Tu là sống thật

Kính thưa đại chúng!

Năm 1994, thầy qua Làng để theo học với Sư Ông, với Tăng thân. Nhiều lúc rảnh, thầy thường tới phòng thầy Pháp Đăng ở, để được chia sẻ cách tu. Thầy Pháp Đăng là người hướng dẫn cho thầy lúc mới qua Làng. Thầy Pháp Đăng chỉ cho thầy nhiều điều sâu sắc lắm. Tính đến bây giờ cũng đã gần 20 năm. Hai người đã gặp nhau nhiều lần nhưng đây là lần đầu tiên gặp tại Tu Viện Toàn Giác. Chương trình trong khóa tu này thầy không chủ động tham gia, tại vì thầy cũng có những sinh hoạt khác. Nhưng thầy Pháp Đăng đã nhường lại cho thầy một chút thời gian để tiếp xúc với đại chúng.

Hồi xưa, theo thầy hiểu là thái tử Siddhartha có nhiều may mắn hơn chúng ta. Về văn võ thì Ngài tuyệt vời, nhan sắc chắc hơn mình, phải không? Sức khỏe của Ngài cũng hơn. Rồi thì địa vị, ngai vàng ở trong tay. Ngài xuất thân giàu có, mọi người tôn trọng. Ngài có vợ xinh, con kháu khỉnh, có nhiều thứ lắm. Mình chắc là không thể nào so được. Và nhất là Ngài có lòng thương lớn và trí tuệ lớn. Nhưng mà Ngài nói thiệt là Ngài bế tắc. Vua cha mong Ngài ở nhà làm vua, nhưng Ngài nói con làm vua thì cũng bế tắc như phụ hoàng thôi. Con không làm ăn gì được hết. Tổng thống Obama cũng vậy, cũng bế tắc. Siddhartha đã là thế thì Obama cũng thế thôi. Thầy chắc như vậy dù cho thầy chưa qua Lầu Năm Góc. Vì đó là nghiệp lực của cuộc sống.

Chúng ta thấy rõ Siddhartha bế tắc là do lòng thương lớn và sáng suốt mà chưa có tuệ giác hoàn toàn. Cho nên Ngài quyết định phải sống như thế nào để vượt thoát bế tắc đó. Mà vợ Ngài cũng vậy, cũng là một con người đức hạnh, thông minh và thương chồng cực kỳ, song cũng bế tắc, không biết làm sao để giúp chồng. Ai trong chúng ta, vợ và chồng giúp nhau hơn thái tử Siddhartha? Đưa tay cho thầy coi. Điều này thực tế lắm đó. Mình tu là vì vậy. Tu là để giúp nhau. Cho nên tu là mình tập sống thực tế.

Thầy nhớ hồi nhỏ, năm lớp sáu, thầy thêu lên áo mình một chữ “thương”. Quý vị nhớ lớp sáu nha, chứ không phải lớn như bây giờ đâu. Thầy thêu một chữ “thương” lên áo vải thô, áo ở vùng nông thôn chứ không phải như thời đại bây giờ. Khi thầy bận áo này thì thấy khỏe lắm, không hiểu vì sao. Sau đó thầy xin đi tu, mẹ thầy không cho. Mẹ không cho vì lý do đơn giản, gia đình có năm đứa con, chết ba đứa lớn trong ba tháng. Gia sản bán sạch. Còn người anh kế thầy thì đi lính. Thầy là con út. Bây giờ mẹ góa bụa, chết chồng rồi, cho đứa út đi tu luôn thì cô đơn lắm. Mẹ chịu không nổi sự cô đơn, cho nên không muốn con đi tu.

Nhưng mà ai xui khiến thầy nói một câu: “bây giờ mẹ không cho con đi tu thì con đi lính thôi. Mà con đi tu, mẹ có gì con còn về được. Còn đi lính thì quyền ai đó, chứ con không có quyền gì hết trơn”. Thế là mẹ thầy cho đi tu. Như vậy đại chúng thấy là trên đường nghĩ tới chuyện tu, thầy cũng đâu có biết Phật Pháp gì đâu. Mình chưa biết gì. Chỉ biết chùa có thờ tượng thì đến tụng kinh thôi, không biết gì hết trơn. Còn chuyện đi tu được về, đi lính thì không được về dễ dàng là thầy cũng nói đại chứ cũng chẳng biết gì. Nhưng mà mình cảm, có nhiều cái mình không biết mà mình cảm. Và sau này thì thấy nó đúng.

Khi mới đi tu, thầy tu không có giỏi. Chùa cũng như bây giờ thôi mà thầy không biết ứng dụng giáo pháp vào chuyện tu. Thầy chỉ biết tụng kinh, ăn chay, làm việc nhưng mà đuổi không về. Mình ưa tu mà không biết tu nhưng đuổi thì không về. Lạ thiệt! Tại vì mình linh cảm điều gì đó. Cũng giống như mình lập gia đình với ai. Ui cha, người ta đánh cho te tua mà đuổi thì không về. Đánh mấy thì đánh chứ mình không về. Thầy cũng vậy. Thầy không về. Song trong tâm mỗi lần nhắc đến chuyện tu, chuyện học mà mình chưa học thì xấu hổ kinh hồn. Cái đó nó nhói đau vì lúc đầu mình có cái đó. Sau đó, thầy được gởi vào Phật học viện Báo Quốc, ban đầu thì thầy tu ở Quảng Trị. Thầy vô được mấy tháng thôi nhưng khi ấy thầy bị đau thần kinh đến mức không nói chuyện được. Khi thầy đi cuốc cỏ thì tình trạng có bớt. Học được vài ba bữa thì nghe ở Nha Trang mở một trường dạy toàn Phật Pháp mà không dạy cho người đời. Không học ở trường ngoài nữa, Thầy xin vào trường đó. Mà thực sự thì ở ngoài này thầy đã học được gì đâu. Chỉ ưa quá rồi xin đi vậy thôi. Cũng như mình ưa ai là xin kết hôn chứ mình không có biết mô tê gì hết. Ưa là cứ làm liều. Thầy cũng làm liều kiểu đó.

Khi học ở Hải Đức, Nha Trang thì thầy học vượt lớp. Thầy chỉ được dự thính tại vì mình không đủ tiêu chuẩn. Sau bốn năm học, thi tốt nghiệp là thầy đỗ đầu lớp nhưng mà không có giỏi. Rất là lạ kỳ. Có những cái kỳ quái lắm. Mình hiểu không có được, tức là sức học tầm thường lại đứng đầu nhưng mà không có giỏi. Thời điểm này thì cũng chưa biết tu. Tu thiền thì tu sao, mình không có biết. Cứ bắt chân ngồi, rồi được cái gì thì được thôi. Nhưng mà có những điều thầy học như kinh Tứ Niệm Xứ, duyên khởi thì thầy chấn động. Lớp đó có học kinh Tứ Niệm Xứ, thầy chấn động, cảm thấy sảng khoái. Nhưng lấy kinh ra mà tu thì không biết lấy như thế nào. Cho nên mình mới chỉ cảm mà thôi, chứ còn hiểu thấu để tu thì không hiểu bao nhiêu.

Có lần thầy buồn quá và muốn chết. Đó là vào năm 1975. Bấy giờ, súng nổ bốn phía, người chết quá chừng. Mình cảm thấy trong lòng có một cái gì trĩu nặng và muốn chết. May mà cảm giác đó chỉ kéo dài một phút thôi rồi hết, chứ không thì chắc mình chết rồi. Trong những năm đó, hằng ngày cuốc đất, thầy vẫn bỏ kinh trong túi áo mà học lúc nghỉ mệt. Nhưng thầy tu lộn xộn lắm cho nên đau hoài thôi. Tu rất là lộn xộn và rất là sai lầm. Có người biết được cái tâm đó của thầy, thấy thương cho nên xin cho thầy qua Pháp tu học. Thầy đi tu nhưng sống được với mẹ trong chùa mười ba năm. Mẹ thầy mất năm 1988, đến năm 1994 thì thầy được chấp nhận qua Làng học thiền.

 

Tập thương mình thật sự

Khi qua Làng, thầy học lại từ đầu. Thầy thấy thầy Pháp Ứng (hồi đó còn là sư chú) đi rất khoan thai, mà cái tính của mình thì lật đật. Cho nên mình đang lật đật vậy mà thấy thầy khoan thai thì mình khoan thai theo. Tức là tu bắt chước, chứ đâu có biết gì đâu. Trong lòng mình biết ơn thầy lắm. Thầy tự tôn sư chú Pháp Ứng là thầy của mình, dù lúc đó thầy đã là giảng sư rồi. Năm 1975, thầy đã là giảng sư, là trụ trì rồi, nhưng thầy vẫn thấy sư chú Pháp Ứng là thầy của mình.

