những đoạn về cô Nhất Chi Mai. Em còn bày tỏ mong muốn được nghe tôi hát bài “Một Cành Mai” (nhạc Phạm Duy và thơ Phạm Thiên Thư) nữa. Địa điểm để tôi trình bày chính là ngay tại khu vực mộ bia ở chùa. Tiếc là chúng tôi đã không gặp được nhau vì thời điểm đoàn WakeUp trồng cây lưu niệm thì tôi đã trên đường đến ngôi chùa nhỏ bên suối này. Một điều đáng nể ở Mai là em đã ăn chay 10 năm. Khi ăn chay được hơn 4 năm thì trong lòng tôi cũng có đôi chút tự hào nhưng nghe em nói thì tôi mới trở nên “biết người biết ta” nhiều hơn. Một điều thú vị là trong chuyến đi thăm cầu Hiểu Thương và nhà trẻ hôm thứ sáu thì toàn bộ thành viên trừ tài xế đều ăn chay. Tôi thấy ấm lòng về sự thật này lắm. Cứ nghe nói bây giờ có nhiều người ăn chay nhưng tôi thấy cũng khó gặp họ lắm. Nhưng nhiều khi gặp rồi lại thấy cách thức tu học của họ cũng có vẻ không làm mình thoải mái. Thế mà giờ đây, vây quanh tôi là biết bao nhiêu những tâm hồn đồng điệu. Mai và các anh em có biết nỗi sướng vui của tôi không?

Thêm một bạn khác đến từ Hà Lan là Mi. Tôi đặt lại tên bạn theo cách đã dùng với bé Me. Tôi để ý thấy Mi luôn có một cuốn sổ tay nhỏ và cứ hay ghi ghi chép chép một điều gì đó. Vậy là thích viết lách rồi. Vậy là có chung sở thích rồi đây. Tôi có trao đổi một chút với Mi. Tuy không nhiều lắm nhưng ít nhất là tôi đã nói được điều cần nói. Từ trước tới giờ đất nước Hà Lan luôn giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim tôi. Đó đã từng là một trong những siêu cường quốc của thế giới trong thế kỷ 17. Ý niệm về tự do và dân chủ – điều mà bất cứ một thể chế nào cũng phải hướng tới ngày nay – đã được thai nghén và thành hình trên chính vũng lãnh thổ nhỏ bé này. Con người xứ xở của hoa uất kim hương vốn dĩ cũng là những tâm hồn yêu tự do, có ý chí vươn lên, chinh phục thiên nhiên, đổi thay số phận. Nhân loại sẽ ra sao nếu thiếu đi những hải trình khai phá, tìm kiếm những vùng đất mới của họ? Khi nghe tôi bày tỏ niềm mến yêu của mình thì Mi có vẻ e dè và hơi ngần ngại. Mi trả lời với tôi rằng có nhiều điều tôi chưa biết đâu. Đúng thế thật, có rất nhiều điều tôi chưa biết. Và làm sao tôi có thể biết hết được? Làm sao tôi có thể có một cái nhìn toàn cảnh. Tôi hiểu ý của Mi. Tôi cũng đã thấy những mặt trái, những góc khuất. Nhưng tôi nghĩ rằng tôi và nhiều người Á Châu khác không thể phủ nhận những giá trị về tư tưởng dân chủ tự do, về những thành tựu khoa học mà người Tây Phương mà cụ thể ở đây là người Hà Lan đã mang lại.

Thành viên tiếp theo là một cô gái người Pháp gốc Việt. Tôi sẽ gọi em là An. Đó là hai chữ cái đầu tiên trong cái tên nghe rất lạ tai của em. Hình như tên Việt của em cũng là An thì phải. An không như Me, Tranh và Mai. An không nói được tiếng Việt. Chuyến đi này của An là nhằm tìm lại những thanh âm của một nền văn hóa, những ảnh hình của quê nhà trong em. Và tôi đoan chắc là An sẽ tìm về được với gốc rễ tâm linh cũng như huyết thống của mình.

Người cuối cùng là một bạn rất khả ái và thanh tú. Tôi đặt lại tên là Na. Na là hai kí tự trong tên theo tiếng Đức của em. Tôi nghĩ nếu Na biết thì sẽ thích cái tên này. Bởi lẽ Na là một cái tên rất được mến chuộng của người Việt. Na cũng là một loại trái cây, trái mãng cầu. Mặc dù là một người Đức đúng nghĩa cả về quốc tịch lẫn hình dung nhưng tôi lại cảm thấy ở Na một điều gì đó rất Á Đông. Na rất đằm thắm và nền nã. Lời nói và cử chỉ luôn chừng mực. Tôi thấy Na cũng hay mang theo một cuốn sách. Chắc là thích đọc sách đây? Như thế thì có chung sở thích với tôi rồi. Đi với các anh em WakeUp thỉnh thoảng tôi lại nghe đâu đó một tiếng chuông nho nhỏ. Tôi nghĩ tiếng chuông được cài đặt theo thời gian đó hẳn phải là của Na.

Như thế là tôi đã vẽ nên chân dung của đoàn WakeUp rồi đó. Không những thế mà tôi còn “Việt Nam hóa” họ luôn. Tôi đã bắt đầu quý mến các bạn. Tôi thấy các bạn cứ chuyền tay nhau một quyển sách bìa màu xanh mang tựa đề là “Engaged Buddhism”. Thật xúc động phải không bạn? Bạn, tôi và anh em Wake Up chúng ta là những anh em chung một nẻo thoát lối về. Có thể mỗi người trong chúng ta khởi hành từ một địa điểm khác nhau nhưng đích đến chỉ có thể là một. Và chắc chắn là không thể nào có một rào chắn, một bức tường ngăn chia tâm hồn chúng ta được. Chúng ta đang cùng nhau đi trên con đường đưa Đạo Bụt về với nhân gian. Chúng ta đang trên đường về nhà. Ngôi nhà của sự hiểu biết, của lòng bao dung. Ngôi nhà của tình anh chị em nguyên khôi, thuần khiết.

người viết: Đặng Chương.

Gửi đến các anh chị  T.C.Đ, P.C.T, T.T.C.D, N.T.A.T và các bạn WakeUp.

Ngôi chùa nhỏ bên suối

[10h45’: Đã về – Đã tới]

Trong thời gian xe lăn bánh thì hai chúng ta cũng đã nối gót nhau về với dĩ vãng rồi. Giờ thì bạn và tôi phải quay trở lại hiện tại thôi. Đồng hồ bây giờ là gần 11 giờ trưa. Mấy anh em chúng tôi đã về đến chùa rồi bạn à. Như bạn cũng biết là xe chỉ dừng lại ở ngoài đường nhựa thôi. Chúng tôi phải băng qua một đoạn đường đất nữa. Ngoài hành lý thì còn có thực phẩm, bánh trái vì như mọi khi tăng thân mình sẽ đảm nhận vấn đề thực phẩm cho ngày quán niệm.

Tôi nhìn về phía trước thì thấy một chiếc xe máy. Nhân vật đầu tiên của chúng ta đây. Đó chính là Thiện Sanh. Anh chàng đã đến từ sớm. Chắc là hay tin đoàn thứ nhất đến nên chạy ra để giúp mọi người vận chuyển thực phẩm đây mà. Có thể nói là trong đợt này, gần như Thiện Sanh giữ vai trò “tổng đạo diễn”. Mặc dù anh chàng chối đây đẩy. Những sự vụ như đi tiền trạm, liên hệ với thầy trụ trì, soạn chương trình chung đều do một tay chàng đảm nhận. Nói “tổng đạo diễn” là nói cho vui vì tăng thân nhà chúng ta đã xác quyết là sẽ đi với nhau như một dòng sông mà phải không bạn? Một dòng sông thì làm gì có ai dẫn đầu. Tất cả là những con sóng. Cùng tiến, cùng lùi và cũng có lúc chẳng biết tiến hay lùi? Lắm khi mọi người cảm thấy thật sự đuối sức trên chính dòng sông ấy. Tuy vậy, anh chị em vẫn luôn nắm tay nhau, vẫn luôn cố gắng trong một chừng mực có thể, vẫn luôn có mặt cho nhau bằng cách này hay cách khác. Đối với một chúng cư sĩ thì quả thật theo tôi như thế đã là quá lắm, quá với mọi sự mong đợi. Tôi không mộng ước gì hơn. Tôi không dám mơ mộng tăng thân nhà mình sẽ lớn mạnh, sẽ phát triển. Tôi chỉ mong tăng thân nhà mình cứ be bé, cứ nho nhỏ như vậy. Mà những gì be bé và nho nhỏ thì hay được người ta thương lắm. Bạn có tin không? Tôi thì tin như vậy. Và cũng có một nhạc sĩ nào đó viết một bài như vậy. Bài này cũng có nhiều người thích lắm. Cái tình thương dành cho những gì dung dị và đằm thắm dường như đã trở thành môt nét văn hóa của người Việt. Đó đã trở thành tâm thức cộng đồng rồi, phải không bạn?

Anh chị em nhà mình sau khi đã vào nhà nghỉ và thu gom hành lý thì bắt đầu tiến hành họp ngay. Ừ, mà sao dạo này họp hành nhiều thật! Dù mệt nhưng vui vì có cơ hội tiếp xúc nhau nhiều hơn. Những cái ngã cá nhân thường xuyên va chạm nhau để rồi tất cả phát hiện mình không cần phải triệt tiêu đi những ước muốn cá nhân. Điều cần làm chỉ là tìm cách hòa điệu những ước muốn riêng tư vào ước muốn chung của tăng thân.

Vào lúc này, Thiện Sanh đã đi thỉnh thầy trụ trì. Tôi thấy thầy có vẻ vui lắm. Nụ cười nở trên môi thầy thường trực. Và trong đôi mắt thầy cũng có bao nhiêu là đóa hoa đang nở. Tôi nghĩ niềm vui của thầy là lẽ dĩ nhiên thôi. Biết bao nhiêu là mái đầu xanh tụ hội về chùa còn gì! Nguồn năng lượng trẻ trung và tươi mát ấy chắc chắn là thức dâng đẹp nhất cúng dường cho chư Phật và Bồ tát trong ba đời. Chuyện những người trẻ chịu bỏ ra những ngày nghỉ cuối tuần để về chùa quả thật đã không còn lạ nữa. Nhưng tôi thấy mấy vị Phật tử cùng đến chùa với chúng tôi có vẻ ngạc nhiên lắm. Họ đến đây bằng xe hơi riêng và đã thấy chúng tôi khi nãy. Mấy vị này thấy chúng tôi ngồi yên, nghe chuông, thở rồi mới bắt đầu bàn bạc với nhau thì tỏ vẻ rất hiếu kỳ. Họ có mượn xem thời khóa cho một ngày tu học. Thầy trụ trì có nói gì đó với các vị này. Và tôi thấy gương mặt thầy càng tỏa sáng, ánh lên một niềm hứng khởi rạng ngời.

Thiện Sanh chỉ thông báo ngắn gọn một chút về thời khóa thôi vì sẽ còn nhiều đoàn tới nữa. Ôi chao, lần này đông người tham dự lắm. Hơn 60 người và có thể đông hơn vì còn thành phần Phật tử địa phương nữa. Vì đã thống nhất chia thành những phân ban nhỏ từ trước nên rất nhanh chóng một nhóm các bạn đi về phía nhà ăn. Dẫn đầu là chị Chân Mây. Người sẽ đảm trách tiểu ban ẩm thực đợt này. Trong chuyến đi trước thấy chị và các anh chị em khác vì bận công việc bếp núc mà không thể tham gia thời khóa trọn vẹn nên lần này mọi người đều tìm cách để giảm tải cho ban Ẩm Thực. Tuy nói là tìm cách chứ thật sự chúng tôi cũng không biết làm gì. Vì không gian bếp là cố định, công việc cũng đã là cố định, dẫu cho có tăng cường nhân sự thì cũng thế thôi. Tất nhiên phần dọn dẹp nếu đông người thì sẽ nhanh hơn. Nhưng đã gọi là nấu tức là nêm nếm thì phải có một vài người túc trực, chẳng thể nào đi đâu được. Đây là kinh nghiệm của tôi. Vì tôi cũng thường xuyên phải vào bếp ở những ngày Quán Niệm trong thành phố.

