Bài kệ 20

Diệc vô nhật nguyệt tưởng

亦 無 日 月 想

Vô vãng vô sở huyền

無 往 無 所 懸

Ngã dĩ vô vãng phản

我 已 無 往 反

Bất khứ nhi bất lai

不 去 而 不 來

Cũng không có ý niệm về mặt trời và mặt trăng đang có mặt

Không đi cũng không ở lại

Không có một cái ngã để đi và để về

Thì không có cái đi và cái về.

Diệc vô nhật nguyệt tưởng: Không có tri giác về mặt trời, mặt trăng nữa. Bụt đang nói đến các nhà thiên văn học. Chúng ta tưởng tượng có những thiên hà (galaxy), những thế giới, những ngôi sao cách xa mình hàng ngàn, hàng triệu năm ánh sáng và ta nghĩ tất cả đều nằm trong không gian ngoài tâm thức ta. Khi đạt tới cái thấy bất nhị, Niết bàn, thì ta không còn kẹt vào tri giác về mặt trăng, mặt trời nữa.

Vô vãng vô sở huyền: Không cần đi cũng không ở lại.

Ngã dĩ vô vãng phản: Khi cái ngã đã không có (ngã dĩ vô) thì làm gì còn chuyện đi hay chuyện về (vô vãng phản). Vãng là đi, phản là trở về.

Bất khứ nhi bất lai: Không có khứ cũng không có lai. Người ta đặt cho đức Thế Tôn là Như Lai, có nghĩa là không từ đâu tới và cũng không cần đi về đâu (Tùng vô sở lai, diệc vô sở khứ, thị cố danh Như Lai). Không phải chỉ có đức Thế Tôn mà chúng ta cũng vậy, bản chất của chúng ta là không tới cũng không đi.