Năm 1995, trong thời gian một tuần đến Niệm Phật Đường Linh Thứu ở Berlin để tổ chức khóa tu, đi 9 người thì ai cũng cho pháp thoại cả, ngồi thành vòng cung. Bữa đó sư chú Pháp Ứng lên cho pháp thoại, thầy Nhuận Hải nói: “Xin thầy Giác Viên nói lời giới thiệu”. Thế là thầy nói : “Thưa đại chúng, thầy Pháp Ứng là thầy của tôi”. Mình kể chuyện đó ra là kể rất thiệt chứ không phải muốn lấy lòng ai. Khi mình kể thiệt ra thì con người của mình hạnh phúc lắm, rất là hạnh phúc, lạ như vậy. Mình kể chuyện như kể chuyện Tấm Cám vậy thôi. Nhưng mà vì mình chạm tới sự thực cho nên mình hạnh phúc.

Hết buổi pháp thoại rồi, lúc về mình càng ngẫm chừng nào thì hạnh phúc nó lên chừng đó. Thí dụ mình nghĩ thế này : “Mình là tỳ kheo, là giảng sư, là trụ trì mà sư chú thì chỉ là sư chú, mới tu đây thôi. Mà bây giờ mình giới thiệu sư chú là thầy mình. Thế là sư chú nói Đông nói Tây lỡ có gì chưa chuẩn bị thì phía dưới họ đều răm rắp nghe hết, họ không cục cựa gì hết”. Nghĩ tới đó thôi là hạnh phúc đi lên. Mình hạnh phúc là vì mình nói thật, mình làm thật. Thương là phải thật. Bây giờ đây chúng ta đã thương thật chưa? Ai cũng thương yêu. Có ai ở đây mà không có thương, phải không? Đố ai mà không có thương. Bởi vì, không có thương thì mình héo hơn cái hoa này héo một ngàn ngày, phải thương mới sống được. Nhưng mà mình thương thực hay chưa thì cái đó mình phải hỏi chính mình.

Có anh thanh niên kia mê đi tu lắm. Gia đình không cho. Anh chặt đứt ngón tay. Chặt xong thì anh quẳng đi để người ta đừng có tìm được mà nối lại. Thế là nhà cho đi tu. Song anh lại không tu lâu được. Rồi khi về đời, kết hôn thì anh mắc tật là ưa nhậu. Một hôm anh nói: “Bữa nay dứt khoát bỏ rượu”. Anh lại lấy dao chặt đứt ngón nữa và quyết tâm bỏ rượu. Nhưng mà anh cũng nhậu như thường. Điều này nói lên là mình muốn thương, mình muốn tu, mình muốn thực nhưng mà làm thực không có nổi. Trong chúng ta ngồi đây có phải là đang có người ở trong tình trạng đó hay không?

Lắm lúc mình không muốn làm khổ chồng, rứa mà cứ làm khổ dài dài. Mình không bao giờ muốn làm khổ vợ, thế mà cứ làm khổ nhau dài dài. Hứa rồi, dặn lòng rồi, mai đụng chuyện cũng vũ như cẩn (vẫn như cũ). Con cái với ba mẹ cũng vậy. Mình với giang sơn tổ quốc cũng vậy. Mình với muôn loài, môi trường cũng vậy. Và mình với chính mình cũng vậy. Đôi lúc mình cũng không thực với mình. Thầy cũng có khi là người không thực với mình. Nên khả năng thương phải được rèn luyện. Cũng như cái ước muốn học giỏi thì ai cũng có. Nhưng mà không phải tự nhiên là học giỏi, phải rèn mới giỏi, đúng không? Muốn là một chuyện còn khả năng thực để thực hiện là một chuyện khác. Mình phải tập luyện. Như thầy muốn khỏe hơn là phải tập thể dục, chứ còn ngồi đó nói con muốn khỏe, con muốn khỏe thì không thể nào khỏe.

Đức Thế Tôn dạy muốn thương thật là phải thương mình. Thương mình thì thương làm sao? Đó là khi mình giận mà im lặng, mỉm cười, biết thở và cảm được cơn giận. Làm bốn việc đó mà đừng thêm gì hết, cũng đừng bớt gì hết. Nó gọi là nhận diện đơn thuần, là chánh niệm. Chánh niệm tức là cái niệm giúp mình ra khỏi cơn giận. Còn niệm chừng nào mà còn giận chừng đó thì là tà niệm. Đơn giản vậy thôi. Chánh niệm cho mình vượt thoát cơn giận, chứ không cần tiêu diệt cơn giận. Nhớ là không bao giờ tiêu diệt được cơn giận. Mình vẫn sống với nó và nó vẫn có đó, nhưng mà nó không làm gì được mình hết.

Cũng như mình không thể ra khỏi mọi mầm mống bệnh tật. Nhưng mà mình sống sao đó để cho bệnh tật không khống chế thân tâm mình thôi. Bệnh lao cũng có, ung thư cũng có, AIDS cũng có, nhưng mà nó yên, nó ở yên đó, không phát ra. Chúng ta không bao giờ tiêu diệt cơn giận được. Điều mình làm được là thực tập giữ cơn giận ở trong tình trạng yên ắng, không có tung hoành để sai sử mình, để thọc gậy bánh xe vào cuộc đời mình. Đây gọi là vượt thoát mà không phải tiêu diệt. Điều này phù hợp khoa học lắm. Bởi vì khoa học chứng minh rằng năng lượng không sinh ra, mà cũng không mất đi, nó chỉ chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác.

 

Bốn chất liệu của tình thương đích thực

Tuệ giác của Đức Thế Tôn là khoa học, mà là khoa học chứng ngộ. Còn khám phá khoa học là sự khám phá mà chưa có chứng ngộ. Cho nên nhà khoa học có thể còn đau khổ, còn đức Phật thì giải thoát. Chúng ta là con của nhà khoa học vượt thoát, khi mình làm được bốn việc:

Bước thứ nhất là im lặng và đừng làm gì;

Bước thứ hai là mỉm cười nhè nhẹ;

Bước thứ ba là mình tập thở;

Bước thứ tư là mình nhận diện con người mình, nhận diện cái tâm của mình như thế nào, cái thân của mình như thế nào.

Mình vượt thoát được cơn giận, mình hạnh phúc. Trong khi, cơn giận có thể vẫn còn đó. Lúc này mình thấy cuộc đời thật sự mầu nhiệm. Mẹ là mầu nhiệm, dù câu nói của mẹ làm mình giận. Giờ đây, mẹ rất mầu nhiệm, mầu nhiệm hơn khi mẹ chưa nói nữa. Sư Ông dạy mình “đời mầu nhiệm”. Mầu nhiệm thiệt đó, nhưng mà chỉ khi nào mình thở, mình cười, mình cảm được cơn giận. Làm được vậy thì cơn giận hoàn toàn không những không khống chế mình, mà ở ngay đó trào lên một niềm hạnh phúc. Và vì vậy đời trở nên mầu nhiệm, dù rằng con người mình cũng sống như bấy lâu thôi.

Ví dụ như hai cái răng khểnh của thầy, thầy bây giờ cũng có thể mỉm cười hạnh phúc dù nó không có rụng. Nó vẫn là răng khểnh, nhưng mà mầu nhiệm với mình tại vì răng khểnh đẹp hơn là răng giả. Nó có duyên lắm. Còn răng khểnh mà tu vẫn hạnh phúc thì tại sao không thể vượt thoát được cơn giận để hạnh phúc chứ? Nhờ thấy được vậy cho nên mình khỏe. Và vì mình khỏe, cho nên cái khỏe đó mở lối cho những người răng khểnh và cũng khích lệ cho những ai đang có hai hàm răng trắng ngọc ngà. Lạ như vậy đó, nhưng mà mình phải tập. Có tập luyện thì mình mới nếm được.

Tập thương mình, thương để có hạnh phúc chứ không phải để có khổ đau. Thương thật thì hạnh phúc, thương chưa thật cho nên khổ. Vậy trong chúng ta, mình thương ai mà khổ thì phải coi lại. Chắc chưa thật. Tại vì thật thì làm sao lại khổ được? Thật là có chất liệu của Từ- Bi- Hỷ và Xả. Khi mình giận mà mình thở, mình chánh niệm thì mình có hạnh phúc. Cái đó gọi là Từ. Từ là ban vui. Từ là mình cho mình cái niềm vui. Thế còn Bi? Mình giận thì mình khổ, thế mà mình thở một cái thì mình hết khổ. Cái đó là cứu khổ, là mình cứu mình. Lúc đó con người mình rất là độ lượng, rất là hoan hỷ, rất là thoải mái. Tức là mình có Hỷ.

Khi mình vượt thoát cơn giận thì mình có đủ cả ba Từ-Bi-Hỷ. Và khi mình ở trong tình trạng Từ-Bi-Hỷ thì xấu mình biết xấu, tốt mình biết tốt. Mẹ nói câu đó không đúng là mình biết câu đó không đúng, nhưng mà không kỳ thị mẹ, mà lại thương mẹ hơn. Cái đó gọi là Xả. Chữ Xả không có nghĩa là đúng mặc đúng, sai mặc sai, không dính tới tôi thì thôi, chữ Xả như vậy thì không có trong giáo lý của Đức Thế Tôn. Có người nói rằng là con bây giờ ăn không biết ngon, biết dở mà tưởng là Xả. Cái đó không phải là Xả. Cái đó gọi là Xả. Xả gì? Xả sự giác ngộ. Tu mà đến mức không biết ngon dở gì cả thì đó là gì? Không định nghĩa được. Tu là phải biết. Nhưng biết mà không kỳ thị thì đó mới là Xả. Mà Từ- Bi- Hỷ- Xả có trong nhau. Có một là có bốn. Có bốn là có một. Đó là tu Từ- Bi- Hỷ- Xả. Mà tu như vậy thì mình mới tu thiệt. Còn vắng mặt Từ- Bi- Hỷ- Xả mà mình vẫn thương, thì cái thương đó rất quý, nhưng phải cẩn thận với cái thương, cái quý của mình. Coi chừng là nó chưa có thực.

Có một chị ở Hồng Kông, lập gia đình và có ba đứa con. Chị chia sẻ trong nhóm pháp đàm là chị và chồng chưa bao giờ ngồi lại với nhau để nói lời chia tay và bàn chuyện con cái ai nuôi, nhưng mà chồng chị đã chia tay chị và ba đứa con thì chị nuôi. Mỗi lần nhìn thấy chồng là hận thù trong lòng lên như là bão tố. Chị chịu không thấu. Nhưng mà khi tới với tăng thân, thở và cười như thế này thì bây giờ chị thương được chồng mình rồi. Thầy có chia sẻ với chị rằng làm được như vậy là đã thực hiện được một bước rất là quan trọng, nhưng bây giờ chị cần phải tiến thêm nữa. Tức là chị hãy về nhà rồi tập viết xuống tâm tư mình. Viết như thế nào? Ngày trước chồng chị đối xử chị như thế nào, chị giận ra làm sao, viết xuống y như vậy. Bây giờ chị thở, chị cười như thế nào, chị thương chồng ra làm sao, chị cũng viết xuống.

Và chị có thể viết thêm một nội dung nữa về cái nguyện của chị. Chị có thể viết : “Em nguyện đem hết khả năng mà em đang có nhờ tu học để giúp em ra khỏi khổ đau. Giúp em ra khỏi và còn giúp cho anh ra khỏi nữa. Bởi vì em biết bây giờ mình tuy không còn bên nhau, anh đang sống với người kia nhưng mà trong tâm anh vẫn khổ đau. Anh khổ đau vì con anh, anh chưa nuôi, vợ anh chưa biết lỗi phải như thế nào, anh không bàn bạc mà anh lại đột ngột xa cách. Em biết là lòng anh giờ đây đang ray rứt khôn nguôi. Em mong anh thoát ra khỏi tâm trạng đó. Em đã có con đường rồi. Quyết tâm là sẽ thoát được. Còn anh thì em mong anh cũng sẽ có đường thoát. Và em xin tạo mọi điều kiện trong khả năng của em để giúp cho anh.

Chị viết xuống luôn những vụng về của chị đã đối với chồng trước đây nữa.Và chị giúp các con thương yêu ba của các cháu hơn lúc ba còn sống chung. Viết xuống xong hết rồi thì chị có thể cho ba đứa con đọc lá thư này. Rồi mình gửi lá thư đó cho chồng của mình. Với con chị thì chị không cần nói là con phải hiếu thảo với cha mẹ, phải thế này, thế kia. Khi đọc được những lá thư như vậy thì tự nhiên nguồn năng lượng rất là nuôi dưỡng, rất là hạnh phúc biểu hiện. Nó gắn bó mẹ con lại với nhau. Và tự động các con mình sẽ biết hành xử như thế nào để giữ gìn hạnh phúc gia đình. Đó là báo hiếu mà mình không cần phải dạy con. Mình chỉ cần sống được như vậy thôi.

Thầy Pháp Đăng nói thiền là sống, chớ không phải là nghĩ, không phải là bắt chước. Đạo Phật của mình là đạo sống chứ không phải đạo thờ, đạo sống chứ không phải đạo tụng, đạo sống chứ không phải đạo cầu, đạo sống chứ không phải đạo nghĩ. Nhưng mà muốn sống thì phải có cúng, có tụng, có thờ. Cái đó là thế, cái đó là phụ nhưng mà mình cần. Tại vì mình hay quên cho nên mình cần những cái đó để nhắc cho mình nhớ. Mình cần những cái đó để mình có cơ hội được thấy Phật. Nhìn Ngài thì mình thấy phải sao đó trong lòng cho nên Ngài mới dễ chịu như vậy. Nhìn hoa khôi thì còn thấy khó chịu, nhưng mà nhìn Phật thì thấy dễ chịu, bởi vì Ngài không có sức cám dỗ của hoa khôi.

Khi mà mình thở, mình cười như vậy thì mình đang tập thương mình. Lúc kia thì tức giận, hằn học, hận thù, đau đớn mà bây giờ thì thanh thản, nhẹ nhàng, tươi mát, thương được người chồng và có cách làm lớn hơn là cứu chồng, cứu con ra khỏi niềm đau nỗi khổ xưa nay. Như vậy tu là sống thật. Thật với mình và với tất cả. Sự thật là cái không bị tiêu cực tràn ngập, khống chế, sử sai, có khả năng giúp mình, giúp người và mọi thứ vượt thoát khổ đau, cho dù đang ở trong tình huống nào. Từ- Bi- Hỷ- Xả là sự thật. Sự thật thì vô lượng. Cho nên Từ- Bi- Hỷ- Xả là bốn tâm vô lượng, bốn phương diện của năng lượng tâm thân có khả năng làm đẹp cuộc đời không giới hạn. Đó là năng lượng của nếp sống thiền có mặt trong mọi sinh hoạt hằng ngày, ai cũng có thể thực hiện được bây giờ và ở đây.

Con thấy được ba rồi

“Dạ a lô! Ba đâu rồi vậy má?” . Sau khi tâm sự cùng má, con bắt đầu chuyển sang hỏi thăm về ba.

“Ba đi mua kẹo rồi” . Má cười vui và trả lời.

“Ba con đang cai thuốc lá đó. Ba đi mua kẹo về ngậm cho đỡ thèm đó mà!” Má chia sẻ với một nụ cười hạnh phúc đang được hiển lộ trên gương mặt của má (con thấy được qua sóng điện thoại).

 

Xóm Trời Quang, Thái Lan

Ba má kính thương, thầy cô bạn bè cùng tất cả những mầu nhiệm của sự sống đã và đang biểu hiện cùng con…thương quý!

Con không nghĩ rằng lá thư này con chỉ viết cho ba, cho má hay cho riêng một ai cả. Con nghĩ rằng nó biểu hiện được là do nhiều điều kiện lắm. Vì vậy nó cũng sẽ đến với tất cả chứ không đến cho một người thương riêng biệt nào cả. Con có nhiều người thương lắm, ba nè, mẹ nè, anh chị hai, rồi thằng nhóc mới sinh “cu Rồng” của anh chị hai nữa. Sư Ông, quý thầy, quý sư cô, sư chú, tăng thân khắp nơi cũng là những người mà con thương quý. Nụ hoa nhỏ đang hé nở trong bãi cỏ xanh bên cạnh khu vực mà chúng con đang xử lý rác cũng là một người bạn dễ thương đấy chứ! Mõm đá con con mà con dùng để phơi những mảnh áo cũ bỏ đi, phơi những mảnh vải ướt trước khi xếp chúng vào Bao bố chắc cũng là một người bạn dễ thương của con.

Hôm nay là ngày trăng tròn tháng sáu, tối nay đại chúng xóm Trời Quang có thời khóa “Họp hạnh phúc” theo giới phẩm. Quý thầy tỳ kheo thì cùng nhau đi thiền hành dưới ánh trăng, quý sư chú sa di thì ngồi quây quần bên ánh lửa uống trà và chia sẻ cho nhau nghe những hạnh phúc mà mình có được trong tháng qua, khi mình đang có cơ hội được sống trong gia đình xuất sĩ. Vị chủ tọa chia sẻ: “Bên cạnh những hạnh phúc trong đời sống nơi gia đình tâm linh này, thì hạnh phúc nơi gia đình huyết thống của mình cũng quan trọng lắm, huynh đệ có thể chia sẻ ra, nó sẽ giúp nuôi dưỡng cho chính mình và cho cả gia đình tâm linh nữa”.

Tối hôm nay, con ngồi yên để hồi tưởng lại mười một tháng về trước. Cũng là trong một đêm trăng tròn, nhưng đêm hôm ấy có lẽ đặc biệt hơn bởi vì đó là đêm rằm tháng bảy (rằm tháng bảy – Vu Lan). Đêm hôm ấy, ly trà đậm, ánh trăng sáng vằng vặc lơ lững trên mái tranh cùng với chiếc bàn đá xinh xắn cũ kỹ đã cùng nhau làm nên một thứ tình thương. Thứ tình thương ấy đã được thể hiện bằng những con chữ để gửi đến những vị thân sinh của mình và cả cho những ai đọc đến nó nữa. Nếu ai đã từng đọc chắc hẳn vẫn còn nhớ, trong thư có đoạn con đã viết:

“Ba kính thương, con biết phải viết gì cho ba đây. Con nhớ là mỗi khi con ngồi chơi với các sư anh sư em, nghe các vị chia sẻ về gia đình của mình, sư anh sư em chia sẻ rằng sự thực tập của họ đã giúp chuyển hóa được gia đình của mình, ba của mình giờ đây đã bỏ được rựu bia, thuốc lá cũng đã bỏ luôn rồi. Mẹ thì không còn đánh bạc nữa, mẹ biết đi chùa, rồi mẹ còn biết tổ chức cho mọi người có cơ hội tiếp xúc với con đường tâm linh nữa”.

Con ngồi nghe im lặng, trầm ngâm và con không nói gì cả. Con thầm chúc mừng cho huynh đệ. Con chỉ nhận diện rằng sự tu tập của mình còn nhiều yếu kém, đã quyết tâm buông bỏ đời sống tục lụy để mặc áo nâu đi trên con đường chuyển hóa. Vậy mà những đam mê, những tham dục vẫn còn đó. Sự chuyển hóa vẫn còn ở tốc độ của của chú rùa đang “chạy bộ” trên đường cao tốc. Vậy thì làm sao mà mình dám mở lời: “Ba ơi, hút thuốc có hại cho sức khỏe của ba lắm, ba cố gắng giảm lại và có thể bỏ hẳn nó luôn nhe ba!”

Làm sao con có thể nói lên được điều đó trong khi con vẫn còn đang chật vật và lặn ngụp xuống lên với những vướng mắc tương tợ ở một khía cạnh nào đó. Nhiều lần con đã hạ quyết tâm để tránh cách thức tiêu thụ thất niệm, nó làm hại đến sức khỏe của mình cũng như ảnh hưởng đến con đường tu học của mình. Vậy mà mười lần như mười con nào có đủ nghị lực để vượt qua. Khi điều kiện bình thường thì mình có bình an nhưng hễ duyên đến thì vẫn sa trở lại thói quen hay tập khí cũ.

Hôm nay là ngày thứ hai sau ngày đại chúng hai xóm Trời Quang và Trăng Tỏ làm lễ Đối Thú An Cư bắt đầu cho 90 ngày công phu. Con tranh thủ gọi điện về thăm gia đình. Mẹ sang thăm con từ khóa tu Sư Ông tính đến nay thì cũng đã hơn bốn tháng rồi còn gì! Vẫn như mọi lần con trò chuyện với mẹ một hồi, hỏi thăm nhau, trao đổi sự tu học… rồi cũng vậy, con dành những giây phút cuối để hỏi thăm đến ba, anh chị hai, rồi một số bà con thân quen. Nghe tin ba đang thực tập ngưng hút thuốc lá hơn một tuần rồi, con bàng hoàng và không thể tin được vào những gì mình đang nghe nữa.

“Thiệt không vậy má?” Con hỏi lại. “Vì sao vậy má?” Con hỏi tiếp. “Ừm, thì chắc cũng nhiều nguyên nhân, có thể do sức khỏe….”.

“Chắc sự đi tu của con cũng là một nguyên nhân” – má cười và chọc. Ba ơi, con xin nguyện chín mươi ngày công phu này con sẽ thúc liễm thân tâm và dành hết năng lượng thảnh thơi và bình an mà con có được để gửi cho ba. Viết đến đây con thấy mắt mình đang rưng rưng ba ạ. Con thấy cuộc sống này mầu nhiệm hơn mình nghĩ. Sự thật về “tương tức” mà con đã chia sẻ cùng ba trong lá thư trước chắc sẽ vẫn mãi bền bỉ với thời gian. Con tin như thế!

Thời gian qua con thấy sự thực tập của con không được tốt, thấy mình hướng ngoại nhiều, tâm mình ít khi yên một chỗ nên cũng ít có cơ hội nhìn lại mình. Con thấy chân con đi “như bay” trong tăng xá, đầu thì tư duy, suy nghĩ hết cái này đến cái khác không biết mệt mỏi, tay thì cặm cụi việc này việc kia. Mỗi lần như vậy con thấy được hình ảnh của bà ngoại, của ông ngoại và cả má nữa hiện lên trong con rõ lắm. Cả cuộc đời bà ngoại chỉ là phụng sự chồng con, tất bật cả ngày không có một thời gian cho riêng mình, không còn có khả năng để tiếp xúc với cái mầu nhiệm của thiên nhiên đất trời. Hôm nay, hình ảnh của một người con đi xuất gia, một người trẻ tuổi đang thực tập “bước tới thảnh thơi” đã phần nào làm cho ba mẹ trân quý hơn quãng đời còn lại của mình. Nghe ba má đi chơi đây đó Vịnh Hạ Long – Sa Pa – leo núi Yên Tử, trong con có hạnh phúc nhiều lắm lắm!

Ba má biết không, con ở tu viện có rất nhiều hoạt động nối tiếp nhau cả ngày tu – học – làm việc – chơi. Nếu không khéo thì con cũng sẽ đánh mất mình như chơi, cũng sẽ quần quật như bà ngày xưa, cũng sẽ để tháng ngày tiếp tục trôi qua oan uổng! Vì vậy mỗi lần mà con nhận thấy bà ngoại, ông ngoại đang xuất hiện trong con thì lập tức con “trò chuyện” với ông bà ngay. “A! Con chào bà ngoại, con cám ơn bà ngoại đã trao truyền cho con đức cần cù, nhẫn nại”. “A! Con chào ông ngoại, con cám ơn ông ngoại đã cho con một khả năng tư duy để con có thể thích ứng với cuộc sống và công việc hàng ngày”. Tuy nhiên, ngoại ơi con muốn làm khác hơn một chút, vì con là người xuất sĩ, ngoại ạ!

Con thấy trong cái “cần cù nhẫn nại” ấy có ẩn chứa cái lo lắng cái thấp thõm lo sợ cũng như cái vội vàng để cho xong công việc, con sẽ thay nó bằng cái chất liệu của “an trú” bà nhé. Còn trong cái “tư duy” nhanh nhẹn của ông, con thấy công việc đang ngự trị cái “tư duy” ấy, đối với ông công việc là trên hết, con sẽ đưa vào cái “tư duy” đó chất liệu của “đã về đã tới” ông nhé. Nó sẽ giúp con có nhiều tự do hơn, giúp con có khả năng tiếp xúc được với sự sống nhiều hơn.

Ba kính thương, không phải là con không thấy hình ảnh của Ba đâu, mà con đang muốn dành những dòng cuối thư này để bộc bạch cùng ba. Mỗi khi con sử dụng một lời nói dễ thương, lời nói nâng đỡ, lời nói động viên khuyến khích đối với bạn đồng tu của mình là con thấy ngay được Ba đang ở trong con. Hạt giống này giúp cho con hòa mình được vào đoàn thể mà con đang sống một cách dễ dàng hơn. Con cám ơn ba nhiều lắm! Tuy nhiên mỗi khi con cầm ly cà phê lên thì con cũng thấy được ba. Nhâm nhi tách trà “hương lài – loại I Trà Vinh” vào mỗi trưa ngủ dậy thì con cũng thấy được ba.

Ba biết không đến bây giờ con vẫn còn đang bị chi phối nhiều bởi tham dục (năm dục). Nó làm cho con không có nhiều khả năng để tiếp xúc với sự sống như các bậc thiện tri thức (người có tu tập) khác. Con đã thực tập nhiều cách lắm: Con tập ngồi yên theo dõi hơi thở bụng. Thở vào con thấy bụng con phình lên, thở ra con thấy bụng con xẹp xuống. Sau vài phút con làm cho những tham dục trong con êm dịu lại, thân tâm con được an tịnh hơn. Con tập ngồi yên để nhìn vào sự xuất hiện và quá trình chi phối của tham dục ấy trong con. Con nhìn chỉ để theo dõi mà không tác động gì đến nó cả. Rồi con tiếp tục tập nhìn sâu vào cái tham dục của mình để thấy được gốc gác của nó. Con thấy những tham dục ấy cũng chính là con, cũng chính là ông, là bà, là ba hay là má. Không chỉ nó có khi con mới sinh ra, có lẽ cũng không chỉ bắt đầu từ lúc ba, má trao truyền lại cho con, mà nó là cả quá trình của ngàn đời sinh diệt và tiếp nối.

Vì vậy cho nên con thực tập chuyển hóa chúng có lúc cũng thành công mà thất bại thì cũng dài dài, hihi… Ba biết không, nụ cười ấy là nụ cười của không lo lắng đó ba ạ. Bởi vì xung quanh con còn có Thầy Tổ, có Sư Ông, có các bạn đồng tu, con cũng có pháp môn, có con đường hành trì rất rõ ràng. Vậy thì con cần gì phải lo lắng nữa? Mỗi lần nghĩ đến điều ấy là con cảm thấy mình được ôm ấp được nuôi dưỡng nhiều lắm! Đó là “tương tức” đúng không ba?

