Xây dựng tăng thân cùng Wake Up (phần I)

BBT trang nhà Làng Mai đã gặp gỡ và trao đổi với một số bạn trẻ trong phong trào WakeUp từ một số nước ở châu Âu khi các bạn đến tham dự khóa tu WakeUp tại Làng Mai. Các bạn trẻ Brian (Đức), Leni (Bỉ), Katharina (Đức) và Annika (Ireland) đã chia sẻ rất thật lòng về các mô thức xây dựng và sinh hoạt tăng thân khác nhau mà các bạn đã trải nghiệm.

BBT xin giới thiệu bài phỏng vấn này tới các bạn đọc với mong ước là các bạn sẽ tìm thấy trong tư liệu này một vài thông tin cần thiết để bắt đầu nếu như các bạn có ý định xây dựng một tăng thân tại địa phương mình, nhất là các bạn ở xa các thành phố lớn. Cuộc trao đổi diễn ra bằng tiếng Anh, BBT chuyển ngữ sang tiếng Việt.

BBT: Trước tiên xin các bạn giới thiệu một chút về bản thân.

Brian: Con là Brian đến từ nước Đức. Con lớn lên ở Hamburg. Hiện giờ con đang là sinh viên ở một trường đại học gần biên giới Pháp, Đức. Con chỉ mới làm quen với truyền thống Làng Mai và tham gia Wake Up vào tháng 6/2013 tại Viện  Phật Học Ứng Dụng Châu Âu (EIAB). Trong bài pháp thoại cuối của khóa tu, con rất ấn tượng khi Thầy nhắc đến sự quan trọng của việc tu tập với tăng thân. Vì vậy con dự định sẽ tìm hoặc xây dựng một tăng thân để cùng tu tập. Sau khi trở về, con đã mời vài người bạn gặp nhau mỗi tuần một lần để cùng tu tập, chúng con rất hứng khởi.

Katharina: Con là Katharina, 21 tuổi, đến từ Berlin. Một người bạn đã giới thiệu pháp môn thực tập Làng Mai cho con. Con gặp Sư Ông và tăng đoàn Làng Mai lần đầu tiên vào năm 2007. Từ đó đến nay con thường xuyên tham dự các khóa tu. Con cũng biết tăng thân rất là quan trọng nhưng khi ấy con chưa có đủ điều kiện để xây dựng một tăng thân. Mãi đến năm ngoái khi con đến Làng dự khóa tu 21 ngày, một thầy giáo thọ khuyên con nên tập trung vào việc xây dựng tăng thân. Tinh thần con lên cao nhờ sự khuyến khích, nâng đỡ và tin cậy của thầy. Sau khi trở lại Berlin, con đã cùng với một người bạn thành lập nên nhóm Wake Up Berlin. Con thấy khi mình có trách nhiệm chăm sóc tăng thân thì mình không lấy cớ này hay cớ nọ để vắng mặt. Nhóm Wake Up sinh hoạt tại phòng khách nhà con. Đó là một việc rất tốt để con duy trì sự thực tập của chính mình.

Leni: Con tên là Leni, đến từ Bỉ, thành phố con cư ngụ không xa thủ đô Bruxelle là bao. Con và một người bạn tên là Thomas, người đã từng sống 3 năm ở Làng Mai, cùng thành lập tăng thân Wake Up Bỉ khoảng 3 năm về trước. Cùng làm chung rất hay vì mình không hề bị cô đơn. Chúng con cũng nhận được sự yểm trợ và giúp đỡ từ các bạn khác nữa. Chúng con gặp nhau mỗi tháng một lần. Lần này đến dự khóa tu người trẻ con càng cảm thấy sự cần thiết của việc tiếp tục duy trì Wake Up tại Bỉ. Con thấy mình đầy năng lượng.

