Quê hương tuổi nhỏ

Thơ và nhạc: Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Giọng hát: Thầy Pháp Niệm

 

 

Nghe

Hoa cau

Quyến rũ

Nắng chiều muộn

Thoi thóp kêu thành tiếng

Không gian đọng

Cánh chim trắng

Vọng

Bến bờ xưa.

Cô thôn chiều nổi gió

Áo lụa bay

Cầu ô thước

Sông nước

Cồn cỏ

Con nghé nhỏ

Đuổi chạy mặt trời

Tiếng tù và giục giã

 

Khói sương

Cơm chiều lửa đỏ

Mái rạ thấp

Tôi ra gọi em về

Nhưng chỉ thấy

Bốn bề

Hư vô giăng mắc.

Hộ trì sáu căn

Thơ: Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Nhạc: Sư cô Hoa Nghiêm

Giọng hát: Lô Thuỷ

 

Bông hoa vàng trong cỏ

Thơ: Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Giọng hát: Sư cô Định Nghiêm

 

Buổi sáng em đang đi thiền hành
chợt một  bông hoa vàng trong cỏ trông thấy em
Bông hoa nghiêng nghiêng mĩm cười
rồi bông hoa hỏi
‘‘Em có biết là Bụt thương em không‘‘ ?
 
-Em biết Bụt thương em!
mà Bụt cũng thương mọi người và mọi loài khác nữa
Bụt thương con sóc, con nai
con muỗi, con trùng, con chim, con cá
Bụt lại thương những loài cỏ cây
và thương luôn những loài đất đá.
 
Hoa ơi, hãy cùng em sung sướng
chấp nhận tình thương
để từ hôm nay phân chia hạnh phúc
trên mọi nẽo đường.
 
Hoa ơi, em hãy chấp tay thành bông sen búp
Xin nguyện đi trên con đường tuyệt vời của Bụt
Con đường hiểu biết, con đường thương yêu.
 
Em xin học thở học cười
để chuyển hoá những nỗi buồn cơn giận
để trái tim em làm ra tình thương rất ngọt
thành nụ cười rạng rỡ trên mắt và trên môi.
 
Hoa ơi, hoa hãy giúp em
Nai ơi, sóc ơi, chim ơi, cá ơi, cỏ cây ơi, đất đá ơi
chúng ta hãy cùng nâng đỡ nhau
trên con đường thực tập.
 
“Sư Ông Làng Mai (Thiền sư Thích Nhất Hạnh) viết bài thơ này cho các em thiếu nhi vào năm 1992, và ngay sau đó, Sư Ông lại phổ nhạc để cho các em hát.
Em có biết là Bụt thương em không? Em có biết là Sư Ông cũng thương em không?

Khi còn là một thầy tu trẻ ở độ tuổi hơn hai mươi, Sư Ông đã thương yêu, chăm sóc và dạy dỗ các thiếu nhi và thành lập các đoàn thiếu nhi Phật Tử. Sau này sống ở phương Tây, Sư Ông là vị thầy đầu tiên mở các khóa tu dành cho thiếu nhi. Trung tâm tu học Làng Mai mà Sư Ông thành lập ở Pháp cũng là nơi đầu tiên đón nhận đông đảo thiếu nhi về tu học chung với các phụ huynh. Các em đã được Sư Ông giảng cho những bài pháp riêng, được Sư Ông nắm tay đi thiền hành, được ngồi chơi với Sư Ông. Các em hạnh phúc đã đành mà các bậc phụ huynh còn hạnh phúc nhiều hơn nữa khi thấy con em mình được tắm trong tình thương của Sư Ông. Khi biết cách thương thì càng thương càng hạnh phúc và càng có khả năng làm cho nhiều người hạnh phúc. 

 

Ý thức em mặt trời tỏ rạng

Thơ và Nhạc: Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Giọng hát: Trịnh Hồng Minh

 

 

Thức dậy hôm nay em thấy trời xanh

Chắp tay em cám ơn đời mầu nhiệm

Cho em hai mươi bốn giờ tinh khôi

Cho em bầu trời bao la

Mặt trời lên cao

Rừng cây ý thức

Mặt trời lên cao

Rừng cây vươn nắng chan hòa.

 

Em đi ngang qua đồng hoa hướng dương

Hàng vạn bông hoa ngoảnh nhìn về phương Đông chói sáng

Ý thức em mặt trời tỏ rạng

Bàn tay em gieo hạt cho mùa sang năm.

 

Biển động, tai em nghe tiếng triều dâng

Xôn xao mây bốn phương trời lồng lộng

Quê hương thân yêu ngát hồ sen thơm

Quê hương hàng dừa ven sông

Ruộng đồng vươn vai cười theo bông lúa

Ruộng đồng vươn vai

Cười mưa vui nắng trăm mùa.

 

Đất mẹ cho em hương quế tần ô

Tía tô rau húng rau ngò mầu nhiệm

Mai đây xanh tươi núi đồi quê hương

Mai đây lộc đời lên nhanh

Ngọt lời ca dao, trần gian vui hát

Ngọt lời ca dao, mầu xanh đưa bước chân người.

Tươi son bền sắt

Thơ: Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Giọng ngâm: Thầy Từ Hải

 

 

Trăng sao vẫn đẹp đêm rằm

bãi dương vẫn mướt, sóng tùng vẫn xao

lòng quê dù vẫn khát khao

hoa mai cứ nở đồi cao gọi mời

tháng tư lá lục hoa cười

cho trăng thêm tuổi, cho đồi thêm xuân

vườn xanh cây mướp trổ bông

trẻ thơ đùa dỡn trước sân nắng đào

chợ Văn bán sách lầu cao

muối dưa đắp đổi hôm nào cũng vui

 

xót quê lòng có ngậm ngùi

tin quê dồn dập tới lui chẳng ngừng

chùa xưa vắng tiếng chuông ngân

trẻ kia cha mẹ gửi thân tù đày

văn nhân nghệ sĩ bó tay

con thơ nheo nhóc chẳng ai ngó ngàng

sóng xô nghiêng vịnh Thái Lan

bao nhiêu tuổi ngọc chìm làn nước sâu

 

tấm thương, lòng vẫn nguyện cầu

nỗi đau dường ấy, làm sao đỡ đần ?

trước sau xin chớ ngại ngùng

những bàn tay ấy tình thâm vẫn tròn

giữ cho bền sắt tươi son

giữ cho tâm lặng giữa cơn ba đào

 

còn đây nắng gọi đồi cao

còn đây những gốc anh đào trước sân

còn đây trăng đẹp đêm rằm

còn đây dương mướt sóng tùng năm xưa.

Chân dung

Thơ: Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Trình bày: Thầy Pháp Niệm

 

 

Gió sớm mai hồng lật những trang ngà

Tập thơ thời gian vô cùng dệt bằng tơ lụa không gian,

đóng bìa xanh rừng thẳm

Những trang thơ mênh mang lòng đại dương bát ngát

Tôi tìm bài thơ chân dung Em, nét chữ lung linh sắc hoa mầu lá

Trời cao đã cho đại dương sâu ngôi sao đẹp nhất của mình

Muôn đời mắt em ngời sáng

Trùng điệp sóng dồn về cát trắng

Trinh nguyên vừng trán phương Đông.

Gió mai thoảng về hơi thở

Cành lá thì thầm để rơi những giọt sương trời lác đác

Tây phương da trời là suối, những sợi tơ trời vén gọn,

để cho trăng nở tuyệt vời

Mưa, ôi những sáng tuôn mưa – trời đất chuyển mình,

dồn dập thét gào, những đọt cau xa oằn oại,

những con chim trong màn mưa bạc,

Tôi quỳ xuống rưng rưng. Tiếng gọi của em từ bản thể

vọng về, tôi gục đầu lắng hết tâm tư, mắt đầm lệ nhớ

Trưa, ôi những buổi trưa lắng vào tuyệt đối – trời cao xanh ngắt,

bâng khuâng nghe  tiếng gọi tôi về

Tiềm thức dâng tràn u hoài của thăng trầm mấy kiếp

Lá đón nắng hồng mai đến : chiếc áo tháng tư nhẹ sắc,

thoáng hương kỳ ảo mùa Xuân

Em khắp nơi

Và đôi bàn tay em, đôi bàn tay, hoa nở tuyệt vời trên sự sống

Phép mầu hiển hiện khi những ngón tay ngà hé mở :

Chim bồ câu xòe cánh trắng

Cao vút trời xanh hòa bình tỏa rạng – tiếng ngợi ca

vẳng lại tự những tinh cầu xa…

Đêm bình yên. Trời cao. Biển dâng từng đợt sóng

Và đợt sóng cao, to

Hào hùng hơn cả

Đang vươn mình tìm tới tận chân trời.

Nét chữ trăng sao trên tờ thơ mầu nhiệm

Em về : hoa hồng hé cánh

Tia nắng đầu reo vui trên mầu hoa đại còn đẫm ướt sương khuya

Nụ cười tới trên cánh hồng sen úp mi, hé nở :

Bờ xanh xanh, hương xa gọi về muôn huyễn tượng

Long lanh mặt trời chói rạng trong ngàn sương đọng giọt.

Mắt mờ hoen lệ

Trước nhiệm mầu biểu hiện

Tôi mỉm cười nhìn mây nước :

Bài thơ em hé vườn sáng chân như.

 

Ảo hoá

Thơ và Nhạc: Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Giọng hát: Sư cô Thi Nghiêm

 

 

Mí mắt chân trời mỏi

đầu núi nghiêng nghiêng tìm gối tựa

đêm về thơm giấc cỏ hoa

ảo hoá

bàn tay gió dậy

ngân hà nến ngọc lung linh

khung cửa lưng đồi bỏ ngỏ

sao băng vụt cháy lời kinh

vạn kiếp xoay quanh vòng mộng mị

đêm nay chợt thấy chân hình.

An khi thở, lạc khi đi

Thơ: Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Nhạc: Thầy Pháp Niệm

 

 

Để Bụt thở, để Bụt đi, mình khỏi thở, mình khỏi đi.

Bụt đang thở, Bụt đang đi, mình được thở, mình được đi.

Bụt là thở, Bụt là đi, mình là thở, mình là đi.

Chỉ có thở, chỉ có đi, không người thở, không người đi.

An khi thở, lạc khi đi, an là thở, lạc là đi.

Thơ nhạc của Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Sư Ông Làng Mai là một vị Thiền sư lớn. Thầy đã mang đạo Bụt đi vào cuộc đời bằng nhiều phương tiện, và thơ ca là một trong những phương tiện ấy. Sư Ông luôn luôn đề cao tình thương yêu. Những gì Sư Ông nói, những gì Sư Ông nghĩ, những gì Sư Ông làm đều mang theo chất liệu của tình thương.

Thầy đã dành cả cuộc đời để đi kêu gọi hòa bình, chấm dứt chiến tranh, vớt thuyền nhân trên biển; giúp đỡ những trẻ em nghèo khó, các bô lão cô đơn; viết thư động viên giới văn nghệ sĩ; giúp hàn gắn những gia đình đổ vỡ cho họ biết sống một cuộc sống hướng thượng hạnh phúc, biết trở về với giây phút hiện tại để trân quý để nhận diện những người thương của mình. Trở về với hiện tại để nhận diện những điều kiện hạnh phúc có mặt trong giây phút ấy để làm chất liệu chữa lành những thương tích đã ăn sâu vào trong tâm qua nhiều thế kỷ.

Sư Ông cũng đề cao tình huynh đệ. Sư Ông cũng từng nói là không có gì quý hơn tình huynh đệ. Và không có sự giải thoát nào là không đi ngang qua tình huynh đệ. Tất cả những thứ đó đều được Sư Ông diễn đạt qua thơ ca. Sư Ông là một nhà thơ lớn. Thơ của Sư Ông rất uyên áo và thâm sâu như núi rừng hùng vĩ. Nhưng cũng có khi cũng nhẹ nhàng thanh cao như nhìn trăng lên hay ngắm một nụ hoa đang nở.

Thơ của Sư Ông đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và được các nhà phê bình văn học nước ngoài đánh giá Thầy là một nhà thơ thứ thiệt, có tâm hồn thanh cao hiếm có, một trí tuệ tuyệt vời. Những gì khó diễn đạt bằng ngôn ngữ, Sư Ông đều có thể diễn đạt bằng thi ca. Những giáo lý thâm sâu của Bụt cũng được Sư Ông khéo léo diễn bày bằng thi ca như những dòng nước mát để tưới mát những mảnh vườn tâm nóng bức khô cằn.

Sư Ông đã làm rung động không biết bao nhiêu trái tim, dù đó là người không yêu thơ. Thơ của Sư Ông cũng chứa đầy giáo lý tương tức của đạo Bụt, những tuệ giác tương tức của những hiện tượng trong vũ trụ. Và có lẽ, đó chính là chất liệu nuôi dưỡng Thầy, làm cho Thầy có cái nhìn tươi mát trước những khổ đau, thăng trầm của cuộc đời. Đặc biệt là những khổ đau trong chiến tranh và những khổ đau trước những thực trạng của xã hội.

Buổi thơ nhạc hôm nay là để tôn vinh Thầy, để nuôi dưỡng niềm biết ơn của mỗi chúng ta với Thầy. Và để cho chất liệu thi ca của Thầy thấm đẫm vào trong từng tế bào trong cơ thể mình. Để cho những bước chân của mình đều mang theo những nốt nhạc. Để mỗi lời nói, mỗi ánh mắt, mỗi hành động của mình sẽ đều mang theo chất liệu thi ca.

THƠ NHẠC CỦA THIỀN SƯ THÍCH NHẤT HẠNH

 

Quán niệm tại chùa Tổ sau ngày Chung thất

Một buổi sớm cuối tuần có gió mát và sương trong. Khi tiếng chuông báo chúng được thỉnh lên, đại chúng đã vân tập về thiền đường Trăng Rằm của chùa Tổ để tham dự ngồi thiền, tụng kinh và thực tập sám pháp địa xúc. Không gian im lặng, từng làn gió thổi nhẹ mang theo tiếng chuông đại hùng của chùa Tổ và các chùa Thọ Đức, chùa Thiền Lâm… của xứ Huế.

Mặt trời lên cao dần, trong không gian lung linh nắng vàng, đại chúng đã tập hợp thành vòng tròn và hát với nhau những bài thiền ca trước khi thực tập thiền hành. Ôn Từ Đức, thầy Từ Đạo và quý thầy lớn dẫn đại chúng đi thiền hành xuống hồ Bán Nguyệt, qua hồ Sao Hôm. Đại chúng đi trong bình an, nắm lấy cơ hội để được trở về tiếp xúc và thưởng thức với những bước chân của Thầy trong mỗi bước chân mình. Dòng người di chuyển nhẹ nhàng, đẹp như dòng Hương giang đang êm đềm trôi. Đến vườn Tào Khê, trên bãi cỏ mà Sư Ông vẫn thường dừng lại và ngồi chơi, thầy Pháp Niệm thỉnh ba tiếng chuông mời đại chúng cùng thực tập thở và tiếp xúc với vị Thầy tự tại đang mỉm cười với mình. Con suối nhỏ vẫn tuôn chảy róc rách. Những thân đại già, những cành bàng cổ thụ vẫn còn chờ những hạt mưa xuân mà đâm chồi mới. Giếng nước thơm trong, nơi sư chú Phùng Xuân thường hay ghé chơi và tắm gội vẫn còn đó bên hồ Sao Hôm. Những thân dừa cao đua nhau xòe tán lá, rộng như vòm trời xanh mát bên hồ sen chờ ngày hé nở. Con đường hiền lành ôm lấy những bàn chân thong dong như khẽ chạm vào sự bình yên của đất Tổ, dưới bóng râm của hàng sến cao vời.

Những buổi thiền hành như thế thật đã nuôi dưỡng sư chú Phùng Xuân, đã nuôi dưỡng hàng triệu người trên khắp năm châu. Và hôm nay, những bước chân ấy cũng tiếp tục nuôi dưỡng các con, các cháu, các em của sư chú.

Sau đó, đại chúng đã có dịp ngồi lại với nhau để nghe chia sẻ của thầy Pháp Ấn. Trước buổi pháp thoại, thầy xin được đảnh lễ Sư Ông ba lạy. Thầy kể về kỉ niệm những ngày đầu tiên tới Làng với rất nhiều cảm động. Đó là những giây phút huyền thoại được Sư Ông trực tiếp chỉ dạy, uỷ lạo và hướng dẫn trên con đường tu học.

Chiều cùng ngày, nắng hiền vẫn trải đầy nơi chốn Tổ, những giọng ca thiền đã trở về bên nhau để cất lên những lời ca vút cao, những điệu ngâm trầm hùng bằng những đứa con tinh thần của Thầy. Niềm vui và hạnh phúc thật sự tỏ rạng trên những gương mặt tham dự buổi thơ nhạc hôm ấy. Sự đóng góp của những nhạc cụ dân tộc kết hợp cùng nhạc cụ phương Tây đã tấu lên một hương vị quê hương thấm đượm trong những tác phẩm thơ ca của Thầy. Hình ảnh những nhạc công ngồi đó, thảnh thơi chơi nhạc như là họ cũng đang thỉnh mõ, thỉnh chuông theo những lời kinh. 

Nhờ hỗ trợ của công nghệ, không chỉ giới hạn những người có mặt trực tiếp nơi chốn Tổ mà tăng thân khắp chốn đều được hoà mình vào không gian đầm ấm và đầy thiền vị ấy. Và để ai cũng được nuôi dưỡng bằng chất liệu nghệ sĩ có trong từng tác phẩm thơ ca của Thầy. Qua đây mới thấy nhóm truyền thông đã đóng góp rất lớn trong việc truyền tải những sinh hoạt từ chùa Tổ đến với đại chúng. Nhờ những bàn tay và tấm lòng cống hiến không mệt mỏi của từng thành viên trong nhóm, mà tất cả những người yêu mến Thầy và thương quý Tăng thân trên khắp thế giới đã được tiếp xúc và trở về thực tập cùng nhau như một gia đình tâm linh lớn.