Trong những ngày qua, những lời tri ân từ các cá nhân, các nhà lãnh đạo trong và ngoài nước, cũng như các tổ chức tôn giáo trên khắp thế giới được gửi về Đạo tràng Mai Thôn. BBT xin trích đăng dưới đây.

“Thiền sư đã sống một cuộc đời thực sự ý nghĩa. Ngài đã phản đối cuộc chiến tranh Việt Nam bằng những phương tiện ôn hòa, ủng hộ nhà hoạt động dân quyền người Mỹ gốc Phi Martin Luther King, cũng như nỗ lực hết sức để giúp cho mọi người thấy nếp sống chánh niệm và từ bi không những góp phần đem lại sự bình an nội tại cho từng cá nhân, mà còn đóng góp vào nền hòa bình cho thế giới.”Đức Đạt Lai Lạt Ma

“Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ chia buồn, phân ưu đến Tăng thân Làng Mai. Nhà nước mong Phật giáo Làng Mai tiếp tục đường hướng, tinh thần của Thiền sư trên tinh thần nhập thế Phật giáo vì đất nước, xã hội; là tác nhân cùng với Phật giáo nước nhà, Phật giáo thế giới xiển dương giá trị hòa bình theo tinh thần của Sư Ông.”Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Phạm Minh Chính (được đại diện bởi Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng)

“Thiền sư là một trong những người đầu tiên đem pháp môn chánh niệm hiến tặng cho người dân Hoa Kỳ. Giờ đây, sự thực tập chánh niệm đã trở nên phổ cập trong các lĩnh vực y tế, tâm lý học, giáo dục, và trong cuộc sống hàng ngày của hàng nghìn người dân trên đất nước chúng tôi. Mặc dù tầm ảnh hưởng của Người không chỉ giới hạn trong lĩnh vực tôn giáo, Thiền sư đã để lại một di sản với tư cách một trong những nhà lãnh đạo tôn giáo có ảnh hưởng nhất trong lịch sử hiện đại.”Phái đoàn Hoa Kỳ tại Việt Nam

“Là một nhà hoạt động, Thiền sư luôn thể hiện tình thương yêu đối với nhân loại qua hành động của mình. Những lời dạy về nghệ thuật sống hạnh phúc của Ngài đã chạm đến trái tim và trở thành ánh sáng soi đường cho rất nhiều người. Bước chân chánh niệm và lời dạy của Thiền sư sẽ luôn được tiếp nối.”Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In

“Di sản của Thiền sư Thích Nhất Hạnh là tuệ giác, lòng từ bi và sự tôn trọng đối với hành tinh của chúng ta và sự tôn trọng lẫn nhau. Những lời dạy của Người sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho các nhà hoạt động xã hội và môi trường trong cuộc đấu tranh bền bỉ để bảo vệ Trái đất và nhân loại.”Cựu Phó Tổng thống Hoa Kỳ Al Gore

“Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã ảnh hưởng đến cá nhân tôi cũng như rất nhiều người khác thông qua cách tiếp cận độc đáo đối với chánh niệm, hòa quyện với cam kết mạnh mẽ vì công bằng xã hội của Người. Khi tôi mời Thiền sư đến thăm Ngân hàng Thế giới, Người đã chạm đến trái tim của hàng trăm nhân viên nơi đây, thậm chí còn hướng dẫn mọi người thiền hành qua những con phố đông đúc của Washington DC. Sự ra đi của Thiền sư để lại một nỗi nhớ thương sâu sắc trong lòng mọi người, nhưng tôi tin di sản của Thiền sư sẽ được tiếp nối bởi các đệ tử của Người trên khắp thế giới.”Jim Yong Kim, Cựu Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (World Bank)

“Thiền sư Thích Nhất Hạnh dành cả cuộc đời để nói lên tiếng nói cho hòa bình. Người dạy chúng ta vượt lên trên sự chia rẽ bằng cách nuôi dưỡng lòng cảm thông, bao dung và cái thấy về sự gắn kết sâu sắc giữa con người với nhau.”Antonio Guterres, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc

“Thầy đã dạy tôi: là một nhà hoạt động xã hội không tách rời với việc là một người tu. Chính Thầy đã mở lối cho rất nhiều người trong chúng tôi đến với con đường của đạo Bụt dấn thân.”Joan Halifax, Viện trưởng của trung tâm thiền tập Upaya

“Có một huynh đệ, một bậc thiện tri thức như Thầy Nhất Hạnh là một trong những món quà lớn nhất trong cuộc đời tôi. Vào thời điểm buồn thương này, tôi muốn dang cánh tay mình tới vô số những người bạn đang cảm thấy mất mát trước sự ra đi của Người và nói với họ rằng: Chúng ta, từ khắp nơi trên thế giới, hãy cùng nhau tôn vinh di sản của Thầy – những lời Thầy trao truyền về Tương tức – bằng cách chung tay, sẵn sàng tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp xây dựng hòa bình của Thầy.”David Steindl-Rast, thầy tu Công giáo dòng Biển Đức, học giả và giảng viên

“Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã và sẽ tiếp tục là bậc thầy có tầm nhìn xa trông rộng và là người góp phần kiến tạo một nền đạo đức toàn cầu dựa trên sự tôn trọng và thấu hiểu lẫn nhau.”Ban Ki Moon, cựu Tổng thư kí Liên Hiệp Quốc (2007-2016)

“Tôi đã học được rất nhiều điều từ Thầy nhưng có lẽ quan trọng nhất là khả năng lắng nghe sâu trong việc giải quyết xung đột, giúp tháo gỡ vô số rào cản chính trị trong các cuộc đàm phán. Những tuệ giác và phương pháp thực tập của Người đã giúp mở ra một không gian hợp tác giàu có mới mẻ, mà qua đó các chính phủ có thể đi đến những thỏa thuận về môi trường mang tính lịch sử này. Những phương pháp thực tập chánh niệm đầy thực tiễn của Thầy sẽ là một kho tàng quý báu cho các thế hệ tương lai – những người muốn tạo nên những thay đổi cho xã hội trong tương lai.”Christiana Figueres, cựu Thư ký Điều hành Công ước Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu và là đệ tử của Thiền sư Thích Nhất Hạnh, ghi nhận những lời dạy của Thiền sư đã giúp cho bà có thể dẫn dắt vòng đàm phán Paris và đem lại bản thỏa thuận lịch sử về biến đổi khí hậu năm 2016.