Những người còn lại ở nhà nghỉ thì tiếp tục chia thành 2 nhóm. Một nhóm sẽ đi theo Nhật Thái. Người sẽ đảm trách tiểu ban Vệ Sinh đợt này. Nói là Vệ Sinh chứ công việc của Nhật Thái là khá nhiều. Vì bạn này còn lo cả phần trang trí đèn cho buổi thiền trăng và cũng góp mặt trong ban nghi lễ nữa. Ngay khi mới tới, thì tôi đã chủ động bắt tay Nhật Thái. Và nói một câu rằng: “Anh em nhà mình hôm nay sẽ cố gắng nhé.” Hành động đó của tôi hoàn toàn tự nhiên chứ không phải là kết quả của một nỗ lực ngoại giao hay thâu phục nhân tâm gì cả. Trước giờ thì tôi cũng ít truyền thông với Nhật Thái. Và đợt này khi mà anh em cùng chung sức chuẩn bị cho ngày quán niệm thì có một điều gì đó đã kết nối chúng tôi lại với nhau. Tôi nhận ra có một sự đổi thay trên khuôn mặt của Nhật Thái. Bạn cười rất nhẹ đáp lại cái siết tay của tôi. Tôi cũng nhanh tay chuyền cho bạn mấy bài thi kệ đã in sẵn. Chúng tôi đã thống nhất là sẽ chọn bốn bài để dán hay treo ở Thiền Đường, Nơi Rửa Tay, Nơi để dép và Nhà Vệ Sinh để nhắc nhở cho đại chúng việc thực tập nếp sống tỉnh thức. Tôi đã in thành khổ A5, cắt gọn lại và không quên lồng vào đó một vòng tròn rất đẹp. Thời gian khá gấp nên chưa kịp ép nhựa. Nhưng Nhật Thái đã giải quyết vấn đề này rất nhanh. Ôi, còn gì để mà nói về đôi bàn tay khéo của người bạn này nữa chứ! Tôi thấy bạn ấy còn chuẩn bị cả một bảng điện và mấy câu thư pháp nữa. Chắc là bạn cũng đã bỏ không ít sức lực, tâm lực cũng như thời gian cho ngày tu lần này.

Như vậy là Nhật Thái đã đi về chánh điện rồi. Nhóm còn lại có tôi và Thiện Sanh cùng mấy anh em nữa. Thế là mọi người cũng dọn dẹp bàn ghế, tiến hành quét dọn và lau chùi khu vực nhà nghỉ và sau đó sẽ là chánh điện.

Tiếng suối mát trong

Có một điều mà tôi muốn nói với bạn đây. Ngay khi đến nơi thì tôi đã nghe một thanh âm rất quen thuộc. Một thanh âm thật nhẹ, thật trong và thật mát. Đó là tiếng suối phía xa xa sau cốc của thầy trụ trì. Chẳng biết từ bao giờ nữa tôi đã thích nghe tiếng suối này. Mời bạn lắng nghe cùng tôi!…

Lắng lòng nghe

Lắng lòng nghe

Tiếng suối mát dịu

Đưa về cố hương.

Tôi đang thực tập nghe suối đây. Tiếng suối giờ là tiếng chuông chánh niệm. Tiếng suối giúp tôi không còn phải lo nghĩ nữa. Lo cho Chánh Mạng. Lo cho ngày tu. Lo cho tương lai. Nhờ tiếng suối mà tôi quay về lại với quê hương đích thật của mình. Quê hương của tôi ở đâu? Câu trả lời là quê hương tôi ở đây. Nhà tôi ở đây. Nơi chính ngôi chùa này. Nhà tôi nằm bên một con suối nhỏ. Tiếng suối róc rách miên man đánh tan hết tất cả những rong ruổi tìm cầu. Tôi phải nói gì nhỉ. Ừ thì chắc là phải như mọi người thôi.

“Đây đang là phút giây hạnh phúc.”

Tôi bắt đầu từng đường lau của mình. Tôi làm công việc này thật nhẹ nhàng và thảnh thơi. Và tự nhiên khi lau thì lòng tôi lại hướng về mấy anh em WakeUp.

Chẳng là mới hôm qua tôi đã được gặp họ. Tôi đã có cơ hội được gặp những người bạn Tây Phương này đầu tuần nhưng cứ lần hồi mãi. Tối thứ năm trước đó, Viên Lạc có nhắn với tôi là sẽ có một chuyến đi thăm Nhà Trẻ rồi cầu Hiểu và Thương cùng với WakeUp. Bạn ấy khuyến khích tôi đi cùng. Tôi đã từ chối nhưng rồi phút cuối đã đổi ý. Lý do là vì tôi muốn có mặt cho Viên Lạc thôi. Đợt này tôi thấy Viên Lạc có vẻ gầy đi nhiều. Bạn này đảm trách nhiều việc cho tăng thân nhà mình lắm, rồi còn giữ vai trò thông ngôn nữa chứ. Thấy Viên Lạc đã có gia đình mà cứ đi suốt như vậy thì cũng hơi ái ngại cho bạn. Vì vậy một khi cô nàng đã đề nghị điều gì thì tôi thật lòng không muốn chối từ. Tôi cũng muốn chia sẻ với bạn ấy một phần nào đó. Nói chia sẻ thôi chứ thật ra tôi cũng chẳng biết mình có thể làm gì để giúp. Vì vốn ngoại ngữ của tôi cũng có hạn lắm nên trong nhiều chuyến đi với các đoàn thể Âu Châu tôi cũng chẳng thể giúp gì nhiều. Lắm khi chính tôi phải cám ơn Viên Lạc rất nhiều đó chứ. Vì nhờ đó, tôi được được gặp nhiều người hơn. Và khát khao học ngoại ngữ trong tôi trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Tất nhiên, mục tiêu số một vẫn là trao dồi, giữ gìn sự sáng trong của Tiếng Việt. Nhưng không thể dựa vào đó mà lơ là với tiếng Anh, tiếng Pháp được. Phải cố gắng thôi, phải không bạn?

Lần hội ngộ này với WakeUp để lại trong tôi rất nhiều ấn tượng. Tôi dõi theo cách các bạn đi với nhau, đùa với nhau, tiếp xử với nhau. Và tôi thấy ở đó không khác gì một gia đình cả. Bất chấp một sự thật là các bạn đến từ nhiều quốc gia và những nền văn hóa khác biệt. Đây là lần đầu tiên tôi được gặp một nhóm người trẻ có chung nhu yếu tâm linh với mình và lại đến từ phương Tây nữa. Thật sự là trong tôi có nhiều điều nghĩ ngợi. Không biết là tôi có nên nói là mình cảm động hay không? Những khi cảm động thì khuôn mặt tôi lại ráo hoảnh. Những khi có nhiều tình cảm nhất thì cũng là lúc tôi muốn chất chứa và lưu giữ cho riêng mình. Tôi không thích và cũng không muốn biểu hiện ra bên ngoài. Không hiểu bạn sẽ nghĩ gì khi đọc những dòng này? WakeUp là những ai mà có thể khiến tôi phải nặng lòng như vậy?

Cách đây hai năm cũng những ngày này tôi đã mang trong lòng một tâm trạng như vậy. Đó là lần đầu tiên tôi gặp gỡ tăng thân xuất sĩ. Tôi không chỉ còn tiếp xúc với những ý niệm nữa. Những tấm áo nâu như cô Tấm hiền dịu bước ra từ quả thị thơm. Sáng trong và đẹp đẽ vô ngần. Tất nhiên thì tâm lý của chúng ta là sẽ luôn bình thường hóa mọi chuyện theo ngày tháng. Những gì ta trân quý nếu không biết gìn giữ và làm mới thì chắc chắn ta sẽ rơi vào trạng thái thân quen rồi đến nhàm chán. Có nhiều lý do từ bên ngoài lẫn bên trong đã khiến tôi đánh mất đi cái nhìn ban đầu ấy. Vậy nên lần hạnh ngộ này với Wake Up – các bạn đúng như tên gọi – đã giúp tôi tỉnh lại. Các bạn đã đánh thức tôi về sự thiêng liêng và niềm phúc lạc khi được kề cận với những người anh em tâm linh có chung nhu yếu đi tìm một nẻo thoát lối về. Nhìn thấy tăng thân xuất sĩ hai năm trước và nhìn thấy tăng thân WakeUp trong hiện tại bất giác lòng tôi bỗng dưng nhớ về một ai đó. Không phải là nhớ mà là tôi đang thấy. Thấy rõ ràng… Một ai đó…

Thở vào, con thấy Sư Ông đang có mặt.

Thở ra, con thấy Sư Ông ở khắp nơi.

Hai câu này có thể đem vào thực tập được không nhỉ? Tôi rút ra được bài thực tập này sau một ngày đi chung với mấy anh em Wake Up. Tôi chưa bao giờ gặp Sư Ông. Và thật lòng thì tôi không quá mong ước được gặp. Cái nhìn và cách cảm của tôi về Sư Ông có lẽ không giống như phần đông mọi người. Tôi cũng đã đọc nhiều sách của Sư Ông. Có lẽ cũng gần hết những cuốn được phép và không được phép. Tất cả đều hay và mang cho tôi nhiều ích lợi. Nhưng tôi luôn thắc mắc thực tại của Sư Ông là như thế nào? Sư Ông liệu có đúng như những gì đã từng viết hay không?

Chắc là bạn sẽ ngạc nhiên với những câu hỏi này của tôi phải không? Lý do là mặc dù chưa phải là nhà văn, nhà báo gì nhưng tôi cũng đã tập sự viết lách. Và tôi biết một sự thật: Nếu chúng ta chỉ đọc qua vài cuốn sách, một vài bài viết và nói rằng người viết cuốn sách hay bài viết đó là như thế này như thế kia thì chúng ta sẽ lầm. Lầm rất to và rất lớn. Một cuốn sách hay tất cả cuốn sách cũng chẳng thể nói lên điều gì. Mỗi một ngày trôi qua, có biết bao nhiêu là cảm thọ trôi nổi trong dòng tâm thức chúng ta. Nhà văn là những người có năng lực chép ghi lại những dòng cảm xúc của họ và nâng công việc ấy lên tầm nghệ thuật. Nhưng chúng ta phải biết rằng những dòng văn thơ ấy cũng chỉ là một tích tắc, một phút giây, một ánh chớp lòe trong biển trời nhớ thương của họ. Đó chỉ là một mảnh thực tại của họ mà thôi. Họ lớn hơn rất nhiều. Và có khi điều mà chúng ta nghĩ rằng chúng ta “biết” họ, chúng ta “nắm” được họ thì sự thật chúng ta chỉ có “biết” chỉ có “nắm” được một “ảo ảnh” mà thôi.

Không biết là cái thấy này có phải là một tri giác sai lầm hay không? Nhưng tôi có niềm tin rất lớn vào nhận định của mình. Ít nhất thì tôi đã trải qua một giai đoạn như vậy. Khi viết thì tôi đã gởi gắm hết vào trang giấy thơm tất cả những gì lành thật nhất của mình. Sau khi hoàn thành, tôi trống rỗng, chẳng còn gì cả. Trong mỗi chúng ta đều có những phần hay dở, những phần thơm và không được thơm. Thế thì bạn đã từng bao giờ có suy nghĩ nếu tôi đã gửi hết tất cả những gì thơm sạch nhất của mình vào trang giấy vậy thì ở ngoài đời thực tôi sẽ còn cái gì đây. Dĩ nhiên là những phần không sạch và không thơm rồi, phải không?

