Một tuần sau đêm trăng đoàn tụ với WakeUp, tôi có nói chuyện với Thiện Sanh. Cũng là một buổi tâm tình rất dài đến tận hai giờ sáng. Tôi càng ngày càng quý mến người bạn này. Thiện Sanh có nói một câu đáng phải ghi nhớ: Sở dĩ tình trạng của đất nước như bây giờ là vì lòng người tản mác. Sự hòa giải, hòa hợp đã không thể tiến hành do những vết thương chưa lành. Những vết thương do chiến tranh và thù hận.

Thật là đúng quá phải không bạn. Một người trẻ trong thời buổi này mà có một nhận thức như vậy thì thật là quý lắm, hiếm lắm. Tôi chẳng biết có dân tộc nào phải trải qua nhiều cuộc binh đao khói lửa như dân tộc mình. Đất nước đã từng có tên là Đại Việt nhưng rồi sự phân hóa rẽ chia bắt đầu thành hình. Có lẽ bắt đầu từ thời kỳ Chúa Trịnh – Chúa Nguyễn, Đàng Trong – Đàng Ngoài? Những cái tên thôi cũng đã nói lên tất cả. Nhưng thôi, tôi không muốn biến bức thư của tôi thành những trang sử liệu đâu. Quá khứ đã đi qua. Nếu ta chỉ chìm đắm, chỉ oán than thì cũng chẳng đổi thay được gì. Sẽ là tốt hơn nếu ta nhìn vào ngày tháng cũ với mong muốn tìm hiểu để rút ra những điều cần làm cho hiện tại.

Câu chuyện cổ tích của chúng ta đang đi đến phần kịch tính nhất. Những mâu thuẫn đang lên đến phần cao trào rồi đó, bạn có thấy không? Những nút thắt vẫn chưa được tháo gỡ. Trong khi, mạch truyện thì lại có vẻ chẳng đi đến đâu cả. Tuy nhiên, nếu dùng chiếc chìa khóa mà Thiện Sanh đã đưa cho thì nhiều khả năng chúng ta sẽ mở được cánh cửa để đến với kho tàng.

Lối thoát cho tất cả

Trở lại với câu nói của Thiện Sanh: Có những vết thương chưa lành trong chiều sâu tâm thức dân tộc. Vậy thì ta có thể hỏi nhau trong suốt bao nhiêu năm qua mọi người đã làm gì? Chắc chắn là mọi người đã làm rất nhiều. Đất nước đã đổi thay. Thời thế đã biến chuyển. Nhưng tất cả chỉ là bề ngoài. Trong thâm sâu vẫn còn là những vết thương âm ỉ. Cách hành xử, những lề thói, những quy tắc mà chúng ta tạo dựng đã không thể chuyển hóa được những cơn đau nhức bên trong.

Vậy những cách thức đối đãi, những quy tắc ứng xử của cả một tập thể, của cả một cộng đồng là gì?
Câu trả lời chắc là bạn cũng đã biết. Đó chính là văn hóa. Định nghĩ về văn hóa rất rộng. Nhưng ở đây, tôi chỉ xin lấy cách hiểu của ngành Tâm Lý Học vậy. Văn hóa là những cách thức, những quy tắc ứng xử của một nhóm người mà theo họ là chuẩn mực để thích nghi với môi trường xung quanh. Đó là một cách nghĩ, cách hiểu có phần giản dị, đơn sơ nhưng theo tôi là tạm đủ. Như vậy đứng dưới góc độ ngành tâm lý thì ta có thể hiểu nguyên nhân gốc rễ là do “văn hóa” hay “tâm lý đám đông”, “tâm lý xã hội”. Còn hiểu theo tinh thần của Duy Biểu Học thì ta có thể sử dụng thuật ngữ “tâm thức cộng đồng”.

Vậy nên để chữa lành những vết thương trong chiều sâu tâm thức thì ta phải tác động đến “tâm thức cộng đồng”. Một cá nhân muốn chuyển hóa trình trạng thì cơ may thành công là rất nhỏ. Ta phải tận dụng năng lượng của một tập thể để chuyển hóa năng lượng của một tập thể khác. Ta chỉ có thể nương vào Tâm Thức Cộng Đồng để chuyển hóa một Tâm Thức Cộng Đồng khác. Ta cần tới một nguồn năng lượng lành để chuyển hóa một nguồn năng lượng không lành. Chung cuộc, ta cần một đoàn thể, ta cần tăng thân. Ta không thể nào làm điều gì khác nếu không nương vào sức mạnh của tăng thân. Vậy là chúng ta lại đi đến một kết luận như những gì tôi đã viết ở phần trên rồi, phải không bạn? Tôi không biết việc cứ viết đi viết lại những dòng này có gây cho bạn cảm giác nhàm chán hay không. Những điều này có thể là đã quá cũ kỹ rồi. Chúng ta đã được nghe rất nhiều lần về việc xây dựng tăng thân. Chúng ta đã được nghe rằng tăng thân là quý, là tốt. Tôi đã được nghe và bạn cũng đã được nghe rất nhiều lần như vậy. Nhưng xin cam đoan với bạn ngay trong những tháng ngày này, ngay khi viết dòng chữ này thì tôi mới thật sự thấm thía về giá trị, về sự cần thiết của tăng thân.

Trước đây, khi đọc cuốn “Sống Chung An Lạc” hay khi nghe những bài pháp thoại thì tôi có một suy nghĩ là tất cả những gì đi vào tôi chỉ là những kinh nghiệm, những cái thấy của những người đi trước. Đó là những lời vàng ngọc, đó là tuệ giác. Nhưng đó không phải của tôi, đó không phải là những gì tôi đã trực tiếp thấy, trực tiếp trải nghiệm. Tôi cũng bằng lòng, tôi cũng đồng ý nhưng sự bằng lòng và đồng ý đó mới diễn ra trên bề mặt ý thức. Giờ thì tôi đã hiểu, tôi đã cảm nhận từ tận đáy sâu tâm hồn. Và trong giờ phút này tôi nghĩ là tôi có thể nói với bạn. Một câu nói mà không phải do ai đó đã rót cho tôi nữa. Tôi xin nói bằng tất cả trái tim, nói bằng tất cả tấm lòng Tôi có thể nói hết sức thành khẩn và chân thành: Không còn điều gì là hệ trọng hơn xây dựng tăng thân. Để chuyển hóa tình trạng xã hội thì cách thức duy nhất chỉ có thể là dựng xây một đoàn thể những người có chung những thiện nguyện.

Tuy nhiên nếu mình chỉ nói “Xây dựng tăng thân” không thôi thì vẫn chưa đủ. Đó vẫn còn là khái niệm chung chung và mông lung quá. Tôi muốn nói rõ ràng hơn, cụ thể hơn nữa. Vào tháng 7 năm ngoái tôi có đọc được hai cuốn sách rất đặc biệt. Hai tác phẩm được đúc kết từ cuộc đời, từ vốn sống của một kỹ sư nông nghiệp. Ông ta là Masanobu Fukuoka. Đó có thể là người Nhật Bản mà tôi mến trọng nhất. Tựa đề hai cuốn lần lượt là “Con Đường Trở Về Tự Tánh” hoặc cũng thể dịch là “Con đường về với thiên nhiên” (The road back to nature) và cuốn Cuộc Cách Mạng Rơm (One straw revolution). Chẳng có một lý thuyết mơ hồ nào cả. Nội dung chính là những cách thức xây dựng một hình thái “nông nghiệp vô tác” mà những người phương Tây gọi là Do-nothing farming. Cuốn sách đã gây một niềm cảm hứng rất lớn cho tôi. Và tôi bắt đầu mơ.

Tôi bắt đầu muốn được sống trong khung cảnh mà tác giả cuốn sách đã tạo dựng được. Tôi bắt đầu mơ về một NÔNG TRẠI HỮU CƠ. Một nơi mà cả chỉ có màu xanh của cỏ cây, của đất trời. Nơi mà người ta có thể làm việc cùng nhau, sống gần với thiên nhiên và canh tác theo những phương thức thân thiện với môi trường. Nhưng ở đây không chỉ là những cơn mộng mị, tôi đã quán chiếu và tôi thấy rõ ràng rằng hình thức những trang trại như thế sẽ là một đối trị với tình trạng đô thị hóa, bê tông hóa cũng như tình trạng mất cân đối dân số giữa nông thôn và thành thị. Trong những nông trại này, con người được lao động chân tay thường xuyên nên sẽ không phải mắc những chứng bệnh tâm lý. Vì trồng trọt theo quy trình tự nhiên nên việc thực tập Giới Thứ Nhất Bảo Vệ Sự Sống cũng sẽ thuận lợi hơn rất nhiều. Ngoài công việc đồng áng thì thời gian còn lại được dành cho việc thiền tập để giúp người thực tập đạt được những bước tiến trong đời sống tâm linh.

Lẽ dĩ nhiên là kế hoạch này của tôi cũng chẳng có gì là mới mẻ cả. Đã có nhiều mô hình thành công tại Tây Phương. Nhưng tại Việt Nam hình như tôi chưa được biết bất cứ ai có một ý tưởng như vậy. Một nông trại hữu cơ nhưng đồng thời cũng mang trong lòng mình một đường hướng tâm linh.

Khi suy nghĩ về một đề án này trong lòng tôi có rất nhiều nghi ngại. Liệu có khả thi hay không? Liệu có phải đây là một chuyện viễn vông, hoang đường hay không? Làm sao để có thể duy trì hoạt động của nông trại? Cách thức nào để sản xuất nông sản sạch và bán ra thị trường? Tôi có quá nhiều điều phải làm để biến ước mơ thành sự thật. Đó là chưa kể đến vấn đề nhân lực.Tôi sẽ cần rất nhiều người chung tay góp sức. Tôi cần một luật sư để bảo đảm những vấn đề về luật pháp. Tôi cần một kế toán viên để giữ sự an toàn tài chính cho nông trại. Tôi cần một kỹ sư am tường về nông nghiệp hữu cơ. Tôi cần một chuyên viên tiếp thị lo phần truyền thông và quảng bá hình ảnh. Tôi cần một nhà quản trị có thể duy trì hoạt động của nông trại. Và quan trọng nhất là tôi cần một nhà đầu tư tin vào kế hoạch này. Đó sẽ là đội nhóm, là tăng thân của tôi. Tăng thân ở đây là tăng thân tại gia, là đoàn thể những người mặc áo lam.

Một thực tế cần phải làm rõ là tăng thân tại gia vốn phải tự túc về vấn đề kinh tế và có những nhu yếu cá nhân nên có một điểm bất lợi là họ sẽ không có nhiều điều kiện ở gần nhau, khó truyền thông với nhau. Do vậy, để nối kết không còn cách nào khác là phải có một tổ chức, một chính thể có đầy đủ tư cách pháp nhân để tập hợp họ lại. Khi người ta hoạt động trong một đoàn thể, có chung một mục tiêu, sống và làm việc gần nhau thì tự nhiên sự truyền thông sẽ có nhiều phẩm chất. Điều này có nghĩa đoàn thể đó phải có một chương trình hoạt động dài hạn, có khả năng sinh lợi về mặt kinh tế, đảm bảo cho họ đạt được những nhu cầu cơ bản ở mức độ vừa đủ. Và do đó ý tưởng về một nông trại gần như là một giải pháp hoàn hảo.
Tôi đã đặt ra một giả định: Nếu tất cả những người nêu trên đều có nhu yếu tâm linh như tôi, đều ít nhiều đã thấm nhuần tư tưởng của đạo Bụt thì chắc chắn mức độ gắn kết của chúng tôi sẽ cao hơn bất cứ một ê kíp nào. Sức mạnh giữ chúng tôi đi chung cùng nhau sẽ không chỉ phải là sức mạnh của đồng tiền mà sẽ là sức mạnh của tăng đoàn, sức mạnh của tình anh chị em. Và sẽ không có nguồn lực nào trên thế gian có thể so sánh được.

Nhưng điều nan giải ở đây là làm sao để tìm ra được những con người như vậy. Làm sao để kết nối, để tập hợp họ lại? Làm sao để giữ cho họ luôn đi chung với nhau? Những điều này bắt đầu vượt quá tầm tay của tôi. Do vậy, tôi rơi vào tình trạng bế tắc. Dẫu tôi biết rằng những người có chung tâm nguyện với tôi vẫn còn đang ẩn tàng đâu đó. Tôi ý thức được họ là những bông hoa chưa biểu hiện. Tôi biết vậy nhưng thời gian thì lại cứ chảy trôi không đợi chờ một ai. Cùng lúc là những mâu thuẫn trong đời sống cá nhân cũng chưa biết cách tháo gỡ. Tôi dần mất đi sự kiên nhẫn. Tôi không cảm thấy hứng thú với bất cứ một công việc nào. Tôi thấy mình càng lúc càng tách biệt với xã hội. Tôi thường xuyên sống trong trạng thái quẫn bách và cùng đường… Những tháng ngày đó quả thật không dễ chịu và thoải mái chút nào. Tưởng chừng không thể đi qua nổi….

Hạt giống “muốn xây dựng một môi trường an lành” trong tôi đã có mặt. Nhưng tôi vẫn chỉ là một người làm vườn vụng về và thiếu kinh nghiệm. Không ai dẫn dắt, không người chỉ bày. Cho nên khu vườn tâm thức chỉ là một mảnh đất xác xơ và hoang tàn. Nhưng… một điều … một điều thật đẹp đã đến, bạn có biết không. Đây là một câu chuyện cổ tích mà. Tôi không muốn nó kết thúc với những ám ảnh, với những dòng bất an như vậy đây. Tôi muốn có một kết thúc có hậu.

Vì em, tôi đã được sinh ra

Cơn gió xuân nồng mang tên WakeUp đã đến. Những hạt giống lành thiện trong tôi đã gặp được ánh nắng mai ấm áp, dòng suối lạnh mát trong. Tôi không biết WakeUp có phải là tăng thượng duyên cho đời sống tâm linh của tôi không nữa? Nghịch duyên hay thuận duyên? Tôi cũng chẳng biết. Chỉ biết là có một sự đổi thay đã đến. Hạt giống tưởng chừng như đã chết, đã bị vùi lấp bởi sa mạc cuộc đời thì nay bắt đầu cựa quậy. Những nụ mầm đã tái sinh, đã nở.

Người đầu tiên tác động đến tôi là Bách. Bách có viết một bài và mới đây tôi đã được đọc. Bài viết mang tựa đề là “Tình anh chị em, khát vọng và lẽ sống trong đời”. Đó là một bài viết rất sâu sắc kết thúc bằng những dòng sau đây:
“Thay vì đem Đạo Bụt áp dụng vào đời sống mình và chờ trông những hoa trái tại sao chúng ta không hiến tặng đời mình cho Đạo Bụt. Tôi sẽ đi mãi trên con đường phụng sự. Còn các bạn, các bạn thì sao?”

Bách còn chép ghi thêm: Tăng Thân là điều quý giá nhất, cùng với Chánh Niệm và Chánh Mạng sẽ là ba điểm để ta có thể vẽ được một vòng tròn. Ba điểm đó tác động qua lại, có trong nhau, làm lớn mạnh cho nhau.

Nhưng nếu ta chưa có Chánh Mạng thì làm sao? Một em khác trong tăng thân Mây Thong Dong đã trả lời. Tăng thân chính là tâm điểm và sự thực tập chánh niệm chính là chiếc compass. Nếu ta biết nương tựa vào tăng thân và giữ sự thực tập miên mật thì ta sẽ được vẽ được một vòng tròn thật đẹp. Vòng tròn đó sẽ là cuộc đời, sẽ là nghề nghiệp chân chính, sẽ là Chánh Mạng cho ta. Thật là hay quá phải không bạn? Những người bạn này xứng đáng là bậc thầy hướng đạo cho tôi. Chỉ hơi tiếc một điều là tôi không có nhiều thời gian tu học cùng các bạn.

Trong một dịp tiếp xúc sau cùng, em Mai – giờ thì tôi đã biết tên em là Đức Bảo – có nói một câu. Đại ý như sau: Mình còn trẻ, mình còn bao nhiêu là tháng năm phía trước vậy thì tại sao mình lại lãng phí thời gian, sức lực và tâm lực vào công việc mà mình không thích? Tại sao mình không kiếm tìm một nghề nghiệp vừa đủ nuôi sống mình mà vẫn có thời gian để xây dựng tăng thân? Ôi chao, câu nói như một tiếng chuông vang vọng đánh thức tâm hồn bao lâu nay chỉ chìm đắm trong những cơn mê mộng. Dĩ nhiên tôi đủ bình tĩnh để biết rằng cái nhìn, cách cảm về đạo Bụt của Đức Bảo hay một số các bạn trẻ WakeUp khác vẫn còn tinh khôi lắm. Có những góc khuất các bạn chưa đi qua. Có những mảng tối các bạn chưa chứng kiến. Những thị phi cuộc đời chưa lay động đến các bạn. Nhưng khi hội ngộ, những đôi mắt trong veo đã rót vào hồn tôi dòng suối mật ngọt. Và dường như tôi cũng đã lấy lại được tất cả sự hồ hởi, niềm hứng khởi của những ngày đầu tiên. Bất giác tôi phát hiện thì ra bấy lâu nay tôi đã toan tính quá nhiều. Những toan tính đã khiến cho đời sống tôi trở nên cằn cỗi, phai tàn. Tất nhiên, quá thơ ngây hay quá già dặn đều không tốt. Vấn đề là sự cân bằng. Ta không thể cứ mãi vô tư. Và ta cũng không nên sống chỉ hoàn toàn theo những suy luận và phán xét. Nhưng nhất quyết là ta phải giữ được ánh nhìn của buổi ban đầu.

Nếu bây giờ được gặp Bách thì tôi muốn trả lời cho anh rằng tôi đã biết mình muốn gì, tôi thiết tha điều gì nhất trên đời. Có thể là giấc mơ về một Nông Trại Hữu Cơ luôn cháy bỏng trong tôi. Có thể là tôi luôn mong được tham gia một khóa tu ít nhất là một tháng để hệ thống hóa tất cả những kinh nghiệm xây dựng tăng thân. Nhưng nếu phải đặt ra cho mình câu hỏi: Mình thực sự cần gì? Thì tôi có thể trả lời dứt khoát. Tôi chỉ cần một điều duy nhất.

Tôi chỉ cần tâm ban đầu mà thôi. Giữ được tâm ban đầu thì tôi sẽ có tất cả. Con đường sắp tới sẽ như thế nào đây? Tôi hoang mang lắm, tôi cũng chẳng biết. Tôi sẽ làm gì để tìm ra một nghề nghiệp chân chính? Tôi chưa biết nhưng sự nghiệp của tôi chắc chắn chỉ có hướng về một mục đích duy nhất. Đó chính là xây dựng tăng thân. Như bạn cũng thấy thế giới này thật sự đã có quá đủ những lý thuyết, những danh từ, đã có quá nhiều đau thương và bất hạnh. Chúng ta không cần thêm bất cứ một khái niệm nào nữa. Chúng ta cần tăng thân. Chỉ có tăng thân – đoàn thể của những tâm hồn lành thiện – mới đủ sức chuyển hóa thế giới. Và để xây dựng tăng thân, tôi thấy rằng chúng ta cũng không cần quá nhiều đâu. Chúng ta chỉ cần một trái tim. Chúng ta chỉ cần một tấm lòng muốn hiến dâng và phụng sự. Chúng ta chỉ cần một trái tim biết thương yêu, một trái tim muốn hiểu biết.