“Thiền sư Thích Nhất Hạnh là một trong những nhân vật được kính ngưỡng nhất của thời đại chúng ta cả về mặt tâm linh và đạo hạnh. Thiền sư không chỉ trao truyền những giáo lý và phương phức thực tập của đạo Bụt một cách rõ ràng và đầy cảm hứng mà còn là ngọn hải đăng soi chiếu chân lý trong cuộc tranh đấu bất bạo động vì nhân quyền.”Matthieu Ricard, vị tu sĩ Phật giáo Tây Tạng được mệnh danh là ‘Người hạnh phúc nhất thế giới’

“Thầy Nhất Hạnh có ảnh hưởng sâu sắc tới tôi. Thầy từng hỏi tôi: Điều gì quan trọng hơn với anh, thành công hay hạnh phúc? Tôi đã trả lời: Cả hai, thưa Thầy. Nhưng Thầy nói: Anh phải lựa chọn – anh có thể là nạn nhân của thành công của chính mình nhưng sẽ không bao giờ có thể là nạn nhân của hạnh phúc.”Marc Benioff, Giám đốc điều hành của tập đoàn Salesforce

“Những lời chỉ dạy và phương pháp thực hành của Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã làm thay đổi cuộc đời tôi. Tuệ giác của Người đã đánh thức trái tim của hàng triệu người. Đối với tôi, năng lượng chánh niệm có công năng còn mạnh hơn năng lượng hạt nhân.”Alejandro González Iñárritu, đạo diễn đã từng đoạt giải Oscar

“Thích Nhất Hạnh là vị thầy Phật giáo có ảnh hưởng nhất trong năm mươi năm qua. Ngoài việc thúc đẩy thực tập chánh niệm, khả năng trình bày những tuệ giác và thực tập đạo Bụt bằng ngôn ngữ rõ ràng, dễ tiếp cận và chân thành của Thiền sư đã làm tăng đáng kể số lượng người tìm đến với đạo Bụt. Di sản của Thiền sư Thích Nhất Hạnh sẽ tiếp tục tạo ảnh hưởng lớn cho nền Phật giáo hiện tại và tương lai.”Jeff Wilson, Giáo sư về Tôn giáo và Đông Á tại Đại học Renison (Ontario, Canada), tác giả của ‘Mindful America: The Mutual Transformation of Buddhist Zen and American Culture’ (tạm dịch: Nước Mỹ và pháp môn chánh niệm: Sự biến chuyển tương hỗ giữa Thiền Phật giáo và văn hóa Mỹ)

(Các sư út Diệu Trạm)

Sư Ông kính thương của chúng con!

Sáng nay trời đẹp và mát lắm, nắng rất trong và không khí rất ngọt. Những bông hoa nứt nẻ tím nhạt nở kín cả thảm cỏ trên mé đồi từ ni xá Diệu Trạm dẫn qua chùa Tổ. Cứ mỗi lần bước chân trên con đường đất này, chúng con cảm thấy rất hạnh phúc, hạnh phúc trong từng hơi thở và trong từng bước chân. Đi mà không cần tới, biết rằng Sư Ông đang có đó và mình sắp được gặp Sư Ông rồi. Chúng con đi thật chậm, thật bình an và đang thực tập những gì Sư Ông đã từng dạy. Chúng con có cảm giác Sư Ông đang nắm tay chúng con cùng đi, mặc dù chúng con chưa bao giờ có được diễm phúc này như các sư anh, sư chị chúng con.

Chúng con là những sư bé của Sư Ông. Trước kia chúng con chỉ được biết Sư Ông qua sách vở, băng giảng. Chúng con biết Sư Ông ở xa lắm và chúng con chưa bao giờ dám mơ ước được gặp Sư Ông bằng xương bằng thịt. Nhưng chúng con vẫn phát nguyện đi theo Sư Ông trên con đường sáng đẹp này. Thế rồi ngoài sự tưởng tượng của mình, chị em chúng con lại có phước duyên được sống gần Sư Ông và phụ thị giả Sư Ông suốt hơn ba năm trời. Nhớ ngày nghe tin Sư Ông sắp về chùa Tổ, chúng con cứ hồi hộp, vừa vui mừng vừa thấp thỏm. Sung sướng biết bao khi được qua chùa Tổ chấp tác dọn dẹp để chuẩn bị mọi thứ đón Sư Ông.

Chúng con nhớ hoài không khí chùa chưa bao giờ đông vui như những ngày Sư Ông trở về. Đến lúc ấy chúng con mới biết rằng mình có nhiều sư anh, sư chị lớn như thế. Các sư anh, sư chị lớn về thăm Sư Ông từ khắp nơi. Có những ngày chúng con cứ nấu cơm miệt mài mà cũng không đủ vì số lượng những người thân quen đến thăm Sư Ông đông quá. Bận nhưng vui lắm, bạch Sư Ông.