Vì luôn mang câu hỏi ấy trong lòng nên hình ảnh của Sư Ông trong tôi cùng rất vừa vặn. Và chẳng ai có thể tô vẽ thêm gì nữa. Tôi chỉ có thể nói rằng tôi có cảm tình với Sư Ông. Tôi thương Sư Ông không phải vì những gì tôi biết về Sư Ông. Tôi thương Sư Ông vì tôi thương giấc mơ của Sư Ông. Giấc mơ lớn nhất của Sư Ông là gì nếu không phải là một đoàn thể sống chung an lạc hòa điệu với nhau trong tình huynh đệ. Tôi thích giấc mơ ấy lắm. Cái mộng ước đó cũng lan tỏa và thâm nhập vào tôi. Vì vậy cho nên khi gặp tăng thân xuất sĩ trước đây và bây giờ là WakeUp tôi cảm thấy rõ ràng là Sư Ông đang có mặt. Tôi cảm thấy rằng những gì Sư Ông đã viết là có thật. Tự nhiên là tôi cảm động. Cảm động vì mình đã gặp được một tâm hồn chân thật. Mà sự Chân Thật đang ngày càng hiếm hoi trong thế giới này. Sự Chân Thật đã thành ra châu báu mà không vàng ngọc thế gian nào có thể đánh đổi. Thôi, tôi không muốn nói là tôi sẽ khóc đâu. Không có giọt nước mắt nào cả. Chỉ có những luồng giao cảm, chỉ có những tiếng sóng nơi trái tim. Và tôi cũng chẳng cần ai đó biết, ai đó hay cả.

Tôi nhớ có lần Sư Ông kể là một hôm Sư Ông nằm mơ thấy mình đang ở trong một ngôi chùa nhỏ. Hôm đó Sư Ông được thông báo là sẽ có một số thầy đến. Đó là những người anh em đã từng tu chung với Sư Ông. Gió bụi cuộc đời đã khiến cho tất cả phải phân ly và xa lìa nhau. Nay thì được dịp đoàn tụ. Có mấy thầy về chùa là thông tin mà Sư Ông cứ đi vòng quanh và thông báo cho mọi người. Và Sư Ông thấy hạnh phúc vì giấc mơ ấy lắm.

Hạnh phúc chỉ đơn giản như vậy thôi sao? Hạnh phúc của người được xem là một trong những vị thầy tâm linh uy tín nhất thế giới chỉ vậy thôi sao?

Câu hỏi ấy giờ đây đã trở thành thực tại của tôi rồi đó bạn. Khi đang lau nhà thì trong tôi cũng có một niềm vui khấp khởi, thầm thì. Tôi cũng đã “qua cầu” rồi đó. Khi đang lau nhà thì tôi có một cái thấy rằng chỗ tôi đang lau đây rồi sẽ có một ai đó, một ai đó sẽ buông thư thì lòng tôi lại mừng vui lạ thường. Mấy anh em ở Âu Châu đó tôi có biết ai đâu. Mới chỉ là một vài câu xã giao ngắn ngủi. Mới chỉ là một vài bài hát chung. Vậy mà lòng tôi lại sung sướng lạ thường. Ngày hôm qua gặp gỡ tôi rõ ràng là có rất nhiều điều muốn hỏi. Nhưng một phần ngại ngần, một phần mặc cảm vì trình độ ngoại ngữ nên cũng chẳng thể nói được gì nhiều. Ôi, đã bao giờ bạn đã trải qua cảm giác này chưa? Cảm giác mà ta muốn nói hết tất cả mà chẳng thể nào nói được. Tôi đã suy nghĩ để tìm ra cách tháo gỡ. Tôi đâu thể nào chịu thua được. Và cuối cùng tôi đã tìm ra giải pháp. Nhờ tiếng suối mát trong luôn ngân vang bên tai mà tôi đã tìm ra được chiếc chìa khóa. Tôi bắt đầu thực tập lau nhà trong ý thức và gởi hết tất cả những tâm tư cảm tình của mình vào từng đường lau. Tôi trải hết lòng mình vào đó. Tôi gửi hết sự bình an, tình thương, tình anh chị em của mình vào đó. Tôi thực tập như vậy đó, bạn à. Tôi có muốn những người anh em tâm linh của mình biết không? Tôi có muốn họ nhận diện được những món quà của tôi không? Dĩ nhiên là có. Nhưng nếu họ không biết, không hay thì tôi cũng chẳng hề phiền lòng chi cả. Vì khi thực tập được như vậy thì tôi thấy cảm nhận được sự mừng vui. Sự mừng vui ấy có liền lập tức và đến ngay trong giây phút tôi lau nhà. Như vậy tiếng suối đóng vai trò là người hướng dẫn cho tôi. Cây lau nhà trở thành phương tiện để tôi thực tập.

Thở vào con đang ý thức rằng con đang lau nhà

Thở ra con gửi hết tình thương của con vào từng đường lau

Thở vào con đang lau nhà và con nghe thấy tiếng suối

Thở ra con ý thức được hạnh phúc mà con đang có.

Thực tập nghe suối và lau nhà cùng lúc nhưng có vẻ tôi thích nghe tiếng suối nhiều hơn. Cho nên anh chàng Thiện Sanh đã đến nhắc khéo tôi. Bởi lẽ những đường lau của tôi thay vì là một cánh đồng thẳng tắp thì lại giống như là một bông hoa năm cánh *(^_^)*. Như vậy là tôi hạnh phúc nhiều lắm phải không bạn. Bởi vì đâu chỉ có tiếng suối mà tôi còn có những người bạn tốt luôn kề cận nhắc nhở.

——————[hết phần 2]————-

Người viết:Đặng Chương                                                                                                                                                                                                                                   .

Gửi đến các anh chị  T.C.Đ, P.C.T, T.T.C.D, N.T.A.T và các bạn WakeUp

Bạn thân mến!

Kể từ hôm nhận được bức thư “Nhật Ký Trước Lúc Đi Xa” của bạn, tôi đã có dự định sẽ viết một một bài để hồi âm. Nhưng lại cứ đắn đo, lưỡng lự mãi vì khi đọc lại tôi thấy chưa ưng lòng. Khi viết cho một ai đó thì thì tôi luôn dành một thời gian nhất định để tìm hiểu về đối tượng sẽ nhận thư của tôi. Tôi nhìn sâu vào những trăn trở, những nguyện vọng, những nhu yếu của người đó để tìm ra một cách viết thích hợp. Trong trường hợp này, tôi có một nhận định rằng hạt giống văn nghệ trong bạn chưa đơm hoa kết trái nhiều lắm. Vì vậy, tôi cũng viết chừng mực và vừa vặn. Điều này quả thật là gian khó. Vì vừa vặn và chừng mực không phải là phong cách của tôi. Khi viết như thế thì tôi cảm thấy phải gắng gượng nên không thoải mái lắm. Cho nên bức thư viết cho bạn dù gần như đã hoàn thành nhưng tôi cứ để đó và không gửi đi.

Tháng 8 này có một sự kiện thật đặc biệt. Đó là việc tôi được dịp gặp gỡ với các bạn WakeUp ở Âu Châu. Thêm nữa, trong thời điểm này cũng có một buổi lễ rất thiêng liêng là Bông Hồng Cài Áo. Cùng lúc tăng thân nhà chúng ta lại được tham dự vào Đêm Trăng Rằm đẹp như ngàn năm huyền thoại nữa. Bao nhiêu là kỉ niệm đang có mặt ngay trong hiện tại làm cho tâm tư tôi bùng cháy, òa vỡ biết bao nhiêu nỗi niềm xúc cảm. Vậy là tôi có đối tượng để viết thư rồi đó, bạn có thấy không. Không chỉ là anh chàng đang tập sự T.C.Đ nữa. Lần này tôi muốn đối thoại với nhiều người lắm. Tôi muốn nói với anh P.C.T với chị C.D, chị A.T, tôi muốn nói với đại gia đình Wake Up. Tôi muốn nói với những trái tim hai mươi. Đối tượng mà tôi muốn trao gởi bỗng trở nên rộng lớn vô cùng. Tôi viết không những cho bạn mà là cho tất cả. Và tôi có cảm tưởng rằng mình đang viết một câu chuyện cổ tích. Có ai lại không thích chuyện cổ tích chứ, phải không? Một câu chuyện cổ tích có thật đang diễn ra ngay trước mắt. Tôi cũng là một chứng nhân, cũng là một người đã tham dự vào những trang không gian, những dòng thời gian tươi đẹp này.

Xin giải thích với bạn “viết” ở đây là viết thật sự chứ không phải là đánh bàn phím đâu nhé. Kể từ ngày bắt đầu đi vào lòng tăng thân thì tôi bỗng phát hiện ra mình có khả năng viết lách. Tự nhiên là có một tiếng nói bên trong tôi. Tha thiết và chân thành. Tôi bắt đầu lắng tâm rồi trải hết lòng mình lên trang giấy. Sau hơn một năm thực tập viết thư chánh ngữ, tôi đã có thêm nhiều kinh nghiệm lắm. Tôi đã tự học được vô số những kỹ thuật. Tuy vậy, tôi vẫn thích cách viết tự nhiên theo cảm xúc vốn có mà không cần tới bố cục. Nói như vậy không có nghĩa là mình có gì trong lòng thì cứ viết ra thế ấy. Thật ra tôi viết th­­eo cảm xúc nhưng vẫn có một sự tính toán từ trước. Bí mật ở đây là trong những bài viết về sau này tôi đã chịu khó đầu tư vào việc lập dàn ý. Cụ thể là tôi luôn vẽ bản đồ tư duy (the mind map) cho những lá thư của mình. Lần này cũng vậy, trước khi bắt đầu khởi sự viết thư cho bạn, tôi cũng đã lắng lòng mình lại và bắt đầu vẽ những vòng tròn. Nếu nói rằng thời gian cho một buổi viết thư chánh ngữ là ba tiếng thì tôi bỏ ra hơn một giờ đồng hồ cho việc vẽ bản đồ tư duy. Tôi ngồi đó hí hoáy, cặm cụi phác thảo hết tất cả những dòng nghĩ suy đang chạy nhảy trong tâm thức mình. Ý chính là một vòng tròn thật to. Ý phụ là một vòng tròn nhỏ phát sinh từ đó. Cứ thế những mặt trời cha, mặt trời mẹ, mặt trời con nối đuôi nhau tỏ rạng trên trang giấy. Khi kết thúc, tôi tổng kết lại và thấy rằng mình đã vẽ hơn 15 trang giấy học trò. Vì thế, lá thư này sẽ dài, rất dài đó nghe bạn. Tất cả những ai đã đi ngang đời tôi đều sẽ được lôi kéo vào bức thư này. Một bức thư không để dành cho một cá nhân. Một bức thư để dành cho tất cả.

Không gian chính ở đây sẽ là một ngôi chùa nằm bên dòng suối nhỏ. Lúc bấy giờ là mùa Vu Lan PL 2555. Nào, bây giờ tôi mời bạn cùng tôi ta dìu nhau đi vào thế giới lung linh và rực rỡ này. Nhưng mong sao bạn cẩn thận! Câu chuyện sẽ không đi theo một trật tự tuyến tính thời gian mà sẽ tuân theo dòng tâm tư của tôi. Do vậy, bạn hãy luôn cầm giữ Hơi Thở Có Ý Thức bên mình. Vì nếu không, bạn có thể sẽ lạc lối trong xứ sở thần tiên này.

Ba vòng tròn trong đời

[8h30: Về lại Chùa Xưa]

Tôi đang ngồi trên chuyến xe buýt về chùa đây. Đi cùng tôi có khoảng gần 20 anh chị em nữa. Đây sẽ là đoàn đầu tiên. Đoàn thứ hai sẽ xuất phát vào lúc trưa. Đoàn WakeUp cũng sẽ khởi hành vào thời điểm tương tự. Cuối cùng là một đoàn nữa sẽ đến vào buổi sớm mai.