Annika: Con là Annika, sinh ra ở Đức nhưng từ 2007 đến nay con sống tại Dublin, Ireland. Con tu tập theo pháp môn Làng Mai từ năm 2006 nhưng không đều đặn lắm. Lễ Phục Sinh năm ngoái (2012), khi Thầy đến hoằng pháp tại Ireland, có một khóa tu đặc biệt dành cho người trẻ. Sau đó mọi người họp nhau lại bàn bạc về việc thành lập một tăng thân ở Dublin. Lần gặp mặt đầu tiên có 16 người tham gia. Từ đó chúng con đã có được một tăng thân Wake Up cùng nhau tu tập mỗi tuần một lần.

Mới đầu chúng con tổ chức buổi họp mặt hàng tuần luân phiên tại nhà mỗi thành viên. Sau đó Marie Carland giúp chúng con mượn một phòng họp ở Ospal. Marie Carland là thành viên của tăng thân “người lớn” có tên là Trái Tim Rộng Mở – Open Heart. Từ từ chúng con lớn lên và trở nên độc lập, không còn bé bỏng và được bảo bọc bởi tăng thân “người lớn” nhiều như trước nữa. Các cô chú trong Tăng thân Open Heart cũng rất mong muốn chúng con trưởng thành và tự lập. Bây giờ thì chúng con đã có thể đóng góp một phần nào với các cô chú, thí dụ như tự trả tiền mướn phòng họp, yểm trợ trong việc in ấn cho tăng thân ở Ireland … Chúng con bây giờ đã có thể tự đứng vững được mà không còn phải nạp năng lượng từ tăng thân người lớn nữa.

Cho đến nay (2014) chúng con đã tổ chức được ba khóa tu cho người trẻ tại Ireland. Một khóa tu vào tháng 10/ 2012, chỉ vài tháng sau ngày thành lập. Từ việc mướn địa điểm cho đến tìm người nấu nướng, gặp gỡ các nông dân để mua thực phẩm, sắp xếp xe cộ đưa đón quý thầy…

Bây giờ nhìn lại, con thấy khi ấy chúng con thật nhiều cảm hứng, làm mà không hề có một khái niệm rõ ràng là nó có tầm cỡ như thế nào. Thật là …liều! (cười). Đó là một khóa tu thật dễ thương. Rất nhiều người đã đến tham dự và thực tập chánh niệm lần đầu tiên. Chỉ trong vòng 4 ngày người ta đã đăng ký đầy hết. Một số lượng người đông gấp bốn lần như thế phải nằm trên danh sách chờ đợi.  Có vẻ như mọi người rất là khao khát được tham dự các khóa tu, và đó cũng là điều mà chúng con muốn cùng với quý thầy, quý sư cô hiến tặng. Mỗi khi chúng con muốn chia sẻ sự thực tập ra bên ngoài thì bao giờ cũng có rất đông người đáp ứng. Không biết họ tới từ đâu. Thật là ấn tượng.

Tuy vậy nhóm Wake Up vẫn còn rất khiêm tốn về số lượng. Đối với con, cái quan trọng là làm sao để duy trì sự thực tập của tăng thân. Con không thích tập trung vào việc quảng cáo hay những sinh hoạt có tính cách bề nổi như là in áo thun… Con thấy việc làm sao để chúng con gắn bó chặt chẽ và yểm trợ lẫn nhau trong sự thực tập mới là điều quan trọng. Đối với con, trong tăng thân, cái không có nhiều hào quang nhưng rất thiết yếu là sự yểm trợ của những người bạn đáng yêu có cùng chí nguyện, cùng quan niệm, cùng làm với con những việc bị coi là “không bình thường” trong cái nhìn của người đời. Ngoài xã hội hay ở nơi con làm việc, người ta hành xử và suy nghĩ rất khác.

Nhiều lúc con tự hỏi tại sao mình lại để lâu như vậy mới tìm ra được tăng thân quý giá này. Thực tập chung với người khác bao giờ cũng dễ dàng hơn. Chắc tại vì con không phải là một người thích hội đoàn. Con rất tri ân tăng thân.

BBT: Ở Tây phương có rất nhiều chọn lựa trong đường hướng tâm linh, tại sao các bạn lại chọn pháp môn Làng Mai để thực tập?