Từ khi Sư Ông có mặt nơi đây, không khí ở Diệu Trạm trở nên ấm áp hơn. Sáng tối, chúng con được nghe tiếng hô canh, tụng kinh, niệm Bụt từ thiền đường Trăng Rằm. Có lần chúng con đang đi thiền hành, gần đến thất Lắng Nghe thì thấy Sư Ông xuất hiện. Chúng con đi theo Sư Ông với từng bước chân cẩn trọng, ý thức rằng mình đang đặt từng bàn chân trên đất thiêng, đi theo những dấu chân của chư Tổ, của Sư Cố và của Sư Ông. Nơi đâu mà lại không in dấu chân của quý Ngài và của Sư Ông, phải không thưa Sư Ông. Sư Ông dẫn chúng con đi thăm hồ bán nguyệt, nơi điệu Sung ngày xưa hay ngồi gọt mít cho dì Tư, hay là nơi điệu ngồi lắng nghe tiếng tụng kinh trầm hùng vang vọng từ chánh điện. Sư Ông đã từng viết trong Con nghé nhỏ đuổi chạy mặt trời rằng chừng nào chúng con về, Sư Ông sẽ dẫn chúng con đi thăm khắp những ngõ ngách, nơi Sư Ông đã từng sống khi còn là một chú điệu, và Sư Ông đã không quên lời hứa. Chúng con đi bên cạnh Sư Ông, và chúng con tin chắc rằng, dù hai mươi năm, ba mươi năm, một trăm năm, và hẳn là nhiều hơn thế nữa, Sư Ông cũng giữ lời hứa đưa các sư em của chúng con dạo chơi khắp mọi ngóc ngách chùa Tổ.

Lại có những ngày đẹp trời, chúng con được dạo chơi với Sư Ông quanh cốc, được đẩy xe cho Sư Ông, được hát cho Sư Ông nghe và ngồi quây quần quanh Sư Ông. Mỗi khi khỏe, Sư Ông đều đi thăm liêu Sư Cố, chúng con lại được tháp tùng theo Sư Ông. Trăm lần như một, với ánh mắt rất sáng và nét mặt rất tươi, Sư Ông luôn chắp tay đảnh lễ Sư Cố với tất cả sự cung kính. Trong thất Sư Cố, chúng con có cảm giác như Sư Ông nhỏ lại thành sư chú Phùng Xuân thuở nào. Sư Ông trở thành sư chú Phùng Xuân hầu cơm Sư Cố, hái những cụm hoa mộc pha trà dâng lên Sư Cố, thổi lửa nơi cái bếp nhỏ nấu nước cho Sư Cố, hay ra cây khế trăm tuổi hái một trái cho Sư Cố tặng thầy Trọng Ân mỗi khi thầy lên chùa hầu chuyện Sư Cố. Sư Ông thích thú ngắm nhìn bức chân dung đắp bằng lụa nổi mà Sư Ông đã đặt ở Sài Gòn năm xưa để cúng dường Sư Cố. Có phải hôm ấy cả chùa đã rất vui khi thấy món quà lạ này? Rồi Sư Ông quán sát từng đồ vật trong liêu với tất cả sự chăm chú và kính cẩn, không khác gì lần đầu tiên Sư Ông mới được trở về. Chúng con biết ơn Sư Ông về đây trao truyền trực tiếp đến chúng con, một cách lặng lẽ và tự nhiên, lòng thương kính của Sư Ông đối với Sư Cố và chư Tổ.

Thỉnh thoảng Sư Ông còn ghé thăm ni xá Diệu Trạm nữa. Sự có mặt của Sư Ông làm cho Diệu Trạm vui như hội. Các chị em con thay nhau đẩy xe Sư Ông, thay nhau đi gần để nắm tay Sư Ông, trải chiếu ngồi ăn gần Sư Ông. Sư Ông đi một vòng thong thả thăm chỗ ăn, chỗ ngủ của các sư con. Sự quan tâm của Sư Ông làm cho chúng con cảm thấy ấm áp và được nuôi dưỡng hoài mỗi khi nghĩ đến. Chúng con biết ơn Sư Ông về đây để cho chúng con được nếm sự ngọt ngào của tình thầy trò.

Có những vị xuất sĩ hay phật tử cư sĩ, lặn lội bay từ trong nước hay từ nước ngoài về thăm Sư Ông. Là người trẻ cũng như người lớn tuổi, họ về với mong ước được gặp Sư Ông dù chỉ một lần trong đời, dù chỉ đứng ngắm từ xa. Họ đi thiền hành chậm rãi quanh chùa và kính cẩn hướng về cốc Sư Ông mà lạy từ xa. Nhằm lúc Sư Ông đi chơi quanh chùa, họ may mắn một cách bất ngờ được gặp Sư Ông và thế là nước mắt cứ chảy hoài vì vui sướng. Trẻ em được Sư Ông nắm tay, xoa đầu, làm cho ba mẹ các em sung sướng và khóc suốt thôi. Sư Ông tiếp xử tất cả mọi người với tình thương và tâm không phân biệt.

Có lần chúng con được chứng kiến Sư Ông nắm tay một người học trò đến thăm Sư Ông. Người học trò 14 tuổi năm nào nay tóc đã bạc trắng. Có những người học trò từ Phật học đường Ấn Quang, từ trường Thanh Niên Phụng Sự Xã Hội, hay những người bạn học từ Phật học đường Báo Quốc năm xưa. Chúng con biết ơn Sư Ông đã về đây dạy chúng con biết trân quý và học cách bồi đắp tình huynh đệ, nghĩa thầy trò một cách bền bỉ.