Mấy hôm nay, không khí tăng thân nhà mình vui như Tết, bạn à. Mỗi người một việc, ai nấy đều dành nhiều tâm sức cho Ngày Quán Niệm đợt này. Không biết là gọi “Khóa tu một ngày” thì có đúng không? Anh chị em cứ bàn bạc, họp hành suốt. Họp dưới đất chưa đủ (họp offline) mà còn họp ở trên trời nữa chứ (họp online). Sống trong cảnh thành thị khói bụi và chật hẹp nên mỗi khi có cơ hội về với thiên nhiên, sống cuộc đời khoai sắn ai cũng hồ hởi và mừng vui lắm. Ngồi trên xe tôi bỗng nghĩ đến bạn. Tôi bắt đầu thấy nhớ đến hình ảnh của anh “Trưởng Thôn” tăng thân nhà mình một thời…

…Anh em mình biết nhau chắc cũng gần hai năm, phải không? Cũng chính trong mùa Vu Lan Báo Hiếu. Thời điểm đó tôi vừa mới xuất ngũ và cũng đã tích lũy được một số ý niệm về Phật Học Ứng Dụng. Và tự nhiên là trong lòng phát khởi ước muốn đi tìm một tăng thân để thực tập. Rất nhanh chóng, tôi tìm thấy bạn. Và chúng ta cũng đã kề vai sát cánh trong một thời gian khá dài. Cũng gần một năm, phải không? Sau đó, tôi bắt đầu xa rời bạn, xa rời tăng thân. Cũng gần một năm. Hình như chưa bao giờ tôi nói rõ lí do đằng sau cho bạn cả. Thôi thì dịp này chia sẻ luôn vậy.

Vì dạo này tôi đang dùng thử Google Plus nên tôi muốn mượn ý tưởng của hãng này. Tôi cũng dùng khái niệm “vòng kết nối”. Tôi nghĩ rằng trong đời sống mình để có được sự cân bằng chúng ta cần phải có ba vòng tròn kết nối.

Thứ nhất là vòng tâm linh. Đó là những người bạn lành thiện có khả năng dìu dắt và nâng đỡ ta trên con đường rèn luyện đạo đức.

Thứ hai là vòng văn nghệ. Nơi tập hợp những người nghệ sĩ chân chính. Họ biết nhận ra những cái đẹp, cái lành và cái thật nơi sự sống này. Họ trân quý, muốn chia sẻ và đặc biệt là muốn giúp cho người khác có được ánh nhìn như họ.

Thứ ba là vòng kinh tế. Đây là vòng tròn gồm những người có khả năng kinh doanh, có lòng đam mê khám phá, ưa tự do, mộng ước cống hiến cho cộng đồng. Họ là những người giỏi tổ chức, sắp đặt và giúp cho người khác có thể có được một sự an toàn về tài chính.

Vì có một suy nghĩ như vậy cho nên khi nhìn lại ba vòng tròn của mình thì tôi thấy có một sự mất cân bằng nghiêm trọng. Vòng thứ nhất của tôi thì rất lớn. Vòng thứ hai và thứ ba thì gần như chỉ là chấm nhỏ. Vì vậy cho nên tôi đã quyết định đi vào lòng sự sống để mở rộng những vòng tròn. Tôi đã đi thật chứ chẳng phải nói suông bạn à. Lang thang, phiêu bạt qua biết bao nhiêu vùng miền của đất nước hình chữ S này. Nhưng rồi cuối cùng, sau một năm rong ruổi, nhìn lại, lòng tôi vô cùng đớn đau và buồn tủi. Vòng thứ nhất vòng tâm linh thì lại càng ngày càng nẩy nở. Vòng thứ hai đã có thêm một vài dấu chấm nhỏ. Còn vòng thứ ba thì tuyệt nhiên không, hoàn toàn không, không một vết dấu nào. Để dễ hình dung, bạn hãy tưởng tượng là mình sẽ cắt dọc ba vòng đó. Nó sẽ giống như chữ V. Càng về phía đáy tức là vòng tròn thứ hai và thứ ba thì biên độ lại càng co hẹp lại.

Đây quả thật là một kết cuộc nằm ngoài những mong đợi của tôi. Điều mà tôi không trông ngóng thì lại cứ đến. Trái lại, những bóng hình tôi hết lòng chờ đợi thì lại chẳng thấy tăm hơi.

Một nguyên nhân quan trọng khác khiến tôi phải ra đi là vì tôi muốn tìm kiếm câu trả lời về Chánh Mạng.

“Thế nào là một nghề nghiệp chân chính trong cuộc đời?”

Tôi muốn đem câu hỏi ấy nhúng thả vào chính dòng sống này. Tôi muốn có những trải nghiệm thực sự để tìm ra lời giải chứ không phải chỉ ngồi đó mà suy tư và mộng tưởng. Tôi nhớ rằng mình cũng đã rất nhiều lần bày tỏ những vấn nghi này với bạn. Và có một hôm, tôi nhận được tin nhắn của bạn. Nội dung đại loại là bạn vừa về quê, đang ở trên một cánh đồng ngập nắng và ngồi quán chiếu về Chánh Mạng. Và bạn đã trả lời là “em nghĩ đi tu chính là Chánh Mạng”. Không lâu sau đó thì bạn làm thật luôn. Quả thật là bạn đã “làm ăn” khá hơn tôi rồi đó. Tôi thì vẫn còn đang loay hoay lắm. Vẫn còn đó những nỗi lo cơm áo gạo tiền. Có những giai đoạn thật sự khủng hoảng cùng cực. Tôi nhìn về phía trước, chỉ thấy một màu tối đen mờ mịt. Chẳng biết như thế nào nữa! Vì khi quán chiếu về năm giới tôi thấy rất ít nghề có thể cho tôi sự bình an và cảm giác thỏa mãn. Như mọi sự việc trong đời, giai đoạn khó khăn đó rồi cũng qua đi. Nhưng nói như vậy không có nghĩa là những ám ảnh và hoang mang ấy đã hoàn toàn tan biến. Những cảm thọ đó vẫn có đó, còn đó trong tôi. Chúng vẫn có thể biểu hiện và đánh gục tôi bất cứ lúc nào.

Chính vì muốn đi tìm thêm cho mình những vòng tròn và lời giải Chánh Mạng mà tôi đã nỗ lực hết sức bằng nhiều cách khác nhau. Tôi đã gắng công nối những sợi dài đến với cuộc đời. Nhưng rồi trên những chặng đường xa điều mà tôi tìm thấy chỉ là những chiếc giếng, những suối nguồn khô cạn. Đau nhức và vô vọng. Có những lúc muốn hét thật to mà không hét được. Có những khi khóe mắt muốn chực trào mà không thể trào ra.

Trong những tháng ngày quẫn bách và cùng đường đó, khi mà mọi ánh sáng dần trở nên le lói, một giọng nói đã vang lên. Tiếng gọi của tôi đã không rơi trong hư không. Một lời đáp lại thật đằm thắm, dịu dàng. Thanh âm ấy phát xuất từ vòng tròn tâm linh. Tôi như một đứa em đói khát, đi tìm một cánh tay ôm, đi tìm một tình thương mến. Và khi mà cơ hồ như sắp quỵ ngã, đổ gục thì tôi đã gặp chị. Một người chị mà tôi hằng mơ ước. Một người chị tâm linh có năng lực soi sáng, đưa đường chỉ lối cho tôi. Với hai vòng tròn thứ hai và thứ ba, tôi đã thất bại. Nhưng ít ra thì nơi tâm điểm của vòng tâm linh, tôi đã tìm thấy một bến bờ đích thực. Người chị ấy đã cùng thở với tôi, đã trả lời những lá thư tôi, đã hiểu tất cả những trăn trở và khổ đau trong tôi. Vậy thì tôi còn chờ trông điều gì hơn nữa? Có thể nói, thành tựu lớn nhất trong việc thực tập Phật Học Ứng Dụng của tôi là đã tìm được người chị thân thương này.

Hai chị em thường xuyên thực tập viết thư chánh ngữ cho nhau. Lẽ dĩ nhiên, một lá thư thì sẽ chẳng thể nào thay thế được một lần gặp gỡ trực tiếp, một đổi trao mặt đối mặt. Nhưng tôi có cảm tưởng rằng chúng tôi cũng chẳng cần phải hội ngộ. Hai chị em chúng tôi đã là chị em của nhau từ muôn vạn kiếp. Phẩm chất của những bức thư ngày càng cao theo năm tháng. Điều tôi trân quý nhất trong cuộc đời này chính là Sự Thật. Và chị cũng không ngại ngần chia sẻ Sự Thật với tôi. Có thể nói rằng tôi đã tìm được một người tri âm tri kỷ. Từ chị, tôi có thêm niềm tin nhiều lắm. Tôi sống lại một đời sống khác. Tôi biết rằng những vòng tròn của tôi sẽ được vẽ lại. Đẹp, lành và thật. Chắc chắn là như thế! Những vòng tròn tâm linh của tôi giờ đây vẫn chưa trương nở đồng đều. Nhưng tin vui là chắc bạn cũng đã biết rồi, phải không? Tin vui là tôi vẫn đang đi trong vòng tròn của năm giới. Tôi vẫn còn đội trên mái đầu mình một vòng hoa thơm hương. Và tôi có niềm tin vô bờ rằng những hương hoa đó sẽ giúp tôi tìm đến khu vườn mà tôi mơ ước. Theo hương hoa đó chắc chắn tôi sẽ tìm lại được người thương, tôi sẽ tìm được con đường chân chính cho cuộc đời mình. Những bóng hình mà tôi kiếm tìm, những tâm hồn mà tôi đón đợi đã có đó. Chỉ cần một bước chân nữa thôi. Chỉ cần bàn tay với thêm chút nữa. Chỉ cần thêm một lần nhoài mình. Tôi sẽ về lại suối nguồn tình thương. Và bức thư này chính là biểu hiện cụ thể nhất cho mong ước của tôi. Sợi dây tôi đã nối dài rồi đó. Bạn có nắm lấy không?

Người thương của tôi ơi!

Anh ơi!

Chị ơi!

Em ơi!

Tất cả bây giờ đang ở đâu? Liệu có ai sẽ nắm lấy sợi dây này…

——————[hết phần 1]————-

Viết gửi chị và các anh chị em ở cánh đồng phương Bắc

Chị của em!

Em vừa bước ra khỏi căn biệt thự nằm trên đường Nguyễn Du. Phía đối diện là Nhạc Viện Thành phố. Em bỗng nhận thấy có một sự liên hệ thú vị giữa hai địa điểm này. Một nơi thì em đang học Bụt. Còn bên kia đường là chỗ mà em đang học hát. Cả hai cách học này đều đặt nền tảng vào việc nhận diện và điều chỉnh hơi thở. Bên ni thì em được học để lắng nghe giai điệu trong trái tim mình. Còn bên tê thì em được hướng dẫn để ca vang những khúc hát thế gian. Như thế thì đủ hạnh phúc rồi, phải không chị? Cuộc sống thì vẫn còn nhiều khó khăn và chướng ngại. Nhưng nếu ta vẫn hát, nếu ta vẫn có thể mỉm cười thì đó là một tin vui nhất trần đời rồi. Tiếng hát của ta, tiếng cười của ta chính là một vết dấu cho thấy rằng: Hôm nay ta vẫn sống nhẹ nhàng. Sự thanh thản, sự bình an vẫn còn có đó cho ta. Ta không lẻ loi và cô độc.

