Tưởng niệm Sư cô Chân Bảo Nghiêm – Một sáng trời mây bừng chuyển hoá
Kính thưa tăng thân Làng Mai khắp chốn cùng các vị thân hữu,
Đại chúng Làng Mai vừa vào An cư kiết đông 2025 – 2026 được khoảng một tuần thì sáng thứ sáu ngày 31.10.2025, ni chúng Xóm Mới nhận được tin sư cô Chân Bảo Nghiêm mới viên tịch. Sư cô lúc ấy đang ở tại trung tâm phục hồi chức năng của bệnh viện Ste Foy La Grande, cách Xóm Mới khoảng trên 20 km. Sư cô thọ bệnh đã hai tháng trước đó và với tinh thần tự lực kiên cường cùng với sự quan tâm, tận tình săn sóc của quý sư cô mà khả năng bình phục của Sư cô tiến triển rất nhanh và sắp được cho xuất viện. Nhưng vì bệnh tim tái phát bất ngờ nên Sư cô đã an nhiên đi vào cõi Tịnh.
Sư cô Chân Bảo Nghiêm, thế danh Nguyễn Thị Chinh, Pháp danh Tâm Thiện Nhân, Pháp tự Chân Bảo Nghiêm, sinh ngày 10.04.1940, viên tịch 7h20 sáng 31.10.2025. Sư cô trụ thế 85 năm, tu học 35 năm với 31 hạ lạp.
Sư cô là người Việt Nam có quốc tịch Đức, tập sự xuất gia năm 1990 lúc 50 tuổi, thọ giới Sa Di Ni ngày 27 tháng 12 năm 1990 tại chùa Cam Lộ – Làng Mai trong gia đình xuất gia Con Sư Tử. Sư cô là đệ tử thứ 7 của Sư Ông Làng Mai.
Vào ngày 8 tháng 12 năm 2000, Sư cô đã được Sư Ông truyền đăng phú pháp trong đại giới đàn Hương Tích với bài kệ truyền đăng:
Chân kinh bảo tạng rất trang nghiêm
Tổ đạo ngàn xưa đã đắc truyền
Một sáng trời mây bừng chuyển hóa
Bàn tay từ mẫu nở hoa sen.
Sư cô Bảo Nghiêm ra đi để lại một sự mất mát lớn cho quý sư cô Xóm Mới, (nơi Sư cô sống và tu tập gần 30 năm), toàn thể ni chúng Làng Mai, cho tăng thân xuất sĩ Làng Mai, và cho gia đình huyết thống của Sư cô và cho tất cả những ai biết đến Sư cô.
Chân kinh bảo tạng rất trang nghiêm – Tổ đạo ngàn xưa đã đắc truyền
Sư cô Bảo Nghiêm là tấm gương của một người tu chuyên trì giới luật, miên mật, luôn cầu học. Từ các lớp giới, Duy biểu học, lớp pháp môn căn bản đến các lớp khoa học não bộ, lớp tiếng Anh, tiếng Pháp, … Sư cô luôn là người có mặt đầu tiên. Những gì có liên quan đến tăng thân, đến sự thực tập, sự chuyên trì giới luật, đến những lời dạy của Sư Ông là Sư cô luôn để tâm, không xao lãng.
Sư cô không ngần ngại nhắc nhở các sư em, có khi chắp tay nhắc nhở cả đại chúng, đóng cả hai vai “ông Thiện” và “ông Ác” trong chùa để làm công việc hộ pháp. Các sư cô được nhắc nhở đôi khi cảm thấy phiền não, nhưng theo thời gian đều cảm niệm ân đức ấy, biết rằng vì có sự quan tâm, thương yêu thật sự, Sư cô mới lên tiếng nhắc nhở mà thôi. Tuy vậy, có khi Sư cô cũng làm lơ để cho các sư em nhỏ “được làm người nhỏ”, được “phá phách” một chút theo lứa tuổi của các em. Ngược lại, khi thấy các sư em bị nhắc nhở hơi mạnh, Sư cô nói một vài câu làm các sư em thấy nhẹ nhàng hẳn ra, không bị mất tự tin, cảm thấy mình được hiểu, được thương. Và cứ như vậy, Sư cô đã nhẹ nhàng, thầm lặng để lại dấu ấn tình thương của mình trong lòng của các sư em và của đại chúng.