Có Sư Ông ở đây, mỗi ngày chúng con trông đến lượt mình để được qua thất hầu Sư Ông làm những việc nhỏ nhất như quét tước, dọn dẹp. Chúng con không thể nào diễn tả hết niềm hạnh phúc khi được gọi vào ngồi ăn cơm cùng Sư Ông. Sư Ông ngồi trên ghế, trước bàn ăn, còn chúng con thì được ngồi dưới đất phía trước Sư Ông. Sư Ông luôn nhìn vào bát cơm chúng con để biết chắc rằng chúng con đã có thức ăn, rồi Sư Ông mới chắp tay quán niệm. Nếu chúng con chưa có gì trong tay, với ánh mắt và cử chỉ, Sư Ông sẽ hỏi: “Cơm tụi con đâu?” Thế là tụi con lại như cuống cuồng lên, kiếm đại một trái chuối hay một hộp sữa để vào ăn với Sư Ông kẻo Sư Ông đợi. Sư Ông không bao giờ chịu thời cơm trong khi các sư con không có gì ăn. Tay Sư Ông cầm muỗng rất chắc và gọn, từ tốn múc một muỗng cơm, đưa lên nhìn kỹ hai giây rồi đưa qua hướng chúng con như để nói: “Mời các sư con, bon appétit các con!” Rồi Sư Ông đưa muỗng thức ăn vào miệng nhai từ tốn trong chánh niệm, nhai thật lâu và thật đẹp. Mỗi động tác, mỗi muỗng cơm đều tràn đầy ý thức. Thỉnh thoảng Sư Ông nhìn ra cửa sổ ngắm lá xanh hay nhìn chúng con mỉm cười. Nhai và nuốt xong, Sư Ông nhìn xuống mâm cơm, nhìn từng dĩa thức ăn để chọn món rồi múc tiếp. Qua ánh mắt, chúng con có cảm giác rất rõ là Sư Ông đang nói chuyện với chúng con thật nhiều. Dùng cơm xong, Sư Ông uống sữa hạt macca. Thấy Sư Ông nhai sữa mười tám lần một hớp, con nhớ đến một pháp thoại mà con đã được nghe trước kia. Sư Ông có kể rằng Sư Ông thực tập nhai nước và nhai sữa mà chúng con không hiểu sao lại có thể làm được như vậy. Bây giờ chúng con hạnh phúc quá khi tận mắt được thấy Sư Ông nhai sữa một cách hết sức khoan thai và tự nhiên. Có lúc chúng con ăn hết cơm trước Sư Ông. Thế là Sư Ông sớt từng muỗng thức ăn qua bát chúng con. Sư chị thị giả nấu ăn cho Sư Ông ngồi đó, sốt ruột lên tiếng: “Bạch Thầy, các em con ăn nhiều lắm rồi, no rồi Thầy ạ. Chúng con thỉnh Thầy thời thêm.” Nhưng Sư Ông vẫn tiếp tục sớt thức ăn qua cho chúng con. Chúng con chưa bao giờ từng mơ ước được ngồi gần Sư Ông như thế, được ngắm nhìn Sư Ông gần và kỹ như thế, và lại còn được Sư Ông sớt cho thức ăn nữa. Thức ăn từ Sư Ông món nào cũng ngon và bổ dưỡng. Được ngồi bên Sư Ông, tất cả mọi phiền muộn đều tan theo mây khói khi nào không hay. Những gì còn lại chỉ là sự bình an và niềm vui thôi. Về lại ni xá, chúng con vừa no cơm, vừa no tình thương. Chúng con biết ơn Sư Ông đã về đây, dạy trực tiếp cho chúng con thế nào là thực tập thiền ăn.

Có những ngày Sư Ông mất khẩu vị, Sư Ông nhìn mâm cơm một hồi rồi đưa tay mời chị em chúng con ăn và chuyền hết mâm cơm cho chúng con. Hay có khi nhìn ra cửa sổ, thấy đông các sư con đang cổ vũ: “Sư Ông ơi, Sư Ông ráng lên Sư Ông!” Thế là Sư Ông lại ráng dùng một muỗng cơm hay một hớp sữa. Chúng con biết ơn Sư Ông đã ráng thời cơm và ráng uống sữa vì thương chúng con.

Có lúc chúng con rất cảm động khi nhìn qua cửa sổ, thấy một thầy thị giả ngồi bên trong tâm sự thật lâu với Sư Ông trong khi Sư Ông lắng nghe rất chăm chú với ánh mắt tràn đầy từ bi. Sau này, chúng con được nghe thầy ấy thổ lộ rằng Sư Ông đã đưa tay chỉ vào bụng thầy ấy nhiều lần. Thầy thị giả đã hiểu rằng Sư Ông nhắc thầy thực tập thở sâu xuống đến bụng, phải thực tập thở bụng để không bị tư duy kéo đi. Thầy đã làm theo và đã vượt qua được một giai đoạn khó khăn trong đời tu. Chúng con biết ơn Sư Ông về đây cho chúng con thấy thế nào là lắng nghe sâu.

Sư Ông kính thương của chúng con, từ khi đại dịch bùng phát, chúng con không còn được vào liêu hầu Sư Ông nữa. Nhưng chúng con vẫn còn được lên lau dọn bên ngoài thất Sư Ông, được ngắm nhìn Sư Ông qua cửa sổ. Sư Ông nằm nghỉ ngơi thật bình an, thật đẹp. Chúng con vẫn đứng ngoài cửa sổ hát cho Sư Ông nghe. Chúng con vẫn được ngồi ngoài cửa sổ ăn cơm với Sư Ông. Nhiều lần trong bữa ăn, bỗng nhiên Sư Ông ngưng nhai và nhìn thẳng từng đứa, rồi gật đầu với từng đứa một. Chúng con biết ơn Sư Ông về đây dạy trực tiếp chúng con thế nào là có mặt trọn vẹn 100% với người mình thương.

Sư Ông kính thương, có lần một cô bác sĩ bay từ xa về tập cho Sư Ông. Sư Ông đã nói được những chữ rất rõ ràng làm cho cô bác sĩ vô cùng phấn khởi. Nhưng sau đó Sư Ông mỉm cười với cô, vuốt đầu cảm ơn cô rồi từ chối tập tiếp. Cô bác sĩ và chúng con đã hiểu ngay là Sư Ông biết rõ sức của mình. Sư Ông biết rõ mình muốn đặt điều gì là ưu tiên. Sư Ông muốn bảo tồn năng lượng, muốn dành năng lượng để có mặt thêm với chúng con – các sư bé của Sư Ông, những đứa chưa có nhiều thời gian được gặp và tiếp nhận gia tài trực tiếp từ Sư Ông – cho đến khi chúng con sẵn sàng. Đôi khi chúng con không muốn lớn để Sư Ông đừng đi. Nhưng chúng con biết ba năm và ba tháng là nhiều lắm. Tất cả các bác sĩ của Sư Ông đều ngạc nhiên và vô cùng thán phục Sư Ông. Ba năm và ba tháng vừa qua là những tháng ngày huyền thoại, không những cho chị em chúng con mà còn cho không biết bao nhiêu người gần xa. Sư Ông đã dạy chúng con thế nào là thiên thu trong khoảnh khắc. Chúng con nguyện nuôi ánh nhìn, cái nắm tay, giây phút ngồi hầu Sư Ông, giây phút cùng Sư Ông thiền hành quanh chùa Tổ, hay giây phút được ngắm nhìn Sư Ông từ đằng xa, và bao nhiêu cơ hội khác chúng con đã tiếp nhận được từ Sư Ông, để những khoảnh khắc ấy trở thành thiên thu trong chúng con.

Chúng con biết chúng con sẽ nhớ Sư Ông lắm. Mỗi khi nhớ Sư Ông, chúng con hứa với Sư Ông sẽ theo dõi hơi thở và bước những bước chân chánh niệm để tức khắc Sư Ông có mặt ngay trong chúng con. Theo dõi hơi thở và đi trong chánh niệm, tức khắc chúng con cũng sẽ nhận ra được Sư Ông trong mỗi sư anh, sư chị, sư em và mỗi người bạn tu cư sĩ của chúng con. Chúng con xin hứa với Sư Ông rằng chúng con sẽ bồi đắp tình huynh đệ để không phụ lòng Sư Ông. Chúng con biết Sư Ông có niềm tin nơi các đệ tử của mình. Chúng con sẽ đưa Sư Ông đi về tương lai mãi mãi cùng với tất cả chúng con.

Chúng con xin đảnh lễ Sư Ông giữa lòng đất Tổ đình Từ Hiếu, với tất cả niềm biết ơn sâu xa của chúng con.

Các sư con bé nhỏ của Sư Ông.

Vraie Terre de Paix (Marie-Ange Amiel)

Sinh hoạt bốn chúng ngày Thứ nhất (27.01.2024)

Những ngày này, nơi đất Tổ, từng đóa cúc hỏa hoàng lại được điểm tô khắp chốn. Hoa ánh sắc vàng đượm thắm, hòa quyện với màu gỗ, màu khói hương khiến lòng người thêm lắng yên. Nhìn hoa, thời gian như ngừng trôi. Nhìn hoa, chúng con thấy Thầy đang có mặt với chúng con.

Ngày hôm nay, từ muôn phương, chúng con đã trở về sum họp chung dưới một mái nhà tâm linh cùng ngồi thiền – tụng kinh, thực tập thiền hành, nghe pháp thoại, chia sẻ cho nhau những kỉ niệm với Thầy cũng như được nuôi dưỡng, tìm thấy những điều nơi Thầy là tri âm, tri kỷ của mình trong đêm thơ nhạc thiền.

Sáng sớm, tiếng chuông mõ hòa cùng tiếng tụng kinh trầm hùng lại vang vọng khắp núi đồi Dương Xuân, có lẽ không khác mấy với những tháng ngày Thầy còn là chú điệu nhỏ ở chùa. Lời kinh tha thiết, năng lượng an lành như thấm vào từng cánh hoa vàng óng trên bàn thờ Bụt.

Khoảnh khắc dừng lại nơi hồ bán nguyệt trong giờ thiền hành, chúng con như thấy lại hình ảnh chú điệu Phùng Xuân ngày xưa ngồi nhổ cỏ và lắng tai nghe tiếng tụng kinh vọng xuống từ Đại Hùng Bảo Điện, hình ảnh chú điệu nhỏ cặm cụi gọt mít bên bờ hồ để đem về cho dì Tư nấu canh…Tất cả đều còn nguyên sơ, chưa bao giờ biến mất sau cánh cửa bản môn. Trên mảnh đất thực tại, bước chân thiền hành của chúng con hôm nay in dấu trọn vẹn lên những dấu chân Thầy ngày xưa.

Chúng con về đây, làm những việc giản đơn Thầy từng làm: quét lá, rửa rau, cắt gọt,…Chúng con vẫn nhớ lời Thầy nhắn nhủ: “Các con sống và làm việc với nhau có hòa điệu, có thương yêu và có hạnh phúc , đó là sự thành tựu lớn nhất đối với thầy. Tất cả những chuyện khác đều không quan trọng”.

Khi chúng con nhìn thấy các sư cô, sư chú trẻ luôn rạng rỡ niềm vui, sẵn sàng hiến tặng nụ cười, chúng con biết Thầy đang được tiếp nối. Những gì Thầy trao truyền được cất giữ trong trái tim của những người xuất gia trẻ và được biểu hiện qua sự thực tập vững chãi của những người học trò lớn của Thầy.

Nước mắt và nụ cười hòa quyện với nhau khi chúng con nghe những kỉ niệm về Thầy từ những người bạn đồng tu. Có xúc động, có biết ơn, có gì đó tựa hồ như tình thương nở rộ. Giây phút đó đóa hỏa hoàng bình dị kia lại gợi chút nhớ, chút thương, chút xao xuyến trong lòng mỗi người học trò chúng con.