Brian: Tháng sáu vừa qua, khi tới EIAB để dự khóa tu 1 tuần, con thấy mình đã thay đổi hoàn toàn nhờ vào sự thực tập. Con đã tìm được những công cụ để đem chiều hướng tâm linh vào đời sống hàng ngày. Không cần phải nói cái gì đúng hay cái gì sai, chỉ cần có mặt thật sự trong mỗi bước chân, mỗi bữa ăn trưa ở trường Đại học. Thường thường nếu thực tập không khéo mình sẽ trở nên rất khác với những người xung quanh và với môi trường. Pháp môn thực tập Làng Mai thật sự giúp con tránh khỏi sự xung đột đó vì mình đem nó vào trong mọi sinh hoạt mà không cần phải làm cái gì khác lạ. Khoảng 8, 9 tuần nay con không có vấn đề gì với bất cứ ai. Mọi người chung quanh con hạnh phúc hơn và con rất là vui vì điều đó.

Leni: Con cũng đã thực tập với nhiều truyền thống khác nhau như thiền Vipassana, thiền Tào Động, thiền Nhật Bản. Hiện tại, con vẫn là một thành viên rất tích cực trong nhóm thiền Tào Động ở địa phương. Con có nhiều tăng thân lắm. Thế nhưng con thích pháp môn của Làng Mai bởi vì mình có thể cảm được rất nhiều tình thương khi Thầy cho pháp thoại, khi tham dự các khóa tu và khi mình đến với tăng thân. Con cũng thích cái năng lượng dễ chịu và nhiều sáng tạo của tăng thân người lớn và tăng thân Wake Up ở Bỉ.

Cái mà con thích nhất, và cũng là cái làm con phải trở lại tăng thân và trở lại Làng Mai là thực tập pháp đàm. Pháp môn này rất quý bởi vì mình có thể chia sẻ với nhau từ trái tim, và nhờ thế mình có thể hiểu nhau rất sâu sắc. Con nghĩ người trẻ rất thèm được tiếp xúc và  kết nối với nhau như thế. Trong tăng thân, những tâm tư, nguyện vọng của các bạn có thể được giãi bày và lắng nghe một cách sâu sắc. Chúng con lắng nghe nỗi khổ niềm đau của nhau, và lắng nghe chính bản thân mình. Ở đó, chúng con có được một không gian rất bình yên.Trong thời hiện đại này, một không gian như thế rất hiếm hoi. Vì thế con rất cảm ơn sự có mặt của Làng Mai và các tăng thân khắp nơi ở châu Âu. Ngoài ra con còn thấy tăng thân là một niềm vui. Chúng con cùng hát, cùng sáng tác thiền ca. Rất là nuôi dưỡng.

Annika: Con cũng đồng ý như  thế. Chia sẻ pháp đàm là một pháp môn rất đặc biệt. Đó là một cơ hội để con phát khởi lòng cảm thông sâu sắc. Khi chia sẻ tâm tư với nhau, mình có thể thấy được những điểm dễ bị tổn thương, những niềm vui của nhau một cách sâu sắc và trung thực. Không dễ gì tìm được sự đồng cảm như thế trong cuộc sống bây giờ. Một người tuyệt vời đến mấy đi nữa cũng có lúc phải đi qua những thời điểm khó khăn nào đó trong đời. Ý thức được điều đó giúp con liên hệ với người khác một cách dễ dàng hơn và dần dần hiểu thêm về họ. Sự cảm thông của người khác đối với con cũng giúp cho con có thể là chính mình và chấp nhận bản thân. Thậm chí ngay trong môi trường làm việc, nơi mà mọi người không ai thực tập như con, con cũng có thể là chính mình mà không tìm cách để thuyết phục một ai. Con thực sự nương tựa nơi tình thương của tăng thân, nơi đó là gốc rễ tâm linh, nơi đó mọi người thấy được con người thật của con mà vẫn yêu thương và yểm trợ con. Đó thật sự là một sự trị liệu quý báu cho con. Rồi còn phải kể đến niềm vui, sự bao dung che chở của tăng thân nữa.