Ba ơi, mỗi lần mà ba cảm thấy mình không thể vượt qua được sự thúc đẩy của ham thích thì ba hãy nghĩ đến má, đến anh chị hai và đến con nữa nhe ba. Bức thư pháp “hiện pháp lạc trú” mà Sư Ông tặng, con đã dặn má rất kỹ là đem về phải tìm một khung hình thật đẹp và treo trong phòng làm việc của ba. Có thể ba không hiểu ý nghĩa của câu ấy thì cũng không sao. Miễn sao nhìn nó là ba thấy con là được rồi. Với ánh sáng của “tương tức” thì khi thấy con, ba sẽ thấy được Sư Ông của con, Thầy của con, tăng thân mà con đang nương tựa và cả sự hành trì mà chúng con đang thực hiện nữa! Tất cả các năng lượng đó sẽ đến với ba thật là nhanh, nhanh hơn cả vận tốc của ánh sáng (3.108m/s) nữa. Con có niềm tin nơi con, nơi phương pháp thực tập và ba cũng không phải là một ngoại lệ trong niềm tin của con! Nguyện ngày an lành đêm an lành!

Đêm nay trời thật nhiều mây

Nhưng dường như con vẫn thấy

Ánh trăng vằng vặc trên cao.

Tuy cách nhau nhiều dặm đường

Nhưng dường như con vẫn thấy … ba

Và dường như ba vẫn thấy … được con!

Con – Trời Linh Thứu

Thư gửi bố

Bố và con, một nắm cơm muối mè mẹ gói làm lương thực vào Nam trên chuyến tàu 28 Tết vắng tanh. Con ăn hết 2 phần 3 gói cơm một cách ngon lành mà chẳng buồn bận tâm. Năm ấy, bố 35 tuổi – con 3 tuổi rưỡi.

Con học hàng xóm nói "Hà Lội", "Hà Lội", bố đã dành cả buổi chiều dẫn con đi dạo và dạy cho con phát âm cho chính xác "L" và "N". Bố đã rất hạnh phúc khi chơi với con phải không! Vì nếu hạnh phúc ít đi một chút thì dễ gì dành đến 3 – 4 tiếng đống hồ để sửa cho ai một điều nhỏ nhoi như vậy. Bố 35 tuổi rưỡi – con 4 tuổi.

Con thích làm Nin-Ja, không có tiền mua kiếm nhựa ngoài phố. Bố đi tìm hai thanh gỗ về làm kiếm cho con. Tối đó con đeo kiếm sang nhà chú bộ đội hàng xóm vỗ ngực tự xưng "Ta là Nin-Ja!". Chú ấy bảo Nin-Ja là phải biết thuật ẩn thân. Con liền chui ngay vào gầm giường. Chú lại bảo Nin-Ja là phải biết uống rượu. Con một hơi cạn hết chén rượu thuốc chú để trên mâm. Mười phút sau con lảo đảo về nhà, nôn thốc nôn tháo, mẹ bảo con nôn cả ra máu. Chú sang thăm con và xin lỗi. Lúc đó hình như bố giận chú lắm. Bố 36 tuổi – con 4 tuổi rưỡi.

Bố đi tìm con khắp nơi không thấy. Đến cuối buổi chiều mới thấy con đang ngồi chễm chệ trên nóc bể nước chung cư 5 tầng. Bố lôi con về nhà và đánh một trận ra trò. Đó là lần đầu tiên con bị đánh đau như thế. Chắc hôm ấy bố đã sợ lắm phải không! Bố 38 tuổi – con vào lớp một.

Hôm đó dọn nhà chuẩn bị ăn Tết, con mở tủ của mẹ và thấy tấm chứng minh thư cũ của bố. Trông bố gầy và xanh lắm, có lẽ còn gầy hơn con bây giờ. Mẹ đã kể cho con nghe rằng lúc đó bố làm việc ở cảng Ba Son. Trong một lần khuân vác nặng, người vác cùng với bố đã buông tay mà không báo trước. Bố ngã và bị chấn thương cột sống. Sau quá trình vật lý trị liệu bố được xuất viện nhưng bố sút cân nhiều và mất đi phần lớn sức lực. Với cái cột sống như thế, một người vợ trẻ cùng đứa con trai còn chưa đến tuổi được nhà trẻ nhận, phải sống nơi đất khách quê người. Con chẳng biết con liệu có thể làm gì nếu là bố ngày ấy. Thế mà bố đã bắt đầu với hai quyển sách mỏng trên tay, tập nâng lên và hạ xuống mỗi ngày cho đến khi có thể đạp xe chở hai mẹ con con đi dạo biển. Từ đó bố luôn bắt con phải ngồi cho thật thẳng. Sau khi nghe mẹ kể sự tích ấy, con biết bố là người đàn ông mạnh nhất hành tinh! Bố 40 tuổi- đang đi biển… tết này chỉ có hai mẹ con.

Mặc dù điểm tổng kết cuối năm của con không cao như đã hứa hẹn, bố vẫn mua tặng con chiếc xe đạp cào cào thay cho chiếc mini nhật màu đỏ. Tuy chỉ là xe cũ tân trang lại nhưng khi đến trường con vẫn thấy mình thật hoành tráng. Xe của con cao nhất trường. Bố 46 tuổi- con lên lớp 9.

Trưa ấy, sau giờ lên lớp sáng về nhà con đề nghị bố lắp cho con thêm một cái yên sau trên chiếc cào cào mà chỉ mới 2 năm trước đây con nhất quyết chọn nó vì nó không có yên sau. Con viện lý do "có yên thì lâu lâu chở mấy thằng bạn đi chơi bóng cũng vui". Bố chỉ tủm tỉm cười gật đầu. Con đồng ý đi thọ bát quan trai trên chùa với bố cứ 2 tuần một lần. Rồi không lâu sau cả nhà mình quy y Tam Bảo và nhận 5 giới một lần. Hôm ấy con thấy bố rất vui. Có lẽ vì bố đã tìm ra con đường tâm linh cho gia đình mình. Bố 49 tuổi – con 17.

Con chia tay với bạn ấy. Chúng con thích nhau vì những điểm đồng điệu chúng con thấy ở người kia. Chúng con chia tay nhau vì những điểm khác nhau chúng con không chấp nhận được ở người kia. Lúc đó con mới biết bố đã thương mẹ nhiều đến thế nào. Bố 50 tuổi – con lên đại học.

Ngày con nhìn bố và em xuống tóc. Tuy xuất thân từ tầng lớp nông phu, tuy không được học hành nhiều, tuy đồng lương của bố chẳng dư giả là bao, nhưng bố đã lèo lái con thuyền gia đình ta đến được nơi tốt nhất dành cho nó. Bố đã sống, kiên nhẫn và yêu thương bằng trọn vẹn con người mình. Con thật tự hào là con của bố. Bố 55 – con 23.

Bây giờ con tuy không còn cơ hội ở bên bố nhiều như xưa nữa. Nhưng càng lớn con lại càng thấy bố hiện diện trong con rõ ràng đến lạ. Từ những góc cạnh trên khuôn mặt chữ điền, cho đến cách nói năng hành xử. Hồi con còn nhỏ, khi nựng má con, bố vẫn hay nghiến hai hàm răng lại với nhau kêu ken két, nghiến chặt đến nỗi đôi lúc bố làm con sợ phát khóc. Ấy thế mà chẳng biết tự khi nào con cũng có thói quen nghiến chặt hai hàm răng lại khi thấy em con sao mà dễ "ghét" đến thế. Rồi cách bố mỉm cười khi cả nhà bên nhau hay thậm chí cách bố âm thầm tìm một góc khuất để đón nhận những niềm đau bất ngờ đến với cuộc đời mình. Con cũng thấy con giống bố. Có lẽ như lời Bụt dạy, tình cảm ruột thịt còn nhiều thiếu sót và tiềm ẩn trong đó nhiều hạt giống khổ đau. Nhưng con cũng biết rằng, không dễ tìm đâu ra thứ tình cảm thứ hai nào như thế trong cuộc đời này.

Tối hôm đó con ngồi xem lại đoạn phim mình quay đại chúng tụng kinh trong khóa tu tiếng Việt. Khi từng gương mặt anh chị em lần lượt xuất hiện trên khung hình, con giật mình khi thấy ai như chính con trên ấy, hóa ra là em bố ạ! Bây giờ em giống con và giống bố lắm. Lúc ấy con biết rằng con có thể nhìn em như cách bố đã nhìn con. Con có thể thương em như cách bố đã thương con. Con có thể dạy em sống chân thành như cách bố đã từng dạy con. Và con cũng biết, con có thể mạnh mẽ hơn và hơn nữa, vì con luôn có bố nơi con.

Chúc bố ăn ngon, tu giỏi, ngủ ngon!

Con của bố

Tâm Đức Khang

(Hình ảnh trong bài chỉ mang tính chất minh họa)

 

Chú tiểu xưa

Chú được thiền sư cho phép vào chùa vào một buổi sáng, xuống tóc, chỉ để lại một lõn tóc nhỏ, trở thành một chú tiểu, một đứa con của Bụt. Chú thấy rất vui, chú đã ngồi yên bên gốc đa nhiều tuổi và nhớ lại những kỷ niệm trong đời mình.

Đó là khi…

Lúc còn ở nhà, chú chỉ là đứa trẻ cùng lũ bạn đi chơi cả ngày. Nhờ sự giúp đỡ của bà con lối xóm, gia đình bạn bè nên chú đã đủ nghị lực để tìm tới đây gặp thầy. Chú nhớ lại tuổi thơ nhiều lúc mình đã làm cho mọi người khổ vì những trò tinh nghịch. 17 tuổi mà chú đã cao quá chừng, người ốm mảnh khảnh.