Tôi đã đọc bức thư “Nhật ký trước lúc đi xa”. Tôi mừng vui vì bạn đã chọn cho mình con đường xuất gia. Và tôi nguyện cầu bạn sẽ mang theo bên mình những dòng chữ ấy trong suốt những tháng ngày sắp tới. Về phần tôi, tôi vẫn chưa biết tôi sẽ mặc áo lam hay áo nâu. Tôi cũng mong được như bạn lắm. Tôi cũng mong có được một ngày bình yên trong mọi ngày bình yên như bạn. Tôi cũng đang chờ đợi một buổi sáng trời trong. Bàn tay khẽ chạm mái chèo. Con thuyền tâm nhẹ nhàng lướt đi hướng về biển lớn. Nhưng nếu ngày ấy không đến thì bạn cũng hãy yên lòng. Bởi vì tôi xin hứa với bạn hôm nay: nguyện sẽ giữ mãi, giữ mãi trái tim nguyên khôi này. Hình tướng chúng ta khác nhau. Nhưng trái tim chúng ta không khác. Trái tim chúng ta cùng chung nhịp đập. Mong bạn hãy nhớ lời tôi. Và mong bạn cũng hãy nhắc nhở tôi thường xuyên nhé! Giữ được đôi mắt sáng trong, giữ được tâm hồn tươi trẻ thì bạn sẽ có mặt, bạn sẽ hiện hữu. Và tôi cũng sẽ có mặt, sẽ hiện hữu, tôi cũng sẽ một lần nữa được sinh ra trong đời.

Bạn ơi, xin hãy giữ gìn cho nhau. Tôi xin giữ cho tôi, cho bạn, cho tất cả.

Bạn ơi, hôm nay, xin hãy ghi nhớ lời nhau.

Xin hãy luôn đem ra cho nhau ghi nhớ:
Giữ mãi trái tim thơm ngát này…

hết

người viết:Đặng Chương
Gửi đến T.C.Đ và các bạn WakeUp

Câu ru mạch máu Đông Phương

[8h00: Một bông hồng cho em]

Vì đã thực tập từ buổi lễ ở thành phố nên tăng thân nhà mình đi qua phần nghi lễ cũng khá chỉn chu. Đội hình vẫn không có gì thay đổi. Dâng hương là em Hừng Đông. Chị Chân Mây thỉnh mõ. Nhật Thái thỉnh chuông. Tôi và Khiêm Từ đảm nhận phần đọc Đoản văn Bông Hồng Cài Áo. Sau khi tụng Tâm Kinh Bát Nhã, tôi bắt đầu tuyên đọc. Viên Lạc đã chuẩn bị sẵn bản tiếng Anh. Nhưng tôi thì lại quên chuẩn bị bản tiếng Việt. Thật là may khi cuối cùng “cô tiên” Viên Lạc “hóa phép” thế nào mà trên tay hai anh em chúng tôi là một cuốn sổ bé tí có đầy đủ cả hai phần Việt ngữ và Anh Ngữ.

Tôi biết bài văn này từ lâu lắm rồi. Chắc cũng gần 7,8 năm. Nhưng hôm nay mọi thứ thật mới lạ. Chưa bao giờ tôi có những cảm giác này. Có một điều gì đó đang trào dâng và tôi phải dừng lại. Thật là khó để giữ được hơi thở trong hoàn cảnh này. Có những đoạn tôi đọc mà cảm thấy mình như mếu máu, như ngẹn ngào. Tôi đã “nhập tâm” vào những dòng chữ rồi chăng? Cũng có thể do tôi mà cũng có thể là do năng lượng xung quanh của đại chúng nữa. Làm sao tâm trí có thể dửng dưng và bàng quang trong một không khí trang nghiêm và thiêng liêng như vậy. Khiêm Từ tiếp tục đọc phần còn lại. Chất giọng của Khiêm Từ sau đó đã nhận được vô số những lời khen tặng. Kết thúc phần tiếng Việt, cuốn sổ tí hon lại được chuyền tay cho Cao, Mi và anh Chi để mấy anh chị em có thể đọc phần tiếng Anh. Nhìn cảnh tượng này, tôi lại nhớ đến buổi thuyết trình giới cùng với mấy anh chị em ở cánh đồng phương Bắc cách đây một năm. Tôi thấy vô cùng biết ơn sự sống này. Vì tôi đã được ngồi không chỉ một lần trong vòng tròn bảo bọc của tình anh chị em, tình tăng thân. Năng lượng bình an của tập thể đó không phải lúc nào tôi cũng có được. Thế mà giờ đây tôi có đủ cả. Òa vỡ, tràn đầy.

Phần đoản văn dài hơn thường lệ cuối cùng cũng đã kết thúc. Nhật Thái thỉnh một tiếng chuông để đại chúng được dịp trở về với hơi thở. Tiếp theo sẽ là phần trình bày bài hát Bông Hồng Cài Áo của nhạc sĩ Phạm Thế Mỹ. Tuy vậy, tôi đã đánh liều hát một bài khác. Bài mà tôi chọn là bản Đạo Ca số 6 “Lời ru, bú mớm, nâng niu” của nhạc sĩ Phạm Duy phổ từ thơ Phạm Thiên Thư.

Tôi hơi thiên vị nhạc sĩ Phạm Duy phải không bạn? Có lẽ đúng như thế thật. Mặc dù tôi cũng biết và thích nhạc Văn Cao, Dương Thiệu Tước, Lê Thương, Phạm Đình Chương, Cung Tiến v.v… Nhưng không hiểu sao mỗi khi có cơ hội được hát một bài hát nào đó của Việt Nam là tôi lại nghĩ ngay đến nhạc Phạm Duy. Chất nhạc ấy đã nuôi lớn cả tâm hồn tôi từ những ngày thơ ấu. Cứ mỗi một giai đoạn trong đời mình và cả những năm tháng tiếp theo sau nữa tôi đều dự cảm sẽ luôn có một bài nhạc Phạm để tôi hát, để tôi được nuôi dưỡng. Có một lần tôi đã ngồi rất gần với ông nhưng chẳng hiểu sao tôi lại cứ ngồi yên bất động. Thay vì đến hỏi thăm, để xin chữ ký, để chụp ảnh lưu niệm thì tôi lại cứ ngồi lặng nhìn ông. Giây phút đó tôi chỉ biết ngồi yên để ngắm nhìn. Với tôi thế là đủ. Tôi chỉ cần vậy thôi. Chỉ chừng ấy thôi mà tôi cũng có hạnh phúc lắm.

Bài Đạo Ca số 6 này theo tôi là một bài xứng đáng để thực tập thường xuyên và liên tục. Và tôi đã nghĩ rằng không còn dịp nào phù hợp hơn để hát nữa. Cái hay, cái đẹp đã nằm hết ở phần lời. Tôi cũng đã in ra một bản song ngữ Việt – Anh và đã đưa cho Tranh trước đó với hy vọng là các anh em Âu Châu sẽ hiểu hết nội dung của bài này. Tôi không biết là cách hát ru ở Tây Phương có giống như Đông Phương hay không? Tôi cũng chưa có cơ hội tìm hiểu nội dung những bài được gọi là “lullaby”. Tôi chỉ biết là có một nhạc sĩ người Canada rất thích bài Đạo Ca này. Ông có chia sẻ rằng nếu như thuở xưa khi còn nằm nôi mẹ ông cũng hát ru cho ông nghe những giai điệu như vậy thì ông có cảm tưởng đời mình sẽ phong phú thêm hơn, ông sẽ có tâm hồn nghệ sĩ hơn. Ông sẽ nhìn đời với đôi mắt sạch trong. Ông sẽ đi vào lòng sự sống với những bước chân thanh thản. Đây chắc chắn không phải chỉ là một lời ngợi khen quá đáng. Trẻ em ở phương Tây khi đến tuổi đi học có thể sẽ được học nhạc một cách chính quy và bài bản. Tuy nhiên, bài học âm nhạc đầu tiên phải là lời ru của mẹ. Nếu nhận định như vậy thì có thể nói rằng những em bé Việt Nam có một sự may mắn rất lớn. Không khó để chúng ta có thể nhìn ra một sự thật: những bài hát ru con của “bà mẹ quê” luôn ngập tràn những hình ảnh tuyệt đẹp của thi ca và nhạc họa. Đó là sự kết tinh từ những làn điệu dân ca được truyền khẩu qua nhiều đời. Có thể trí óc của một em bé chưa đủ phát triển để tiếp nhận những lời hát tiếng ca. Nhưng tâm thức chắc chắn sẽ được gieo trồng những hạt giống của thơ và nhạc, những hạt giống văn hóa, những cảm tình, những phong tục, tập quán. Khi mang thai ta, mỗi ngày mẹ đều hát ru. Mỗi ngày mẹ đã trao cho ta cả một kho tàng. Rồi khi ta sinh ra đời, gia tài của mẹ ta lại được tiếp nhận trong những buổi trưa hè, trong những khi chiều tới, những lúc ta đau yếu, những lúc ta khóc than… Kho tàng của văn hóa dân gian đã có trong ta rồi đó, bạn có thấy không. Vậy mà chúng ta lại hay quên lắm. Ta cứ khờ dại thôi. Ta giàu có vậy mà ta không biết. Ta cứ mãi kiếm tìm. Để rồi ta phải cậy nhờ đến hai tâm hồn nghệ sĩ nhắc nhở. Cả hai người đều đã xác quyết rằng “lời ru-bú mớm-nâng niu” chính là món quà quý giá nhất của sự sống này. Dòng sữa nóng cho ta một thân thể kiện khang. Lời ru cho ta một trái tim rộng mở. Và tình thương của mẹ sẽ là sự bình an cho tâm hồn ta trên suốt những chặng đường đời.

Bài Đạo Ca Quán Thế Âm hôm qua do ảnh hưởng bởi giọng thứ nên vẫn còn một chút gì đó u hoài, hờn tủi. Người nghe nếu không có sự thực tập hơi thở có ý thức có lẽ sẽ bị trôi theo chất bi lụy ở đầu bài. Nhưng với bài đạo ca số 6 này thì mọi thứ hoàn toàn khác hẳn. Nhạc sĩ Phạm Duy đã dùng giọng La giáng trưởng. Chất nhạc du dương, êm ái ngay từ đoạn mở đầu.. Một tiếng hát của mẹ hát ru con, mà cũng có khi ta nghe thấy cha đang hát ru con, chồng đang hát ru vợ. Những nốt nhạc dần cao lên, cao lên, vút bay chạm tới nền trời:

Con ơi ! Mẹ là Thượng Đế, cho con tâm lý nguyên sơ
Câu ru và dòng sữa quý, cho con nguyên lý diệu vời
Ru con rằng : Đời muôn lối, như mây kết hợp, rồi tan
Thân con là Trời cao vói, tim con là cõi địa đàng.
À ơi Mẹ ru con biết :
Yêu thương như câu đầu lòng
Nghìn năm còn đây thắm thiết
Câu ru mạch máu Đông Phương.

Sau bài hát không cần nhạc đệm thì đến phần cài hoa. 6 thành viên WakeUp đứng lên và bắt đầu lạy Bụt. Sáu người đó là Chi, Tranh, Mi, Na, Vui và Bách. Tôi thấy giây phút năm vóc sát đất sáu anh em thật lạ thường. Sáu con người đến từ bốn quốc tịch khác nhau. Từ Ấn Độ, đạo Bụt đã không còn đi về phía Bắc hay phương Nam mà đã đi theo phía Tây, đến với cựu lục địa rồi lại còn vượt trùng dương đến cả Tân Thế Giới. Do không gian không đủ nên mấy anh em đã nhanh chóng đề xuất ý tưởng đại chúng sẽ ngồi yên tại chỗ để các bạn đến cài hoa. Buổi lễ diễn ra thật đơn sơ nhưng vô cùng trang nghiêm. Trong lúc mọi người hiến tặng cho nhau những nụ hoa, tôi tiếp tục hát bài Bông Hồng Cài Áo. Trước buổi lễ, em Tranh đã hỏi tôi có hát bài này không. Dĩ nhiên là có rồi, phải không bạn? Làm sao mà có thể thiếu bài này được?

Lúc này, Khiêm Từ ngồi cạnh đang chuyển ngữ lời bài này để em Cao có thể hiểu được. Micro bắt đầu được chuyền đi để tiếng hát được nối dài. Nghe nói em Na và Tranh đã ôm nhau khóc. Một số cô chú Phật tử cùng sùi sụt, giọt dài giọt vắn. Với anh Chi thì anh cho biết đây là lần thứ hai được tham gia một lễ Bông Hồng Cài Áo. Lần trước là ở viện EIAB và lần nào anh cũng cảm động. Một điều cũng cần phải nói thêm là những bông hồng được kết từ vải này cũng do bàn tay khéo léo của em Củ Cải Nhỏ. Tất nhiên lực lượng góp sức là rất nhiều nhưng quả thật phần chính yếu là do em này thôi. Theo thông kê thì tăng thân mình đã chuẩn bị khoảng 130 bông. Nhưng phải mua thêm vì con số thực tế vượt hơn dự định. Mấy anh em WakeUp được cài hoa thì tỏ vẻ mừng vui lắm. Sau đó, một số người còn đi xuống tận nhà bếp để cài hoa cho các cô Phật tử do bận lo bếp núc nên không thể tham dự lễ. Điều tích cực nhất là thời gian chương trình theo dự kiến khoảng hai giờ đồng hồ. Và anh em nhà mình đã hoàn thành đúng chính xác. 8h30 đến 10h30 là kết thúc không sai một giây phút. So với sự cố tối hôm qua, sự thành công của buổi lễ ít nhất là ở mặt thời gian đã khiến cho chúng tôi rất sung sướng.

[11:30: Ăn Cơm và Buông Thư]

Buổi ăn trưa lần này vẫn duy trì một không khí thật lặng yên. Em Hừng Đồng thỉnh chuông. Khiêm Từ và Bách luân phiên nhau đọc năm quán bằng hai thứ tiếng. Sau giờ ăn trưa, chị Chân Mây chia sẻ là ở chùa có một số cô Phật Tử đã bày tỏ ý muốn yểm trợ cho việc nấu ăn cho ngày tu. Và chính nhờ những thiên thần áo lam này mà chị và các em khác đã có nhiều thời giờ để tham gia vào thời khóa tu học. Thật biết ơn các cô! Từ đây mấy anh em đã có nhận định rằng bất cứ chùa nào cũng có những quý ân nhân luôn có thiện tâm như vậy. Cho nên, nếu ngày tu xa thành thị được tổ chức thường xuyên thì mình có thể cầu viện đến lực lượng này. Một kinh nghiệm tưởng như không có gì đặc biệt nhưng thật quý báu vì chính tăng thân đã nếm trải.

Thời khóa tiếp theo là Thiền Buông Thư. Đại chúng chia thành 2 nhóm. Một ở khu vực nhà nghỉ sẽ hướng dẫn bằng tiếng Việt. Hai là ở chánh điện, hướng dẫn bằng tiếng Anh. Đây có thể nói là phương pháp thực tập mà tôi rất thích được “can dự” vào. Theo như những lần trước thì đội hình dự kiến sẽ có anh Giác Thành, chị Thái Tín, anh Huệ Phước và tôi. Như vậy thì có thể chia ra thành hai được rồi phải không bạn? Tuy vậy hai người thì giờ đây áo đã “nhuộm hoàng hôn”. Anh Huệ Phước thì không thể có mặt đợt này. Thật may khi có hai anh chị bên các tăng thân kết nghĩa yểm trợ. Như vậy là khu vực nhà nghỉ đã có người đảm nhiệm. Tôi đi gặp mấy anh em WakeUp thì thấy em Cao có vẻ rất sốt sắng với buổi thiền buông thư này. Em này đã cầm trên tay một cuốn sách khá dày. Em xác quyết là mình sẽ hướng dẫn mọi người và Mai sẽ là người hỗ trợ. Ồ, như vậy là tôi được thảnh thơi nằm rồi. Tôi tiến về Chánh Điện, chuyển cái chuông thật lớn giúp cho Cao. Tôi bắt đầu nằm xuống, thả lỏng toàn thân. Trong không gian chỉ có lại tiếng nói của Cao. Tôi nghe theo em cũng đặt tay lên trái tim mình và bắt đầu trân quý những điều kiện hạnh phúc mà tôi đang có. Sau đó thì có thêm những lời rất êm tai và ngọt ngào của Mai nữa. Có ai hát không? Tôi cũng không biết… Lúc tôi ý thức được tiếng chuông thì mới biết là hơn một giờ đồng hồ trôi qua. Tôi quay lại thì thấy hai người em tâm linh cũng đang đưa mắt nhìn tôi. Vậy là tôi ngồi dậy, đến ngồi chung và hát một bài kết thúc. Tôi chọn bài Bonjour Việt Nam. Hát một vài câu tiếng Pháp và tiếng Anh. Như vậy là phần văn nghệ của tôi đã chính thức đóng khép tại ngày tu lần này.

Buổi chiều đại chúng có buổi pháp đàm ngắn để tổng kết ngày tu. Bách có một phần chia sẻ gây ấn tượng mạnh cho đại chúng. Bạn cho biết đã từ bỏ tất cả mọi thứ, việc làm, xe hơi và cả nơi trú ngụ để cùng tham dự chuyến đi Vietnam Social Tour lần này. Tất cả chỉ để giải quyết một vấn nghi duy nhất:“Điều mình thật sự muốn trong cuộc đời này là gì?”

Đến phần kết thúc, đại chúng lại thỉnh Thầy trụ trì. Thầy nói nhiều điều hay lắm. Nhưng đáng nhớ nhất là Thầy mong mọi người đừng chỉ giữ sự tu học trong duy nhất ngày này mà hãy đem về nhà ứng dụng vào nếp sống của mình. Tinh thần của lễ Vu Lan phải đi theo chúng ta trong suốt một năm. Sau khi lắng nghe từng lời vàng ngọc, tăng thân Âu Á trao đổi cho nhau những món quà lưu niệm, những bài hát và cả những cái nhìn lưu luyến. Trong những giờ phút cuối, tôi đã thực tập thiền ôm với các bạn WakeUp. Nhưng theo tôi thì không thành công lắm vì một lẽ đơn giản đó là lần thực tập đầu tiên. Và chúng tôi cũng chưa trò chuyện với nhau nhiều để hiểu nhau hơn. Chỉ một người cho tôi cảm giác thỏa lòng. Bạn đoán thử coi là ai? Đó chính là người đã trò chuyện đến nửa đêm hôm qua đó. Chính là anh chàng Thiện Sanh. WakeUp sẽ tiếp tục hành trình của mình với chuyến xe lên Đà Lạt. Về phần chúng tôi thì mọi người cũng phải vội vã thu dọn hành lý để kịp chuyến xe về lại thành phố.