Một sáng trời mây bừng chuyển hóa
Trong 35 năm nương tựa Tam Bảo với tư cách một người xuất gia, ít khi thấy Sư cô lên pháp tòa để cho pháp thoại. Những bài pháp thoại chỉ được nhìn thấy qua thân giáo của Sư cô trong cuộc sống hàng ngày mà thôi.
Ai biết tới Sư cô từ những ngày đầu đều thấy nơi Sư cô một sự chuyển hóa màu nhiệm. Sở dĩ như thế là vì trong những năm sống trong tăng thân, Sư cô đã hết lòng thực tập, chuyển hóa khổ đau, tập khí để trở thành một suối nguồn dịu ngọt, thương yêu, từ ái cho huynh đệ và cho các bạn thiền sinh có duyên đến tu tập ở Xóm Mới. Sư cô đã thực sự sống theo ý nghĩa của câu Một sáng trời mây bừng chuyển hóa trong bài kệ truyền đăng.
Sư cô “đã làm được rồi“. Làm được ở đây là đã “không bỏ Thầy, không bỏ tăng thân dù những năm tháng đầu của đời tu chị cũng gặp nhiều khó khăn nội tâm. Chị đã làm được rồi. Chị đã sống trọn cuộc đời với tăng thân, với Thầy” (trích thư tưởng niệm của Sư cô Đoan Nghiêm) và “đã làm được rồi” cũng có nghĩa là chuyển hóa được khổ đau.
Sư cô có kể là khi nhìn ra cách tâm mình vận hành ra sao thì Sư cô đã cho thức thứ bảy đi nghỉ hè, để thức thứ sáu và thứ tám làm việc trực tiếp với nhau và Sư cô bắt đầu thấy có sự thay đổi. Thay đổi nghĩa là không chạy theo khổ đau nữa. Những khổ đau này đã tích tụ nhiều chục năm, lại có những khổ đau được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Thê là khổ đau của Sư cô được lắng xuống, Sư cô nhẹ nhàng hơn và khỏe ra (Trích Linh đan đổi cốt mới ra về).
Sự thực tập của Sư cô đã đem lại rất nhiều cảm hứng cho các vị xuất sĩ Làng Mai. Mọi người chia sẻ với nhau là “nhiều tập khí, khổ đau lên xuống mà cứ ở trong tăng thân, tu tập với tăng thân thì cũng sẽ có lúc được chuyển hóa.”
Nói đến Sư cô, sẽ rất thiếu sót nếu không nhắc đến “hai bàn tay xanh” của Sư cô. Thật vậy, Sư cô là một người làm vườn giỏi, hay đúng hơn là một người làm vườn xuất sắc. Công việc làm vườn gắn liền với sự thực tập, niềm vui, hạnh phúc của Sư cô. Cũng trong bài phỏng vấn Linh đan đổi cốt mới ra về, Sư cô nói “không phải do làm vườn mà có chuyển hóa, nhưng khi làm vườn mình được trị liệu nhiều lắm. Khi đã bắt đầu có chuyển hóa thì nhờ làm vườn mà thân tâm mình khỏe lại rất nhanh.” Bàn tay Sư cô đi đến đâu là ở đó xanh tốt đến đó. Nhờ đó mà dù ở nước Pháp, các sư cô Việt Nam vẫn được ăn rau xanh hoài không hết. Thiền sinh Tây phương cũng có dịp làm quen với rau cải Việt Nam như rau diếp cá, rau răm, rau muống, rau dền, rau mồng tơi, mướp ngọt, cải đủ loại, khổ qua, bầu,
Bàn tay từ mẫu nở hoa sen
Trên dưới 10 năm trở lại đây, Sư cô trở nên thật ngọt ngào và nhẹ nhàng trong cách hành xử, nói năng. Sư cô lân mẫn, chăm sóc các sư cô trong chúng. Tình thương của Sư cô còn chan hòa đến quý thầy và các vị thiền sinh nữa.
Những sự chăm sóc nho nhỏ của Sư cô thường làm cho các sư em nhớ mãi. Từ những món ăn nấu cho các em thật đơn giản mà chứa đầy tình thương, từng lời hỏi han, dặn dò, từ ánh mắt thông cảm và từ ái đến những lời động viên, khích lệ không cầu kỳ mà rất gần gũi và sâu lắng. Những sư cô đã chuyển sang trung tâm khác, thỉnh thoảng cũng nhận được những lá thư tay, những lời hỏi thăm của Sư cô.
