Bài tụng mẫu mực về tám thức

Bát Thức Quy Củ Tụng – Huyền Trang Bản Việt dịch Bát Thức Quy Củ Tụng của thầy Nhất Hạnh

1.    Bài tụng về năm thức đầu

Tánh cảnh, hiện lượng, thông ba tánh
Địa hai có nhãn, nhĩ và thân
Biến hành, biệt cảnh, mười một thiện
Trung hai, đại tám, si, tham, sân.

Chín, tám, bảy duyên cùng phối hợp
Năm thức đều nương tịnh sắc căn
Hai lìa, ba hợp ngắm trần thế
Kẻ dại hay lầm thức với căn.

Biến tướng, quán Không nhờ hậu đắc
Chứng rồi chưa hẳn đã như chân
Đại viên vừa hiện thành vô lậu
Vòng khổ dứt rồi chia ba thân.

2.    Bài tụng về thức thứ sáu

Ba tánh, ba lượng, thông ba cảnh
Ba cõi đi vòng dễ biết nhau
Tâm sở tương ứng năm mươi mốt
Thiện ác tùy thời phối hợp mau.

Tánh, giới, thọ kia thường biến đổi
Căn, tùy, tín… vẫn nối theo sau
Động thân, phát ngữ là chủ lực
Kéo về dẫn, mãn nghiệp mai sau.

Phát được sơ tâm địa Hoan hỷ
Câu sinh ngã chấp vẫn nằm sâu
Sau địa Viễn hành thành vô lậu
Quán sát tam thiên chiếu nhiệm mầu.

3.    Bài tụng về thức thứ bảy

Đới chất, hữu phú, thông tình, bản
Nương theo chấp ngã, lượng là phi
Biến hành, đại tám, tuệ biệt cảnh
Tham, si, ngã, mạn cứ tương tùy.

Tư lương, hằng, thẩm, đi theo ngã
Ngày đêm bằn bặt giấc hôn mê
Bốn hoặc, tám đại, cùng tương ứng
Sáu chuyển nương làm nhiễm tịnh y.

Trí Bình Đẳng sinh địa Hoan hỷ
Tới Vô Công Dụng ngã liền đi
Đến lúc hiện thân tha thọ dụng
Mười địa muôn phương độ khó gì?

4.    Bài tụng về thức thứ tám

Tánh kia vô phú, năm biến hành
Giới, Địa tùy theo nghiệp lực sinh
Nhị thừa chưa hiểu nên còn kẹt
Nên mãi còn đang bận luận tranh.

Mênh mông ba Tàng thật không cùng
Sông sâu gió cảnh sóng trào dâng
Nhận huân, giữ chủng, căn, thân, khí
Tới trước đi sau vai chủ nhân.

Địa tám từ đây rời bỏ Tạng
Tới Kim cương đạo Thục là không
Đại Viên Vô Cấu đồng thời hiện
Muôn cõi mười phương chiếu tận cùng.

八識規矩頌 玄奘大師造

前五識

性境現量通三性 
眼耳身三二地居 
徧行別境善十一 
中二大八貪瞋癡

五識同依淨色根 
九緣七八好相鄰 
合三離二觀塵世 
愚者難分識與根

變相觀空唯後得 
果中猶自不詮真 
圓明初發成無漏 
三類分身息苦輪

第六識

三性三量通三境
三界輪時易可知
相應心所五十一
善惡臨時別配之

性界受三恆轉易
根隨信等總相連
動身發語獨為最
引滿能招業力牽

發起初心歡喜地
俱生猶自現纏眠
遠行地後純無漏
觀察圓明照大千

第七識

帶質有覆通情本
隨緣執我量為非
八大徧行別境慧
貪癡我見慢相隨

恆審思量我相隨
有情日夜鎮昏迷
四惑八大相應起
六轉呼為染淨依

極喜初心平等性
無功用行我恆摧
如來現起他受用
十地菩薩所被機

第八識

性唯無覆五遍行
界地隨他業力生
二乘不了因迷執
由此能興論主諍

浩浩三藏不可窮
淵深七浪境為風
受薰持種根身器
去後來先作主公

不動地前纔捨藏
金剛道後異熟空
大圓無垢同時發
普照十方塵剎中