Rồi mùa phượng đến cũng khiến lòng chú thoang thoáng hình ảnh trường lớp, thầy cô bạn bè, tất cả những kỉ niệm mà chú đã từng có… Mùa hè đã gắn liền với những cánh diều thật đẹp tự tay chú làm, những cậu bạn đã phải trầm trồ ngưỡng mộ khi thấy nó. Đi thả diều trên những cánh đồng vừa cắt xong thì thật tuyệt, đi tắm suối, chơi những trò chơi của mùa hè cũng không kém phần vui.

Rồi khi làm một chú tiểu trong chùa, công việc của chú thường chỉ là quét lá, ngồi thiền, học kinh sách… Chú ở với 7 chú điệu nữa, một căn phòng thật rộng, có một giàn thiên lí ra hoa đều vào mỗi buổi sáng. Tuổi nhỏ nên hay đói. Những khi như vậy, chú thường đi hái những bông hoa thiên lý về luộc chấm với nước tương, rất ngon. Cạnh phòng cũng có thêm một vườn hoa nhỏ bé xinh xinh khép cánh mỗi tối về, chú cười vì hoa cũng phải ngủ chứ.

Chú nghĩ rằng đi tu là sướng nhất. Ở ngoài ba mẹ mình suốt ngày phải buôn bán cái này cái kia, để có tiền nuôi gia đình. Đi tu, chú thấy thật tự do, không bị dòng đời ràng buộc. Sở thích của chú là chinh phục những đỉnh núi cao ngất, ngắm bình minh, hoàng hôn, trăng sao ngày tròn. Ngước nhìn lên đỉnh núi mây xoắn lại với nhau thật đẹp, chú từng hứa là khi nào mãn mùa An cư, vào những sáng sớm chú sẽ lên đó chơi để ngắm cái bao la của núi rừng, ôm mây về với trà để lòng chú cũng bao la như sông núi vậy. Nghĩ như thế làm chú háo hức mong cho ngày đó đến quá chừng.

Một lần vào buổi sáng, chú đang ngồi chơi với những con cào cào sau khi quét lá xong, bỗng thấy vật gì cứ cào cào sau lưng. Chú tưởng rắn liền ngã nhào về phía trước, rồi chuyện gì đến: Bốp! Một nhục kế đã xuất hiện vì đầu chú va vào gốc đa. Chú vừa đau vừa sợ, ngoái nhìn ra phía sau thì hóa ra là một chú sóc trắng, tay đang che miệng kêu chít chít. Chú nghĩ sóc đang cười mình, định bắt, sóc lém lỉnh phi thân lên cây xanh rồi tự tin quay đầu lại cười hồn nhiên với chú. “Thôi sóc chẳng có ý hại chú đâu, sóc chỉ đùa xí thôi mà, có thể hôm nay sóc cảm thấy cô đơn vì không có bạn chơi cùng”. Nghĩ như vậy, chú thấy hết giận sóc liền, chú mỉm cười khi học được bài học yêu thương đầu tiên trong đời.

 

Chú còn nhớ thêm một buổi sáng nữa, một buổi sáng thật đặc biệt. Chú thức dậy sớm hơn để chuẩn bị đồ dùng và nước nóng mà thầy chú dặn từ hôm qua. Xong, chú quét dọn trước sân chùa, hôm đó chú quét có đôi chút khá hơn mọi ngày, chú tâm hơn, rất cẩn thận không làm chết những sinh vật bé nhỏ dưới mặt đất. Những chiếc lá vàng quét rồi quay lại như muốn giữ chú không muốn chú đi. Chú thấy hôm đó thời gian trôi rất chậm, cảnh vật thơ mộng hơn trong từng đợt chổi chú quét. Chú tự hỏi có phải vì những lần trước mình làm mọi thứ đều nhanh cho nên sự sống đã tẻ nhạt đi?

Chuông ăn sáng lúc nào cũng gần đúng bảy giờ mới được thỉnh, quét lá xong, chú mặc áo tràng bưng mâm cơm và bình nước nóng lên phòng thầy. Đã bảy giờ mà trên triền núi vẫn còn ngập sương, từng đám mây mỏng cuộn vào nhau. Lên phòng thầy chỉ mất khoảng năm phút. Ngước nhìn lại triền núi, mặt trời đã lên chiếu những tia nắng dịu vàng, thế là sương, mây không còn ở đó nữa. Chú nói mây không chết, sương cũng không chết, mây và sương đang trốn trong hang hay ở đâu đó mà chú chưa tìm ra thôi. Bởi vì sáng nào chú cũng thấy chúng kia mà. Chú tới phòng thầy thì cửa đã mở như chờ chú từ lâu:

– Cốc… cốc… cốc. Bạch thầy, con đã chuẩn bị thức ăn và nước nóng rồi đây ạ!

Thầy nói:

– Ừ, con đem vào đây, rồi pha trà, thầy cũng muốn nói chuyện với con một chút!

Chú chuẩn bị xong đâu đó, pha trà mời thầy. Chú uống trà cùng thầy thật từ tốn, vài phút sau thầy nhìn vào mắt chú hiền từ mở lời trước:

– Con ở với thầy được mấy năm rồi nhỉ?

– Dạ thưa thầy, con ở với thầy đã 3 năm ạ?

– Thầy muốn gửi con đến một môi trường mới, pháp môn tu tập rõ ràng, có tăng thân yểm trợ, để giúp đời sống tu học của con được hạnh phúc hơn, con thấy thế nào?

Chú bỗng dưng thấy ngậm ngùi, dòng cảm xúc trào lên ở cổ họng. Chú rất mừng khi nghe thầy nói như vậy, đó là môi trường chú hằng mơ ước. Nhưng cũng qua lời gợi ý đó, chú cảm nhận được tình thương của thầy. Chú đang lưỡng lự phân vân tìm câu trả lời.

Nhưng Người đã cảm nhận được những tâm tư đó qua ánh mắt long lanh của chú. Người nói:

– Con đừng buồn khi phải xa thầy, hãy đi để thấy mình rộng lớn hơn, khi con có sự tu học thật sự, thì thầy trò mình gần nhau quá đỗi, hãy đi bằng niềm tin và lòng dũng cảm, con nhé! Nói đoạn, thầy để ly trà xuống và đặt bàn tay vào vai chú. Chưa bao giờ chú thấy xúc động như thế, chú bật khóc và ngả vào lòng Thầy.

Vậy đó, những điều đặc biệt đều đến với chú vào những buổi sáng. Nên sáng nay chú có mặt ở đây, một bầu trời mới, những huynh đệ mới. Ở đây tuy không có những lọn tóc dài vắt qua tai, nhưng cũng dễ thương không kém những chú điệu của chú hồi ở chùa. Viện Vườn Ươm Làng Mai Thái Lan, chú mỉm cười vì ở đây có tất cả, chú thấy lòng mình bao la không kém gì cảnh vật nơi này. Đi ngắm những đám mây bồng bềnh qua lại, dám chắc rằng mình đã gặp chúng ngày hôm qua. Chú thở thật sâu và nhớ đến người thầy cũ, lại mỉm cười khi biết rằng Người cũng đang ngồi thật yên ở quê hương, nhấp từng cụm mây chú ngắm.

Trời Trung Hậu

Thiền hành trong mưa

Con xin giới thiệu con là Trời Trong Sáng, năm nay con 13 tuổi. Con ở tại Làng Mai Thái Lan và con xuất gia được ba tháng rồi. Hôm nay con  xin viết lại một buổi thiền hành trong mưa.

Chiều hôm đó…

Ăn cơm xong, con lên làm thiền đường để kịp giờ đi thiền hành cùng đại chúng. Con được đại chúng cho con thực tập làm tri thiền đường cũng đã lâu, và con được Thầy Pháp Thệ chia con làm đội trưởng. Mấy anh trong tri thiền đường của con lúc nào cũng chọc con là trưởng ban tri thiền đường. Làm thiền đường gần xong thì trời lại mưa. Cơn mưa lúc đầu nhỏ lắm, nhưng một lúc sau thì to dần. Lúc đó, con nghĩ là sẽ không đi thiền hành nữa, nhưng không ngờ con làm vừa xong thì có chuông đi thiền hành. Con nói: “Ư! Răng mưa ri mà cũng đi thiền hành à?” Nói rồi, con đi ra.

Ngày hôm nay, đúng là một ngày “sáng nắng, chiều mưa, trưa râm râm”. Bây giờ con không muốn đi, nhưng cũng phải đi. Con đi ra thì đại chúng đang đứng hát thiền ca trong tăng xá. Hát xong, đại chúng định là đi trong tăng xá, nhưng Ôn Thủ Tọa dạy là đi ngoài mưa luôn. Thế rồi, những cây dù từ từ được “chụp lên” và đại chúng từ từ bước đi.