Chị biết không, ngày nào em cũng hát, hát trong 24 giờ, hát trong từng bước chân, hát trong từng nhịp thở. Hát thành tiếng và có khi hát bằng sự lặng yên. Và em nhận ra rằng khi mình trở về với hơi thở thì những âm thanh mà người ta gọi là the sound of silence đó lại ngân rung. Miên man và bất tận…

Giờ thì em đang bước đi dưới những hàng cây xanh mát. Công viên Tao Đàn cũng là một nơi em thường xuyên thực tập thiền hành. Em đang đi thật thầm thì, thật nhè nhẹ. Và em đang bắt đầu nghĩ về chị. Lá thư của em đã hình thành rồi đó. Chị có thấy không? Lá thư em không phải bắt dầu bằng dòng chữ “chị của em” đâu! Lá thư em đã bắt đầu bằng những bước chân, bằng những hơi thở giữa đêm tối trời thơm trong và sạch không này. (C)

Nhìn bằng con mắt trầm tĩnh

Trưa hôm nay, em đi tiễn một người bạn. Vì thời gian máy bay cất cánh là buổi tối nên hai người đã dành trọn vẹn cả một buổi chiều bên nhau. Sau khi dùng cơm, chúng em đi tới một ngôi chùa nằm cạnh bờ sông để nói chuyện. Bạn em có vẻ ưa thích ngôi chùa này lắm dẫu cho đây là lần đầu tiên đến đây. Không giống như phần lớn những nơi chốn tâm linh khác, chùa không bị bao bọc bởi những khu dân cư xung quanh. Vì nằm cạnh bờ sông nên lúc nào cũng có cả một khoảng trời mây sông nước để ta có thể ngước nhìn, gửi gắm những nỗi niềm thương nhớ. Chùa cũng có những lối đi thật đẹp. Hai bên có những bụi trúc xanh, trúc vàng. Những lối đi có rải sỏi và có những dòng nước len lỏi bên dưới làm cho người khách đến đây sẽ có cảm tưởng mình đang bước trên một dòng suối.

Hai đứa chúng em chọn một nơi thật mát, kề bên sông để ngồi xuống. Bạn và em đều thống nhất với nhau rằng: Nếu được sống trong một nơi như vậy thì chắc là chẳng còn nguyện ước nào. Em còn nói thêm là tu ở một nơi như vậy thì chắc chắn là sẽ mau tiến lắm. Quả thật không gian địa lý cũng đóng một vai trò quan trọng cho việc thực tập của mình, phải không chị? Khi chúng em đi gần tới chùa thì đã cảm nhận được cái mát trong không khí. Hơi nước nhiều nên mình đã thấy mát. Mình chưa thấy sông nhưng cái mát đã có mặt. Em chưa trực tiếp được nhìn, được chạm tay vào nước sông nhưng cái mát trong đã hiện hữu. Tăng thân cũng như vậy thôi, phải không chị của em? Tăng thân cũng là một dòng sông thật trong thật mát. Có khi mình đang đi tới với tăng thân, mình chưa gặp ai. Hoặc mình cũng chưa quen ai. Nhưng mình biết là mình sẽ gặp được những người bạn lành thiện có chung nhu yếu tâm linh thì tự thiên lòng mình cũng khấp khởi mừng vui. Sự mừng vui ấy nó có mặt trong trái tim mình. Cái mát bên ngoài chưa có mà cái mát bên trong đã thật sự biểu hiện.

Nếu là người tu thì mình phải đi tìm cho mình một không gian thích hợp. Không gian địa lý lẫn không gian tâm linh. Không gian bên ngoài lẫn không gian bên trong. Sự rộng rãi bên ngoài sẽ dễ khiến cho tâm hồn mình rộng lớn thêm hơn. Cái mát trong bên ngoài sẽ dễ khiến cho trái tim mình trở nên tươi mới, bao dung và luôn chấp nhận mọi người.

Em đã ngồi trên bờ sông. Em đã lặng yên nhìn ngắm con nước lững lờ. Em đã nhìn bằng một đôi mắt thật trầm tĩnh. Sự huyên náo và ồn ã bên ngoài đã dần xa vắng. Tất cả sự mát trong, sự an tịnh này em xin gửi về cho chị. Em sẽ nhờ gió trời gửi đến cho chị.

Hà Nội sắp vào thu, phải không chị của em? Ngày xưa, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã thực tập nhìn những mùa thu đi. Có thể ông đã chọn một góc khuất nào đó để lắng nghe, để nhìn ngắm những biến chuyển, những bước chân của mùa thu. Nhưng ông đã nhìn mùa thu bằng những kinh nghiệm trong quá khứ và có thể phần lớn là những kinh nghiệm khổ đau. Cho nên, bài hát của ông, những điều ông viết xuống có một nỗi buồn man mác, có một chút hối tiếc, trách than. Chúng ta có thể đã hát bài hát ấy. Chúng ta đã là một sự tiếp nối của Trịnh Công Sơn. Nhưng chúng ta có thể thực tập tốt hơn. Mình có thể thay đổi và chuyển hóa tình trạng. Em đang thực tập ngồi bên sông và nhìn những dòng nước đang trôi lơ đãng. Dòng nước bên ngoài đang rất êm ả và dòng cảm thọ bên trong em cũng dần lắng dịu. Em đang nhìn sự sống bằng con mắt thật trầm tĩnh. Em đang thấy lòng bình an. Một chút thôi, cũng chưa nhiều lắm đâu chị. Nhưng sự thật là em đã có sự bình an. Em mong chị cũng sẽ ngồi thật yên ở Hà Nội, chị nhé. Chị có thể nhìn mùa thu năm nay và nhìn mùa thu trong những năm tháng tiếp theo sau nữa bằng một cái nhìn trầm tĩnh nhé chị. Em đang thực tập. Em mời chị thực tập cùng em. Và em nguyện ước bốn mùa của đất trời sẽ đi ngang chị thật yên bình và an tĩnh. (C)

Ngồi giữa muôn trùng

Thời gian gần đây tăng thân nơi em sinh hoạt đang có nhiều biến động. Có ít nhất 4 anh chị em nòng cốt đã lên đường đi tập sự xuất gia. Em mới phát hiện thêm hai thành viên nữa cũng đang có những biểu hiện muốn hòa mình vào biển lớn. Nói thật với chị là 6 tháng gần đây em cũng không đi thực tập điều đặn lắm. Nhưng chứng kiến tình trạng hiện tại, em cũng không thể dửng dưng được. Một số anh chị lớn đã có lời nhắn gửi. Em là người mới, người nhỏ, mình đâu thể nào để các anh chị phải nhọc lòng. Vậy là em xuất hiện điều đặn hơn. Có tham gia nhiều vào tăng thân hay phụ giúp các công tác khác thì em phát hiện tâm hồn mình còn xao động nhiều lắm. Khi đóng cửa tu học một mình thì em có cảm tưởng rằng mình đã có một chút sự tĩnh lặng. Em đã có chút hoa trái. Nhưng đến khi mở cửa bước ra thế giới thì em mới khám phá ra mình vẫn còn nhiều non dại và yếu kém. Cái Tĩnh của em hết sức bé nhỏ. Và cái Động trong em được dịp biểu hiện, khuynh đảo và lấn át. Cuộc đời thì luôn cần động và tĩnh. Nhưng em có một suy nghĩ là nếu mình đã muốn tu thì phải chuyên sâu vào cái tĩnh nhiều hơn. Vì vậy nên em cũng đã có một cái thấy chân thật về khả năng của mình. Em trở nên thực tế hơn một chút. Rất nhiều ảo tưởng đã tan vỡ.

Và em còn có thêm một nhận định là không ai có thể cho mình cái tĩnh cả. Không gian địa lý có thể cho ta một cái tĩnh bên ngoài. Cái tĩnh đó sẽ dễ khiến cho tâm hồn ta bớt xao động. Nhưng nếu muốn có được sự tĩnh lặng thường trực và bất chấp hoàn cảnh thì ta phải tự đi tìm, tự thiết lập. Ta phải tự thiết lập cái tĩnh đó ngay trong thân tâm mình.

Chắc là chị cũng như em đều đã được học rất nhiều cách thức để thiết lập cho mình một không gian yên ắng bên trong. Mình có thể kể ra như thiền tọa, thiền buông thư, thiền lạy… Đối với em thì em đều ưa thích tất cả phương pháp. Tuy nhiên có một phương pháp mà em luôn dành nhiều tâm lực và sức lực để thực tập. Đó chính là viết thư chánh ngữ. Chẳng hiểu làm sao khi càng thực tập bao nhiêu thì những con chữ lại xuất hiện, lại bay nhảy trong đầu em bấy nhiêu. Sau những ngày quán niệm, sau một buổi ngồi thiền hay đi thiền hành, bao nhiêu những ý, những dòng lại đến. Và em cảm thấy mình phải ngồi xuống thật yên để ghi lại tất cả. Phút giây đó đối với em là một phút giây hạnh phúc. Tất cả những lý thuyết, những tuệ giác, những kinh nghiệm đi vào em, đi vào từng bước chân, vào từng nhịp thở, theo dòng máu chảy về tim, đi khắp cơ thể. Em muốn viết lại tất cả bằng nhịp đập của riêng mình, bằng ngôn ngữ của riêng mình. Cứ được ngồi xuống viết nên một điều gì đó là em lại thấy mình như đang ngồi giữa cả một biển trời thơ nhạc. Em đang ngồi giữa muôn trùng. Tất cả đang đi vào em. Em không muốn giữ lại. Làm sao, làm sao em có thể giữ lại? Mọi thứ đã đến rồi cũng có có lúc phải ra đi. Điều khả dĩ nhất mà em mong muốn là sự ra đi đó phải là một sự ra đi thật đẹp đẽ và trong lành.

Có khi em tự hỏi mình viết thư như vậy thì liệu người nhận có cảm nhận hết tất cả những gì mình gửi gắm hay không. Đối với em, một lá thư thì chưa bao giờ là đủ để thiết lập những vòng kết nối. Không gì có thể thay thế cho một lần gặp mặt, một ánh nhìn, một cái ôm. Như chị cũng đã thấy, biểu hiện bên ngoài của em cũng chưa thể sánh bằng với những gì em viết. Có những lúc em cũng đã cảm thấy chán ngán với chính những gì mình viết. Nhưng rồi khi em biết chấp nhận những vụng dại trong em thì nhiều khúc mắc đã được giải tỏa. Khi em biết nhìn vào những non kém của mình bằng đôi mắt cảm thông thì giây phút đó những dấu chấm hỏi cũng đã hoàn toàn tan biến. Lá thư của em dành cho chị cũng là tất cả những gì tốt nhất của em rồi đó, chị có thấy không? Những gian dối, nhỏ mọn em xin giữ lại cho riêng mình. Những gì thuần khiết, thanh cao xin để dành hết cho chị. (C)

Ý nghĩa sự sống

Khóa tu năm nay chắc là đông vui lắm. Nghe nói có rất nhiều thầy cô lớn về tổ chức. Hai bạn WakeUp cũng ở lại để tham dự. Còn nhớ năm ngoái, em có được dự buổi thuyết trình giới. Đề tài của em là giới thứ tư. Không biết là thành phần năm nay sẽ bao gồm những ai? Nhưng em nghĩ chị sẽ là một trong số năm người có được may mắn đó. Nói về giới thì em có cảm tưởng là mình có thể nói cả ngày, cả tháng, cả năm mà không hết chuyện. 5 Giới tuy chỉ có vài trang giấy nhưng gần như bao trùm toàn bộ sự sống này. Chia sẻ về giới tức là chia sẻ những cái thấy của riêng mình, sự thực tập của riêng mình. Hôm nay mình sống như thế nào, mình ăn như thế nào, mình thở như thế nào thì mình cứ chia sẻ thôi. Cũng đâu có gì khó phải không chị?