Trong việc chăm sóc thiền sinh, Sư cô làm với tinh thần “làm sao cho họ ăn uống ngon lành để giúp họ siêng năng tu tập. Tới ngày thiền sinh ra về, Bảo Nghiêm biết họ đi đường xa thích có thức ăn đem theo nên dậy thật sớm, bắc một nồi xôi thật to, gói thật đẹp cho mỗi người một gói làm quà. Thiền sinh hạnh phúc lắm, cảm được cái tình của mình. Khi làm việc, dù có làm nhiều, Bảo Nghiêm cũng không thấy mệt nhọc gì hết vì mình để hết tâm vào công việc. Làm việc cũng là để cho cái tâm của mình, cho nó có cơ hội thực tập.” (Trích Linh đan đổi cốt mới ra về)
Hãy vẫy tay chào để rồi tức thì gặp lại
Sư cô ra đi lúc mùa thu ở miền Nam nước Pháp đang vô cùng rực rỡ và ngoạn mục. Lá cành khoe sắc, từ xanh lá cây đến vàng, cam, đỏ. Lá chín trên cây, lá cũng là hoa.
Tứ chúng Làng Mai có mặt để tiễn đưa, nhưng cũng đồng thời chào đón Sư cô. Ngày Sư cô được trở về với đất Mẹ, lá cành vẫn còn đủ sắc màu. Trong tiếng niệm Bồ tát Quán Thế Âm, đại chúng che dù để mời Sư cô ra hồ sen, ra vườn rau nhỏ, ra Nông trại Hạnh Phúc, ra các gốc cây, tất cả đều là nơi thân thuộc với Sư cô.
Cám ơn Sư cô, cám ơn sự thực tập hết lòng của Sư cô, cám ơn Sư cô đã nương tựa tăng thân.
Chúng ta vẫy tay chào nhau để rồi tức thì gặp lại.
Gặp lại hôm nay
Gặp lại ngày mai
Chúng ta đang gặp nhau nơi suối nguồn
Chúng ta sẽ gặp nhau từng phút giây trên muôn ngàn nẻo sống.
Kính mời Đại chúng cùng ngồi yên với những hơi thở bình an, mỉm một nụ cười thật nhẹ và thưởng thức những lá thư tâm tình được dâng lên Sư chị, Sư cô, Sư mẹ Chân Bảo Nghiêm với tấm lòng tri ân sâu sắc.
Thư chia buồn của Hòa Thượng chùa Viên Giác, Hannover, Đức Quốc – NIẾT BÀN CHÍNH LÀ CON ĐƯỜNG
Thư của sư cô Đoan Nghiêm – Gửi đến chị Bảo Nghiêm: CHỊ ĐÃ LÀM ĐƯỢC RỒI!
Thư của sư cô Hoa Nghiêm – Thương gửi chị Bảo Nghiêm: MÌNH SẼ GẶP LẠI NHAU
Thư của sư cô Sắc Nghiêm kính Tưởng niệm Sư Mẹ: HẠNH VÔ UÝ, ĐỨC BAO DUNG
Thư của sư cô Thao Nghiêm – Thư gửi Sư Mẹ: MỘT PHÁP SỐNG SINH ĐỘNG
Thư của sư cô Chuẩn Nghiêm – Cảm niệm về Sư Mẹ: CHỈ CẦN MỘT TRÁI TIM ĐỂ HIỂU, ĐỂ THƯƠNG YÊU
Thư của sư cô Trăng Tùng Hạc – Thư gửi Sư Mẹ: TRĂNG HIỆN BÓNG TRONG NGẦN
Thư của sư cô Trăng Sáng Soi kính Tưởng niệm Sư Mẹ: NHƯ CHƯA TỪNG MỘT LẦN TẠM BIỆT:
Thư của sư cô Đôn Nghiêm – Thương kính gửi Sư mẹ từ Làng Mai Thái Lan: TIẾP NHẬN, GIỮ GÌN, NUÔI DƯỠNG, TRAO TRUYỀN
(Còn tiếp)
Hình ảnh Tang lễ:
