Tại sao có tên là Làng Mai?
Ý đầu tiên của Thầy là lập một làng tu học có tên là Làng Hồng. “Hồng” ở đây không phải là bông hồng (rose) mà là trái hồng (persimon, arbre de kaki hay plaquementier). Lúc đầu Thầy định lập Làng Hồng ở Việt Nam. Trái hồng thường dùng trong đám cưới ở Việt Nam bán rất đắt tiền, như vậy thì mình sẽ có tiền để làm công tác xã hội. Nhưng sau 1975 thì các thầy và các sư cô không còn hoạt động được nữa. Ở Sóc Trăng, Cần Thơ có 12 thầy tự thiêu. Tình hình không thuận lợi ở Việt Nam nên Thầy quyết định lập Làng Hồng ở Pháp.
Lúc đó có một anh tác viên xã hội tên là Lê Nguyên Thiều rời khỏi Việt Nam. Mình năn nỉ anh sang Pháp định cư để lập Làng Hồng ở Pháp. Lúc đó cộng đồng người Việt ở Pháp chia hai, một bên thân Cộng sản và một bên chống Cộng sản. Bên chống Cộng sản nói Hồng là màu đỏ nên Làng Hồng là thân Cộng sản.
Mình chỉ nghĩ hồng là trái hồng. Khi tìm được đất thì người ta cho biết vùng đó có thể trồng được trái hồng. Mùa đông cây rụng lá, nhưng trên cây còn trái màu hồng kéo dài tới giữa mùa đông mới rụng hết. Người dân trong vùng nói, trái hồng bán thì không ai mua, người Pháp trồng hồng để mùa đông vẫn còn những cây sây trái màu cam cho đẹp vườn nhà. Còn nếu muốn trồng trái để có thể bán được thì không nên trồng hồng mà phải trồng mận. Thầy nói mận cũng có tên là mai theo chữ Hán – Việt. Trái mận nhỏ người ta gọi là ô mai. Vì vậy những năm đầu Làng có tên là Làng Hồng nhưng sau đó trung tâm có tên là Làng Mận hay Làng Mai. Làng Mai thì nghe có vẻ thi ca hơn. Mỗi cây mận con chỉ có 10 Francs cho nên mấy em nhỏ Việt Nam về Làng mỗi mùa hè góp nhặt tiền túi gửi cho sư cô Chân Không 15 Francs để trồng một cây hay 150 Francs trồng mười cây. Bốn, năm năm sau thì cây có trái và mình lấy tiền bán trái để cho con nít đói ở Việt Nam. Chương trình dạy của Thầy lúc nào cũng đi vào thực tế. Thầy dạy giáo lý rồi giúp người cởi bỏ những tri giác sai lầm, sống chung an lạc. Nhưng có thực mới vực được đạo tức là con nít nhà nghèo phải có cơm ăn nên mình cho nó có bữa cơm trưa.
Ngày xưa Phật đi giảng có tăng đoàn gồm 1.250 thầy nên mình cũng trồng 1.250 cây mận. Đất mình mua chuyên trồng nho. Mình nhổ hết nho tại vì mình không muốn làm rượu và trồng năm mẫu mận. Mỗi mẫu trồng được 250 cây mận, năm mẫu là 1.250 cây. Mùa xuân 1.250 cây mai cùng nở một lần trắng xoá rất đẹp. Thầy dạy chúng ta sống trong chánh niệm tức sống trong giây phút hiện tại, trân quý cái đẹp ngay bây giờ nên mình có hội Hoa Thuỷ Tiên và hội Hoa Mai. Vào mùa xuân, tháng Ba hoa thuỷ tiên trổ lên tưng bừng từ đất đá nên Thầy làm lễ hội Hoa Thuỷ Tiên để mời nhạc sĩ, ca sĩ về hát ca với hoa và ăn cơm trong chánh niệm. Giữa tháng Tư Thầy làm lễ hội Hoa Mai, cũng mời các bạn ở các thành phố gần đến ăn mừng ca hát với hoa mai nở trắng xoá nhiều cánh đồi.
