Nai ơi, sóc ơi, chim ơi, cá ơi, cỏ cây ơi, đất đá ơi
chúng ta hãy cùng nâng đỡ nhau
trên con đường thực tập.
“Sư Ông Làng Mai (Thiền sư Thích Nhất Hạnh) viết bài thơ này cho các em thiếu nhi vào năm 1992, và ngay sau đó, Sư Ông lại phổ nhạc để cho các em hát. Em có biết là Bụt thương em không? Em có biết là Sư Ông cũng thương em không?
Khi còn là một thầy tu trẻ ở độ tuổi hơn hai mươi, Sư Ông đã thương yêu, chăm sóc và dạy dỗ các thiếu nhi và thành lập các đoàn thiếu nhi Phật Tử. Sau này sống ở phương Tây, Sư Ông là vị thầy đầu tiên mở các khóa tu dành cho thiếu nhi. Trung tâm tu học Làng Mai mà Sư Ông thành lập ở Pháp cũng là nơi đầu tiên đón nhận đông đảo thiếu nhi về tu học chung với các phụ huynh. Các em đã được Sư Ông giảng cho những bài pháp riêng, được Sư Ông nắm tay đi thiền hành, được ngồi chơi với Sư Ông. Các em hạnh phúc đã đành mà các bậc phụ huynh còn hạnh phúc nhiều hơn nữa khi thấy con em mình được tắm trong tình thương của Sư Ông. Khi biết cách thương thì càng thương càng hạnh phúc và càng có khả năng làm cho nhiều người hạnh phúc.
Sư Ông Làng Mai là một vị Thiền sư lớn. Thầy đã mang đạo Bụt đi vào cuộc đời bằng nhiều phương tiện, và thơ ca là một trong những phương tiện ấy. Sư Ông luôn luôn đề cao tình thương yêu. Những gì Sư Ông nói, những gì Sư Ông nghĩ, những gì Sư Ông làm đều mang theo chất liệu của tình thương.
Thầy đã dành cả cuộc đời để đi kêu gọi hòa bình, chấm dứt chiến tranh, vớt thuyền nhân trên biển; giúp đỡ những trẻ em nghèo khó, các bô lão cô đơn; viết thư động viên giới văn nghệ sĩ; giúp hàn gắn những gia đình đổ vỡ cho họ biết sống một cuộc sống hướng thượng hạnh phúc, biết trở về với giây phút hiện tại để trân quý để nhận diện những người thương của mình. Trở về với hiện tại để nhận diện những điều kiện hạnh phúc có mặt trong giây phút ấy để làm chất liệu chữa lành những thương tích đã ăn sâu vào trong tâm qua nhiều thế kỷ.
Sư Ông cũng đề cao tình huynh đệ. Sư Ông cũng từng nói là không có gì quý hơn tình huynh đệ. Và không có sự giải thoát nào là không đi ngang qua tình huynh đệ. Tất cả những thứ đó đều được Sư Ông diễn đạt qua thơ ca. Sư Ông là một nhà thơ lớn. Thơ của Sư Ông rất uyên áo và thâm sâu như núi rừng hùng vĩ. Nhưng cũng có khi cũng nhẹ nhàng thanh cao như nhìn trăng lên hay ngắm một nụ hoa đang nở.
Thơ của Sư Ông đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và được các nhà phê bình văn học nước ngoài đánh giá Thầy là một nhà thơ thứ thiệt, có tâm hồn thanh cao hiếm có, một trí tuệ tuyệt vời. Những gì khó diễn đạt bằng ngôn ngữ, Sư Ông đều có thể diễn đạt bằng thi ca. Những giáo lý thâm sâu của Bụt cũng được Sư Ông khéo léo diễn bày bằng thi ca như những dòng nước mát để tưới mát những mảnh vườn tâm nóng bức khô cằn.
Sư Ông đã làm rung động không biết bao nhiêu trái tim, dù đó là người không yêu thơ. Thơ của Sư Ông cũng chứa đầy giáo lý tương tức của đạo Bụt, những tuệ giác tương tức của những hiện tượng trong vũ trụ. Và có lẽ, đó chính là chất liệu nuôi dưỡng Thầy, làm cho Thầy có cái nhìn tươi mát trước những khổ đau, thăng trầm của cuộc đời. Đặc biệt là những khổ đau trong chiến tranh và những khổ đau trước những thực trạng của xã hội.
Buổi thơ nhạc hôm nay là để tôn vinh Thầy, để nuôi dưỡng niềm biết ơn của mỗi chúng ta với Thầy. Và để cho chất liệu thi ca của Thầy thấm đẫm vào trong từng tế bào trong cơ thể mình. Để cho những bước chân của mình đều mang theo những nốt nhạc. Để mỗi lời nói, mỗi ánh mắt, mỗi hành động của mình sẽ đều mang theo chất liệu thi ca.
Một buổi sớm cuối tuần có gió mát và sương trong. Khi tiếng chuông báo chúng được thỉnh lên, đại chúng đã vân tập về thiền đường Trăng Rằm của chùa Tổ để tham dự ngồi thiền, tụng kinh và thực tập sám pháp địa xúc. Không gian im lặng, từng làn gió thổi nhẹ mang theo tiếng chuông đại hùng của chùa Tổ và các chùa Thọ Đức, chùa Thiền Lâm… của xứ Huế.
Mặt trời lên cao dần, trong không gian lung linh nắng vàng, đại chúng đã tập hợp thành vòng tròn và hát với nhau những bài thiền ca trước khi thực tập thiền hành. Ôn Từ Đức, thầy Từ Đạo và quý thầy lớn dẫn đại chúng đi thiền hành xuống hồ Bán Nguyệt, qua hồ Sao Hôm. Đại chúng đi trong bình an, nắm lấy cơ hội để được trở về tiếp xúc và thưởng thức với những bước chân của Thầy trong mỗi bước chân mình. Dòng người di chuyển nhẹ nhàng, đẹp như dòng Hương giang đang êm đềm trôi. Đến vườn Tào Khê, trên bãi cỏ mà Sư Ông vẫn thường dừng lại và ngồi chơi, thầy Pháp Niệm thỉnh ba tiếng chuông mời đại chúng cùng thực tập thở và tiếp xúc với vị Thầy tự tại đang mỉm cười với mình. Con suối nhỏ vẫn tuôn chảy róc rách. Những thân đại già, những cành bàng cổ thụ vẫn còn chờ những hạt mưa xuân mà đâm chồi mới. Giếng nước thơm trong, nơi sư chú Phùng Xuân thường hay ghé chơi và tắm gội vẫn còn đó bên hồ Sao Hôm. Những thân dừa cao đua nhau xòe tán lá, rộng như vòm trời xanh mát bên hồ sen chờ ngày hé nở. Con đường hiền lành ôm lấy những bàn chân thong dong như khẽ chạm vào sự bình yên của đất Tổ, dưới bóng râm của hàng sến cao vời.
Những buổi thiền hành như thế thật đã nuôi dưỡng sư chú Phùng Xuân, đã nuôi dưỡng hàng triệu người trên khắp năm châu. Và hôm nay, những bước chân ấy cũng tiếp tục nuôi dưỡng các con, các cháu, các em của sư chú.
Sau đó, đại chúng đã có dịp ngồi lại với nhau để nghe chia sẻ của thầy Pháp Ấn. Trước buổi pháp thoại, thầy xin được đảnh lễ Sư Ông ba lạy. Thầy kể về kỉ niệm những ngày đầu tiên tới Làng với rất nhiều cảm động. Đó là những giây phút huyền thoại được Sư Ông trực tiếp chỉ dạy, uỷ lạo và hướng dẫn trên con đường tu học.
Chiều cùng ngày, nắng hiền vẫn trải đầy nơi chốn Tổ, những giọng ca thiền đã trở về bên nhau để cất lên những lời ca vút cao, những điệu ngâm trầm hùng bằng những đứa con tinh thần của Thầy. Niềm vui và hạnh phúc thật sự tỏ rạng trên những gương mặt tham dự buổi thơ nhạc hôm ấy. Sự đóng góp của những nhạc cụ dân tộc kết hợp cùng nhạc cụ phương Tây đã tấu lên một hương vị quê hương thấm đượm trong những tác phẩm thơ ca của Thầy. Hình ảnh những nhạc công ngồi đó, thảnh thơi chơi nhạc như là họ cũng đang thỉnh mõ, thỉnh chuông theo những lời kinh.
Nhờ hỗ trợ của công nghệ, không chỉ giới hạn những người có mặt trực tiếp nơi chốn Tổ mà tăng thân khắp chốn đều được hoà mình vào không gian đầm ấm và đầy thiền vị ấy. Và để ai cũng được nuôi dưỡng bằng chất liệu nghệ sĩ có trong từng tác phẩm thơ ca của Thầy. Qua đây mới thấy nhóm truyền thông đã đóng góp rất lớn trong việc truyền tải những sinh hoạt từ chùa Tổ đến với đại chúng. Nhờ những bàn tay và tấm lòng cống hiến không mệt mỏi của từng thành viên trong nhóm, mà tất cả những người yêu mến Thầy và thương quý Tăng thân trên khắp thế giới đã được tiếp xúc và trở về thực tập cùng nhau như một gia đình tâm linh lớn.
Con trở về ngồi dưới chân Thầy nơi chốn non xưa
Thở vào, thở ra. Là hoa tươi mát
Dòng người di chuyển nhẹ nhàng, đẹp như dòng sông Hương đang êm đềm trôi.
Đại chúng quây quần bên vườn Tào Khê, trên bãi cỏ mà Sư Ông vẫn thường dừng lại và ngồi chơi
Ôn Từ Đức
Những bàn chân thong dong như khẽ chạm vào sự bình yên của đất Tổ
Trở về tiếp xúc và thưởng thức với những bước chân của Thầy trong mỗi bước chân mình
Qua hồ Bán Nguyệt
Ngang cổng Tam Quan
Quay về nương tựa, hải đảo tự thân
Thầy Pháp Ấn lạy Sư Ông trước khi cho pháp thoại
Thầy thay mặt tăng thân ra mắt cuốn sách về cuộc đời Sư Ông mới xuất bản
Thầy ngưng lại và hiến tặng cho đại chúng những bài hát
Thất Lắng Nghe của Thầy bình yên nơi chốn Tổ
Đại chúng đã trở về để cùng nhau nghe thơ nhạc của Thầy
Buổi thơ nhạc được mở đầu bằng bài “An khi thở, lạc khi đi”
Nhạc cụ dân tộc
Kết hợp với nhạc cụ phương Tây
Làm cho hương vị quê hương trong những tác phẩm thơ ca của Thầy thêm thấm đượm
“Bông hoa vàng trong cỏ” là bài thơ sư cô viết cho thiếu nhi. Sư cô Định Nghiêm đã gửi tới đại chúng trong dịp này.
Trịnh Hồng Minh hát cúng dường bài “Ý thức em mặt trời tỏ rạng”
Đại chúng rất xúc động khi được nghe đoạn ghi âm Sư Ông dạy sư cô Thi Nghiêm hát bài “Ảo hoá”
Ca sĩ Lô Thuỷ và bài “Hộ trì sáu căn”
Thầy Từ Hải ngâm cúng dường bài thơ “Tươi son bền sắt”
Nghệ sĩ Camille Huyền với bài “Phổ nhập”
“Bắc một cây cầu” đã gắn bó với giọng hát sư cô Thi Nghiêm từ rất lâu.
Ca sĩ Ngọc Mai cúng dường bài “Bướm bay vườn cải hoa vàng”
Sư cô Chân Không kể chuyện cho đại chúng bằng những bài ca theo năm tháng: Bài Uyên Uyên và Con cá dung thông.
Lặng nhìn thời gian se từng sợi tơ óng ánh, dệt thành bức lụa không gian.
Các nghệ sĩ tham dự buổi thơ nhạc của Thầy
Thành viên ban truyền thông của khoá tu
Hết lòng hiến tặng thì giờ và sức lực
Qua những bàn tay và trọn vẹn tấm lòng
Ghi lại từng khoảnh khắc trong khoá tu
Bằng sự tậm tâm
Và cái nhìn nghệ thuật
Chăm chú
Với biết bao niềm vui
Cùng lòng lẫn mẫn
Và sự đồng lòng
Thầy đang ở trong con, và trong từng nụ hoa, chiếc lá Nếu gọi tên Thầy, con sẽ tự khắc thấy Thầy ngay