Ồ! Thật là mát mẻ, khung cảnh ở đây và bây giờ đây thật là tuyệt vời. Những cành hoa và lá đang nở một nụ cười thật tươi để tiếp nhận tình thương bao la, rộng  lớn của bầu trời. Những cây cỏ non bên cạnh đường mới đây mà đã cao bằng người con luôn. Còn những cây keo đang lớn thì bắt đầu vươn mình lên thẳng để tiếp nhận những giọt nước mưa mát mẻ qua những tháng ngày nắng nóng. Và con đường mòn quanh co với mảnh đất khô khan bây giờ đã mềm nhũn. Xung quanh con, ai ai cũng cầm một cây dù nho nhỏ dễ thương. Bên phải của con là sư anh Trung Hậu. Sư anh Hiện Pháp từ ở sau đi đến bên tay trái của con, con nhìn qua và nói nhỏ “Trời ơi! Là cây dù“. Tại vì cây dù của sư anh Hiện Pháp to nhất chúng. Cây dù của sư anh Hiện Pháp to gấp hai lần cây dù bình thường luôn. “Ghê quá!” Mọi người xung quanh con vẫn đang bước thật nhẹ nhàng, con bây giờ cũng đã trở về với hơi thở và bước những bước thật nhẹ nhàng. Con đi được một đoạn thì đến một dốc cao, con đi ở đằng sau đại chúng, và con thấy được một khung cảnh rất đẹp hiện lên trong mắt con. Đó là một đoàn người đi như một dòng sông, trên tay mọi người cầm một cây dù. Con nhìn mọi người như là những cây nấm và những cây nấm này di chuyển một cách chậm rãi và nhẹ nhàng. Mỗi cây dù có một màu khác nhau đang di chuyển, có những cây nấm to, có cây nấm nhỏ, và thế rồi có một cây nấm chúa xuất hiện. Cây nấm này có màu nâu và rất to, to hơn những cây nấm khác. Và rồi cây nấm chúa hòa với những cây nấm khác và đi từng bước thảnh thơi.

Đi được một lúc thì con lại thấy khác, con thấy mọi người như là những bông hoa với màu sắc rất đẹp, đang đem sự tươi mát của mình đi khắp nơi để hiến tặng. Con thấy đại chúng thực tập rất là giỏi, trời mưa như vậy mà cũng đi thiền hành ngoài trời nữa. Nghĩ đến đó con bắt đầu thực tập theo đại chúng. Con vừa đi vừa theo dõi bước chân, hơi thở và con nghe tiếng “tộp, tộp” của nước mưa rơi vào dù. Viết đến đây con lại nhớ một hình ảnh, người mẹ gánh hàng rong đi bán ngoài trời mưa. Mỗi khi con nghĩ đến đây, con lại nhớ mẹ con. Con còn nhớ rất rõ đó là một hình ảnh mẹ con đi bán cá lúc trời đang mưa. Tay mẹ con nách một thau và một rỗ cá, mẹ con mang áo mưa, nón và đôi chân mẹ mang một đôi dép cao su. Mẹ con vừa ốm mà vừa hấp tấp đem thau cá lên cho kịp chợ để bán. Con ở nhà cứ một chút là con chạy ra ngoài hiên nhìn coi mẹ đã về chưa. Nếu con gặp dì nào trong xóm con về trước thì con lại hỏi dì: “Dì ơi, mạ con về chưa?” Dì đó trả lời: “Mạ gần về trên rồi!” Nghe rồi con lại chạy vào nhà. Mỗi khi mẹ đi chợ về là cũng mua đồ ăn sáng cho con, nhưng những lúc đó con không đói bụng, mà con chỉ muốn mẹ về. Con cũng không biết răng nữa. Đến khi mẹ về, thì con mừng rỡ, con chạy ra thì con được mì hoặc gì đó để ăn sáng và có khi mẹ con còn mua cóc, ổi, quýt về cho con. Mẹ cũng mua cho bà và ông nội con nữa. Nhà bà ở gần nhà con, còn nhà ông nội thì cách nhà con tám xóm. Con thấy ba mẹ con thật là có hiếu. Và nhờ như vậy mà những hạt giống tốt trong con đã được nuôi lớn lên.

Ngoài trời vẫn còn mưa, con thấy đây là một buổi đi thiền hành rất vui. Con thấy rất hạnh phúc nếu như con làm biếng thì con không thể thấy được cảnh đẹp và hạnh phúc như vậy. Bây giờ con tự nói với con là không làm biếng nữa. Nếu mình làm biếng thì mình sẽ mất đi cơ hội đẹp như vậy.

Con Trời Trong Sáng

Hoa cỏ lau

Dưới khung trời bao la, trong vòng tay bảo bọc ôm ấp của dải núi dài, giữa mảnh đất đá dày, những bông hoa cỏ lau đang mọc cao dần, nó nở hoa rất đẹp khi mọc bên nhau, lấp lánh không khác gì hoa tuyết. Nhiều người yêu thích những vẻ đẹp của những hoa có màu sắc sang trọng, nhưng con thích cái vẻ đẹp tự nhiên của bông hoa cỏ lau, đơn giản mà vô giá bên những con đường mòn mỗi chiều bước đi!

Hồi còn nhỏ, chắc mỗi cô bé, cậu bé trong chúng ta ai cũng đã từng được hỏi: “Lớn lên, em sẽ làm nghề gì?” Đối với những bé chưa từng trải nghiệm cuộc sống và chỉ thích chơi những gì mình thích thì làm sao có thể định được mình muốn làm gì khi lớn lên được trong khi đó những người lớn hay hỏi câu này hoài. Khi con được hỏi câu này, con thấy mình vẫn chưa tìm ra câu trả lời, chắc phải để thời gian cho câu trả lời tự nhiên đến mà thôi.

Lúc 8 tuổi, còn đang học lớp 2, con đã hay theo mẹ đi thăm nhà bác con trong ngày nghỉ học cuối tuần. Bác con là nông dân làm vườn, một trong những vùng bưởi ngon nổi tiếng nhất chính là quê con. Vườn của bác rộng lớn trồng bưởi từng hàng và đào những mương nước ở giữa mỗi hàng cây, đủ chỗ để cho mấy bác cháu chèo thuyền theo đường nước đi xung quanh vườn. Con cảm thấy rất thích đi trên những con đường trong vườn vì có thể nhìn thấy cánh đồng sát nhà bên và những hàng thông cao cao xa xa, có khi con nằm dưới cây và tận hưởng làn gió mát luôn luôn, thấy rất dễ chịu. Ôi! Chỉ thế thôi, cuộc đời thật là thong dong. Vì chán nản những đời sống bận rộn, xa cách thế giới tự nhiên, ví dụ phải thức dậy sớm rồi chạy đi cho kịp giờ đến trường, sau đó cô giáo bảo mình làm này, làm nọ, nhiều khi cũng hoan hỷ nhưng cũng có khi áp lực và ngày cuối tuần có cơ hội như thế thì quá sướng rồi. Bác con nhận thấy được sự yêu thích của cháu mình cho nên mới hỏi: “Sao con? Có thích ở đây không? Nếu thích thì lớn lên con qua đây giúp bác làm vườn ở đây đi cho rồi, được ngồi thuyền, được nằm chơi dưới gốc cây mọi ngày, thấy không, quá sướng!”

Đúng rồi, mình có nếp sống của mình rất đơn sơ và tự mình tổ chức không cần chạy theo ai hết, không cần bận rộn mà sống tự nhiên. Lúc mẹ con chào bác con về thì bác nói thêm với con rằng là sau này nó lớn lên sẽ bước theo chân bác làm vườn rồi đó! Lúc ấy, con còn ngây thơ quá, không có khả năng phân biệt lời nói đó là thật hay là giỡn nữa, nhưng con thấy đúng thiệt! Nếu cho con chọn một cách sống, con sẽ chọn cách sống đó, thế thôi!

Sau đó một tuần, lớp con thi học kỳ. Câu hỏi cuối cùng trong bài thi là một câu hỏi tự luận: Trong tương lai, em muốn làm nghề gì? Vì sao? May quá, mới tuần trước trong giờ chơi trong vườn với bác, con đã có câu trả lời! Nên con ghi xuống câu trả lời một cách rất thẳng thắn rằng: Trong tương lai, con muốn làm nông dân làm vườn, bởi vì có gió mát quá! Xong con nộp bài. Mấy tuần sau, cô giáo đi vào lớp với những bước chân nặng trịch rồi với sự bực tức phán rằng: “Các em làm bài thi sao vậy, không ra gì hết! Em Cá Thu (tên con hồi đó)! Học giỏi thế mà muốn làm nông dân hả”? Bị cô la trước mặt các bạn, con cũng không biết mình làm sai gì nữa, bởi vì đó là câu trả lời tự do mà, có phải không? Thế mà cô cũng la cho được, lạ thật!

Con còn nhớ chuyện này mặc dù nó đã qua hơn mười năm rồi, vì nó là lần đầu tiên mà con có thể nhận ra được con đường nào mà mình có thể đi. Nhìn lại con cũng thấy hơi buồn cười mình về cái sự hồn nhiên, thật thà với chính mình qua cái câu trả lời đặc biệt không giống ai. Bây giờ, vườn của bác đã phá bỏ hết rồi và thay thế bằng ruộng, và con cũng không thể theo dấu chân của bác nữa, nhưng có thể trong giờ phút này là con cũng đã là người làm vườn rồi.

Như đại chúng đã học, tâm của mình ví như một khu vườn, ý thức của người làm vườn là phải luôn luôn chăm sóc nó, phải biết tưới nước, chọn lọc những hạt giống tốt và loại bỏ những cây cỏ dại gây tác hại cho vườn của mình và đừng cho nó mọc lên. Cái hạt giống muốn làm một người tự do thời thơ ấu đó bây giờ đã thành sự thật, dù trong hình thức khác, nhưng nó cũng đã được ôm ấp và tưới tẩm cho đến khi con tìm ra, một người làm vườn là một người có nếp sống giản dị, gần gũi thiên nhiên, không đấu tranh với ai để tranh giành quyền lực cả, làm người nghèo mà hoàn toàn không khổ, con đang nói về đời sống người tu sĩ đấy.

Người ta có thể có điện thoại di động, email hoặc facebook và những thứ ấy là những công nghệ có thể kết nối và liên lạc với nhau. Nhưng khi chúng ta trong tu viện thì có trà, có bồ đoàn, tọa cụ, cái cuốc, cái cào thì chúng là những công nghệ liên lạc đặc biệt hơn nữa, mặc dù những thiết bị này không phát ra âm thanh của nó, nhưng cũng có chức năng liên kết huynh đệ lại với nhau. Đôi khi mình không hiểu nhau qua ngôn ngữ, nhưng truyền thông với nhau rất là thân thiện, vừa vui vẻ, vừa thích thú cũng rất là buồn cười nhưng đã đi vào sâu trong trái tim.

Con cũng đã từng trải qua những giai đoạn đó và tâm mình rất thoáng, luôn có những kỷ niệm đẹp và thường thì nó diễn ra khi con làm vườn rau. Tối nay, con đi qua phòng các anh em và ngồi xuống để cùng nhau thưởng thức hương vị và hơi ấm của trà nóng, đây cũng là một khoảng thời gian con thấy thích thú. Trong phòng có một tượng Bụt ngồi thiền nhỏ nằm ngay phía trên bàn trà, bên cạnh còn có một bình hoa nhỏ, trông phong cách cắm hoa thật là đơn sơ, và con cảm giác là thế giới này được mở ra. Đó là thế giới đẹp đẽ của ước mơ, của lý tưởng mà mình cũng như mọi người mong mõi đến và đã hiện ra trước mắt mình chỉ qua một bông hoa nhỏ.

“Bông hoa này làm bằng chất liệu vốn không phải là hoa, nhìn với con mắt của một hành giả thì mình sẽ thấy được bông hoa này thuộc về vương quốc của Chúa và Tịnh Độ của Bụt.”

Con muốn ngồi yên và tiếp xúc với nó một cách sâu sắc để biết rằng chính mình cũng thuộc về nước Chúa, thuộc về tịnh độ của Bụt. Nhiều người trong chúng ta có lý tưởng để xây dựng cho đời, cho thế giới trở thành một nơi bình an, hòa hợp, hạnh phúc và tràn đầy yêu thương. Chúng ta đã đến chung với nhau và sống hòa hợp trong tăng thân, ai trong mỗi người đều đang cảm nhận nó và cũng đang thực hiện điều này.

Chúng ta có bao giờ nghĩ rằng những gì mà thế giới này có, và cái thế giới khác mà mình đang mơ tưởng, thì nếu nó là “thế giới” và có “con người” thì nó cũng sẽ có đủ những thứ như trong thế giới mình đang sống này thôi. Và khi ta tới đó ta sẽ làm gì? Nếu nhìn kỹ thì ta sẽ thấy được đau khổ cũng cần phải có trong cõi đó để cho nụ hoa từ bi và hiểu biết được mở ra để nó không giảm giá trị của lý tưởng nhưng nó có để cho lý tưởng được thực hiện trọn vẹn. Và nếu ta tới cõi đó thì ta chỉ sống thảnh thơi tự nhiên, không còn gì lo lắng bận tâm cả, ta là một người rãnh rỗi không có gì phải làm gấp gáp, cho nên ta có nhiều cái để làm nhưng không một chút áp lực nào cả.

Nếu mình nghĩ rằng nơi này không phải là thiên đường an lành và cõi tịnh độ là cõi khác, thì nó cũng sẽ khác thật với những gì mình đang sống. Nhưng khi mà mình chịu buông xuống những ý niệm đó và tập chỉ im lặng, lắng sâu và tiếp xúc thì ranh giới giữa hai cõi, hai cái thế thế giới cũng sẽ từ từ mất đi.Vấn đề nằm ở chỗ phẩm chất sự tỉnh thức và sự buông bỏ của mình sẽ cho mình tiếp xúc được với nó đến mức độ bao nhiêu. Tất cả đều do tâm mình tạo ra hết.

Ai cũng đang đứng hai chân trên cùng một trái đất, nhưng chính trái đất này cũng đang chứa đựng ngục tù hoặc như cái hộp khung bốn góc dành cho những ai bị ràng buộc và chạy đuổi theo đối tượng bên ngoài rồi bị rắc rối suốt ngày (có thể suốt đời) nhưng cũng một trái đất này có thể là nơi thiên đàng, nơi an lạc dành cho những người biết sống tự do, buông thư, không có đuổi chạy và nắm lấy cái gì như người ta để cho đời mỏi mệt. Những người này có cái thấy thông suốt và họ biết buông xuống gánh nặng nên rất nhẹ nhàng.

Ai đang chạy đuổi trong vòng xoáy cuộc đời, họ nghĩ là họ làm đúng vì ai cũng đang làm thế. Cho nên, khi họ thấy những người sống thảnh thơi, họ phán rằng: “Anh đứng làm gì đó, chạy đi, nếu không chạy thì làm gì được”! Người nghe cũng chỉ cười thôi nhưng chắc là họ sẽ không đi theo người đó nữa. Trên đời này có người hiểu, có người không hiểu. Con là một người chưa hiểu lắm, nhưng con cũng nhận ra và biết rồi mình nên đi theo ai, đường nào là tốt.

Chiều hôm nay, khi ánh nắng mát mẻ chiếu soi một cách nhẹ nhàng trên bãi cỏ cũ như bảo rằng mặt trời sắp lặn để cho ban ngày chấm dứt và thả thế giới đi vào hơi lạnh khi bóng tối về. Hoa cỏ lau đơn sơ vẫn đứng đong đưa bông trắng mong manh của nó lay theo gió và nhận ánh nắng chiều ấm áp cùng các bông cỏ khác hòa vào không gian bao la bày tỏ sắc đẹp tự nhiên.

Hoa lau không mong mình trở thành hoa hồng cho những người đang yêu tặng nhau, hay trở thành hoa lan để những người ta ngắm trước cửa sổ, hay là trở thành hoa sen thanh tịnh trước bàn Bụt hoặc là những loài hoa có màu sắc tươi đẹp khác để người ta lấy cắm vào bình trang trí chỗ này, chỗ kia. Có thể ngày mai những bông hoa dại này sẽ bị cắt và thả ngoài đường hoặc bị đốt. Nhưng hôm nay hoa dại vẫn mỉm cười và vẫn dâng cho đời cái mầu nhiệm mà không bao giờ lo lắng về ngày mai, không tủi thân hay mặc cảm khi nó không được ai khác quan tâm và chăm sóc. Không cần ai phải đánh giá cho nó, không đòi hỏi sự cung kính, hoa lau chỉ là hoa lau, đứng yên phản chiếu ánh nắng chiều hôm nay cùng những bông hoa cỏ khác thì nó cũng đã quá đủ hạnh phúc rồi.

Con chắp tay cúi đầu ngưỡng mộ với lời chia sẻ đơn giản và quý giá cho đức hạnh bông hoa cỏ lau. Không mấy ngày nữa nó sẽ nằm ngổn ngang trên mặt đất, nhưng con đã mang theo nó lên đường cùng với mình rồi.

Con: Trời Hiện Pháp

Mưa xưa

 

Mưa rơi tí tách bên thềm

Bâng khuâng nỗi nhớ sắc hương quê nhà.

Tối ngày tần tảo thương cha

Lưng còng nhớ mẹ tháng ngày ruộng nương.

Và người chị gái dễ thương

Tìm đường giải thoát cứu thương cho đời.

Thương thằng cu Tí em tôi

Vừa sinh đã mất mẹ buồn cha lo.

Vậy mà tôi có thương cho

Tối ngày bè bạn chẳng lo việc làm.

Ngày ngày thuốc lá bia lon

Lang thang sáng sớm lon ton tối về.

Rồi cảnh mẹ đứng mỏi mòn

Khuya về chống gối mắt buồn chờ ai.

Chờ thằng bất hiếu chứ ai

Cha thường nói thế có gì lạ đâu.

Thế rồi duyên chị mở đàng

Cơ duyên mới biết đạo tràng Mai Thôn.

Và rồi thỏa sức rong chơi

Tu hành giác ngộ yêu đời biết bao.

Tọa thiền quán chiếu thương cha

Thiền hành nhớ mẹ xót xa cõi lòng.

Công cha ví tựa Cửu Long

Nghĩa mẹ ví tựa đáy lòng biển sâu.

Ơn chị chu đáo trước sau

Nguyện đời báo đáp tu hành tinh chuyên.

Sư chú Trời Định Hướng