Vùng này trái mận (mai) rất ngọt nên mình đem sấy khô trái mận đem bán. Tiền bán mận mình cho trẻ em đói. Mình lo cho tâm linh nhưng cũng đi vào thực tiễn. Trong chiến tranh mình đã giúp con nít mồ côi mất cha mẹ trong chiến tranh. Bây giờ mình giúp con nít mà cha đi học tập cải tạo, mẹ bệnh tật. Chân Không xin phép Thầy lên Sứ quán nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam nhờ họ chuyển tiền về Việt Nam và hứa sẽ lạc quyên cho trẻ em mồ côi ở cả miền Nam lẫn miền Bắc và nhất là trẻ em mồ côi những vùng nào mà chính quyền đề nghị, vì mình muốn giúp người khổ thôi, không phân biệt bên này hay bên kia. Con nít mới năm tuổi mất cha mẹ thì nó khổ thôi chứ không biết cha mẹ bên Quốc gia hay bên Cộng sản. Chương trình giúp trẻ em mình vẫn tiếp tục. Trong suốt chiến tranh mình giúp trẻ em mồ côi chiến tranh thì bây giờ cũng vậy. Trước khi đi Chân Không cũng đem cả ngàn phiếu tên các cháu mồ côi và tên người đỡ đầu tại Pháp, Đức, Hà Lan, Bỉ… để họ có thể kiểm soát, ví dụ như xem lại có phải bà ở Pháp tên Marthe De Venoge đã gởi 25F (5USD) cho bé này không, hay ông Bartolemi, người Ý có phải đã cho mỗi tháng tương đương số tiền 5USD cho cháu Nguyễn Văn B ở tỉnh Đồng Nai làng đó xã đó không…? Như vậy nhà nước có thể nhận mỗi ba tháng 150 ngàn USD mà biết đó không phải tiền của tình báo Mỹ. Hành động hợp tác này bị thất bại vì gửi về tấm séc 150.000USD thì nhà nước đã rút ra hết 150.000 Mỹ kim nhưng Hoà thượng Trí Thủ đại diện cho chương trình không hề nhận được đồng nào dù là tiền Mỹ hay tiền Việt Nam.
Trong thời gian đi dạy ở Sorbonne, Thầy cũng có một ít tiền. Khi muốn lập Làng mình nghĩ là mình không có tiền để mua đất. Nhưng như đã kể trên, mình nghe nói nông nghiệp bây giờ sử dụng máy móc nhiều nên nông dân nghèo không sống nổi, vì vậy có những nơi nông dân bán đất rất rẻ để lên thành phố. Họ bán đất giá chỉ 1 Franc một mét vuông. Mình về đó tìm mua cho rẻ tại vì thầy trò không có đủ tiền. Đất miền quê đã rẻ, nhưng nếu mua đất để làm nông thì mình còn được mua rẻ hơn nữa. Thầy đề nghị với anh Lê Nguyên Thiều về làm ông từ đứng tên giùm mua đất cho Làng nhưng đồng thời anh cũng khai thác, trồng trọt. Tiền lời bán nếu làm nông dân không đủ tiền thì với tiền Thầy đi dạy và tiền Phật tử cúng dường mình cũng có thể giúp anh mỗi tháng số tiền bằng lương tối thiểu của một công dân Pháp (SMIC), lúc đó là 2000 Francs. Có những anh tình nguyện làm việc với Chân Không để giúp cho trẻ em chiến tranh như anh Pierre Marchand nhưng bây giờ ra lập hội mới (Partage avec les enfants du monde) thì cũng lãnh lương SMIC tức lương của một thư ký nghèo nhất dù cho anh là giám đốc. Mình cũng cho anh Thiều lương nghèo nhất, nhưng công chuyện thì mình làm chung. Ngoài ra, nếu vợ anh có thiếu gì hay vợ anh sinh con thì cũng dùng tiền làm chung.