Tiệc vui nào cũng phải tàn, phải không bạn? Nhưng tin vui là hết buổi tiệc này sẽ còn những buổi tiệc khác. Sự sống sẽ là một chuỗi những festival nối dài… Một khi ta vẫn còn ý thức những điều kiện hạnh phúc quanh mình…

người viết : Đặng Chương

Gửi đến T.C.Đ và các bạn WakeUp

[21:45 Im lặng hùng tráng]

Như vậy là đã hơi quá thời gian dự kiến. Có thể nói đây là phần lỗi của tôi. Tôi chỉ có hát đúng một bài thôi nhưng lại dành nhiều thời gian để mọi người chia sẻ cho nên thật sự đã gây ra một số trục trặc. Mặc dù đã chuẩn bị mắc mùng trải chiếu từ trước nhưng thời gian mọi người an giấc đã không thể đúng như dự định. Tôi nhìn thấy đúng 22h30′ thì mọi sự mới đâu vào đấy.

Thiện Sanh có vẻ rầu rĩ về chuyện này lắm đây. Quả thật là mấy anh em chúng tôi còn thiếu kinh nghiệm nhiều. Nghe Thiện Sanh bảo đợt trước cũng kết thúc vào lúc 21:30 và mọi người ổn định chỗ ngủ rất nhanh. Hai anh em ngồi chia sẻ với nhau một hồi mới vỡ lẽ. Buổi thiền trăng phải kết thúc vào lúc 21:00 hoặc quá lắm là 21:15 nhưng rốt cuộc là đến tận 21:45’ mới thỉnh 3 tiếng chuông. Thêm vào đó là việc chuẩn bị chiếu mền lại chưa được chu đáo. Ôi, trời ơi! Tôi đã bắt gặp ánh mắt của Cao nhìn tôi khi em đi tìm chỗ ngủ. Trước đó thì hiền dịu bao nhiêu còn giờ thì hờn trách bấy nhiêu. Tôi đã thấy ánh nhìn đó. Em không nói gì. Nhưng tôi biết có sự hờn trách. Làm sao mà quên được?

Quả thật là số lượng người tham dự có đông nhưng anh chị em tăng thân cũng đã tiên liệu và sắp đặt trước một phòng riêng cho các bạn WakeUp nhưng không hiểu sao cuối cùng vẫn có những có những lộn xộn, rối rắm. Ôi chao, đêm hôm đó có rất nhiều người an giấc. Nhưng về sau tôi được biết đó cũng là một trong “những đêm khó khăn nhất” từ trước tới giờ với nhiều người. Một điều cần nói thêm nữa là việc thiếu thốn tọa cụ. Đối với người Việt thì không sao nhưng đối với các bạn ngoại quốc thì có vẻ rất khốn đốn khi phải ngồi lâu trên nền nhà. Khi chứng kiến tình trạng trong giờ chỉ tịnh và những phản hồi sau đó trong lòng tôi cũng rất có nhiều áy náy và e ngại. Nhưng rồi một bạn WakeUp lại chia sẻ là nhờ những trải nghiệm như vậy mà bạn ý thức về những tiện nghi mà mình đã từng có. Tuy có bất tiện một chút vì không gian ngủ không được rộng rãi nhưng bạn trân quý giây phút này vì đã giúp mình nhận ra được một cái nhìn mới.

Thật sự là dễ thương quá chừng phải không? Nhưng những ghi nhận tích cực này mãi về sau tôi mới biết. Còn lúc bấy giờ thì Thiện Sanh vẫn còn đang ủ dột. Hai anh em bắt đầu ngồi nói chuyện trước mái hiên nhà nghỉ. Nhật Thái thì cùng với một số bạn đi lên chánh điện để ngủ. Một hồi sau, anh chàng quay lại rủ rê đi thiền hành cùng với anh An Hỷ. Nhưng tôi và Thiện Sanh vẫn cứ tĩnh cư một chỗ như vậy. Dịp này hai anh em đã có cơ hội trò chuyện nhiều hơn bao giờ. Không hiểu sao gần đây tôi thấy ai trong tăng thân hình như cũng đã có sự tiến bộ trong tu học. Bằng cớ là chúng tôi thường ngồi nói chuyện với nhau rất lâu. Ngồi lắng nghe nhau hết lòng và thời gian thì thường kéo dài gần hai tiếng. Khả năng lắng nghe cũng như khả năng chịu đựng như thế cũng là đáng nể phải không? Sau những buổi như vậy thì mấy anh em có cảm tưởng như gần nhau hơn bao giờ hết. Hai năm sinh hoạt trong tăng thân mà không bằng gần hai tiếng có mặt cho nhau như vậy. Những khúc mắc, những khó khăn có lúc mình tưởng như rất lớn đó hóa ra chỉ nhỏ như hạt đậu phụng. Những nghi ngờ, những buồn giận khi đã nói với nhau trực tiếp bằng ngôn từ hòa ái rốt cuộc đã chuyển hoá thành những tiếng cười giòn tan. Tôi và Thiện Sanh trò chuyện đến tận 12 giờ đêm. Dường như chúng tôi đã thành một dòng sông rồi thì phải. Dòng sông này nếu đặt tên thì chắc là sông Hàn hay sông Thu Bồn vì chúng tôi là những người đồng hương.

Trăng trước mặt, trời sau lưng

[4h00: Thức chúng]

Không hiểu sao chỉ có ngủ được bốn tiếng mà tôi thấy giấc ngủ mình sâu lắm. Không cảm thấy mệt gì cả. Giữa đêm khoảng 1h lại thức dậy. Có một điều gì đó thật náo nức, thật hồ hởi trong tôi. Thật là khó để mà biểu đạt!

Đúng 4h sáng, tôi lay Thiện Sanh. Thế là anh chàng rảo quanh một vòng, rồi bắt đầu thỉnh khánh. Nửa giờ đồng hồ sau, tôi có mặt tại chánh điện thì đã thấy dáng ngồi của anh Chi. Ôi, không biết là anh có ngủ được hay không? Cũng do anh em chúng tôi mà đại chúng không ngủ đủ giấc. Viên Lạc có vẻ xanh xao lắm. Các anh em WakeUp thì trong người vẫn còn sự mệt mỏi do di chuyển nhiều nên tôi thấy không bao giờ có đủ thành viên tham gia thời khóa cả. Chẳng thấy Vui ở đâu từ chiều tối qua đến giờ.

Một tin mừng là buổi công phu sáng nay sẽ do đoàn Âu Châu đảm trách. Thế là tôi được làm thiền sinh tham dự ngày tu nữa rồi đó bạn. Bách là người thỉnh chuông, hô canh. Chánh điện khá nhỏ nên có vẻ như hơi chật cho khoảng gần 50 người thực tập ngồi thiền. Tôi thì chọn một chỗ ngồi ở bên hông chánh điện. Thay vì xoay mặt vào tường thì vì không có tường nào cả nên tôi xoay mặt về trăng. Biết làm sao để chép ghi cho bạn phút giây nhiệm màu này. Có câu “Bụt là vầng trăng mát” phải không bạn? Vừa đẹp và vừa mát nữa. Trăng đẹp dịu dàng và lại tươi mát. Hương đêm lạnh nhẹ, khí trời thanh trong, ánh vàng huyền ảo, sự tĩnh lặng. Ước chi tôi là một nhà thơ để ghi lại nỗi niềm tâm tư này. Ước chi tôi là một điêu khắc gia để có thể đúc tạc khoảnh khắc sáng hôm nay. Ôi những mơ ước! Tất cả chỉ mãi là mơ ước mà thôi. Tôi chưa bao giờ bước được vào ngôi đền nghệ thuật. Tôi chưa bao giờ sáng tạo một điều gì lành đẹp cho đời. Thực tại tôi vẫn chỉ là một người thưởng ngoạn, một khán giả an phận trước sân khấu diệu kỳ của sự sống.

Có hai người đã cùng tôi chia sẻ không gian này. Đó là anh An Hỷ và em Hừng Đông. Nhưng một lát sau, tôi cảm thấy có gì đó nằng nặng bên đùi mình. Hóa ra là Hừng Đông đã thực tập buông thư và thiền tọa kết hợp ngay tại một chỗ. Ở bên trong, đại chúng đã kết thúc phần thứ nhất. Bây giờ đến phần tụng kinh. Tôi xoay mình, đứng lên lạy Bụt và ngồi ngay cửa ra vào. Em Na chuyền tay cho tôi quyển kinh màu vàng. Mấy anh chị em tụng Bát Nhã Tâm Kinh và Ngày Đêm An Lành bằng tiếng Anh. Bài May the day be well tôi đã quen thuộc vì trước đây đã làm một slideshow cho bài này. Vì vậy khi tụng tôi thích lắm. Anh em chúng tôi Âu cũng như Á vốn chỉ là những người cận sự nam, cận sự nữ không giỏi tán tụng. Phần công phu tối hôm qua và sáng nay chắc chắn cũng không đạt được hiệu ứng cần thiết vì không có sự hỗ trợ của quý thầy cô. Tuy vậy, tôi thấy chỉ cần ngồi chung với nhau đã là một điều hạnh phúc rồi. Dẫu cho còn nhiều điều chưa thỏa ý nhưng tôi nghĩ rằng sự kiện chúng tôi ngồi với nhau đã là một phép mầu. Tôi cũng chẳng mong gì hơn nữa.

Đến phần hồi hướng thì tôi thấy hơi ấm dần lan tỏa ở vùng lưng. Mặt trời đã lên. Trăng đã không còn. Chỉ một khoảng thời gian ngắn ngủi mà hai nguồn năng lượng Âm Dương đã biểu hiện, đã đi vào tôi. Cảm giác tọa thiền buổi sớm mai để rồi nhận được nguồn ánh sáng rực rỡ và giàu có nhất thế gian đã từng đến với tôi một lần trên dãy núi Đông Triều cách đó một năm. Nhưng nếu được đánh đổi thì tôi xin chọn ở đây và bây giờ. Lý do thật đơn giản. Khung cảnh có thể không hùng vĩ và tráng lệ bằng. Nhưng tôi năm xưa là một cái tôi bé nhỏ, biệt lập và đơn độc. Còn tôi trong giờ phút này là cái tôi rộng lớn, bao la và bát ngát. Cái tôi cá nhân đã không còn là một nụ mầm e ấp mà đang bung cánh tỏa hương dưới ánh dương ngời sáng của tình huynh đệ.

[6h00: Ăn Sáng Chánh Niệm]

Sáng nay có rất nhiều thức ăn. Nào là cháo, nào là bánh mỳ, nào là chuối, sữa…Vì là ăn theo gia đình nên tôi đi tìm Khiêm Từ. Chẳng thấy người bạn này ở đâu cả. Hóa ra là đang ngồi chuyển ngữ mấy bài viết về Mẹ ở nhà Bụt. Kỳ lễ Vu Lan năm nay có một đợt phát động sáng tác. Chủ đề là viết về cha mẹ. Bạn biết không, tăng thân mình có đến 5 bài. Và bài nào cũng hay và chân thật cả. Ở lễ Bông Hồng Cài Áo tại thành phố, mấy anh chị đã đọc hết 4 bài. Vì vậy, bài còn lại dự định sẽ được đọc. Đây cũng là bài duy nhất có phần viết về cha. Khiêm Từ sau khi đọc qua thì có cho biết là bài thơ trong đoản văn còn có phần hay hơn cả toàn bài. Vì thời lượng buổi lễ Bông Hồng Cài Áo sáng hôm nay có hạn cho nên cô nàng quyết định chỉ chuyển bài thơ sang Anh Ngữ thôi. Ngoài ra còn có một bài thơ của các sư chú viết tặng thầy trụ trì nữa. Thật cảm động! Mấy sư chú có vẻ quyến luyến mấy anh em chúng tôi lắm. Tôi cũng nhanh chóng làm quen và thỉnh cầu một vài sư chú sẽ dẫn đại chúng đi thiền hành.

Trước khi thực tập đi trong tỉnh thức, mọi người vân tập tại chánh điện. Mấy anh em hát cùng nhau những bài thiền ca bằng tiếng Anh và tiếng Việt. Viên Lạc cầm micro chia sẻ về cách thực tập Thiền Đi của bạn. Sau đó, đoàn người bắt đấu đặt những bước chân an trú vào lòng thực tại.

Con đường mà chúng tôi đi thiền hành chắc cũng không xa lạ gì với bạn nhỉ. Sẽ là một vòng xuống suối rồi lại đi lên trở lại bãi đất trước mặt nhà nghỉ. Cũng giống như ở Huế, lần này tôi cũng vứt chiếc dép để đi chân đất. Thật là thích khi thực tập “địa xúc” như vậy. Nghe nói cũng khá nhiều người có sở thích giống tôi. Đi được một đoạn thật yên thì chị Chân Mây có nói nhỏ là đoàn sẽ dừng lại ở đài Quán Thế Âm. Vì không biết mấy sư chú có biết điều này hay không nên tôi phải thực tập “thiền năng động” thôi. Tôi “thiền chạy” từ cuối đoàn lên đầu đoàn. Còn em Hừng Đông thì nhanh chóng đi lấy micro và loa cầm tay. Sau khi đoàn người đã hình thành một vòng tròn quanh tượng đài. Tôi chuyển micro cho em Củ Cải Nhỏ để em bắt giọng tụng danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm. Sau phần tiếng Việt, tôi lại tiếp tục chuyển micro cho Bách để bạn này tụng bằng tiếng Phạn. Lúc này tôi thấy bóng dáng của hai chú (tiếng Anh gọi là nhỉ? À, Order of Beings) đã có mặt. Hai chú tuổi đã cao mà chạy xe máy hơn 50km từ thành thị lên đây thật khiến cho tôi nể phục. Qua đó mới thấy là tăng thân cha mẹ luôn quan tâm đến tăng thân con cháu rất nhiều.

Điểm cuối cùng của đoàn thiền hành là bãi đất trước khu nhà nghỉ. Trước đó thì Thiện Sanh đã đi mua cây. Và như vậy là mấy anh em WakeUp lại được dịp trồng cây kỉ niệm tại ngôi chùa bên suối này trước đó các bạn cũng đã được thực tập ngay tại mộ của cô Nhất Chi Mai. Lễ trồng cây diễn ra thật vui và nồng ấm. Thầy trụ trì tuy vẫn còn đau nhưng đã có mặt. Thầy cười tươi lắm. Thầy vui vì những hạt giống Phật Pháp đã bay xa đi khắp phương trời. Và cuối cùng những hoa thơm quả ngọt lại tụ hội về đây trong một ngày không thể nào diễn tả này. Lúc này có lẽ số lượng người tham dự đã cố định. Các anh chị em của đoàn thứ tư (dự kiến sáng hôm nay mới đến) cũng đã có mặt cùng các cô chú và các bạn Phật tử địa phương. Mọi công tác đã sẵn sàng cho phần quan trọng nhất: Lễ Bông Hồng Cài Áo.

Người viết: Đặng Chương

Gửi đến T.C.Đ và các bạn WakeUp

Đêm trăng huyền thoại

[18h55’: Công phu tối]

Buổi ăn chiều diễn ra rất ấm cùng và tĩnh lặng. Mấy sư chú và điệu đều thực tập cùng chúng tôi. Thực đơn chỉ là món cháo vì tối nay sẽ còn có phần uống trà và ăn khoai nữa. Công việc bếp núc của chị Chân Mây có vẻ nhẹ nhàng hơn đợt trước. Còn nhớ lần gần đây nhất, mấy anh em thật sự rất ái ngại vì chị cùng các bạn khác hầu như chỉ có mặt trong bếp chứ không thể nào tham gia thời khóa được. Vì lần này có thêm một số người bạn rất nhiệt tình của Thiện Sanh nên công việc của chị đã hóa ra nhẹ nhàng và thảnh thơi lắm.

Kim giờ đã nhích đến số bảy rồi. Vậy là tôi phải thể hiện những gì đã luyện tập trước mặt đại chúng. À không, phải nói là sau lưng đại chúng mới đúng vì mọi người đều đã quay mặt vào tường cả. Hai câu đầu khá suôn sẻ. Đến câu thứ ba tôi vẫn gặp khó khăn như mọi khi. Nhưng rồi cũng gắng cố truyền tải những câu chữ mà cao độ tôi có cảm tưởng cứ ngang ngang rất khó thể hiện. Đến câu thứ tư thì khỏe ru. Rồi “ngưỡng mong đại chúng” rồi “Nam mô Bụt Thích Ca Mâu Ni”. Cuối cùng cũng hoàn thành. Nửa giờ ngồi thiền trôi qua. Khi Hừng Đông thỉnh khánh để đại chúng đứng lên chuẩn bị lạy Bụt, tôi len lén lùi một bước, không giữ chuông nữa. Nhật Thái sẽ đảm nhận phần này. Em Hừng Đông sẽ là người dâng hương. Chị Chân Mây thỉnh mõ. Còn tôi thở phào nhẹ nhõm, hí hửng trở lại với tư cách là thiền sinh tham dự ngày tu.

Có thể nói là ngày quán niệm lần này để lại trong tôi nhiều dư vị lắm. Không như những lần khác, tôi được phép tham gia vào công tác chuẩn bị và đóng góp trực tiếp vào thời khóa. Quá trình đó giúp cho tôi nhận ra nhiều yếu kém, nhiều tập khí trong mình. Tôi vẫn rất ngán với những phần nghi lễ bạn à. Không biết bao giờ mới thay đổi được. Tuy nhiên vì đứng ở bên trong sâu khấu nên tôi hiểu hơn về những khó khăn và cả tinh thần nỗ lực vượt khó của các anh chị em. Lần này không như mọi lần, số lượng người tham dự rất đông, Tây có Ta có. Chính vì phải có thêm phần phiên dịch nên thời khóa phải kéo dài hoặc rút ngắn. Bạn và ba anh chị em nòng cốt trong tăng thân đã đi tập sự xuất gia nên những người còn lại phải làm nhiều việc hơn. Những trục trặc, sự cố chắc chắn đã và sẽ xảy ra. Nhưng tôi cảm nhận thấy rằng sự liên kết giữa mọi người trở nên bền chắc hơn bao giờ. “Đi Như Một Dòng Sông” không chỉ còn là câu nói nữa. Tăng thân rõ ràng đã đi với nhau, đã nắm tay nhau, tuy có lúc cũng đã cảm thấy đuối sức nhưng tất cả đều cố gắng để có mặt cho nhau. Thật đáng quý biết bao, phải không bạn, ôi những cảm tình tăng thân sáng trong và cao đẹp này!

[20h05’: Thiền trăng]

Như đã viết ở phần trên, từ buổi chiều trời đã bắt đầu mưa. Đến buổi công phu tối thì mưa vẫn chưa dứt, mây đen bao phủ trên nền trời. Ấy vậy mà đến gần 20h tối thì trời tạnh mây tan. Không còn hạt nước nào rơi đổ nữa. Chúng tôi như mở cờ trong bụng. Vậy là buổi thiền trà dưới ánh trăng đã không phải di dời địa điểm vào chánh điện rồi.