Con rất xúc động khi lần đó Thầy đến Ireland. Đây là một đất nước công giáo lâu đời nhưng con người thì lại mang nhiều thương tích và thất vọng về tôn giáo. Thế nhưng dù cha mẹ của mình có như thế nào đi nữa thì họ vẫn là cha mẹ của mình, họ vẫn là cội nguồn của mình. Thầy đã thật sự khuyến khích chúng con nhìn sâu và bảo tồn những giá trị tâm linh quý giá của chính tôn giáo mình. Những gì chưa đẹp, ta có thể thực tập để chuyển hóa chúng như chuyển rác thành hoa, như bùn để nuôi sen. Thầy không bao giờ bảo rằng mọi người phải trở thành Phật tử. Trong tăng thân con, có rất nhiều người Công giáo vẫn giữ đạo của họ, người Do Thái vẫn là người Do Thái Giáo, còn những người bạn Hồi giáo khi đến với tăng thân vẫn là người Hồi giáo. Con nghĩ là trong tăng thân, sự thực tập hòa đồng tôn giáo không phải là lý thuyết mà là một thực tế sống động. Và điều đó rất là đặc biệt.

Thông thường, con thấy khi bị tổn thương, chúng ta hay có khuynh hướng co rút lại. Thay vì làm như thế, chúng con thực tập để mở lòng ra. Lúc nào cũng có một con đường để cho mình đi ra. Con lớn lên từ Đông Đức, nơi không có tín ngưỡng tôn giáo, thay vào đó là niềm tin vào một lý tưởng. Sự lạm dụng quyền lực và những vấn đề có liên quan đến lý tưởng ấy đã để lại trong con nhiều thương tích và sự mất lòng tin. Vì thế, việc con có đủ niềm tin để gia nhập vào một đoàn thể tu học không phải là đơn giản. Sự tôn trọng hết mực và lòng từ bi thật sự mà con tìm thấy ở Thầy đã đánh động đưọc tâm tư con.

Katharina: Truyền thống Làng Mai thật sự là một thực thể sống động, luôn không ngừng phát triển và làm mới để có thể thích ứng với hoàn cảnh tâm lý và những khó khăn, thách thức của xã hội đương đại. Đó không phải là một giáo lý của 50, 100 hay 500 năm về trước. Con thấy Thầy thực sự rất hiện đại, lúc nào cũng cố gắng theo sát tình hình thế giới. Thầy nói về Barrack Obama, nói về những thời sự đang diễn ra khắp nơi. Và Thầy đã làm mới lại 5 giới quý báu, một điều mà con rất mang ơn. Hay nhất là không phải chỉ có 5 người đầy tuệ giác ngồi lại với nhau để làm việc ấy mà tăng thân đã thảo luận với một cộng đồng những người thực tập để cùng làm mới lại 5 giới. Con thấy thật tuyệt vời, đó chính là giáo lý tương tức được thể hiện trong đời sống hàng ngày. Tính nhập thế của tăng thân Làng Mai đã thực sự đánh động được rất nhiều người.

BBT: Các bạn gặp nhau có thường xuyên không? Và chương trình tiêu biểu của một buổi gặp mặt là như thế nào?

Katharina: Chúng con gặp nhau mỗi tối chủ nhật khoảng 2 tiếng đến 2 tiếng rưỡi. Chúng con không có chương trình cố định. Nếu có người mới thì chúng con sẽ bắt đầu với thiền hướng dẫn giúp cho họ bắt đầu một cách dễ dàng hơn. Nếu không có người mới, chúng con chỉ ngồi trong yên lặng và sau đó là pháp đàm. Tùy theo nhu cầu của nhóm mà có thêm các thực tập khác, thí dụ như nếu mọi người mệt mỏi quá thì sẽ có thiền buông thư. Và nếu thời tiết tốt thì sẽ có thiền hành ngoài trời. Ngoài ra còn có các thực tập khác nữa.

Leni: Ở Bỉ mỗi tháng một hay hai lần, chúng con gặp nhau trọn một ngày. Thường là mỗi tháng một lần. Vì chúng con sống tại các thành phố khác nhau trên khắp nước Bỉ nên phải lái xe đến địa điểm sinh hoạt. Đó là lý do tại sao chúng con chọn gặp nhau trọn một ngày cuối tuần. Bắt đầu lúc 10 giờ sáng đến 5, 6 giờ chiều. Ăn tối thì tùy, ai ở lại được thì ở. Thường thường chúng con không có chương trình cố định nhưng bao giờ cũng có thiền tọa và thiền trà. Chúng con ăn trưa trong im lặng một chút sau khi đọc kệ ngũ quán. Rất là thích. Thức ăn thì mỗi người mang một món đến để ăn chung. Buổi chiều, chúng con đi thiền hành, hoặc ca hát, thỉnh thoảng cùng nhau sáng tác thiền ca.

Buổi chiều chấm dứt bằng pháp đàm, đây là sinh hoạt mà con thích nhất trong ngày quán niệm. Sau khi chấm dứt, đôi khi con mời mọi người về nhà để sinh hoạt thêm khoảng 2 tiếng nữa. Nhưng đây chỉ là dịp để bạn bè chơi với nhau chứ không phải là sinh hoạt của Wake Up. Bạn nào thích thì con mời chứ không thông báo trên facebook. Con cũng rất thích phần sinh hoạt ngoại khóa này.

Annika: Ở Dublin thì chương trình sinh hoạt của tăng thân hơi cổ điển một chút. Mỗi tuần chúng con gặp nhau 2 tiếng, hoặc vào thứ Sáu hoặc Chủ Nhật. Lúc mới bắt đầu, chúng con gặp nhau tại nhà riêng, sau này đủ duyên thì dời về trung tâm Rose. Chúng con nghĩ rằng tốt hơn cả là nên tìm một địa điểm trung lập để sinh hoạt bởi vì mời một số đông người dù quen hay không quen đến nhà mình cùng một lúc cũng không được thoải mái lắm. Nhất là trên cương vị của một người hướng dẫn, có người không hoan hỷ lắm. Một nơi sinh hoạt có tính trung lập còn giúp những người mới tới lần đầu bớt ngại ngần.

Chúng con thường bắt đầu bằng 20 phút thiền hướng dẫn để giúp mọi người lắng xuống, tiếp theo là 10 phút kinh hành, rồi thêm 20 phút ngồi thiền trong yên lặng. Sau đó chúng con xem một DVD pháp thoại của Thầy, hoặc thay phiên đọc cho nhau nghe từ một quyển sách. Có rất là nhiều giọng đọc khác nhau, rất là thú vị, bởi vì chúng con đến từ nhiều nước khác nhau. Thỉnh thoảng chúng con cũng đọc sách từ khác truyền thống khác, thí dụ như của Pema Chodron. Đây là một tăng thân thực tập theo pháp môn Làng Mai, tuy nhiên chúng con cũng muốn học hỏi thêm từ những nguồn có tính cách nuôi dưỡng khác.

Bao giờ cũng có pháp đàm, và đó là sinh hoạt mà phần đông ai cũng thích. Cả những người đi đường ghé vào lần đầu tiên cũng rất thích chia sẻ. Đôi khi cũng có thiền buông thư. Chúng con đọc tụng 5 giới rất thường xuyên, đưa đến pháp đàm về việc tìm hiểu, hành trì và quan niệm của mọi người về 5 giới.

Chúng con cũng thực tập tưới hoa. Một huynh trưởng trong “tăng thân người lớn” có nói rằng đừng nên đợi đến khi có mâu thuẫn mới tưới hoa để làm mới, nên thực tập tưới hoa cho nhau khi chưa có những mâu thuẫn xảy ra. Như thế sẽ làm cho  hạnh phúc và niềm tin trong tăng thân tăng trưởng. Vì thế chúng con đã cố gắng học hỏi và thực tập phương pháp này rất hết lòng. Những người được tưới hoa đã thực sự nở ra như một bông hoa.

Thỉnh thoảng chúng con có một ngày quán niệm, tổ chức tại nhà riêng của một thành viên. Ngoài ra chúng con đã tổ chức một số khóa tu cho người trẻ đến từ khắp nơi ở Ireland.

(Còn tiếp)