Em cũng đã được tham dự vào nhiều buổi thuyết trình, hội thảo không chỉ trong lĩnh vực tôn giáo. Và em phát hiện là điều có thể đi vào lòng người, để lại những con sóng trong trái tim họ không nằm ở những ý từ cao đẹp hay kỹ thuật dẫn dắt của người trình bày dẫu cho nếu có những yếu tố đó thì sự trao truyền sẽ dễ dàng hơn. Sự chân thật, sự trải lòng của người nói chính là nhân tố hàng đầu quyết định sự thành công. Mới đây trong tăng thân nhà em, em cũng kêu gọi một cuộc sáng tác nhỏ cho lễ Vu Lan. Và kết quả là những bài được bình chọn nhiều nhất là những bài rất hồn nhiên và trong trẻo. Người viết dùng một giọng văn như lời kể chuyện, nhẹ nhàng, không trau chuốt vậy mà lại gây xúc động người đọc. Vì vậy, chị cũng đừng nên nghĩ ngợi nhiều về buổi thuyết trình giới chị nhé. Chỉ cần soạn trước một dàn ý. Nội dung là sự thực tập hằng ngày của riêng chị. Mình cũng đâu cần gì lớn lao. Khi ăn cơm thì mình có cảm giác gì? Mình ăn cơm một cách từ tốn. Mình được ăn như vậy là một điều kiện hạnh phúc vì mình biết không có nhiều người hưởng được điều đó v.v… Vậy là mình đã có thể trình bày về giới thứ nhất rồi đó, chị có thấy không? Hôm nay, mình có khó khăn với một người trong tăng thân. Mình quyết định ngồi xuống, viết một bức thư nói rõ rằng mình đang khổ đau và mình mong người kia biết rằng mình đang khổ. Mình bày tỏ mong ước người kia giúp mình. Vậy là hai bên sẽ có một buổi ngồi yên, lắng nghe nhau, có mặt cho nhau. Như vậy, chỉ cần bao nhiêu đó thôi là mình đã có điều để nói về giới thứ tư trong vòng 15 phút rồi đó v.v… Cũng đơn giản phải không chị? Em nghĩ là em đã viết hơi dài ở phần này. Em chắc là các anh chị sẽ đi qua buổi thuyết trình rất thảnh thơi và nhẹ nhàng. Vì không gian thanh tịnh của chùa, của tăng thân xung quanh là một trợ lực rất lớn cho chính chúng ta. Khi ngồi trong đại chúng, em chưa từng thấy rằng mình đang chịu một sức ép tinh thần nào cả. Năng lượng của sự im lặng hùng tráng chính là một nguồn sức mạnh to lớn luôn trợ lực và nâng đỡ cho em. Nguồn lực ấy em cũng đã đi tìm khắp thế gian và em cũng nhận ra một sự thật chẳng có nơi nào ngoài tăng thân trao cho em nguồn sức mạnh ấy.

Giờ phút này em không biết là anh bạn Bart Bannink trong tăng thân WakeUp có nhận ra điều ấy chưa. Bart khi còn ở miền Nam có chia sẻ với chúng em rằng: Chuyến đi về Việt Nam lần này, anh muốn tìm câu trả lời cho câu hỏi:  Điều gì là quan trọng và ý nghĩa nhất thế gian? Thật sự mình muốn gì trong cuộc đời này?

Em nghĩ là sẽ không bao giờ có một câu trả lời thỏa đáng. Mỗi người sẽ phải tự đi tìm câu trả lời cho riêng mình. Nhưng em luôn tự hỏi là Bart có biết rằng mình đang có một điều kiện rất hoàn hảo hay không. Bart đã tìm đến được với Phật Pháp. Và quan trọng hơn Bart đã tìm tới được với một tăng thân. Một khi đã trở về được với tăng thân, đi chung với tăng thân thì chúng ta đã có một điểm tựa vô cùng vững chãi. Sẽ có người giúp ta tìm ra ý nghĩa sự sống. Sẽ có những pháp môn giúp ta tìm lại bóng hình thật sự của mình. Sẽ có một năng lượng lành của tập thể, năng lượng của tăng đoàn hay tâm thức cộng đồng yểm trợ cho ta đạt được cái thấy chân thật.

Chị có thấy không, em đã bắt đầu quý mến Bart rồi đấy. Mặc dù hai anh em có biết gì về nhau? Chưa nhiều nhưng vì chúng em đã tự nhận là anh em tâm linh của nhau. Em cũng có một nhu yếu giống như Bart. Em cũng muốn trả  lời cho rõ ràng ý nghĩa của sự sống mình là gì.

Điều gì là quan trọng nhất trong cuộc đời? (C)

Câu trả lời của em trong thời điểm này sẽ là sự bình an. Câu trả lời này đã theo em từ lâu lắm. Câu trả lời ấy nằm trên ly trà mà anh chị đã tặng cho em. Ly trà màu nâu có vẽ một vòng tròn thật đẹp. Trong vòng tròn là dòng chữ “Tâm hồn bình an. Trái tim rộng mở.”

Trái tim rộng mở có nghĩa là mình thực tập thương yêu theo lời Bụt dạy. Thương mình, thương người thân, thương người thương, thương người không thân, thương những ngươi mình chưa thương được. Thương mà không vướng kẹt, thương mà không đòi hỏi.

Đó là những chuyện có thể viết đôi ba dòng nhưng thực tập là câu chuyện của cả một đời người. Nhưng tin vui là đã có nhiều người làm được và cũng có đầy đủ phương pháp cụ thể để làm được điều này. Nếu trái tim ta rộng mở, có khả năng chấp nhận mọi người thì rõ ràng đời ta sẽ không còn sóng gió. Con thuyền ta sẽ nhẹ lướt giữa dòng sinh tử. Ta có sự bình an. Nhưng bình an không phải là phần thưởng cho những người chạy nhanh nhất và xa nhất. Bình an là món quà có mặt ngay trong chén trà khuya nay, ngay trong tiếng chim hót sáng hôm qua, phải không chị của em? Sự bình an là cơn gió thoảng buổi trưa hè. Sự bình an là nắng ấm buổi sớm mai. Sự bình an là một đôi chân khỏe. Sự bình an là một bàn tay khéo, phải không chị?

Có thể sự bình an của chị em mình chưa được sâu dày, chưa được dài lâu. Nó chỉ tồn tại trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, trong một ánh chớp của thời gian. Nhưng sự thật là nó đã có đó. Chúng ta đã tìm ra được nguồn mạch hạnh phúc của đời sống. Và chúng ta có niềm tin, chúng ta có niềm tin rất lớn. Những tia nước an vui, tịnh lạc sẽ tung tóe, sẽ phun trào trong một ngày không xa nữa. Tâm hồn ta sẽ không còn là ao tù chật hẹp. Một khi đã ngập tràn những dòng tịnh thủy, những dòng bình an thì tâm hồn ta sẽ hóa thành sông lớn, sẽ trở thành trùng dương. Tâm hồn ta sẽ là tâm hồn vô lượng.

Em đang uống trà. Em đang nhìn vào dòng chữ “tâm hồn bình an – trái tim rộng mở”. Em đang nhìn vào dòng chữ ấy đây. Và em có cảm tưởng rằng mình cũng đang uống một chút sự bình an và tĩnh lặng. Em cũng đang thưởng thức một chút sự bao dung và rộng mở. Em nhìn vào ly trà và em cảm thấy chị đang có mặt. Em nhìn thấy những bàn tay đã chạm động vào ly trà này. Có bàn tay Sư Ông, có bàn tay những người nghệ nhân, có bàn tay của chị, có bàn tay của anh, có bàn tay của em. Chị có thấy không, em cũng đang có mặt. Chị có thấy không, em đang có mặt. Đôi mắt chị đang lưu giữ dòng sông cảm thọ của em. Dòng sông em cũng đã trở thành dòng sông bên trong chị. Em là nước. Và chị cũng là nước. Hai chị em là hai dòng sông nhỏ. Hai chị em là hai hạt nước trong. Hai chị em mình không khác. Ngày mai nếu muốn tìm thấy em, em mời chị hãy uống trà. Có em trong đó. Chị không cần phải gọi điện hay nhắn tin. Chị không cần phải đi tìm đâu xa. Sẽ luôn có em trong chén trà. Một sớm mai…khi đêm tàn ngày tới… (C)

Lá thư vô ngã

Khi viết thư cho chị thì em có một mộng ước. Một mộng ước giản dị thôi. Nếu có thể, em mong chị hãy nhắn gởi một số anh chị em thân thiết khác. Mọi người có thể tập hợp lại và ngồi thành một vòng tròn nho nhỏ. Sau khi thỉnh 3 tiếng chuông, chị có thể chọn một ai đó có chất giọng truyền cảm, biết hành trì phương  pháp “Hơi thở có ý thức”  để đọc lá thư này.

Không phải vì đây là lá thư của em mà em mới có lời đề nghị như vậy. Mong ước này xuất phát từ một cái thấy gần đây của em. Trong dịp lễ Vu Lan vừa qua, em đã được phép đọc đoản văn Bông Hồng Cài Áo. Và em phát hiện trong buổi hôm đó có những khoảnh khắc em đã phải dừng lại. Em bắt buộc phải dừng lại để kìm nén nguồn cảm xúc đang dâng trào. Có những khi em đã đánh mất giọng nói của mình. Em đã lạc giọng. Một điều chưa từng xảy ra. Một trải nghiệm chưa từng có mặc dù em đã biết, đã đọc đoản văn đó nhiều năm trước. Em nhận ra rằng chính không gian xung quanh, chính không khí trang nghiêm của buổi lễ, sự có mặt vững chãi của những anh chị em tâm linh gần kề đã làm chín tới những “trái thương”, “trái hiểu” trong em.

Sau buổi lễ, em được biết có nhiều người đã khóc trong đó có mấy anh em WakeUp nữa. Có người còn khen em trực tiếp lẫn gián tiếp. Em muốn nói với tất cả như sau:

“Sở dĩ đoản văn đó gây cho các anh chị niềm xúc động là vì chính các anh chị đã nhận ra có mình trong đó. Chính các anh các chị đã góp phần làm cho bài văn ấy biểu hiện. Chính sự có mặt, chính năng lượng bình an của các anh chị đã làm cho tình mẫu tử – tình cảm thiêng liêng nhất của loài người được lan truyền. Sư Ông là người viết đầu tiên. Và chính các anh chị là những người viết tiếp theo. Các anh chị cũng là tác giả của đoản văn ấy. “

Vì vậy cho nên, khi các anh chị ở cánh đồng phương Bắc cùng có mặt cho nhau, ngồi thật yên để lắng nghe em thì chính các anh chị cũng đã tham gia vào quá trình tạo tác ra bức thư này. Một người đọc bằng tất cả tấm lòng, những người còn lại cũng nghe bằng tất cả tấm lòng thì lá thư của em đã không còn là của em nữa. Lá thư rất đỗi bình thường đó sẽ thành ra có phẩm chất. Lý do chính là vì sự có mặt của các anh chị. Năng lượng tỉnh thức của các anh chị dành cho bức thư này nhiều bao nhiêu thì phẩm chất của lá thư sẽ cao lên bấy nhiêu. Cái hay của lá thư không phải là do em. Cái hay của lá thư là do mọi người.

Em viết xong rồi đó chị à. Tất cả năng lượng chánh niệm ít ỏi của em đã chảy đổ vào lá thư. Em không còn gì nữa cả. Lá thư vô ngã này – món quà bé mọn em đã cẩn trọng gói ghém, thức dâng của lòng em – nay xin cúi đầu đưa về cho chị.

Mộc Lan Sài,
Cuối tháng 8, 2011
Với tất cả tấm lòng,

Em của chị
Dạ Lai Hương

Mây ánh trăng

Nguồn: maythongdong.org

“Xin tạ ơn đời, xin tạ ơn người, cho chúng con thêm 1 lần tái sinh.
Thành những cây lê, trong vườn thiền Bát Nhã.” – Bài hát của gia đình Cây Lê

Hôm nay là một trong những ngày quán niệm hằng tháng của Gia đình, nhưng tôi trở về nhà với tâm trang thật vui vẻ. Không phải chỉ mỗi lúc về mà cả ngày hôm nay, tôi làm gì cũng rất vui vẻ, hạnh phúc. Tôi cũng không biết vì sao tôi vui như thế. Có lẽ vì tôi đã chiến thắng ham muốn của bản thân mình, tôi đã khám phá và đã biết mình muốn gì. Tôi đã chuẩn bị cho sự không tham gia của mình vào ngày này từ đầu tuần nhưng tới phút cuối cùng, tôi đã đổi ý và giờ đây tôi biết sự lựa chọn của mình là đúng đắn.

Tôi đang lơ ngơ thì may mắn cho tôi là được một thành viên trong gia đình mây thong dong – Mây an lạc-  giới thiệu vào sinh hoạt với gia đình. Tôi không biết Gia đình Mây Thong Dong là gì? Pháp môn là gì? Tăng thân là gì? Tại sao lại phải có Tăng thân? Đối với tôi, có mọi người xung quanh cũng tốt, không có cũng buồn nhưng không sao? Vì tôi phải chấp nhận và chịu trách nhiệm về những gì tôi làm. Thiền hành là như thế nào? Thiền trà là làm sao? Những định nghĩa đó thật là mới lạ với tôi và tôi chỉ đơn giản là làm theo vì tôi cảm thấy nhẹ nhàng khi làm như vậy.

Thiền hành trên đất Tổ

Trước đây, tôi cũng hay đến chùa. Tôi đến chùa khi tôi có những đau thương cùng cực, không thể nói cùng ai. Tôi đến đơn giản chỉ để nhìn tượng Phật. Tôi ngồi đấy, im lặng, suy nghĩ, nhìn Phật cầu cứu, có thể một tiếng, hai tiếng hoặc cả ngày rôi ra về mà không nói với ai một lời nào.

Hôm nay tôi được thấy Pháp môn của Bụt, được gia nhập vào một tăng thân, được chiêm nghiệm và học hỏi những điều mới lạ. Tôi biết được rằng con đường giải thoát là con đường của tự bản thân mình, mình phải tự chiêm nghiệm và tháo gỡ những nút thắt của cuộc đời. Tôi biết được bốn sự thật khổ, tập, diệt, đạo, về tục đế và chân đế, về niết bàn. Ba tôi vẫn hay nói với má tôi trong các cơn giận dữ rằng: “Làm gì có Niết bàn!…” và bây giờ tôi đã hiểu bản chất của Niết bàn, chỉ có chính bản thân mình mới cảm nhận được mà thôi. Má tôi có thể cảm nhận được Niết bàn, ba tôi và tôi thì có lẽ vẫn chưa hiểu được.

Pháp đàm: Bảo vệ môi trường

Tôi cũng nhớ trong một ngày quán niệm nào đó, chúng tôi đã nhận được một câu hỏi là: “Bạn hiểu như thế nào về hiểu và thương?”. Chúng tôi đã trình bày ý kiến của nhau và cũng phát sinh trong đầu một câu hỏi: “Ngay cả khi hiểu rồi nhưng vẫn không thương được thì làm thế nào?” Câu trả lời là thực tập. Vậy thực tập như thế nào để hiểu, để thương (đây là câu hỏi của em Tâm và cả của chúng tôi nữa)? Tôi vẫn còn mơ hồ lắm, nhưng bây giờ thì tôi đã biết: Thực tập để mình có chánh niệm, thực tập để cho mình thấy chánh kiến, thực tập để vun đắp hạt giống yêu thương trong mỗi con người, thực tập để phát triển hạt giống đó. Và đến khi hạt giống đủ lớn, thì những thắc mắc của bạn sẽ được giải đáp.

Càng đọc Trái Tim Của Bụt, tôi càng thấy mình được khai sáng. Những câu hỏi, những thắc mắc vẫn hay phát sinh trong tôi từ nhỏ tới giờ cũng dần có câu trả lời.

Cám ơn Bụt vì đã khai sinh ra Pháp môn này.
Cám ơn Sư Ông, người đã gìn giữ và phát triển Pháp Môn này.
Cảm ơn tất cả các thành viên trong gia đình Mây Thong Dong.

Trong đầu tôi vẫn vang vang về Năm điều quán chiếu trước khi ăn của em Mây Thương đã đọc: Thức ăn này là tặng phẩm của đất trời, của muôn loài và công phu lao tác. Khi ăn nguyện chuyển hóa những tập tính xấu……để xứng đáng thọ nhận thức ăn này.

Thức ăn này là tặng phẩm của đất trời và công phu lao tác

Anh chị em thương,

Sáng hôm nay tự nhiên em muốn nguồi chơi với mấy anh chị em quá! Em đang được “làm biếng” nên tha hồ mà chơi, mà kể chuyện cho mấy anh chị em nghe, bù lại những ngày em lười viết thư.

Ở bên này trời đang bắt đầu vào thu. Mùa thu bắt đầu âm thầm đến trong cái se se lạnh của đất trời ban mai. Trong màu vàng phơn phớt của những cây ven đường. Cái lạnh này làm em nhớ Hà Nội quá! Giờ này chắc mấy anh chị em đang tận hưởng những ngày nghỉ sau khóa tu người trẻ mồng 2 tháng 9 phải không? Khóa tu năm nay chắc là vui lắm nhỉ, có chuyện vui thì kể cho em nghe với, rồi em sẽ kể chuyện bên này cho nghe.

Bên này cũng vừa kết thúc Khóa Tu Người Trẻ được hơn một tuần. Khóa tu năm nay có chủ đề rất hay: “Chăm sóc thân tâm, chữa lành đất mẹ” – Healing yourself, healing the world. Anh chị em biết không, đã có hơn 200 người trẻ đến từ nhiều quốc gia khác nhau (Mỹ, Pháp, Đức, Italia, Tay Ban Nha, Hà Lan, Hàn Quốc, Hồng Kông…) nay được gặp gỡ và tu chung với nhau, cùng nhau chia sẻ những khó khăn, khổ đau cũng như những thao thức, những ước mơ của tuổi trẻ. Hạnh phúc và cảm động lắm! Năng lượng của tuổi trẻ làm cho không khí của khóa tu thật sống động và tươi mát. Nhớ lại mà em còn thấy vui, thấy mình được nuôi dưỡng thật nhiều.

Em chưa thấy khóa tu nào ở Làng mà thiền sinh được chăm sóc kỹ như khóa tu người trẻ. Phải nói là được “cưng” mới đúng. Có tới 12 gia đình pháp đàm mà mỗi gia đình có tới 8-9 quý thầy, quý sư cô chăm sóc. Chương trình khóa tu thì nhẹ nhàng, sinh động, tạo ra nhiều không gian để các bạn trẻ được trở về tiếp xúc với chính mình, với những vết thương, niềm đau trong tự thân.

Em nhớ trong gia đình pháp đàm mà em tham gia có một bạn gái đến từ Anh. Trong buổi pháp đàm đầu tiên, bạn ấy chia sẻ: “đây là gia đoạn hạnh phúc và bình an nhất của mình”, gương mặt của bạn ấy hân hoan khi chia sẻ điều đó. Nhưng lạ thay, đến buổi thứ hai, thứ ba thì bạn có vẻ bất ổn, đôi mắt cứ nhìn xa xăm khi chưa chia sẻ gì nhiều… Rồi gần đến ngày cuối của khóa tu thì mọi thứ như vỡ òa trong người con gái nhỏ bé ấy. Những vết thương, những khổ đau bị đè nén, bị bít lấp lâu ngày nay có cơ hội được biểu hiện, cứ trào lên như những được sóng. Thương quá!

Ngẫm lại, nhiều khi mình không dám đối diện với chính mình và rồi ngày qua ngày, mình vẫn tự trang điểm cho mình bằng một khuôn mặt có vẻ như bình thường, có vẻ như không có chuyện gì xảy ra cả. Mình muốn mọi người thấy rằng: “tôi vẫn ổn, vẫn OK!…”  Mình sợ bị coi là “có vấn đề”, sợ mọi người nhìn mình bằng ánh mắt thương hại…

Dường như chỉ khi được thả mình vào một không gian thênh thang, được bao bọc bởi tình thương yêu của mọi người, mình mới có đủ can đảm để trở về, để đối diện với chính mình, để được là chính mình.

Em nhớ lại buổi pháp đàm hôm đó, ai cũng khóc hết, kể cả quý thầy, quý sư cô. Các bạn trẻ được thầy Pháp Đăng hướng dẫn phương pháp làm mới tự thân, làm mới với những người thương của mình đang ở xa. Phương pháp này thật là mầu nhiệm! Bây giờ em mới thấy được khả năng “trị liệu” của pháp môn Làm Mới. Hình ảnh các bạn làm mới với những  người thân trong gia đình mình mới đẹp làm sao! Trong không khí ấm áp, cởi mở của buổi chiều hôm đó, các bạn đã nói ra được những vụng về, những lỗi lầm do mình gây ra, đã làm cho ba mẹ mình phải khổ. Cảm động nhất là các bạn nói lên được nỗi đau của lòng mình, những nỗi đau khi bị bỏ rơi, khi không được hiểu, không được thương. Điều làm em thật sự học hỏi và biết ơn là các bạn đã nói ra mà không hề trách móc cha mẹ của mình mà lại đầy sự cảm thông và thương yêu. Các bạn đã phần nào nhận ra rằng ba mẹ của mình cũng đã phải đối diện, phải đi qua nhiều khó khăn, họ đã có những vết thương, những niềm đau vẫn chưa được chữa lành…

Em có cảm giác buổi Làm Mới như một cơn mưa mùa hè quét sạch những muộn phiền, nóng bức và để lại trong lòng mỗi người cảm giác thật nhẹ nhàng, mát mẻ. Nhìn khuôn mặt ai cũng bắt đầu thấy được nụ cười thay cho vẻ trầm ngâm, đăm chiêu của buổi ban đầu.

Ấn tượng nhất đối với em là một anh bạn đến từ Anh. Ban đầu em hơi shock khi thấy anh cầm một điếu thuốc và hút ngay trong khóa tu, một điều mà Ban Tổ Chức đã nhắc nhở từ buổi ban đầu. Nhưng may cho em, cảm giác không dễ chịu đó đã không làm cho em buồn lâu, vì ngay buổi chiều hôm đó em đã được nghe anh ấy chia sẻ về chuyện anh ấy đang cố gắng bỏ hút thuốc lá và anh ấy phải sử dụng một điếu thuốc giả giống y hệt điếu thuốc thiệt, nhưng nó chỉ là một món đồ chơi, cũng nhả khói như thường, rất ngầu! nhưng không có ảnh hưởng sức khỏe như hút thuốc thật. Cùng chung một gia đình pháp đàm với anh ấy em đã có cơ hội nghe được anh ấy chia sẻ về những khó khăn, mặc cảm trong mình. Anh nói: “anh đã làm cho những người thương của anh khổ nhiều…và sau khóa tu này, về nhà anh sẽ thực tập làm mới với những người thân.” Gương mặt anh ấy sáng rỡ và hồn nhiên như một cậu bé khi anh ấychia sẻ rằng: “anh như một người đang ở trong bùn nay được về tắm mát trong một dòng sông để gột rửa những mặc cảm tội lỗi của mình. Dễ thương quá phải không anh chị em?

Là một khóa tu người trẻ nên các chuyên đề thảo luận (workshop) cũng rất hấp dẫn… như chuyên đề giới trẻ và phương pháp thực tập để tránh nghiện ngập, tình yêu và tình dục, tuổi trẻ và phong trào Wake up…

Một nét hay trong chương trình khóa tu dành cho người trẻ đó là có một ngày các bạn nam sinh hoạt riêng ở xóm Thượng cùng quý thầy, còn các bạn nữ sinh hoạt riêng với quý sư cô tại xóm Hạ, các bạn nữ gọi là ngày Women’s Day. Các bạn đã được quý sư cô chia sẻ về những trải nghiệm của mình, những khó khăn để học chấp nhận chính mình và phương pháp thực tập như thế nào để tiếp xúc được và làm lớn lên nét đẹp của một người phụ nữ, nét đẹp mà bà, mẹ và bao thế hệ tổ tiên đã trao truyền cho mình.