Chúng tôi lại cùng ngồi với nhau thành một vòng tròn thật đẹp. Và phía trên cao, một vòng tròn cũng đang tỏa sáng lấp lánh rạng ngời. Những câu chữ thư pháp của Nhật Thái là tâm điểm của vòng tròn bên dưới. Chúng tôi ngồi uống trà, ăn bánh, ăn khoai lang. Chúng tôi ngồi hát ca, tận hưởng đêm trăng thơm mát. Cái mát của thiên nhiên, của cỏ cây, của đất sau một cơn mưa nhẹ thật trong và thật sạch. Lần lượt mấy anh em WakeUp chia sẻ. Ai nấy đều bày tỏ niềm hạnh phúc được ngồi trong một đêm đầy tràn ánh sáng dịu êm của thiên nhiên và của tình huynh đệ này. Anh Chi có nói về sự thực tập hết sức sâu sắc của mình. Anh bày tỏ rằng mỗi lần đưa mắt hướng về phía ánh trăng anh đều thực tập gửi hết tình thương mẹ của mình vào đó. Mẹ anh đã mất. Mẹ đã không còn với anh nữa. Nhưng trăng thì vẫn luôn có đó. Và nương theo ánh trăng vàng, anh cảm nhận là mình có thể truyền thông với mẹ. Và ngay giờ đây, anh cũng thực tập gửi hết tình thương cho cha của anh. Mặt trăng như một chiếc điện đàm để anh gọi cha, gọi bằng tất cả tình thương, bằng tất cả năng lượng chánh niệm mà mình đang có.

Thật ấm áp khi nghe được một sự chia sẻ như vậy phải không bạn. Trong buổi tối trời này, vì là người giữ chuông nên tôi có được cơ hội thực tập thỉnh chuông. Từ chiều tới giờ, tôi đã thỉnh chuông rất nhiều lần nhất là khi thực tập hô canh cho nên tôi cảm thấy đã thân quen với chuông. Lời nói của anh Chi lại gây cho tôi một niềm hứng khởi rất lớn. Tôi nhất quyết là phải thỉnh chuông thật tốt. Tôi nhẹ nhàng cầm chiếc dùi lên. Vẽ lên trong không gian một đường cánh cung thật đẹp. Tiếng chuông vang lên và đồng thời cánh tay cũng tiếp tục chuyển động đi lên thêm một chút nữa. Và tôi đã thấy một đôi cánh chim. Đôi cánh chim đang bay về trời. Một cánh chim mang theo biết bao nhiêu bình an và tĩnh lặng… về với ngân hà.

Tôi nhìn về phía các bạn ở phía đối diện. Tôi muốn nói gì đó. Không cần tới Viên Lạc hay Khiêm Từ thông ngôn nữa. Từ ban chiều khi ăn cơm xong, tôi đã đặt từng bước chân nhẹ nhàng về con suối nhỏ. Đi theo tiếng suối, tôi đã tìm thấy những câu chữ thích hợp. Giờ thì tôi phải nói thôi. Tôi nói về sự thực tập khi lau nhà của mình. Tôi cũng đâu khác gì anh Chi đâu, bạn có thấy không. Tôi cũng đã gửi tình thương của mình vào từng đường lau. Tôi cũng đã gửi hết sự thanh tịnh của tôi cho các bạn. Và tôi còn nói rằng, nếu mấy anh em WakeUp nhìn kỹ vào những gì xung quanh, một ly trà mà chị Chân Mây đã nấu, một bình hoa mà Thiện Sanh đã cài, một cuốn kinh mà Viên Lạc đã in thì sẽ tìm thấy được thông điệp mà chúng tôi muốn nhắn gửi. Nói được như vậy tôi thấy thật mãn nguyện. Và tôi nhận ra Cao và Na đang nhìn tôi. Đôi mắt ấy làm sao mà quên được. Một cái nhìn long lanh và trìu mến. Cái nhìn ấy làm sao mà quên được. Trong một khoảnh khắc tôi thấy mọi biên giới, mọi cách ngăn đã hoàn toàn mờ phai nhạt xóa. Tôi phải hát lên thôi. Tôi phải ca vang thôi, phải không bạn? Làm sao có thể kiềm giữ cảm xúc trong một đêm đẹp như cổ tích này.

Vì chủ đề của buổi thiền trăng là Mẹ hay những tình cảm gia đình nên ngay từ đầu tôi đã có kế hoạch sẽ hát đến bốn bài. Tuy vậy phần chia sẻ ưu tiên nhiều cho các bạn WakeUp cũng như là một số anh chị em khác nên tôi đã phải tính toán một chút. Mình sẽ hát một bài thôi. Và bài đó làm sao phải vừa có chủ đề về mẹ, vừa có nhiều dân tộc tính, có giá trị về mặt văn học và nghệ thuật để giới thiệu cho các mấy anh em Tây Phương nhất là các em gốc Việt. Vậy là tôi đã chọn bài Bài Đạo ca số 4 (nhạc Phạm Duy thơ Phạm Thiên Thư) có tên là Hóa Thân. Hay còn một tên gọi khác là Quan Thế Âm. Đây có thể nói là một bài hiếm có, ít người biết nhưng lại là một bài kinh điển, là môt viên ngọc quý nằm lặng lẽ trong kho tàng âm nhạc của nhạc sĩ Phạm Duy. Tôi đã biết bài này từ rất lâu và đã cật lực luyện tập cho đợt lễ Vu Lan lần này.

Để mọi người dễ nắm bắt, tôi đã nói sơ qua về nội dung. Nhưng quả thật để hiểu hết bài hát này thì phải cần rất nhiều thời gian. Nhân lá thư này, tôi trình bày cái thấy của tôi với bạn nhé.

Đi tìm người thương

Bài hát khởi đầu bằng hình ảnh của một người mẹ đi tìm đứa con của mình. Người mẹ đó đi tìm con ở khắp bốn phương trời, lên non cao, về biển rộng nhưng vẫn không gặp. Bài này dùng giọng Mi thứ. Thế giới như thế nào thì tôi không biết nhưng trong nền tân nhạc Việt Nam gần như đã có một quy luật bất thành văn. Để diễn đạt một niềm vui, một sự hạnh phúc, một tiếng cười người ta dùng giọng trưởng. Còn để nói lên một nỗi buồn, một sự tiếc nuối, một tiếng nấc người ta dùng giọng thứ. Bài hát “Quan Thế Âm” này dùng giọng thứ. Cho nên nếu nghe kỹ thì phần đầu của bài hát là những nỗi buồn, niềm uất ngẹn của người mẹ. Đi khắp không gian, đi qua bốn mùa mà vẫn không thấy đứa con của mình. Hình ảnh thi ca tuyệt đẹp như càng đối lập với những khổ đau trong lòng người.

Có bà mẹ đi tìm con
Trên đỉnh đồi lan trắng
Có bà mẹ đi tìm con
Trong động hoa lan vàng
Có bà mẹ đi tìm con
Bên bờ sông lam tím
Có bà mẹ đi tìm con
Trong thung lũng cỏ hoa

Bạn biết không tôi đã nhìn sâu vào hình ảnh của người mẹ đó và thấy rằng câu chuyện này có một sự liên hệ rất lớn đến với chúng ta. Người mẹ kiếm tìm, chờ trông đứa con cũng tức là người mẹ đi tìm một đối tượng để thể hiện tình thương của mình. Bạn có thấy mình trong bài hát này hay chưa? Tất cả chúng ta cũng như vậy thôi. Tất cả đều đi tìm, đều chạy theo một đối tượng nào đó. “Đứa con” chính là một đối tượng mà tâm thức ta tìm cầu, trông đợi. Ta đi tìm một đối tượng để nắm cho thật chắc, để ghì cho thật chặt. Ta đi tìm tình thương. Ta đi tìm người thương. Vậy thì người mẹ đi tìm con cũng đâu có khác gì một người cha đi tìm con, một người vợ đi tìm chồng, một người con trai đi tìm một người con gái, một người thầy đi tìm trò và một người trò đi tìm thầy. Trong suốt quãng đường đó, chúng ta có thể xây đắp rất nhiều ảo vọng và tưởng tượng về người thương của mình. Nhưng đến khi ta bắt gặp thực tại của người đó thì ta không thể chấp nhận. Ta cho rằng đó không phải là hình ảnh mà ta muốn thấy. Vì vậy cho nên ta cứ mãi đi tìm, ta cứ mãi rong ruổi. Có khi ta đã gặp được người ấy. Nhưng vì ta chỉ tin vào một hình ảnh do chính ta tạo dựng nên ta lại tiếp tục ra đi. Người mẹ trong bài hát này có thể cũng đã mang một tâm trạng như vậy. Bài hát là một chuỗi những ngày buồn, rất buồn. Và rồi đến khi sức tàn lực kiệt, mẹ đã trút hơi thở cuối cùng nơi thế gian. Nhưng hành trình đi tìm con, đi tìm người thương vẫn tiếp tục.

Đến đây thì thơ và nhạc đã hòa quyện và đem đến cho người thưởng ngoạn một trong những hình ảnh diễm lệ và tuyệt bích nhất.

Tim mẹ thành ra trùng dương
Máu mẹ thành sông thành nước
Ôi đời trầm luân mẹ thương
Chiếu ánh sáng từ quang

Đối với tôi bốn câu này đã thay đổi hoàn toàn giọng điệu của bài hát. Tưởng như đây sẽ là một bài bi nhưng bốn câu thơ kỳ diệu này đã chuyển hóa tất cả. Chất bi lụy đã hóa thành chất hùng tráng. Bài hát có tên là Hóa Thân. Tôi thầm nghĩ phải chăng đoạn này chính là điều mà tác giả gửi gắm.

Tất nhiên đây không chỉ là những câu thơ hay vì kỹ thuật, đẹp vì từ ngữ. Nếu chúng ta chỉ nắm bắt những con chữ để tìm ra ý nghĩa thì đâu còn gì là thơ ca, đâu còn là âm nhạc nữa. Theo logic thông thường khi đọc những câu này thì ta có thể mường tượng ra hình ảnh một người mẹ nằm xuống, trôi theo theo dòng nước, dịch ngoại bào, dịch nội bào hòa lẫn với sóng biển, rồi bỗng chốc cả thân hình phát sáng. Mẹ bay lên. Hào quang tỏa rạng khắp mười phương. Đó là cách hiểu theo câu từ. Hiểu như vậy thì tội cho nhà thơ Phạm Thiên Thư lắm. Tim và máu, sông nước và trùng dương, ánh sáng từ quang. Tất cả đều là những hình ảnh mang tính chất ẩn dụ.

Tôi đã quán chiếu rất nhiều. Và xin chia sẻ với bạn những cái thấy gần đây của tôi. Đây là cái thấy ở thời điểm này. Hai hay ba năm trước chắc chắn tôi sẽ không thấy như vậy. Và tôi cũng chắc chắn rằng vài năm sau cái thấy của tôi sẽ khác đi.

“Tim mẹ thành ra trùng dương” có nghĩa là trái tim của mẹ đã không còn ôm giữ một đối tượng cụ thể nữa. Trái tim của mẹ ngày trước là một ao tù chật hẹp. Trong trái tim đó chỉ chứa đựng duy nhất một đối tượng. Tình thương của mẹ ngày xưa rất, rất bé nhỏ, mang nhiều vướng kẹt, mang nhiều khổ đau. Còn giờ đây, tình thương của mẹ đã mở rộng. Trái tim của mẹ đã chất chứa muôn loài muôn người. Hành trình đi tìm người thương của mẹ đã đi đến một một khoảng trời bát ngát mênh mông. Mẹ đã thực tập làm lớn rộng tình thương của mình. Mẹ đã thực tập thương thân mình, thương người thân, thương người thương, thương người chưa thân, thương người chưa thương được. Vì vậy cho nên, “máu mẹ thành sông thành nước”. Tâm hồn mẹ trở nên bao dung và rộng mở. Tình thương của mẹ không còn mang chứa sự vướng mắc và đòi hỏi. Mẹ thương hình ảnh khổ đau của mình, mẹ nhìn vào khổ đau của cuộc đời. Và mẹ bắt đầu thấy thương, thương “đời trầm luân”. Mẹ thương biết bao nhiêu là con người đang không biết thực tập yêu thương chân thật. Chính cái thấy đó mà mẹ bỗng muốn đi tới với những tiếng kêu đau thương của trần thế. Mẹ đã chuyển hóa được tình trạng của bản thân. Và bây giờ đây mẹ muốn chuyển hóa tình trạng của muôn loài. Mẹ (viết thường) đã không còn là mẹ của riêng ai nữa. Mẹ (viết thường) giờ đây đã là người Mẹ (viết hoa) chung cho tất cả. Tình thương của Mẹ phát khởi từ cái thấy, cái hiểu về những khổ đau cá nhân. Cái Hiểu, cái Thấy đó làm cho mọi khổ đau trong Mẹ bấy lâu nay tan biến. Cái thấy sâu sắc đó, cái Hiểu sâu sắc đó chính là ánh sáng. Ánh sáng xua tan đi bóng đêm nơi trần thế. Ánh sáng đó có tác dụng khai mở, ánh sáng đó có chất liệu của từ và của bi. “Ánh sáng Từ quang”. Chính nguyện ước hiến tặng thêm niềm vui, làm vơi bớt đi sầu khổ của mẹ đã đem lại ánh sáng cho cuộc đời.

Và giờ đây, bài hát về Mẹ đã không còn buồn nữa. Ngày xưa mẹ đi tìm con, mẹ hát nhạc khúc đi tìm con. Bài hát buồn, thảm sầu da diết. Ngày nay mẹ vẫn đi tìm con, những tiếng mẹ là những tiếng dịu dàng, có công năng tiêu trừ mọi khổ đau ách nạn. Cũng là một tình thương nhưng mẹ đã thăng hoa tình thương, mở rộng ra nhiều đối tượng. Cũng là một hành trình đi tìm người thương, nhưng mẹ đã không còn hướng về một điểm đến. Điểm đến của mẹ, đối tượng của mẹ giờ đã là muôn loài.

Bài hát này tôi nghe lần đầu qua tiếng hát của cô Thái Thanh. Đó có lẽ cũng là nữ danh ca tôi yêu thích nhất. Nhưng lúc bấy giờ do chưa tiếp xúc với đạo Bụt nên tôi cũng chưa thấm thía lắm. Khoảng ba năm trước, tôi có nghe một đĩa hát của chị Lệ Mai. Đó là một dạng album concept. Tất cả đều là những bài nhạc có giá trị nghệ thuật, những bài đỉnh cao của nhạc sĩ Phạm Duy. Điều đặc biệt là album này khi thu thanh đã không sử dụng bất cứ một xảo thuật phòng thu nào. Tất cả diễn ra hoàn toàn tự nhiên, mộc mạc, không hề có sự can dự quá đáng của máy móc. Ca sĩ chỉ hát với duy nhất tiếng đàn guitar gỗ của một trong hai nhạc sĩ Phạm Quang Tuấn và Hoàng Ngọc Tuấn. Tất cả các anh chị này đều là những nghệ sĩ nổi tiếng và có uy tín lớn tại Úc Châu. Tôi cũng đã kết nối được với các anh chị ấy. Đó là những dấu chấm đầu tiên trong vòng tròn văn nghệ của tôi đó bạn à. Nhưng họ xa xôi và cách biệt với tôi quá. Tất cả chỉ là những thư đi tin lại. Mà email thì khó có thể thay thế được bất cứ một liên hệ trực tiếp nào. Tôi luôn có một giả định: Nếu được ở gần họ, được sự dìu dắt và chỉ điểm thường xuyên thì chắc là khả năng cảm thụ âm nhạc của tôi sẽ sâu sắc hơn nhiều lắm. Đôi tai tôi sẽ trở nên bén nhạy thêm hơn nữa. Làn hơi tôi sẽ ổn định và dày hơn. Đời sống tôi cũng sẽ đẹp đẽ thêm gấp trăm lần.
Tuy nhiên trong giờ phút này mọi nỗi niềm đã biến tan. Những mộng ước, những tiếc than, khắc khoải đã phải lui vào bóng tối. Chỉ còn những nhịp thở, chỉ còn tiếng hát ca. Tiếng hát tôi đã bay lên ngay trong tâm điểm của vòng tâm linh. Tiếng hát chạm tới trời cao. Tiếng hát chạm tới trăng sao. Tiếng hát va đập vào những thành vách tâm hồn. Tiếng hát lay động những cảm tình thiêng liêng, những nghĩa cử sáng đẹp. Nhớ lời anh Chi, tôi cũng thực tập gởi tất cả tình thương cho mẹ của tôi, cho những người thân, người thương, cho những người chưa thân, những người mà tôi chưa thương được. Và tôi thấy trái tim tôi đã bớt đi nhiều sầu khổ. Lòng tôi đầy tràn nỗi niềm phúc lạc. Tôi đã hát lên và đã có nhiều người lắng nghe. Tôi đang hát giữa sân khấu cuộc đời. Không gian thanh vắng này, năng lượng bình an này, sự im lặng hùng tráng xung quanh có ca sĩ nào mà chưa từng một lần mơ tưởng. Thế thì tôi cần gì phải mặc cảm và hờn tủi nữa, phải không bạn. Sự thật tôi hát vẫn chưa hay, còn nhiều lỗi kỹ thuật. Tôi chưa biết cách nhả chữ. Tôi chưa thành thạo kỹ thuật rung trong cổ. Nhưng điều đó có còn gì quan trọng. Tôi đang ngồi trong lòng tăng thân. Hạnh phúc chính là giây phút này. Tất cả những người nghệ sĩ mà tôi mến yêu đang có trong tôi. Tôi đang là sự tiếp nối đẹp đẽ của họ. Mọi người đang thực tập ngồi yên để lắng nghe tôi. Và tôi đang tận hưởng năng lượng của sự yên bình đó. Ai ai cũng đang có mặt, cũng đang lắng nghe nhau. Tôi đang hát và tất cả cũng đang hát. Tiếng hát của tình thương vô điều kiện. Tiếng hát của tình thương vô biên giới. Khổ đau hoàn toàn vắng bóng. Vậy là đức Bồ Tát cũng đang có mặt rồi phải không bạn? Mẹ Quan Thế Âm đang có mặt. Có bao nhiêu là hóa thân của Mẹ giữa đêm trăng lấp lánh này.

người viết: Đặng Chương

Gửi đến các anh chị  T.C.Đ, P.C.T, T.T.C.D, N.T.A.T và các bạn WakeUp

Người xưa nay đâu?

[11h30’: Ăn bún chánh niệm]

Sau khi hoàn thành phần việc tại nhà nghỉ, anh em nhà mình lại lục đục đi về phía nhà ăn. Đi ngang qua chánh điện, tôi ghé mắt nhìn vào thấy các bạn cũng đã lau dọn rất sạch sẽ. Thế là kế hoạch ban đầu cho buổi sáng đã hoàn thành đúng như mong đợi. Vào đến nhà ăn thì đã thấy bóng dáng của chị Chân Mây rồi. Theo thực đơn đã lên từ trước sẽ là món bún. Tuy vậy tôi thấy còn có cả phần cơm của chùa nữa chứ. Thầy trụ trì muốn yểm trợ cho anh chị em đây mà. Thế là mọi người cứ ăn một ít bún, rồi lại một ít cơm. Nhật Thái có vẻ mê món khổ qua nhồi đậu hủ lắm đây. Tôi thì phát hiện có món canh bùi ngót. Ôi trời ơi, tôi có nội kết với món này lắm. Nếm thử thì thấy canh rất nhạt. Nhạt nhưng cảm giác lại rất thanh. Tôi thích cách nêm nếm như vậy. Không biết là người nấu có cho bột ngọt hay bột nêm không nữa? Có một dạo tôi chỉ ăn gạo lứt muối mè. Rau củ quả thì cứ chưng hấp hay luộc rồi dùng. Không chiên xào dầu mỡ gì cả. Và đặc biệt là không dùng thêm bột ngọt trong quá trình chế biến. Giai đoạn thực tập nấu ăn và tiêu thụ tỉnh thức đó đã để lại cho tôi một cảm giác ăn uống thật đặc biệt. Tôi bắt đầu nhận ra vị giác mình trở nên bén nhạy. Tôi bắt đầu thích cái cảm giác thanh thanh trong ăn uống. Hôm nay khi ăn chén canh bùi ngót thì lòng tôi bỗng trở nên mát mẻ. Do hương vị bên ngoài mà cũng do hương vị bên trong nữa. Tiếng nước chảy vẫn còn đó bên tai tôi. Bạn còn nhớ lần trước hai anh em mình cũng ngồi đây không? Khi đó bao nhiêu ồn ã, huyên náo không còn nữa. Một đêm thật tĩnh lặng, chỉ có tiếng nước chảy nhẹ và những dòng tâm tình…

Ăn xong rồi thì thực tập rửa chén thôi. Công tác dọn dẹp đợt này đã có em Củ Cải Nhỏ quán xuyến. Nhưng thôi tôi sẽ còn trở lại với em này vào dịp khác. Giờ thì tôi bắt đầu rảo bước quanh khuôn viên chùa đây. Một chú điệu gặp tôi, liền hỏi:

– Cái anh hay đi cùng anh đâu rồi sao không thấy?

Khi tôi trả lời là bạn đã đi tập sự xuất gia thì chú này có vẻ vui ra mặt. Lần nào gặp chú, chú cũng hay cho tôi một món gì đó. Chú dúi vào tay tôi một viên kẹo. Chú điệu này tuy tuổi nhỏ nhưng nói chuyện và hành xử có chừng mực lắm. Không như tôi cứ hay bông phèng và tếu táo. Khi tôi quàng vai thì chú có cẩn thận nhắc nhở:

– Đừng anh, thầy em thấy như vậy thì không bằng lòng đâu.

À, thì ra là chú muốn giữ uy nghi đây mà. Dễ thương quá! Quả thật luôn có nhiều điều để ta học được từ người khác. Tôi lại tiếp tục đi vòng quanh chùa. Và lại có thêm một câu hỏi khác dành cho tôi.

– Địa chỉ chính xác của chùa này là ở đâu vậy con?

Một cô Phật tử tham gia chung với chúng tôi đợt này đã hỏi tôi như vậy. Một câu thật đơn giản phải không? Ấy vậy mà tôi chẳng biết trả lời sao cả. Tôi chợt giật mình vì quả thật bao lâu nay tôi chưa bao giờ có nhu yếu muốn biết địa chỉ của chùa cả. Tất nhiên thì mình biết chùa thuộc tỉnh nào rồi. Nhưng cụ thể là xã nào, huyện nào thì thật lòng tôi không hề biết tới. Do vậy, tôi cũng thành thật mà trả lời là tôi cũng chưa bao giờ tìm hiểu cả. Tôi còn nói luôn là chắc là mình ham tu nên cứ lên xe và đến đây thôi. Những việc khác mình không quá quan tâm. Chính từ đoạn đối thoại này đã khiến cho tôi có cảm hứng viết lại những trải nghiệm tại ngôi chùa này với bạn. Tôi thấy thật là hay khi mình viết về một nơi không tên, không địa chỉ. Lẽ dĩ nhiên khi viết như vậy thì sẽ bảo đảm sự bình yên cho những người chung quanh. Nhưng tôi thấy rõ ràng rằng những suy nghĩ, những toan tính đã đến sau, đã đến chậm hơn trái tim. Trái tim đã lên ngôi, đã mách bảo với tôi rằng đây phải là một câu chuyện cổ tích. Một câu chuyện bắt đầu bằng một cách thức quen thuộc:

Ngày xửa ngày xưa,
có một ngôi chùa
một ngôi chùa nhỏ
bên dòng suối trong…

[11h50’: Nâu Lam một màu]

Anh em tăng thân nhà mình cũng hơi ngại khi cứ làm phiền thầy mãi. Nhưng quả thật là có rất nhiều chuyện anh chị em cần sự chỉ dạy của thầy. Thiện Sanh tiếp tục là người dẫn đầu đoàn tiến đến phòng thầy. Thầy vẫn vui tươi như lúc chúng tôi mới đến. Thầy gọi mấy sư chú lên rồi hỏi han từng người đứng đầu mỗi tiểu ban. Sau đó là một cuộc đổi trao số điện thoại, họ tên. Áo lam và áo nâu đã sát nhập lại và đi chung với nhau rồi đó bạn.

Rời khỏi phòng thầy, anh chị em nhà mình trở lui và bắt đầu buông thư. Tôi lại được nằm nghe tiếng suối và thở đều theo từng nhịp vào ra. Có vẻ tôi đã mê đắm tiếng suối này rồi bạn à. Lúc vừa mới lau nhà xong, tôi đã ngồi yên được một lát. Nhìn ra khoảng sân trước mặt, tôi thấy màu xanh của cỏ cây, của trời mây như đang chảy trôi vào thân tâm mình. Tôi thấy được nuôi dưỡng nhiều bởi màu xanh ấy lắm. Lòng tôi trở nên lắng đọng. Và sự bình an lại xuất hiện như một người bạn lâu năm đến gõ cửa trái tim. Ít khi tôi có được sự bình an lắm. Vậy mà chỉ hai hay ba giờ đồng hồ ở chùa, sự bình an lại có mặt. Sự bình an nắm lấy tôi, ôm ấp tôi như một người tình thủy chung son sắt. Sự bình an có mặt trong khi tôi lau nhà. Sự bình an có mặt trong khi tôi ăn cơm. Sự bình an có mặt trong khi tôi nằm xuống nền nhà mát lạnh. Ước gì người bạn Bình An này cứ mãi bên tôi nhỉ? Ước mơ thế thôi chứ tôi biết rằng một khi xa rời ngôi chùa nhỏ thì tôi lại lạc mất người bạn thân thiết. Năng lượng chánh niệm của tôi chưa được sâu dày và vẫn còn bất ổn lắm. Có đó rồi mất đó. Và quan trọng là tôi không có một bối cảnh, một khung trời để nuôi dưỡng những tâm hành lành thiện của mình. Khi nằm thả lỏng toàn thân, tôi ý thức tất cả những điều kiện hạnh phúc mà tôi đang có. Một thân thể không tật bệnh. Một trái tim vẫn còn biết rung đập, thổn thức. Một khung cảnh an lành đang hiện hữu. Bên trái, bên phải, trước mặt, xung quanh là những người anh, người em, người chị tâm linh muốn nâng đỡ và bảo hộ cho nhau. Và còn tiếng suối trong huyền diệu nữa chứ. Lòng tự hỏi:

Mình bắt đầu “biết” nghe suối từ bao giờ?

Tôi nghĩ câu trả lời có lẽ là một năm trước. Khi đó, tôi bắt đầu nhìn sâu vào sự thực tập năm giới của mình. Tôi bỗng có một nhu yếu mạnh mẽ là phải đi tìm những bài nhạc có tính chất nuôi dưỡng. Và nhờ Google mà tôi đã tìm ra nghệ sĩ người Malaysia gốc Hoa tên là Hoàng Tuệ Âm (Imee Ooi). Hơn một năm đã qua đi mà tiếng ca của cô Phật tử này vẫn còn chật ních tâm trí tôi. Tôi yêu thích toàn bộ các tác phẩm mà hãng I.M.M đã thu thanh. Trong số đó, có một bài rất đặc biệt. Đó là Phật Đỉnh Tôn Thắng Đà La Ni. Khi nghe bản thiền khúc này lần đầu tiên, tôi đã có ấn tượng mạnh mẽ với những âm thanh hùng lực và thanh thoát. Trái tim tôi đã ở lại. Sau đó, tôi cố gắng tìm hiểu nội dung của tác phẩm này. Khi có trong tay bản Việt ngữ của cư sĩ Huyền Thanh, lý trí tôi hoàn toàn bị chinh phục. Thế nhưng, câu chuyện không dừng lại ở đây. Vì bản dịch dùng nhiều thuật ngữ Phật học và bám khá sát theo văn phong của bản gốc nên tôi không ưa thích lắm. Tất nhiên là tôi rất biết ơn chú Huyền Thanh. Tôi đã cố gắng liên lạc nhưng vẫn không thấy hồi âm. Có lẽ là vị cư sĩ này đã thay một địa chỉ thư điện tử khác. Chung cuộc là tôi đã mạnh dạn trau chuốt lại bản dịch. Một là để phù hợp với nhu yếu tu học của tôi. Tôi nghĩ rằng mình viết lại theo ý thích của mình thì dễ dàng thực tập hơn. Hai là khi sử dụng ngôn từ hiện đại thì cũng sẽ thuận tiện cho những người trẻ khác nếu muốn tìm hiểu.

Khi ngồi viết lại bản thiền khúc này thì đột nhiên tôi phát hiện mình đang vẽ một bức tranh rất đẹp. Một người con trai hay một người con gái lành đang đi theo ánh mặt trời. Người trẻ đó cứ đi, đi mãi, băng qua mười địa. Điểm cuối của hành trình chính là một dòng suối mát trong. Và anh ấy hay cô ấy bỗng nhận ra một sự thật: Ánh sáng mà mình cứ nghĩ là đã soi đường chỉ lối cho mình bấy lây nay không nằm ở bên ngoài. Ánh sáng đó không phải của một ai đó, hay ở đâu đó trên cao. Ánh sáng đó chính là tánh Bụt. Ánh sáng đó là Chánh Niệm, là Tuệ Giác, là Trí Giác. Và ánh sáng đó hiện hữu nơi chính trái tim mình.

Tôi hay thực tập bài này lắm, khi buông thư, khi đi thiền hành. Vì do chính mình viết nên sự thực tập rất tự nhiên, rất chuyên cần. Không cần phải cố gắng hay nỗ lực gì nhiều lắm. Tôi chép lại một đoạn cho bạn vậy. Mời bạn lắng nghe tiếng suối cùng tôi. Tôi đang buông thư. Mời bạn buông thư cùng tôi…

Hướng về kính lạy Đức Thế Tôn
Bậc Đại Giác cùng khắp ba cõi
Con nay nguyện quay về
suối nguồn mát thơm
Sạch trong, sạch trong
không đâu sánh được
Nguồn sáng rực rỡ
dắt dìu muôn loài trong sáu nẻo
Ra khỏi rừng mê.
Đi trên đường thiện.
…
Xin Người rũ lòng xót thương
nhiếp thọ cho con
Giữ gìn thọ mệnh
Tìm được lối về
Suối nguồn mát thơm
Sạch trong, sạch trong
Sạch trong như hư không
không đâu sánh được

…

Về Việt Nam

[14h15’: Tập sự hô canh]

Phận sự của tôi ở ngày tu lần này cũng không quá nhiều. Chỉ là cùng với các anh chị em đề ra kịch bản các buổi Thiền Trà và Bông Hồng Cài Áo thôi. Nhưng ngay khi đang bước những bước thảnh thơi nhất thì tôi nhận được một thông tin. Một thông tin mà tôi chưa bao giờ trông đợi. Anh Huệ Phước sẽ vắng mặt kỳ này. Tôi đã nghe loáng thoáng từ buổi sáng. Nhưng giờ đã là tin chính thức. Điều này có nghĩa sẽ có một ai đó phải đóng vai chủ lễ. Ai đó theo phương án dự phòng là em Hừng Đông. Nhưng nếu đôn em lên thì sẽ khuyết một vị trí. Ai đó sẽ phải lấp đầy khoảng trống đó. Ai đó chính là tôi. Thiện Sanh đã đề nghị như vậy. Một lời đề nghị có phần mạnh bạo và không nhân nhượng. Thế là để đẹp lòng anh chàng, tôi đành phải chấp nhận. Tôi có thêm một nhiệm vụ mới: Hô Canh Chiều và có thể là Hô Canh Sáng.

Đường đến chỗ thầy trụ trì bỗng trở nên dài hơn và lòng tôi càng lúc càng rối bời. Có một sự thật mà chắc bạn cũng đã nhận ra, tôi vô cùng yếu kém phần nghi lễ tán tụng. Cách tiếp cận Phật Pháp của tôi có khi không đi theo những con đường chính thống. Vì có nhiều khổ đau nên khi đi vào cửa Thiền, tôi chỉ để tâm giải quyết những vấn đề về tâm. Tôi thích và chỉ thực tập 50 bài tụng Duy Biểu. Những phần còn lại tôi hoàn toàn buông lỏng. Không để tâm nhiều và cũng không muốn để tâm. Đây là một điều nguy hại nhưng tôi vẫn chưa tháo gỡ được. Vậy là giờ đây, tôi phải buộc vào thế phải tháo gỡ. Đây là một diễn tiến mà tôi hoàn toàn không mong muốn nhưng điều không mong muốn ấy đã xảy ra.

Thấy bóng Hừng Đông từ xa, trên tay em cầm một cái chuông. Vậy là tôi không đơn độc rồi. Hai anh em đi vào phòng thầy. Tôi đi ngay vào vấn đề và thỉnh cầu thầy hướng dẫn cho hai anh em chúng tôi về cách hô canh. Xúc động nhất chính là giây phút này. Thầy tuy đau cột sống không đi lại nhiều được. Nhưng vẫn dành cho chúng tôi một buổi huấn luyện cấp tốc trong vòng gần 45 phút. Ôi, làm sao chúng tôi có thể phụ lòng thầy được. Hai anh em rối rít cảm ơn thầy, nhanh chóng trở ra để thầy nghỉ ngơi. Tôi và Hừng Đông thống nhất là sẽ kiếm một địa điểm thanh vắng để thực tập hô canh. Vậy là đài Quán Thế Âm trở thành sự lựa chọn cuối cùng.

Đối với tôi thì phần Hô Canh cũng không khó lắm. Trước đây tôi cũng đã nghe nhiều. Có ít nhất 3 “nghệ sĩ” đã thâu âm bài này. Cái khó nhất nằm ở câu 3. Vì cách ngân nga ở những câu còn lại khá giống nhau. Hai anh em tập mãi mà cảm thấy chẳng thể nào hay được. Một phần quan trọng khác là phối hợp việc hô canh với động tác thỉnh chuông nữa. Quả thật cũng còn rất nhiều gian khó. Đúng lúc này thì trời bắt đầu mưa. Những con mưa nhẹ hạt đang rơi động. Đất trời đang “thương cảm” cho hai anh em chúng tôi chăng? Cơn mưa đến và một cú điện thoại đến. Khiêm Từ – thông ngôn thứ hai ngày tu – cũng đã cùng đoàn thứ hai có mặt. Vậy là tôi thông báo cho Thiện Sanh để tìm người ra đón. Tôi bỗng thấy yêu mến chiếc máy điện thoại di động hơn lúc nào. Thứ mà đã có nhiều khi tôi vất ở một xó nào đó vì cứ nghĩ đó là chiếc còng trói tay, kiềm tỏa sự tự do của mình.

[16h15’: Đoàn tụ]

Vì mưa nên anh em cũng phải đi tìm một chỗ khác để thực tập. Thêm một cú điện thoại nữa. Đoàn thứ ba cũng đã đến. Các anh em tâm linh ở Âu Châu đây mà. Tiện thể tôi cũng muốn giới thiệu sơ nét về họ. Tất nhiên là tôi đã thuộc tên, thuộc tuổi của các anh em ấy. Nhưng tôi lại thích gọi họ bằng một cái tên khác. Đâu có ai ngăn giữ tôi làm việc này, phải không?

Người đầu tiên có tầm vóc khá vạm vỡ. Tóc búi tó, khuôn mặt đích thực là một người đến từ xứ sở Latin. Đó là dự đoán ban đầu của tôi. Và chính xác là như vậy. Anh đến từ Chile, một quốc gia ở Nam Mỹ. Tôi cũng thích tiếng Tây Ban Nha lắm. Biết đâu anh sẽ giúp tôi nhỉ? Hình dáng của quê hương anh trên bản đồ giống như một quả ớt. Trong tiếng Anh, quả ớt đỏ được gọi là Chili. Vì vậy tôi sẽ gọi anh là anh Chi.

Một bạn khác đến từ Hà Lan. Người luôn dành cho tôi một cái nhìn trìu mến. Khi đi với tôi trong chuyến hôm qua thì có vẻ như bị say nắng nên anh chàng cũng tỏ vẻ khá mệt mỏi. Tôi sẽ gọi bạn ấy là Cao vì có lẽ bạn ấy là người cao nhất đoàn. Tuổi của Cao nhỏ hơn tôi và tôi cũng có cảm tưởng như nếu có điều kiện trao đổi nhiều thì chúng tôi sẽ trở thành những người anh em tâm linh đích thực.

Thành viên nam thứ ba rất vui nhộn, ưa pha trò. Chú em này bông phèng và tếu táo lắm (hơi giống tôi thì phải?). Quốc tịch của chú là nước Anh. Tôi khá hợp với chú này vì cả hai đều thích hát hò. Hôm qua đi với nhau, nói nhiều không được nên cứ hát suốt thôi. Nhìn thấy chú là tôi đã vui rồi nên tôi sẽ gọi chú là Vui. Em Vui của tôi! Mặc dù nhìn bên ngoài chắc không ai nghĩ tôi hơn Vui 5 tuổi.

Anh chàng tiếp theo tôi sẽ gọi là Bách. Tên thật của Bách cũng phát âm gần như thế. Bách là vốn là người đã đạt được một số thành công trong đời sống nên có vẻ “mực thước” hơn một chút. Bách đến từ Hà Lan, tóc xoăn. Có một đặc điểm ở Bách khiến cho tôi liên hệ tới bạn. Bách luôn đem theo một cái chuông nhỏ bên người. Bách giữ chuông và cùng với Vui thay nhau thỉnh chuông cho đại chúng khi cần.

Đến phần các bạn nữ. Thành viên nhỏ tuổi nhất là em Me đến từ Đức. Đó là hai chữ cái đầu tiên trong tên em. Chắc em sẽ thích cái tên này. Em mới chỉ có 14, 15 tuổi thôi mà đi chơi xa như vậy. Thật là nể phục! Vì là em út nên em nhận được nhiều tình thương của các anh chị lắm.

Bạn thứ hai có tên gọi mà trong tiếng Việt nghĩa là Cỏ. Tôi đã đặt lại tên cho bạn là Tranh. Đó là một loài cỏ không những có thể dùng làm vật liệu để lợp mái nhà mà còn có công năng chữa bệnh hoặc làm ra vị mặn như muối nữa. Tiếp xúc với Tranh tôi được biết em đang theo một chương trình cao học. Tôi không biết là em có ý thức về sự may mắn mà mình đang có hay không. Em đang được thọ hưởng một nền giáo dục chất lượng lại được sống trong một đất nước luôn đề cao những quyền và giá trị căn bản của con người. Em sẽ có điều kiện để phát triển toàn diện. Giờ đây em lại còn có cơ duyên với Phật Pháp nữa. Ôi, có còn ai hơn được em tôi!

Cô gái thứ ba có khả năng nói được tiếng Việt tên là Mai. Đó là tên mà tôi đặt lại cho em. Vì trong suốt chuyến đi với em, tôi thấy em có vẻ lắng nghe tôi chăm chú lắm, nhất là những đoạn về cô Nhất Chi Mai. Em còn bày tỏ mong muốn được nghe tôi hát bài “Một Cành Mai” (nhạc Phạm Duy và thơ Phạm Thiên Thư) nữa. Địa điểm để tôi trình bày chính là ngay tại khu vực mộ bia ở chùa. Tiếc là chúng tôi đã không gặp được nhau vì thời điểm đoàn WakeUp trồng cây lưu niệm thì tôi đã trên đường đến ngôi chùa nhỏ bên suối này. Một điều đáng nể ở Mai là em đã ăn chay 10 năm. Khi ăn chay được hơn 4 năm thì trong lòng tôi cũng có đôi chút tự hào nhưng nghe em nói thì tôi mới trở nên “biết người biết ta” nhiều hơn. Một điều thú vị là trong chuyến đi thăm cầu Hiểu Thương và nhà trẻ hôm thứ sáu thì toàn bộ thành viên trừ tài xế đều ăn chay. Tôi thấy ấm lòng về sự thật này lắm. Cứ nghe nói bây giờ có nhiều người ăn chay nhưng tôi thấy cũng khó gặp họ lắm. Nhưng nhiều khi gặp rồi lại thấy cách thức tu học của họ cũng có vẻ không làm mình thoải mái. Thế mà giờ đây, vây quanh tôi là biết bao nhiêu những tâm hồn đồng điệu. Mai và các anh em có biết nỗi sướng vui của tôi không?

Thêm một bạn khác đến từ Hà Lan là Mi. Tôi đặt lại tên bạn theo cách đã dùng với bé Me. Tôi để ý thấy Mi luôn có một cuốn sổ tay nhỏ và cứ hay ghi ghi chép chép một điều gì đó. Vậy là thích viết lách rồi. Vậy là có chung sở thích rồi đây. Tôi có trao đổi một chút với Mi. Tuy không nhiều lắm nhưng ít nhất là tôi đã nói được điều cần nói. Từ trước tới giờ đất nước Hà Lan luôn giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim tôi. Đó đã từng là một trong những siêu cường quốc của thế giới trong thế kỷ 17. Ý niệm về tự do và dân chủ – điều mà bất cứ một thể chế nào cũng phải hướng tới ngày nay – đã được thai nghén và thành hình trên chính vũng lãnh thổ nhỏ bé này. Con người xứ xở của hoa uất kim hương vốn dĩ cũng là những tâm hồn yêu tự do, có ý chí vươn lên, chinh phục thiên nhiên, đổi thay số phận. Nhân loại sẽ ra sao nếu thiếu đi những hải trình khai phá, tìm kiếm những vùng đất mới của họ? Khi nghe tôi bày tỏ niềm mến yêu của mình thì Mi có vẻ e dè và hơi ngần ngại. Mi trả lời với tôi rằng có nhiều điều tôi chưa biết đâu. Đúng thế thật, có rất nhiều điều tôi chưa biết. Và làm sao tôi có thể biết hết được? Làm sao tôi có thể có một cái nhìn toàn cảnh. Tôi hiểu ý của Mi. Tôi cũng đã thấy những mặt trái, những góc khuất. Nhưng tôi nghĩ rằng tôi và nhiều người Á Châu khác không thể phủ nhận những giá trị về tư tưởng dân chủ tự do, về những thành tựu khoa học mà người Tây Phương mà cụ thể ở đây là người Hà Lan đã mang lại.

Thành viên tiếp theo là một cô gái người Pháp gốc Việt. Tôi sẽ gọi em là An. Đó là hai chữ cái đầu tiên trong cái tên nghe rất lạ tai của em. Hình như tên Việt của em cũng là An thì phải. An không như Me, Tranh và Mai. An không nói được tiếng Việt. Chuyến đi này của An là nhằm tìm lại những thanh âm của một nền văn hóa, những ảnh hình của quê nhà trong em. Và tôi đoan chắc là An sẽ tìm về được với gốc rễ tâm linh cũng như huyết thống của mình.

Người cuối cùng là một bạn rất khả ái và thanh tú. Tôi đặt lại tên là Na. Na là hai kí tự trong tên theo tiếng Đức của em. Tôi nghĩ nếu Na biết thì sẽ thích cái tên này. Bởi lẽ Na là một cái tên rất được mến chuộng của người Việt. Na cũng là một loại trái cây, trái mãng cầu. Mặc dù là một người Đức đúng nghĩa cả về quốc tịch lẫn hình dung nhưng tôi lại cảm thấy ở Na một điều gì đó rất Á Đông. Na rất đằm thắm và nền nã. Lời nói và cử chỉ luôn chừng mực. Tôi thấy Na cũng hay mang theo một cuốn sách. Chắc là thích đọc sách đây? Như thế thì có chung sở thích với tôi rồi. Đi với các anh em WakeUp thỉnh thoảng tôi lại nghe đâu đó một tiếng chuông nho nhỏ. Tôi nghĩ tiếng chuông được cài đặt theo thời gian đó hẳn phải là của Na.

Như thế là tôi đã vẽ nên chân dung của đoàn WakeUp rồi đó. Không những thế mà tôi còn “Việt Nam hóa” họ luôn. Tôi đã bắt đầu quý mến các bạn. Tôi thấy các bạn cứ chuyền tay nhau một quyển sách bìa màu xanh mang tựa đề là “Engaged Buddhism”. Thật xúc động phải không bạn? Bạn, tôi và anh em Wake Up chúng ta là những anh em chung một nẻo thoát lối về. Có thể mỗi người trong chúng ta khởi hành từ một địa điểm khác nhau nhưng đích đến chỉ có thể là một. Và chắc chắn là không thể nào có một rào chắn, một bức tường ngăn chia tâm hồn chúng ta được. Chúng ta đang cùng nhau đi trên con đường đưa Đạo Bụt về với nhân gian. Chúng ta đang trên đường về nhà. Ngôi nhà của sự hiểu biết, của lòng bao dung. Ngôi nhà của tình anh chị em nguyên khôi, thuần khiết.

người viết: Đặng Chương.

Gửi đến các anh chị  T.C.Đ, P.C.T, T.T.C.D, N.T.A.T và các bạn WakeUp.

Ngôi chùa nhỏ bên suối

[10h45’: Đã về – Đã tới]

Trong thời gian xe lăn bánh thì hai chúng ta cũng đã nối gót nhau về với dĩ vãng rồi. Giờ thì bạn và tôi phải quay trở lại hiện tại thôi. Đồng hồ bây giờ là gần 11 giờ trưa. Mấy anh em chúng tôi đã về đến chùa rồi bạn à. Như bạn cũng biết là xe chỉ dừng lại ở ngoài đường nhựa thôi. Chúng tôi phải băng qua một đoạn đường đất nữa. Ngoài hành lý thì còn có thực phẩm, bánh trái vì như mọi khi tăng thân mình sẽ đảm nhận vấn đề thực phẩm cho ngày quán niệm.

Tôi nhìn về phía trước thì thấy một chiếc xe máy. Nhân vật đầu tiên của chúng ta đây. Đó chính là Thiện Sanh. Anh chàng đã đến từ sớm. Chắc là hay tin đoàn thứ nhất đến nên chạy ra để giúp mọi người vận chuyển thực phẩm đây mà. Có thể nói là trong đợt này, gần như Thiện Sanh giữ vai trò “tổng đạo diễn”. Mặc dù anh chàng chối đây đẩy. Những sự vụ như đi tiền trạm, liên hệ với thầy trụ trì, soạn chương trình chung đều do một tay chàng đảm nhận. Nói “tổng đạo diễn” là nói cho vui vì tăng thân nhà chúng ta đã xác quyết là sẽ đi với nhau như một dòng sông mà phải không bạn? Một dòng sông thì làm gì có ai dẫn đầu. Tất cả là những con sóng. Cùng tiến, cùng lùi và cũng có lúc chẳng biết tiến hay lùi? Lắm khi mọi người cảm thấy thật sự đuối sức trên chính dòng sông ấy. Tuy vậy, anh chị em vẫn luôn nắm tay nhau, vẫn luôn cố gắng trong một chừng mực có thể, vẫn luôn có mặt cho nhau bằng cách này hay cách khác. Đối với một chúng cư sĩ thì quả thật theo tôi như thế đã là quá lắm, quá với mọi sự mong đợi. Tôi không mộng ước gì hơn. Tôi không dám mơ mộng tăng thân nhà mình sẽ lớn mạnh, sẽ phát triển. Tôi chỉ mong tăng thân nhà mình cứ be bé, cứ nho nhỏ như vậy. Mà những gì be bé và nho nhỏ thì hay được người ta thương lắm. Bạn có tin không? Tôi thì tin như vậy. Và cũng có một nhạc sĩ nào đó viết một bài như vậy. Bài này cũng có nhiều người thích lắm. Cái tình thương dành cho những gì dung dị và đằm thắm dường như đã trở thành môt nét văn hóa của người Việt. Đó đã trở thành tâm thức cộng đồng rồi, phải không bạn?

Anh chị em nhà mình sau khi đã vào nhà nghỉ và thu gom hành lý thì bắt đầu tiến hành họp ngay. Ừ, mà sao dạo này họp hành nhiều thật! Dù mệt nhưng vui vì có cơ hội tiếp xúc nhau nhiều hơn. Những cái ngã cá nhân thường xuyên va chạm nhau để rồi tất cả phát hiện mình không cần phải triệt tiêu đi những ước muốn cá nhân. Điều cần làm chỉ là tìm cách hòa điệu những ước muốn riêng tư vào ước muốn chung của tăng thân.

Vào lúc này, Thiện Sanh đã đi thỉnh thầy trụ trì. Tôi thấy thầy có vẻ vui lắm. Nụ cười nở trên môi thầy thường trực. Và trong đôi mắt thầy cũng có bao nhiêu là đóa hoa đang nở. Tôi nghĩ niềm vui của thầy là lẽ dĩ nhiên thôi. Biết bao nhiêu là mái đầu xanh tụ hội về chùa còn gì! Nguồn năng lượng trẻ trung và tươi mát ấy chắc chắn là thức dâng đẹp nhất cúng dường cho chư Phật và Bồ tát trong ba đời. Chuyện những người trẻ chịu bỏ ra những ngày nghỉ cuối tuần để về chùa quả thật đã không còn lạ nữa. Nhưng tôi thấy mấy vị Phật tử cùng đến chùa với chúng tôi có vẻ ngạc nhiên lắm. Họ đến đây bằng xe hơi riêng và đã thấy chúng tôi khi nãy. Mấy vị này thấy chúng tôi ngồi yên, nghe chuông, thở rồi mới bắt đầu bàn bạc với nhau thì tỏ vẻ rất hiếu kỳ. Họ có mượn xem thời khóa cho một ngày tu học. Thầy trụ trì có nói gì đó với các vị này. Và tôi thấy gương mặt thầy càng tỏa sáng, ánh lên một niềm hứng khởi rạng ngời.

Thiện Sanh chỉ thông báo ngắn gọn một chút về thời khóa thôi vì sẽ còn nhiều đoàn tới nữa. Ôi chao, lần này đông người tham dự lắm. Hơn 60 người và có thể đông hơn vì còn thành phần Phật tử địa phương nữa. Vì đã thống nhất chia thành những phân ban nhỏ từ trước nên rất nhanh chóng một nhóm các bạn đi về phía nhà ăn. Dẫn đầu là chị Chân Mây. Người sẽ đảm trách tiểu ban ẩm thực đợt này. Trong chuyến đi trước thấy chị và các anh chị em khác vì bận công việc bếp núc mà không thể tham gia thời khóa trọn vẹn nên lần này mọi người đều tìm cách để giảm tải cho ban Ẩm Thực. Tuy nói là tìm cách chứ thật sự chúng tôi cũng không biết làm gì. Vì không gian bếp là cố định, công việc cũng đã là cố định, dẫu cho có tăng cường nhân sự thì cũng thế thôi. Tất nhiên phần dọn dẹp nếu đông người thì sẽ nhanh hơn. Nhưng đã gọi là nấu tức là nêm nếm thì phải có một vài người túc trực, chẳng thể nào đi đâu được. Đây là kinh nghiệm của tôi. Vì tôi cũng thường xuyên phải vào bếp ở những ngày Quán Niệm trong thành phố.

Những người còn lại ở nhà nghỉ thì tiếp tục chia thành 2 nhóm. Một nhóm sẽ đi theo Nhật Thái. Người sẽ đảm trách tiểu ban Vệ Sinh đợt này. Nói là Vệ Sinh chứ công việc của Nhật Thái là khá nhiều. Vì bạn này còn lo cả phần trang trí đèn cho buổi thiền trăng và cũng góp mặt trong ban nghi lễ nữa. Ngay khi mới tới, thì tôi đã chủ động bắt tay Nhật Thái. Và nói một câu rằng: “Anh em nhà mình hôm nay sẽ cố gắng nhé.” Hành động đó của tôi hoàn toàn tự nhiên chứ không phải là kết quả của một nỗ lực ngoại giao hay thâu phục nhân tâm gì cả. Trước giờ thì tôi cũng ít truyền thông với Nhật Thái. Và đợt này khi mà anh em cùng chung sức chuẩn bị cho ngày quán niệm thì có một điều gì đó đã kết nối chúng tôi lại với nhau. Tôi nhận ra có một sự đổi thay trên khuôn mặt của Nhật Thái. Bạn cười rất nhẹ đáp lại cái siết tay của tôi. Tôi cũng nhanh tay chuyền cho bạn mấy bài thi kệ đã in sẵn. Chúng tôi đã thống nhất là sẽ chọn bốn bài để dán hay treo ở Thiền Đường, Nơi Rửa Tay, Nơi để dép và Nhà Vệ Sinh để nhắc nhở cho đại chúng việc thực tập nếp sống tỉnh thức. Tôi đã in thành khổ A5, cắt gọn lại và không quên lồng vào đó một vòng tròn rất đẹp. Thời gian khá gấp nên chưa kịp ép nhựa. Nhưng Nhật Thái đã giải quyết vấn đề này rất nhanh. Ôi, còn gì để mà nói về đôi bàn tay khéo của người bạn này nữa chứ! Tôi thấy bạn ấy còn chuẩn bị cả một bảng điện và mấy câu thư pháp nữa. Chắc là bạn cũng đã bỏ không ít sức lực, tâm lực cũng như thời gian cho ngày tu lần này.

Như vậy là Nhật Thái đã đi về chánh điện rồi. Nhóm còn lại có tôi và Thiện Sanh cùng mấy anh em nữa. Thế là mọi người cũng dọn dẹp bàn ghế, tiến hành quét dọn và lau chùi khu vực nhà nghỉ và sau đó sẽ là chánh điện.

Tiếng suối mát trong

Có một điều mà tôi muốn nói với bạn đây. Ngay khi đến nơi thì tôi đã nghe một thanh âm rất quen thuộc. Một thanh âm thật nhẹ, thật trong và thật mát. Đó là tiếng suối phía xa xa sau cốc của thầy trụ trì. Chẳng biết từ bao giờ nữa tôi đã thích nghe tiếng suối này. Mời bạn lắng nghe cùng tôi!…

Lắng lòng nghe

Lắng lòng nghe

Tiếng suối mát dịu

Đưa về cố hương.

Tôi đang thực tập nghe suối đây. Tiếng suối giờ là tiếng chuông chánh niệm. Tiếng suối giúp tôi không còn phải lo nghĩ nữa. Lo cho Chánh Mạng. Lo cho ngày tu. Lo cho tương lai. Nhờ tiếng suối mà tôi quay về lại với quê hương đích thật của mình. Quê hương của tôi ở đâu? Câu trả lời là quê hương tôi ở đây. Nhà tôi ở đây. Nơi chính ngôi chùa này. Nhà tôi nằm bên một con suối nhỏ. Tiếng suối róc rách miên man đánh tan hết tất cả những rong ruổi tìm cầu. Tôi phải nói gì nhỉ. Ừ thì chắc là phải như mọi người thôi.

“Đây đang là phút giây hạnh phúc.”

Tôi bắt đầu từng đường lau của mình. Tôi làm công việc này thật nhẹ nhàng và thảnh thơi. Và tự nhiên khi lau thì lòng tôi lại hướng về mấy anh em WakeUp.

Chẳng là mới hôm qua tôi đã được gặp họ. Tôi đã có cơ hội được gặp những người bạn Tây Phương này đầu tuần nhưng cứ lần hồi mãi. Tối thứ năm trước đó, Viên Lạc có nhắn với tôi là sẽ có một chuyến đi thăm Nhà Trẻ rồi cầu Hiểu và Thương cùng với WakeUp. Bạn ấy khuyến khích tôi đi cùng. Tôi đã từ chối nhưng rồi phút cuối đã đổi ý. Lý do là vì tôi muốn có mặt cho Viên Lạc thôi. Đợt này tôi thấy Viên Lạc có vẻ gầy đi nhiều. Bạn này đảm trách nhiều việc cho tăng thân nhà mình lắm, rồi còn giữ vai trò thông ngôn nữa chứ. Thấy Viên Lạc đã có gia đình mà cứ đi suốt như vậy thì cũng hơi ái ngại cho bạn. Vì vậy một khi cô nàng đã đề nghị điều gì thì tôi thật lòng không muốn chối từ. Tôi cũng muốn chia sẻ với bạn ấy một phần nào đó. Nói chia sẻ thôi chứ thật ra tôi cũng chẳng biết mình có thể làm gì để giúp. Vì vốn ngoại ngữ của tôi cũng có hạn lắm nên trong nhiều chuyến đi với các đoàn thể Âu Châu tôi cũng chẳng thể giúp gì nhiều. Lắm khi chính tôi phải cám ơn Viên Lạc rất nhiều đó chứ. Vì nhờ đó, tôi được được gặp nhiều người hơn. Và khát khao học ngoại ngữ trong tôi trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Tất nhiên, mục tiêu số một vẫn là trao dồi, giữ gìn sự sáng trong của Tiếng Việt. Nhưng không thể dựa vào đó mà lơ là với tiếng Anh, tiếng Pháp được. Phải cố gắng thôi, phải không bạn?

Lần hội ngộ này với WakeUp để lại trong tôi rất nhiều ấn tượng. Tôi dõi theo cách các bạn đi với nhau, đùa với nhau, tiếp xử với nhau. Và tôi thấy ở đó không khác gì một gia đình cả. Bất chấp một sự thật là các bạn đến từ nhiều quốc gia và những nền văn hóa khác biệt. Đây là lần đầu tiên tôi được gặp một nhóm người trẻ có chung nhu yếu tâm linh với mình và lại đến từ phương Tây nữa. Thật sự là trong tôi có nhiều điều nghĩ ngợi. Không biết là tôi có nên nói là mình cảm động hay không? Những khi cảm động thì khuôn mặt tôi lại ráo hoảnh. Những khi có nhiều tình cảm nhất thì cũng là lúc tôi muốn chất chứa và lưu giữ cho riêng mình. Tôi không thích và cũng không muốn biểu hiện ra bên ngoài. Không hiểu bạn sẽ nghĩ gì khi đọc những dòng này? WakeUp là những ai mà có thể khiến tôi phải nặng lòng như vậy?

Cách đây hai năm cũng những ngày này tôi đã mang trong lòng một tâm trạng như vậy. Đó là lần đầu tiên tôi gặp gỡ tăng thân xuất sĩ. Tôi không chỉ còn tiếp xúc với những ý niệm nữa. Những tấm áo nâu như cô Tấm hiền dịu bước ra từ quả thị thơm. Sáng trong và đẹp đẽ vô ngần. Tất nhiên thì tâm lý của chúng ta là sẽ luôn bình thường hóa mọi chuyện theo ngày tháng. Những gì ta trân quý nếu không biết gìn giữ và làm mới thì chắc chắn ta sẽ rơi vào trạng thái thân quen rồi đến nhàm chán. Có nhiều lý do từ bên ngoài lẫn bên trong đã khiến tôi đánh mất đi cái nhìn ban đầu ấy. Vậy nên lần hạnh ngộ này với Wake Up – các bạn đúng như tên gọi – đã giúp tôi tỉnh lại. Các bạn đã đánh thức tôi về sự thiêng liêng và niềm phúc lạc khi được kề cận với những người anh em tâm linh có chung nhu yếu đi tìm một nẻo thoát lối về. Nhìn thấy tăng thân xuất sĩ hai năm trước và nhìn thấy tăng thân WakeUp trong hiện tại bất giác lòng tôi bỗng dưng nhớ về một ai đó. Không phải là nhớ mà là tôi đang thấy. Thấy rõ ràng… Một ai đó…

Thở vào, con thấy Sư Ông đang có mặt.

Thở ra, con thấy Sư Ông ở khắp nơi.

Hai câu này có thể đem vào thực tập được không nhỉ? Tôi rút ra được bài thực tập này sau một ngày đi chung với mấy anh em Wake Up. Tôi chưa bao giờ gặp Sư Ông. Và thật lòng thì tôi không quá mong ước được gặp. Cái nhìn và cách cảm của tôi về Sư Ông có lẽ không giống như phần đông mọi người. Tôi cũng đã đọc nhiều sách của Sư Ông. Có lẽ cũng gần hết những cuốn được phép và không được phép. Tất cả đều hay và mang cho tôi nhiều ích lợi. Nhưng tôi luôn thắc mắc thực tại của Sư Ông là như thế nào? Sư Ông liệu có đúng như những gì đã từng viết hay không?

Chắc là bạn sẽ ngạc nhiên với những câu hỏi này của tôi phải không? Lý do là mặc dù chưa phải là nhà văn, nhà báo gì nhưng tôi cũng đã tập sự viết lách. Và tôi biết một sự thật: Nếu chúng ta chỉ đọc qua vài cuốn sách, một vài bài viết và nói rằng người viết cuốn sách hay bài viết đó là như thế này như thế kia thì chúng ta sẽ lầm. Lầm rất to và rất lớn. Một cuốn sách hay tất cả cuốn sách cũng chẳng thể nói lên điều gì. Mỗi một ngày trôi qua, có biết bao nhiêu là cảm thọ trôi nổi trong dòng tâm thức chúng ta. Nhà văn là những người có năng lực chép ghi lại những dòng cảm xúc của họ và nâng công việc ấy lên tầm nghệ thuật. Nhưng chúng ta phải biết rằng những dòng văn thơ ấy cũng chỉ là một tích tắc, một phút giây, một ánh chớp lòe trong biển trời nhớ thương của họ. Đó chỉ là một mảnh thực tại của họ mà thôi. Họ lớn hơn rất nhiều. Và có khi điều mà chúng ta nghĩ rằng chúng ta “biết” họ, chúng ta “nắm” được họ thì sự thật chúng ta chỉ có “biết” chỉ có “nắm” được một “ảo ảnh” mà thôi.

Không biết là cái thấy này có phải là một tri giác sai lầm hay không? Nhưng tôi có niềm tin rất lớn vào nhận định của mình. Ít nhất thì tôi đã trải qua một giai đoạn như vậy. Khi viết thì tôi đã gởi gắm hết vào trang giấy thơm tất cả những gì lành thật nhất của mình. Sau khi hoàn thành, tôi trống rỗng, chẳng còn gì cả. Trong mỗi chúng ta đều có những phần hay dở, những phần thơm và không được thơm. Thế thì bạn đã từng bao giờ có suy nghĩ nếu tôi đã gửi hết tất cả những gì thơm sạch nhất của mình vào trang giấy vậy thì ở ngoài đời thực tôi sẽ còn cái gì đây. Dĩ nhiên là những phần không sạch và không thơm rồi, phải không?

Vì luôn mang câu hỏi ấy trong lòng nên hình ảnh của Sư Ông trong tôi cùng rất vừa vặn. Và chẳng ai có thể tô vẽ thêm gì nữa. Tôi chỉ có thể nói rằng tôi có cảm tình với Sư Ông. Tôi thương Sư Ông không phải vì những gì tôi biết về Sư Ông. Tôi thương Sư Ông vì tôi thương giấc mơ của Sư Ông. Giấc mơ lớn nhất của Sư Ông là gì nếu không phải là một đoàn thể sống chung an lạc hòa điệu với nhau trong tình huynh đệ. Tôi thích giấc mơ ấy lắm. Cái mộng ước đó cũng lan tỏa và thâm nhập vào tôi. Vì vậy cho nên khi gặp tăng thân xuất sĩ trước đây và bây giờ là WakeUp tôi cảm thấy rõ ràng là Sư Ông đang có mặt. Tôi cảm thấy rằng những gì Sư Ông đã viết là có thật. Tự nhiên là tôi cảm động. Cảm động vì mình đã gặp được một tâm hồn chân thật. Mà sự Chân Thật đang ngày càng hiếm hoi trong thế giới này. Sự Chân Thật đã thành ra châu báu mà không vàng ngọc thế gian nào có thể đánh đổi. Thôi, tôi không muốn nói là tôi sẽ khóc đâu. Không có giọt nước mắt nào cả. Chỉ có những luồng giao cảm, chỉ có những tiếng sóng nơi trái tim. Và tôi cũng chẳng cần ai đó biết, ai đó hay cả.

Tôi nhớ có lần Sư Ông kể là một hôm Sư Ông nằm mơ thấy mình đang ở trong một ngôi chùa nhỏ. Hôm đó Sư Ông được thông báo là sẽ có một số thầy đến. Đó là những người anh em đã từng tu chung với Sư Ông. Gió bụi cuộc đời đã khiến cho tất cả phải phân ly và xa lìa nhau. Nay thì được dịp đoàn tụ. Có mấy thầy về chùa là thông tin mà Sư Ông cứ đi vòng quanh và thông báo cho mọi người. Và Sư Ông thấy hạnh phúc vì giấc mơ ấy lắm.

Hạnh phúc chỉ đơn giản như vậy thôi sao? Hạnh phúc của người được xem là một trong những vị thầy tâm linh uy tín nhất thế giới chỉ vậy thôi sao?

Câu hỏi ấy giờ đây đã trở thành thực tại của tôi rồi đó bạn. Khi đang lau nhà thì trong tôi cũng có một niềm vui khấp khởi, thầm thì. Tôi cũng đã “qua cầu” rồi đó. Khi đang lau nhà thì tôi có một cái thấy rằng chỗ tôi đang lau đây rồi sẽ có một ai đó, một ai đó sẽ buông thư thì lòng tôi lại mừng vui lạ thường. Mấy anh em ở Âu Châu đó tôi có biết ai đâu. Mới chỉ là một vài câu xã giao ngắn ngủi. Mới chỉ là một vài bài hát chung. Vậy mà lòng tôi lại sung sướng lạ thường. Ngày hôm qua gặp gỡ tôi rõ ràng là có rất nhiều điều muốn hỏi. Nhưng một phần ngại ngần, một phần mặc cảm vì trình độ ngoại ngữ nên cũng chẳng thể nói được gì nhiều. Ôi, đã bao giờ bạn đã trải qua cảm giác này chưa? Cảm giác mà ta muốn nói hết tất cả mà chẳng thể nào nói được. Tôi đã suy nghĩ để tìm ra cách tháo gỡ. Tôi đâu thể nào chịu thua được. Và cuối cùng tôi đã tìm ra giải pháp. Nhờ tiếng suối mát trong luôn ngân vang bên tai mà tôi đã tìm ra được chiếc chìa khóa. Tôi bắt đầu thực tập lau nhà trong ý thức và gởi hết tất cả những tâm tư cảm tình của mình vào từng đường lau. Tôi trải hết lòng mình vào đó. Tôi gửi hết sự bình an, tình thương, tình anh chị em của mình vào đó. Tôi thực tập như vậy đó, bạn à. Tôi có muốn những người anh em tâm linh của mình biết không? Tôi có muốn họ nhận diện được những món quà của tôi không? Dĩ nhiên là có. Nhưng nếu họ không biết, không hay thì tôi cũng chẳng hề phiền lòng chi cả. Vì khi thực tập được như vậy thì tôi thấy cảm nhận được sự mừng vui. Sự mừng vui ấy có liền lập tức và đến ngay trong giây phút tôi lau nhà. Như vậy tiếng suối đóng vai trò là người hướng dẫn cho tôi. Cây lau nhà trở thành phương tiện để tôi thực tập.

Thở vào con đang ý thức rằng con đang lau nhà

Thở ra con gửi hết tình thương của con vào từng đường lau

Thở vào con đang lau nhà và con nghe thấy tiếng suối

Thở ra con ý thức được hạnh phúc mà con đang có.

Thực tập nghe suối và lau nhà cùng lúc nhưng có vẻ tôi thích nghe tiếng suối nhiều hơn. Cho nên anh chàng Thiện Sanh đã đến nhắc khéo tôi. Bởi lẽ những đường lau của tôi thay vì là một cánh đồng thẳng tắp thì lại giống như là một bông hoa năm cánh *(^_^)*. Như vậy là tôi hạnh phúc nhiều lắm phải không bạn. Bởi vì đâu chỉ có tiếng suối mà tôi còn có những người bạn tốt luôn kề cận nhắc nhở.

——————[hết phần 2]————-

Người viết:Đặng Chương                                                                                                                                                                                                                                   .

Gửi đến các anh chị  T.C.Đ, P.C.T, T.T.C.D, N.T.A.T và các bạn WakeUp

Bạn thân mến!

Kể từ hôm nhận được bức thư “Nhật Ký Trước Lúc Đi Xa” của bạn, tôi đã có dự định sẽ viết một một bài để hồi âm. Nhưng lại cứ đắn đo, lưỡng lự mãi vì khi đọc lại tôi thấy chưa ưng lòng. Khi viết cho một ai đó thì thì tôi luôn dành một thời gian nhất định để tìm hiểu về đối tượng sẽ nhận thư của tôi. Tôi nhìn sâu vào những trăn trở, những nguyện vọng, những nhu yếu của người đó để tìm ra một cách viết thích hợp. Trong trường hợp này, tôi có một nhận định rằng hạt giống văn nghệ trong bạn chưa đơm hoa kết trái nhiều lắm. Vì vậy, tôi cũng viết chừng mực và vừa vặn. Điều này quả thật là gian khó. Vì vừa vặn và chừng mực không phải là phong cách của tôi. Khi viết như thế thì tôi cảm thấy phải gắng gượng nên không thoải mái lắm. Cho nên bức thư viết cho bạn dù gần như đã hoàn thành nhưng tôi cứ để đó và không gửi đi.

Tháng 8 này có một sự kiện thật đặc biệt. Đó là việc tôi được dịp gặp gỡ với các bạn WakeUp ở Âu Châu. Thêm nữa, trong thời điểm này cũng có một buổi lễ rất thiêng liêng là Bông Hồng Cài Áo. Cùng lúc tăng thân nhà chúng ta lại được tham dự vào Đêm Trăng Rằm đẹp như ngàn năm huyền thoại nữa. Bao nhiêu là kỉ niệm đang có mặt ngay trong hiện tại làm cho tâm tư tôi bùng cháy, òa vỡ biết bao nhiêu nỗi niềm xúc cảm. Vậy là tôi có đối tượng để viết thư rồi đó, bạn có thấy không. Không chỉ là anh chàng đang tập sự T.C.Đ nữa. Lần này tôi muốn đối thoại với nhiều người lắm. Tôi muốn nói với anh P.C.T với chị C.D, chị A.T, tôi muốn nói với đại gia đình Wake Up. Tôi muốn nói với những trái tim hai mươi. Đối tượng mà tôi muốn trao gởi bỗng trở nên rộng lớn vô cùng. Tôi viết không những cho bạn mà là cho tất cả. Và tôi có cảm tưởng rằng mình đang viết một câu chuyện cổ tích. Có ai lại không thích chuyện cổ tích chứ, phải không? Một câu chuyện cổ tích có thật đang diễn ra ngay trước mắt. Tôi cũng là một chứng nhân, cũng là một người đã tham dự vào những trang không gian, những dòng thời gian tươi đẹp này.

Xin giải thích với bạn “viết” ở đây là viết thật sự chứ không phải là đánh bàn phím đâu nhé. Kể từ ngày bắt đầu đi vào lòng tăng thân thì tôi bỗng phát hiện ra mình có khả năng viết lách. Tự nhiên là có một tiếng nói bên trong tôi. Tha thiết và chân thành. Tôi bắt đầu lắng tâm rồi trải hết lòng mình lên trang giấy. Sau hơn một năm thực tập viết thư chánh ngữ, tôi đã có thêm nhiều kinh nghiệm lắm. Tôi đã tự học được vô số những kỹ thuật. Tuy vậy, tôi vẫn thích cách viết tự nhiên theo cảm xúc vốn có mà không cần tới bố cục. Nói như vậy không có nghĩa là mình có gì trong lòng thì cứ viết ra thế ấy. Thật ra tôi viết th­­eo cảm xúc nhưng vẫn có một sự tính toán từ trước. Bí mật ở đây là trong những bài viết về sau này tôi đã chịu khó đầu tư vào việc lập dàn ý. Cụ thể là tôi luôn vẽ bản đồ tư duy (the mind map) cho những lá thư của mình. Lần này cũng vậy, trước khi bắt đầu khởi sự viết thư cho bạn, tôi cũng đã lắng lòng mình lại và bắt đầu vẽ những vòng tròn. Nếu nói rằng thời gian cho một buổi viết thư chánh ngữ là ba tiếng thì tôi bỏ ra hơn một giờ đồng hồ cho việc vẽ bản đồ tư duy. Tôi ngồi đó hí hoáy, cặm cụi phác thảo hết tất cả những dòng nghĩ suy đang chạy nhảy trong tâm thức mình. Ý chính là một vòng tròn thật to. Ý phụ là một vòng tròn nhỏ phát sinh từ đó. Cứ thế những mặt trời cha, mặt trời mẹ, mặt trời con nối đuôi nhau tỏ rạng trên trang giấy. Khi kết thúc, tôi tổng kết lại và thấy rằng mình đã vẽ hơn 15 trang giấy học trò. Vì thế, lá thư này sẽ dài, rất dài đó nghe bạn. Tất cả những ai đã đi ngang đời tôi đều sẽ được lôi kéo vào bức thư này. Một bức thư không để dành cho một cá nhân. Một bức thư để dành cho tất cả.

Không gian chính ở đây sẽ là một ngôi chùa nằm bên dòng suối nhỏ. Lúc bấy giờ là mùa Vu Lan PL 2555. Nào, bây giờ tôi mời bạn cùng tôi ta dìu nhau đi vào thế giới lung linh và rực rỡ này. Nhưng mong sao bạn cẩn thận! Câu chuyện sẽ không đi theo một trật tự tuyến tính thời gian mà sẽ tuân theo dòng tâm tư của tôi. Do vậy, bạn hãy luôn cầm giữ Hơi Thở Có Ý Thức bên mình. Vì nếu không, bạn có thể sẽ lạc lối trong xứ sở thần tiên này.

Ba vòng tròn trong đời

[8h30: Về lại Chùa Xưa]

Tôi đang ngồi trên chuyến xe buýt về chùa đây. Đi cùng tôi có khoảng gần 20 anh chị em nữa. Đây sẽ là đoàn đầu tiên. Đoàn thứ hai sẽ xuất phát vào lúc trưa. Đoàn WakeUp cũng sẽ khởi hành vào thời điểm tương tự. Cuối cùng là một đoàn nữa sẽ đến vào buổi sớm mai.

Mấy hôm nay, không khí tăng thân nhà mình vui như Tết, bạn à. Mỗi người một việc, ai nấy đều dành nhiều tâm sức cho Ngày Quán Niệm đợt này. Không biết là gọi “Khóa tu một ngày” thì có đúng không? Anh chị em cứ bàn bạc, họp hành suốt. Họp dưới đất chưa đủ (họp offline) mà còn họp ở trên trời nữa chứ (họp online). Sống trong cảnh thành thị khói bụi và chật hẹp nên mỗi khi có cơ hội về với thiên nhiên, sống cuộc đời khoai sắn ai cũng hồ hởi và mừng vui lắm. Ngồi trên xe tôi bỗng nghĩ đến bạn. Tôi bắt đầu thấy nhớ đến hình ảnh của anh “Trưởng Thôn” tăng thân nhà mình một thời…

…Anh em mình biết nhau chắc cũng gần hai năm, phải không? Cũng chính trong mùa Vu Lan Báo Hiếu. Thời điểm đó tôi vừa mới xuất ngũ và cũng đã tích lũy được một số ý niệm về Phật Học Ứng Dụng. Và tự nhiên là trong lòng phát khởi ước muốn đi tìm một tăng thân để thực tập. Rất nhanh chóng, tôi tìm thấy bạn. Và chúng ta cũng đã kề vai sát cánh trong một thời gian khá dài. Cũng gần một năm, phải không? Sau đó, tôi bắt đầu xa rời bạn, xa rời tăng thân. Cũng gần một năm. Hình như chưa bao giờ tôi nói rõ lí do đằng sau cho bạn cả. Thôi thì dịp này chia sẻ luôn vậy.

Vì dạo này tôi đang dùng thử Google Plus nên tôi muốn mượn ý tưởng của hãng này. Tôi cũng dùng khái niệm “vòng kết nối”. Tôi nghĩ rằng trong đời sống mình để có được sự cân bằng chúng ta cần phải có ba vòng tròn kết nối.

Thứ nhất là vòng tâm linh. Đó là những người bạn lành thiện có khả năng dìu dắt và nâng đỡ ta trên con đường rèn luyện đạo đức.

Thứ hai là vòng văn nghệ. Nơi tập hợp những người nghệ sĩ chân chính. Họ biết nhận ra những cái đẹp, cái lành và cái thật nơi sự sống này. Họ trân quý, muốn chia sẻ và đặc biệt là muốn giúp cho người khác có được ánh nhìn như họ.

Thứ ba là vòng kinh tế. Đây là vòng tròn gồm những người có khả năng kinh doanh, có lòng đam mê khám phá, ưa tự do, mộng ước cống hiến cho cộng đồng. Họ là những người giỏi tổ chức, sắp đặt và giúp cho người khác có thể có được một sự an toàn về tài chính.

Vì có một suy nghĩ như vậy cho nên khi nhìn lại ba vòng tròn của mình thì tôi thấy có một sự mất cân bằng nghiêm trọng. Vòng thứ nhất của tôi thì rất lớn. Vòng thứ hai và thứ ba thì gần như chỉ là chấm nhỏ. Vì vậy cho nên tôi đã quyết định đi vào lòng sự sống để mở rộng những vòng tròn. Tôi đã đi thật chứ chẳng phải nói suông bạn à. Lang thang, phiêu bạt qua biết bao nhiêu vùng miền của đất nước hình chữ S này. Nhưng rồi cuối cùng, sau một năm rong ruổi, nhìn lại, lòng tôi vô cùng đớn đau và buồn tủi. Vòng thứ nhất vòng tâm linh thì lại càng ngày càng nẩy nở. Vòng thứ hai đã có thêm một vài dấu chấm nhỏ. Còn vòng thứ ba thì tuyệt nhiên không, hoàn toàn không, không một vết dấu nào. Để dễ hình dung, bạn hãy tưởng tượng là mình sẽ cắt dọc ba vòng đó. Nó sẽ giống như chữ V. Càng về phía đáy tức là vòng tròn thứ hai và thứ ba thì biên độ lại càng co hẹp lại.