Đi theo dòng chảy cuộc đời Thầy qua từng tản văn, từng dòng tâm tình, từng vần thơ, khúc hát, chúng con hiểu được những khó khăn, chông gai khi Thầy mở lối con đường đẹp mà chúng con đang bước. Chúng con có cơ hội ngồi lắng nghe lòng Thầy, thở những hơi thở thật sâu và mỉm cười với những gì đang diễn ra trong giờ phút hiện tại:

“Giây phút hiện tại mầu nhiệm lắm, con đừng bỏ qua, rất uổng. Thầy gửi đến tất cả các con niềm tin cậy và thương yêu của Thầy”

Thầy đã trao gửi cho chúng con tất cả niềm tin, cho chúng ta rất nhiều cơ hội để thực tập. Ngày hôm nay chúng con có thể đã không đủ tỉnh thức để nắm lấy. Nhưng hôm nay một ngày mới nữa đang tới, một cơ hội nữa đang tới và chúng con quyết không để nó vuột khỏi tầm tay.

Thương nhớ hồn hoa nơi đất Tổ

Ánh vàng sâu lắng chốn thiền môn

Những lúc suy tư dạo cõi mộng

Thầy gọi con về qua sắc hoa.

Tết nguyên đán đã gần về, tăng thân Làng Mai xin được gửi đến quý vị thân hữu câu đối Tết Giáp Thìn như một món quà để thực tập cùng nhau trong năm mới.


Câu đối năm nay là: Tha Thứ – Bao Dung, để cầu mong cho tất cả trọn một năm mới yêu thương. Tha thứ và Bao dung là hai biểu hiện cụ thể của Tình thương. 


Thương chúc mọi người có một năm mới an yên

(Xin nhấp chuột vào hình để tải file câu đối về in ra)

Hành trình du hóa của Thiền sư Thích Nhất Hạnh (1985 – 2000)

Tăng thân Làng Mai biên soạn

Kính lạy Sư Ông,

Kính lạy chư vị Tổ tiên tâm linh và huyết thống của chúng con,

Kính lạy Đất Mẹ – Bồ Tát Thanh Lương Đại Địa,

Trong giờ phút linh thiêng khởi sự cho Năm Mới, chúng con tập họp lại đây như một gia đình tâm linh để cùng dâng lên Sư Ông, lên Đất Mẹ và chư vị tổ tiên lòng biết ơn và nguyện ước sâu sắc của chúng con.

Chúng con ý thức chư vị tổ tiên, Sư Ông đang hiện diện nơi đây trong giờ phút này và luôn là nơi nương tựa vững chãi cho tất cả chúng con. Chúng con xin lạy xuống để tiếp xúc với chư vị Tổ tiên và với Đất Mẹ: hành tinh xanh tuyệt đẹp, thơm mát, Bồ tát Thanh Lương đại địa, luôn chấp nhận và bao bọc tất cả mọi loài. Tất cả chúng con đều là con của Mẹ, dù chúng con có nhiều thiếu sót và gây ra bao lầm lỗi, bất cứ khi nào chúng con quay về nương tựa Mẹ, Mẹ luôn sẵn sàng dang rộng đôi tay để ôm chúng con vào lòng.

Sư Ông thương kính, trong năm qua, chúng con đã để cho năng lượng hoang mang trên thế giới tưới tẩm hạt giống bất an, lo lắng và sợ hãi nơi tự thân. Có những lúc chúng con không quay về nương tựa nơi sự thực tập. Chúng con đã để cho những cảm xúc mạnh và tri giác sai lầm trấn ngự, khiến chúng con cảm thấy cô đơn, xa cách và tuyệt vọng, đôi khi còn mất niềm tin nơi gia đình và tăng thân.

Ý thức được điều ấy, chúng con xin làm mới lại cam kết thực tập nương tựa tăng thân của mình để là một tiếp nối xứng đáng của Sư Ông và của chư vị tổ tiên. Chúng con nguyện sống sâu sắc từng giây phút trong cuộc sống hàng ngày bằng cách tiếp xúc với hơi thở và bước chân chánh niệm, là những pháp môn yêu thích của Sư Ông. Sư Ông cũng rất tâm đắc với công tác dựng tăng, cho nên chúng con nguyện sẽ hết lòng tiếp bước Sư Ông xây dựng tình huynh đệ, dù đôi khi chúng con sẽ phải đi qua nhiều khó khăn, thử thách. Chúng con nguyện sẽ không bỏ bê sự thực tập, thờ ơ với người thương hoặc rời bỏ tăng thân, trái lại chúng con sẽ lắng nghe nhau, yểm trợ nhau, kể cả người mà chúng con nghĩ đã gây ra khổ đau cho mình.

Kính thưa Đất Mẹ, loài người chúng con đã tiếp tục để cho sự tham lam, thèm khát và tiêu thụ trấn ngự. Chúng con tiếp tục chạy theo danh vọng, quyền hành, sở hữu vật chất và các tiện nghi tình cảm mà quên rằng những cái đó không thể nào mang lại chân hạnh phúc và tự do đích thực. Chúng con đã gây ra thương tích lớn cho Mẹ và cho chính chúng con, khai thác quá độ núi non, sông ngòi, tàn phá rừng cây và tàn hại các loài, làm ô nhiễm bầu khí quyển, gây tổn hại trầm trọng đến vẻ đẹp của Mẹ và làm cho Mẹ bị mất quân bình.