Em cứ nhớ hoài buổi tối hôm đó, khi các bạn gái cùng nắm tay nhau nhảy múa theo theo một bài hát dân ca của người châu Phi. Trong lời nhạc nhẹ nhàng, du dương hòa vào tiếng lá bạch dương khe khẽ, các bạn vừa múa và tiến ra giữa vòng tròn, gắn một bông hoa mà mỗi người hái hồi chiều, mang theo rồi cài lên vòng hoa và từ từ hòa cùng nhịp múa đến trao cho một bạn nữ khác. Bây giờ nhìn ai cũng giống như những nàng công chúa với những chiếc vương miện bằng hoa xinh xắn. Tự nhiên trong lòng em dâng lên một cảm giác hạnh phúc, hạnh phúc đến nỗi em phải thốt lên với một sư chị: “chị ơi! Mình thật là đẹp khi mình được là chính mình, phải không sư chị?”

Khóa tu đã khép lại rồi mà trong em còn nhiều cảm xúc, nhiều niềm vui quá! Em viết hết bao trang giấy rồi mà hình như em vẫn chưa kể hết… Thôi em để dành cho thư sau nha. Chúc anh chị em luôn thương và hiểu nhau thật nhiều.

Em Khánh Duyên

GS Hà Vĩnh Thọ/ Chân Đại Tuệ

Gíám đốc trung tâm GNH tại thủ đô Thimphu, Bhutan

BBT chuyển ngữ

Khóa tu chánh niệm 4 ngày tại thủ đô Thimphu, Bhutan được tổ chức bởi các vị giáo thọ Làng Mai và một số cư sĩ của phong trào Wake up quốc tế.

Vị vua cao quý thứ tư của vương quốc Bhutan là người đầu tiên đưa ra ý tưởng về “Tổng chỉ số hạnh phúc quốc gia” – Gross National Happiness (GNH). Theo Ngài, chỉ số này đánh giá sự thịnh vượng của quốc gia một cách toàn diện hơn so với “Chỉ số hàng hóa quốc gia” – Gross National Products (GNP) và tin rằng sự phát triển tích cực của xã hội loài người chỉ có thể có được khi sự phát triển về mặt vất chất và tinh thần diễn ra song song, vừa bổ sung và thúc đẩy lẫn nhau.

Để có được sự phát triển theo tinh thần Tổng chỉ số hạnh phúc quốc gia thì luật pháp, chính sách và hành động của chính phủ đóng vai trò rất quan trọng. Tuy nhiên, có một điều quan trọng không kém, đó là sự chuyển hóa về nhận thức và quan niệm của chúng ta, nếu không có điều này thì chỉ số Hạnh phúc quốc gia không thể được áp dụng một cách triệt để.

Lấy ví dụ về việc tiêu thụ, chúng ta đều biết rằng các cuộc khủng hoảng trầm trọng về kinh tế cũng như về môi trường sinh thái mà nhân loại đang phải đối mặt đều có liên hệ mật thiết đến sự tiêu thụ quá mức và thiếu chánh niệm của chúng ta đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Tuy nhiên, tình trạng này chỉ có thể thay đổi một khi chúng ta tìm ra được những cách thức mới để nuôi dưỡng hạnh phúc trong tự thân mà không phải đi tìm hạnh phúc trong việc mua sắm và tiêu thụ.

Nếu nhìn sâu vào tình trạng tiêu thụ quá mức, chúng ta sẽ thấy được gốc rễ chính là lòng ham muốn và thèm khát không giới hạn. Nếu tiếp tục nhìn sâu vào gốc rễ của lòng ham muốn và thèm khát đó, chúng ta nhận ra một khoảng trống trong lòng mình, cảm giác vô nghĩa của cuộc sống, cảm giác cô đơn, lạc lỏng mà chúng ta đang cố khỏa lấp bằng cách mua sắm nhiều thứ hơn nữa và tìm kiếm những điều mới lạ. Thế nhưng sự thỏa mãn mà các điều kiện vật chất đó mang lại cho chúng ta lại rất có giới hạn. Xe hơi mới, máy tính mới, điện thoại thông minh đời mới hay thậm chí ngôi nhà mới cũng chỉ có thể làm cho ta thích thú trong một khoảng thời gian ngắn và sớm muộn gì thì cái cảm giác chưa thỏa mãn cũng sẽ quay trở lại. Khi đó chúng ta lại có nhu cầu mua thêm nhiều thứ nữa, chạy theo kiểu dáng đắt tiền hơn, mới mẻ hơn mà chúng ta cho rằng điều đó sẽ làm cho chúng ta hạnh phúc hơn.

Cũng tương tự đối với các hiện tượng nghiện ngập, bia rượu hoặc ma túy chỉ mang lại cho chúng ta cảm giác dễ chịu và thỏa mãn trong một khoảnh khắc ngắn và ngay sau đó chúng ta luôn có cảm giác thèm khát, muốn tiêu thụ nhiều thêm nữa, và khi không được đáp ứng thì cảm giác thích thú ngắn ngủi đó sẽ trở thành đau khổ và tuyệt vọng.

Bằng cách này, chúng ta sẽ không bao giờ có thể chuyển hóa được cái cảm giác vô vị và trống rỗng bên trong mỗi chúng ta. Để trở thành một con người toàn vẹn và đạt được sự mãn nguyện hoàn toàn thì chỉ có thể bằng cách rèn luyện tâm ý mà thôi. Lòng từ ái, niềm an vui, thanh thản và cái nhìn bình đẳng, không phân biệt, cũng như trí tuệ và sự viên mãn là những cái mà ta không thể dùng tiền để mua được, mà phải cần tu tập và rèn luyện.

Thực tập chánh niệm là một trong những công cụ hiệu quả nhất để nuôi dưỡng và làm lớn mạnh những hạt giống đẹp và lành trong tâm thức chúng ta – đây là điều có tính chất quyết định hạnh phúc và sự an vui của chúng ta hơn bất cứ những điều kiện, hoàn cảnh nào từ bên ngoài.

Đó là lý do tại sao khóa tu đầu tiên của được tổ chức bởi Trung tâm nghiên cứu và thực tập những phương pháp tạo dựng hạnh phúc ở Bhutan kết hợp với Tăng thân Làng Mai có tên “Chánh niệm là suối nguồn của Hạnh phúc”. Chúng tôi hướng đến người trẻ vì đây là đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi lối tiêu thụ Tây phương thông qua các phương tiện truyền thông như tivi và Internet. Thật là xúc động khi được chứng kiến những người trẻ mở lòng ra để tiếp nhận và thực tập chánh niệm trong các sinh hoạt như ngồi thiền, thiền hành, ăn cơm im lặng, thực tập chia sẻ từ trái tim và lắng nghe bằng lòng từ ái.

Có khoảng 500 thiền sinh đăng ký tham gia khóa tu này. Một vài người trong số họ trước đó chỉ đăng ký tham gia có một ngày nhưng rồi lại trở lại  trong những ngày sau đó. Tôi đã tiếp xúc với nhiều ông bố, bà mẹ chia sẻ rằng con của họ khi về nhà sau ngày đầu tiên của khóa tu đã thuyết phục bố mẹ đến tham dự khóa tu ngay ngày hôm sau.

Nhiều thiền sinh tham dự nói với chúng tôi rằng đó là những ngày hạnh phúc nhất trong cuộc đời của họ. Những người khác tâm sự họ chưa bao giờ cảm thấy được bình an đến như vậy. Hầu như tất cả các cánh tay đều giơ lên khi được hỏi ai muốn tiếp tục thực tập theo pháp môn này.

Lễ khai mạc của khóa tu được tổ chức long trọng với sự có mặt của Công chúa thuộc hoàng gia Bhutan, ông Dasho Karma Ura – Bộ Trưởng Bộ Lao Động và Nhân Sự, một vị giáo sư lỗi lạc của Trung tâm GNH, hai vị dân biểu quốc hội và nhiều khách mời cao quý khác.

Công chúa của Hoàng gia Bhutan đã khai mạc khóa tu bằng một bài diễn văn vô cùng sâu sắc và ấn tượng, đó thực sự là một bài pháp thoại sống động với lời kết là những câu nói bất hủ của Thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Chúng tôi đã tặng cho Công chúa bức thư pháp do Thiền sư Thích Nhất Hạnh viết với dòng chữ “Peace begins with your wonderful smile” (có nghĩa là: hòa bình bắt đầu với nụ cười tuyệt vời của bạn). Không có gì có thể chính xác hơn thế!

Có một vài vị dân biểu quốc hội tham gia cùng với người trẻ và sau khóa tu họ đến gặp tôi và đề nghị chúng tôi tiếp tục tổ chức những khóa tu tương tự ở các khu vực bầu cử của họ và trên tất cả các tỉnh còn lại của Bhutan. Vị Bộ Trưởng Bộ Giáo Dục đã tham dự ngày cuối cùng và mời cả đoàn chúng tôi dùng bữa tối thân mật để chia sẻ về Chánh niệm ứng dụng trong trường học.

Tất cả các thiền sinh đều cảm thấy rất thích thú với khóa tu Chánh niệm được tổ chức bởi quý thầy, quý sư cô Làng Mai. Các bạn trẻ đều cảm nhận rằng dòng tâm linh đang thấm nhuần trong đất nước Bhutan có tác động rất lớn đến giới trẻ và mặc dù giới trẻ bây giờ chịu ảnh hưởng nhiều hơn so với các thế hệ trước bởi lối sống hiện đại qua màn ảnh tivi hoặc internet và các phương tiện truyền thông khác thì sức ảnh hưởng đó cũng không đáng kể và họ vẫn có thể dễ dàng tiếp xúc với những hạt giống đẹp và lành trong tự thân.

Dường như chánh niệm, thiền định và các giá trị đạo đức đều dễ hiểu và dễ tiếp nhận đối với giới trẻ Bhutan và họ cảm thấy hứng thú với những cách nhìn tích cực về cuộc sống. Bản tính hiền thiện vốn có nơi những người bạn trẻ này không bị che lấp nhiều bởi những thú vui tầm thường của cuộc sống. Một vài người trong số đó chia sẻ rằng khóa tu là một trong những khoảnh khắc hạnh phúc nhất trong cuộc đời của họ.

Các bạn trẻ vô cùng cảm động khi được xem phim về các hoạt động của nhóm Wake up. Họ nhận ra rằng những người trẻ ở Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới cũng đang thực tập Chánh niệm để có một cuộc sống lành mạnh, an bình và hạnh phúc.

Khi nhìn thấy những khuôn mặt rạng ngời của người trẻ tham gia khóa tu, chúng tôi cảm nhận rằng chánh niệm đích thực là suối nguồn của hạnh phúc! Thật tuyệt vời khi nhìn nhìn thấy những đôi mắt sáng long lanh, những nụ cười rạng rỡ và những khuôn mặt hạnh phúc. Cuối khóa tu, họ dường như không muốn về và bịn rịn không rời quý thầy, quý sư cô Làng Mai. Ấn tượng làm sao khi chứng kiến những giây phút đó! Dường như các bạn trẻ đã mong đợi khóa tu này từ rất lâu và trong lòng họ tràn ngập sự biết ơn và lòng nhiệt huyết.

Chúng tôi dự định sẽ thành lập một tăng thân trẻ nơi đây để họ có thể tiếp tục tu tập thường xuyên và chúng tôi hy vọng rằng họ sẽ trở những sứ giả của trung tâm GNH khi mang chánh niệm về thực tập trong gia đình, trường học và xã hội.