Trong năm mới, chúng con quyết tâm tiêu thụ ít lại và nỗ lực xây dựng một nếp sống bền vững cho chúng con và cho Đất Mẹ. Chúng con nguyện sẽ sống đơn giản lại và tự nhắc nhở rằng ngay trong giây phút hiện tại, chúng con đã có quá đủ những điều kiện hạnh phúc. Chúng con nguyện sẽ sống sâu sắc với lòng biết ơn và với ý thức rằng chúng con đang còn sống đã là một phép lạ rồi.

Kính thưa tổ tiên huyết thống, trong năm qua, chúng con đã tiếp tục để cho sự cuồng tín và cố chấp chia rẽ đại gia đình nhân loại. Chúng con đã gây khổ đau cho nhau, kỳ thị nhau trên căn bản của tôn giáo, quan điểm, dân tộc và quốc gia. Sợ hãi và vô minh đã làm chúng con trở nên hẹp hòi, thờ ơ với những người bất hạnh và để cho xã hội càng lúc đi về hướng sử dụng vũ lực hay quân sự để giải quyết những tranh chấp, bất đồng. Chúng con quên rằng chúng con tương tức với nhau, rằng hạnh phúc và khổ đau của mình liên hệ mật thiết đến hạnh phúc và khổ đau của người khác.

Chúng con tin rằng trong mỗi chúng con đều có tuệ giác không phân biệt và lòng từ bi vô lượng mà chư vị Tổ tiên, Sư Ông và Đất Mẹ đã trao truyền. Chúng con quyết tâm vững bước trên con đường thực tập với một trái tim rộng mở, buông bỏ lòng kiêu hãnh để hiểu và thương càng ngày càng có mặt.

Chúng con xin lạy xuống để thể hiện lòng biết ơn của chúng con đối với Sư Ông, với chư vị tổ tiên và với Đất Mẹ. Chúng con vô cùng biết ơn liệt vị đã cho chúng con một con đường tu tập và một gia đình tâm linh để nương tựa. Chúng con đã nếm được niềm vui, sự bình an và chuyển hóa trên con đường tu tập. Và chúng con ý thức rằng cùng với nhau, chúng con có thể đối diện được mọi khó khăn, thử thách và thực hiện được ước nguyện của mình. Chúng con tin rằng ai trong chúng con cũng đều có tuệ giác vô phân biệt, đại bi, chánh nghiệp, vô úy do chư vị tổ tiên trao truyền lại. Trong giờ phút trang nghiêm này, chúng con xin phát nguyện sẽ hết lòng thực tập và đầu tư tất cả năng lượng của chúng con để xây dựng cho tăng thân vững mạnh, để mở rộng con đường cho thế hệ của chính chúng con và cả cho các thế hệ mai sau.

Chúng con kính dâng lên chư vị hương hoa, quả phẩm để bày tỏ lòng biết ơn và hiếu thảo của chúng con.

[ Kỷ niệm lễ Giỗ Đệ Tam Tổ chùa Từ Hiếu – Đại sư Thanh Thái trước Huệ sau Minh ]

“Nhất đăng truyền chiếu bách thiên đăng” là câu kệ phú pháp của thiền sư Nhất Định, sơ tổ chùa Từ Hiếu dành cho người đệ tử đầu tiên của mình là Tổ Hải Chiếu, tự Đoan Trang. Một ngọn đèn có thể làm rạng rỡ trăm ngàn ngọn đèn. 

Nối tiếp truyền thống tu tập của dòng chảy tâm linh nơi mảnh đất từng là một am tranh dựng lên để trọn đạo làm con, liệt vị Tổ sư qua các thế hệ tại chùa Tổ đã làm rạng danh Tông môn, tiếp nối việc đang làm của thế hệ đi trước và sửa soạn, trao truyền cho thế hệ tương lai.

Sư tổ khai sơn, Hoà thượng Tánh Thiên trước Nhất sau Định truyền ngọn đèn chánh pháp (truyền đăng phú pháp) cho mười lăm vị đệ tử xuất gia. Tiếp theo, Đệ Nhị Tổ Hải Thiệu trước Cương sau Kỷ truyền đăng cho ba mươi vị, trong đó có Đại sư Thanh Thái trước Huệ sau Minh, Đệ Tam Tổ. Trong số mười một vị Giáo thọ được Tổ truyền đăng ấy là Sư Cố của chúng ta, Đệ Tứ Tổ Thanh Quý trước Chân sau Thật, Thầy Gốc của Sư Ông Làng Mai.

Một điểm thật đẹp là Tổ Huệ Minh vừa là vị Giáo thọ truyền đăng mà cũng là vị Sư anh lớn của Tổ Chân Thật, tức là Sư Cố. Ngày Đệ Nhị Tổ Cương Kỷ viên tịch, Tổ Huệ Minh thỉnh ý chư Tôn túc cho phép một chú bé đầy nhiệt huyết, đã vào chùa lúc còn rất nhỏ tuổi, được xuống tóc nhận Mười Giới Sa di trước linh cữu Thầy. Tông môn tiếp nhận vị đệ tử cuối cùng của Tổ Cương Kỷ. Chữ ‘Quý’ trong Pháp danh của Sư Cố có nghĩa là người con cuối cùng vậy.  Mỗi khi có dịp, Sư Ông Làng Mai luôn kể về câu chuyện này để nhắc chúng ta nhớ về nguồn cội: tình huynh đệ bao la có thể làm nên những điểm son hiến dâng cho đời.

Một vị Sư anh, tiếp nối hạnh nguyện của Thầy và chư vị Tổ sư, đã dìu dắt và lãnh phần trách nhiệm hướng dẫn và nuôi dạy Sư em. Ghi nhớ công hạnh của Tổ, chúng con càng nếm được vị ngọt mát lành của truyền thống văn hoá quê hương. Trong lòng dân chúng, lời dạy “Uống nước nhớ nguồn” luôn song hành với lời dạy “Thương nhau như thể tay chân”. Ông bà cha mẹ nào cũng muốn con cháu nhìn nhau như những anh chị em xứng đáng cho mình chăm sóc. Nhớ ơn ông bà cha mẹ, những người con làm sống dậy tình thương ấy, đền đáp ơn nghĩa ấy bằng việc chăm sóc anh chị em.

Chúng con, bốn chúng của Đạo Tràng Mai Thôn đang có mặt tại chốn Tổ và khắp nơi trên thế giới, Đông Tây Nam Bắc, xin cảm niệm công đức Ngài. Nhờ Ngài, dòng sông Tăng thân của chúng đệ tử đang tuôn chảy nhiệm mầu. Ngài là một ngọn đèn sáng, đã thắp lên niềm tin và sự dũng mãnh trong chúng con. Sư Ông chúng con có dạy: “Nếu chúng ta tu tập, chế tác được tình Thầy trò, tình huynh đệ, thì chúng ta có thể tu tập được trọn đời và tiếp nối trong những đời khác.”  

Chúng con nguyện đem ánh sáng của Ngài để trao đến khắp mọi miền, gần và xa. Vâng lời liệt vị Tổ sư, học hỏi theo công hạnh của Đệ Tam Tổ, nhân dịp kỷ niệm ngày Kỵ của Ngài, chúng con nhất tâm kính lễ chư Bụt và Thánh hiền Tăng trong mười phương, để sự an vui mát mẻ được có mặt lâu bền khắp nơi nơi.

Lễ dẫn thỉnh cho 11 sư em tương lai trong gia đình xuất gia cây Bàng được diễn ra trong tình gia đình ấm cúng tại thiền đường Hương Cau vào buổi trưa ngày 20.01.2024. Chúng con ý thức rằng Sư Ông vẫn ngồi đó, có mặt cho đại nguyện của các em. Dòng chảy của Tăng thân vẫn luân lưu, tiếp tục. Lý tưởng xuất gia để giúp mình, giúp người, làm đẹp thêm cho quê hương, cho cuộc đời vẫn còn được tiếp nối trong trái tim và nhiệt huyết của người trẻ.

Trong thiền đường Hương Cau, sáng sớm ngày 23.01.2024, Tăng thân đã tổ chức lễ xuất gia cho 11 em. Đây có lẽ là lễ xuất gia có nhiều xuất sĩ hộ niệm nhất tại Làng Mai từ trước đến nay. Gia đình xuất gia cây Bàng thuộc thế hệ thứ 44 của Tông Lâm Tế và thế hệ thứ 10 của pháp phái Liễu Quán, gồm các sư chú Chân Nhất Trú, sư cô Chân Mật Hạnh, sư cô Chân An Hạnh, sư cô Chân Hiếu Hạnh, sư cô Chân Lập Hạnh, sư chú Chân Nhất Âm, sư cô Chân Quán Hạnh, sư cô Chân Đoan Hạnh, sư cô Chân Khánh Hạnh, sư chú Chân Nhất Lạc, sư chú Chân Nhất Giới.

Thiền Sư Thích Nhất Hạnh

(1926 – 2022)

Ngày 19 Tháng Chạp Năm Quý Mão

(Thứ Hai, Ngày 29 Tháng 01 Năm 2024)

Kính thưa đại chúng, Lễ Đại Tường Sư Ông là dịp để tứ chúng cùng trở về bên nhau, cùng thực tập để nuôi dưỡng lòng biết ơn chùa Tổ, biết ơn Sư Ông. Mỗi phát nguyện hành trì thực tập là một đoá hoa, một nén hương thơm thảo mà những người học trò dâng lên vị Thầy thương kính. Trong không khí đó, chỗ ngồi nào, con đường nào cũng có thể trở thành đạo tràng tu tập, cũng trở thành Thánh địa. 

Thời khoá Lễ Đại Tường năm 2024 được tổ chức trong thời gian từ 27.01 cho đến 30.01.2024 theo nghi lễ Tâm Tang. Chúng con xin kính trình thời khoá Lễ Đại Tường để chư Tôn đức và quý vị Phật tử liễu tri và yểm trợ cho Lễ Đại Tường của Sư Ông chúng con: 

• Ngày 17 – 18 Tháng Chạp Năm Quý Mão (Thứ Bảy – Chủ Nhật, ngày 27 – 28/01/2024): Thời Khoá Sinh Hoạt Tứ Chúng

• Ngày 19 Tháng Chạp Năm Quý Mão (Thứ Hai, ngày 29/01/2024):

• Lễ Đại Tường

• 04:15	Thức Chúng
  05:00	Ngồi Thiền – Tụng Kinh (Thiền đường Trăng Rằm)
  	Làm Việc Đội Luân Phiên
  06:00	Dùng Sáng (Chùa Tổ)
  	Chấp Tác Theo Ban
  08:00	Lễ Sái Tịnh Thất Lắng Nghe
  09:15	Lễ Rước Xá Lợi Nhập Thất Lắng Nghe
  09:40	Lễ Cúng Ngọ
  10:20	Lễ Cung Tiến Giác Linh
  	Lễ Thỉnh Giác Linh Bái Yết Phật Tổ và Nhập Tổ Đường
  11:30	Dùng Trưa (Chùa Tổ)
  	Dọn Dẹp (Chùa Tổ)
  17:00	Dùng Chiều (Chùa Tổ)
  	Nghỉ Ngơi

• Ngày 20 Tháng Chạp Năm Quý Mão (Thứ Ba, ngày 30/01/2024):

Lễ Tưởng Niệm tại Công viên Vĩnh Hằng

Chúng con thành kính tri ân Chư Tôn thiền đức và quý vị Phật tử đã luôn luôn từ bi nâng đỡ và yểm trợ.

Trân kính và biết ơn,

Chúng con,

Đệ tử và Môn đồ pháp quyến.