Đây quả thật là một kết cuộc nằm ngoài những mong đợi của tôi. Điều mà tôi không trông ngóng thì lại cứ đến. Trái lại, những bóng hình tôi hết lòng chờ đợi thì lại chẳng thấy tăm hơi.

Một nguyên nhân quan trọng khác khiến tôi phải ra đi là vì tôi muốn tìm kiếm câu trả lời về Chánh Mạng.

“Thế nào là một nghề nghiệp chân chính trong cuộc đời?”

Tôi muốn đem câu hỏi ấy nhúng thả vào chính dòng sống này. Tôi muốn có những trải nghiệm thực sự để tìm ra lời giải chứ không phải chỉ ngồi đó mà suy tư và mộng tưởng. Tôi nhớ rằng mình cũng đã rất nhiều lần bày tỏ những vấn nghi này với bạn. Và có một hôm, tôi nhận được tin nhắn của bạn. Nội dung đại loại là bạn vừa về quê, đang ở trên một cánh đồng ngập nắng và ngồi quán chiếu về Chánh Mạng. Và bạn đã trả lời là “em nghĩ đi tu chính là Chánh Mạng”. Không lâu sau đó thì bạn làm thật luôn. Quả thật là bạn đã “làm ăn” khá hơn tôi rồi đó. Tôi thì vẫn còn đang loay hoay lắm. Vẫn còn đó những nỗi lo cơm áo gạo tiền. Có những giai đoạn thật sự khủng hoảng cùng cực. Tôi nhìn về phía trước, chỉ thấy một màu tối đen mờ mịt. Chẳng biết như thế nào nữa! Vì khi quán chiếu về năm giới tôi thấy rất ít nghề có thể cho tôi sự bình an và cảm giác thỏa mãn. Như mọi sự việc trong đời, giai đoạn khó khăn đó rồi cũng qua đi. Nhưng nói như vậy không có nghĩa là những ám ảnh và hoang mang ấy đã hoàn toàn tan biến. Những cảm thọ đó vẫn có đó, còn đó trong tôi. Chúng vẫn có thể biểu hiện và đánh gục tôi bất cứ lúc nào.

Chính vì muốn đi tìm thêm cho mình những vòng tròn và lời giải Chánh Mạng mà tôi đã nỗ lực hết sức bằng nhiều cách khác nhau. Tôi đã gắng công nối những sợi dài đến với cuộc đời. Nhưng rồi trên những chặng đường xa điều mà tôi tìm thấy chỉ là những chiếc giếng, những suối nguồn khô cạn. Đau nhức và vô vọng. Có những lúc muốn hét thật to mà không hét được. Có những khi khóe mắt muốn chực trào mà không thể trào ra.

Trong những tháng ngày quẫn bách và cùng đường đó, khi mà mọi ánh sáng dần trở nên le lói, một giọng nói đã vang lên. Tiếng gọi của tôi đã không rơi trong hư không. Một lời đáp lại thật đằm thắm, dịu dàng. Thanh âm ấy phát xuất từ vòng tròn tâm linh. Tôi như một đứa em đói khát, đi tìm một cánh tay ôm, đi tìm một tình thương mến. Và khi mà cơ hồ như sắp quỵ ngã, đổ gục thì tôi đã gặp chị. Một người chị mà tôi hằng mơ ước. Một người chị tâm linh có năng lực soi sáng, đưa đường chỉ lối cho tôi. Với hai vòng tròn thứ hai và thứ ba, tôi đã thất bại. Nhưng ít ra thì nơi tâm điểm của vòng tâm linh, tôi đã tìm thấy một bến bờ đích thực. Người chị ấy đã cùng thở với tôi, đã trả lời những lá thư tôi, đã hiểu tất cả những trăn trở và khổ đau trong tôi. Vậy thì tôi còn chờ trông điều gì hơn nữa? Có thể nói, thành tựu lớn nhất trong việc thực tập Phật Học Ứng Dụng của tôi là đã tìm được người chị thân thương này.

Hai chị em thường xuyên thực tập viết thư chánh ngữ cho nhau. Lẽ dĩ nhiên, một lá thư thì sẽ chẳng thể nào thay thế được một lần gặp gỡ trực tiếp, một đổi trao mặt đối mặt. Nhưng tôi có cảm tưởng rằng chúng tôi cũng chẳng cần phải hội ngộ. Hai chị em chúng tôi đã là chị em của nhau từ muôn vạn kiếp. Phẩm chất của những bức thư ngày càng cao theo năm tháng. Điều tôi trân quý nhất trong cuộc đời này chính là Sự Thật. Và chị cũng không ngại ngần chia sẻ Sự Thật với tôi. Có thể nói rằng tôi đã tìm được một người tri âm tri kỷ. Từ chị, tôi có thêm niềm tin nhiều lắm. Tôi sống lại một đời sống khác. Tôi biết rằng những vòng tròn của tôi sẽ được vẽ lại. Đẹp, lành và thật. Chắc chắn là như thế! Những vòng tròn tâm linh của tôi giờ đây vẫn chưa trương nở đồng đều. Nhưng tin vui là chắc bạn cũng đã biết rồi, phải không? Tin vui là tôi vẫn đang đi trong vòng tròn của năm giới. Tôi vẫn còn đội trên mái đầu mình một vòng hoa thơm hương. Và tôi có niềm tin vô bờ rằng những hương hoa đó sẽ giúp tôi tìm đến khu vườn mà tôi mơ ước. Theo hương hoa đó chắc chắn tôi sẽ tìm lại được người thương, tôi sẽ tìm được con đường chân chính cho cuộc đời mình. Những bóng hình mà tôi kiếm tìm, những tâm hồn mà tôi đón đợi đã có đó. Chỉ cần một bước chân nữa thôi. Chỉ cần bàn tay với thêm chút nữa. Chỉ cần thêm một lần nhoài mình. Tôi sẽ về lại suối nguồn tình thương. Và bức thư này chính là biểu hiện cụ thể nhất cho mong ước của tôi. Sợi dây tôi đã nối dài rồi đó. Bạn có nắm lấy không?

Người thương của tôi ơi!

Anh ơi!

Chị ơi!

Em ơi!

Tất cả bây giờ đang ở đâu? Liệu có ai sẽ nắm lấy sợi dây này…

——————[hết phần 1]————-

Viết gửi chị và các anh chị em ở cánh đồng phương Bắc

Chị của em!

Em vừa bước ra khỏi căn biệt thự nằm trên đường Nguyễn Du. Phía đối diện là Nhạc Viện Thành phố. Em bỗng nhận thấy có một sự liên hệ thú vị giữa hai địa điểm này. Một nơi thì em đang học Bụt. Còn bên kia đường là chỗ mà em đang học hát. Cả hai cách học này đều đặt nền tảng vào việc nhận diện và điều chỉnh hơi thở. Bên ni thì em được học để lắng nghe giai điệu trong trái tim mình. Còn bên tê thì em được hướng dẫn để ca vang những khúc hát thế gian. Như thế thì đủ hạnh phúc rồi, phải không chị? Cuộc sống thì vẫn còn nhiều khó khăn và chướng ngại. Nhưng nếu ta vẫn hát, nếu ta vẫn có thể mỉm cười thì đó là một tin vui nhất trần đời rồi. Tiếng hát của ta, tiếng cười của ta chính là một vết dấu cho thấy rằng: Hôm nay ta vẫn sống nhẹ nhàng. Sự thanh thản, sự bình an vẫn còn có đó cho ta. Ta không lẻ loi và cô độc.

Chị biết không, ngày nào em cũng hát, hát trong 24 giờ, hát trong từng bước chân, hát trong từng nhịp thở. Hát thành tiếng và có khi hát bằng sự lặng yên. Và em nhận ra rằng khi mình trở về với hơi thở thì những âm thanh mà người ta gọi là the sound of silence đó lại ngân rung. Miên man và bất tận…

Giờ thì em đang bước đi dưới những hàng cây xanh mát. Công viên Tao Đàn cũng là một nơi em thường xuyên thực tập thiền hành. Em đang đi thật thầm thì, thật nhè nhẹ. Và em đang bắt đầu nghĩ về chị. Lá thư của em đã hình thành rồi đó. Chị có thấy không? Lá thư em không phải bắt dầu bằng dòng chữ “chị của em” đâu! Lá thư em đã bắt đầu bằng những bước chân, bằng những hơi thở giữa đêm tối trời thơm trong và sạch không này. (C)

Nhìn bằng con mắt trầm tĩnh

Trưa hôm nay, em đi tiễn một người bạn. Vì thời gian máy bay cất cánh là buổi tối nên hai người đã dành trọn vẹn cả một buổi chiều bên nhau. Sau khi dùng cơm, chúng em đi tới một ngôi chùa nằm cạnh bờ sông để nói chuyện. Bạn em có vẻ ưa thích ngôi chùa này lắm dẫu cho đây là lần đầu tiên đến đây. Không giống như phần lớn những nơi chốn tâm linh khác, chùa không bị bao bọc bởi những khu dân cư xung quanh. Vì nằm cạnh bờ sông nên lúc nào cũng có cả một khoảng trời mây sông nước để ta có thể ngước nhìn, gửi gắm những nỗi niềm thương nhớ. Chùa cũng có những lối đi thật đẹp. Hai bên có những bụi trúc xanh, trúc vàng. Những lối đi có rải sỏi và có những dòng nước len lỏi bên dưới làm cho người khách đến đây sẽ có cảm tưởng mình đang bước trên một dòng suối.

Hai đứa chúng em chọn một nơi thật mát, kề bên sông để ngồi xuống. Bạn và em đều thống nhất với nhau rằng: Nếu được sống trong một nơi như vậy thì chắc là chẳng còn nguyện ước nào. Em còn nói thêm là tu ở một nơi như vậy thì chắc chắn là sẽ mau tiến lắm. Quả thật không gian địa lý cũng đóng một vai trò quan trọng cho việc thực tập của mình, phải không chị? Khi chúng em đi gần tới chùa thì đã cảm nhận được cái mát trong không khí. Hơi nước nhiều nên mình đã thấy mát. Mình chưa thấy sông nhưng cái mát đã có mặt. Em chưa trực tiếp được nhìn, được chạm tay vào nước sông nhưng cái mát trong đã hiện hữu. Tăng thân cũng như vậy thôi, phải không chị của em? Tăng thân cũng là một dòng sông thật trong thật mát. Có khi mình đang đi tới với tăng thân, mình chưa gặp ai. Hoặc mình cũng chưa quen ai. Nhưng mình biết là mình sẽ gặp được những người bạn lành thiện có chung nhu yếu tâm linh thì tự thiên lòng mình cũng khấp khởi mừng vui. Sự mừng vui ấy nó có mặt trong trái tim mình. Cái mát bên ngoài chưa có mà cái mát bên trong đã thật sự biểu hiện.

Nếu là người tu thì mình phải đi tìm cho mình một không gian thích hợp. Không gian địa lý lẫn không gian tâm linh. Không gian bên ngoài lẫn không gian bên trong. Sự rộng rãi bên ngoài sẽ dễ khiến cho tâm hồn mình rộng lớn thêm hơn. Cái mát trong bên ngoài sẽ dễ khiến cho trái tim mình trở nên tươi mới, bao dung và luôn chấp nhận mọi người.

Em đã ngồi trên bờ sông. Em đã lặng yên nhìn ngắm con nước lững lờ. Em đã nhìn bằng một đôi mắt thật trầm tĩnh. Sự huyên náo và ồn ã bên ngoài đã dần xa vắng. Tất cả sự mát trong, sự an tịnh này em xin gửi về cho chị. Em sẽ nhờ gió trời gửi đến cho chị.

Hà Nội sắp vào thu, phải không chị của em? Ngày xưa, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã thực tập nhìn những mùa thu đi. Có thể ông đã chọn một góc khuất nào đó để lắng nghe, để nhìn ngắm những biến chuyển, những bước chân của mùa thu. Nhưng ông đã nhìn mùa thu bằng những kinh nghiệm trong quá khứ và có thể phần lớn là những kinh nghiệm khổ đau. Cho nên, bài hát của ông, những điều ông viết xuống có một nỗi buồn man mác, có một chút hối tiếc, trách than. Chúng ta có thể đã hát bài hát ấy. Chúng ta đã là một sự tiếp nối của Trịnh Công Sơn. Nhưng chúng ta có thể thực tập tốt hơn. Mình có thể thay đổi và chuyển hóa tình trạng. Em đang thực tập ngồi bên sông và nhìn những dòng nước đang trôi lơ đãng. Dòng nước bên ngoài đang rất êm ả và dòng cảm thọ bên trong em cũng dần lắng dịu. Em đang nhìn sự sống bằng con mắt thật trầm tĩnh. Em đang thấy lòng bình an. Một chút thôi, cũng chưa nhiều lắm đâu chị. Nhưng sự thật là em đã có sự bình an. Em mong chị cũng sẽ ngồi thật yên ở Hà Nội, chị nhé. Chị có thể nhìn mùa thu năm nay và nhìn mùa thu trong những năm tháng tiếp theo sau nữa bằng một cái nhìn trầm tĩnh nhé chị. Em đang thực tập. Em mời chị thực tập cùng em. Và em nguyện ước bốn mùa của đất trời sẽ đi ngang chị thật yên bình và an tĩnh. (C)

Ngồi giữa muôn trùng

Thời gian gần đây tăng thân nơi em sinh hoạt đang có nhiều biến động. Có ít nhất 4 anh chị em nòng cốt đã lên đường đi tập sự xuất gia. Em mới phát hiện thêm hai thành viên nữa cũng đang có những biểu hiện muốn hòa mình vào biển lớn. Nói thật với chị là 6 tháng gần đây em cũng không đi thực tập điều đặn lắm. Nhưng chứng kiến tình trạng hiện tại, em cũng không thể dửng dưng được. Một số anh chị lớn đã có lời nhắn gửi. Em là người mới, người nhỏ, mình đâu thể nào để các anh chị phải nhọc lòng. Vậy là em xuất hiện điều đặn hơn. Có tham gia nhiều vào tăng thân hay phụ giúp các công tác khác thì em phát hiện tâm hồn mình còn xao động nhiều lắm. Khi đóng cửa tu học một mình thì em có cảm tưởng rằng mình đã có một chút sự tĩnh lặng. Em đã có chút hoa trái. Nhưng đến khi mở cửa bước ra thế giới thì em mới khám phá ra mình vẫn còn nhiều non dại và yếu kém. Cái Tĩnh của em hết sức bé nhỏ. Và cái Động trong em được dịp biểu hiện, khuynh đảo và lấn át. Cuộc đời thì luôn cần động và tĩnh. Nhưng em có một suy nghĩ là nếu mình đã muốn tu thì phải chuyên sâu vào cái tĩnh nhiều hơn. Vì vậy nên em cũng đã có một cái thấy chân thật về khả năng của mình. Em trở nên thực tế hơn một chút. Rất nhiều ảo tưởng đã tan vỡ.

Và em còn có thêm một nhận định là không ai có thể cho mình cái tĩnh cả. Không gian địa lý có thể cho ta một cái tĩnh bên ngoài. Cái tĩnh đó sẽ dễ khiến cho tâm hồn ta bớt xao động. Nhưng nếu muốn có được sự tĩnh lặng thường trực và bất chấp hoàn cảnh thì ta phải tự đi tìm, tự thiết lập. Ta phải tự thiết lập cái tĩnh đó ngay trong thân tâm mình.

Chắc là chị cũng như em đều đã được học rất nhiều cách thức để thiết lập cho mình một không gian yên ắng bên trong. Mình có thể kể ra như thiền tọa, thiền buông thư, thiền lạy… Đối với em thì em đều ưa thích tất cả phương pháp. Tuy nhiên có một phương pháp mà em luôn dành nhiều tâm lực và sức lực để thực tập. Đó chính là viết thư chánh ngữ. Chẳng hiểu làm sao khi càng thực tập bao nhiêu thì những con chữ lại xuất hiện, lại bay nhảy trong đầu em bấy nhiêu. Sau những ngày quán niệm, sau một buổi ngồi thiền hay đi thiền hành, bao nhiêu những ý, những dòng lại đến. Và em cảm thấy mình phải ngồi xuống thật yên để ghi lại tất cả. Phút giây đó đối với em là một phút giây hạnh phúc. Tất cả những lý thuyết, những tuệ giác, những kinh nghiệm đi vào em, đi vào từng bước chân, vào từng nhịp thở, theo dòng máu chảy về tim, đi khắp cơ thể. Em muốn viết lại tất cả bằng nhịp đập của riêng mình, bằng ngôn ngữ của riêng mình. Cứ được ngồi xuống viết nên một điều gì đó là em lại thấy mình như đang ngồi giữa cả một biển trời thơ nhạc. Em đang ngồi giữa muôn trùng. Tất cả đang đi vào em. Em không muốn giữ lại. Làm sao, làm sao em có thể giữ lại? Mọi thứ đã đến rồi cũng có có lúc phải ra đi. Điều khả dĩ nhất mà em mong muốn là sự ra đi đó phải là một sự ra đi thật đẹp đẽ và trong lành.

Có khi em tự hỏi mình viết thư như vậy thì liệu người nhận có cảm nhận hết tất cả những gì mình gửi gắm hay không. Đối với em, một lá thư thì chưa bao giờ là đủ để thiết lập những vòng kết nối. Không gì có thể thay thế cho một lần gặp mặt, một ánh nhìn, một cái ôm. Như chị cũng đã thấy, biểu hiện bên ngoài của em cũng chưa thể sánh bằng với những gì em viết. Có những lúc em cũng đã cảm thấy chán ngán với chính những gì mình viết. Nhưng rồi khi em biết chấp nhận những vụng dại trong em thì nhiều khúc mắc đã được giải tỏa. Khi em biết nhìn vào những non kém của mình bằng đôi mắt cảm thông thì giây phút đó những dấu chấm hỏi cũng đã hoàn toàn tan biến. Lá thư của em dành cho chị cũng là tất cả những gì tốt nhất của em rồi đó, chị có thấy không? Những gian dối, nhỏ mọn em xin giữ lại cho riêng mình. Những gì thuần khiết, thanh cao xin để dành hết cho chị. (C)

Ý nghĩa sự sống

Khóa tu năm nay chắc là đông vui lắm. Nghe nói có rất nhiều thầy cô lớn về tổ chức. Hai bạn WakeUp cũng ở lại để tham dự. Còn nhớ năm ngoái, em có được dự buổi thuyết trình giới. Đề tài của em là giới thứ tư. Không biết là thành phần năm nay sẽ bao gồm những ai? Nhưng em nghĩ chị sẽ là một trong số năm người có được may mắn đó. Nói về giới thì em có cảm tưởng là mình có thể nói cả ngày, cả tháng, cả năm mà không hết chuyện. 5 Giới tuy chỉ có vài trang giấy nhưng gần như bao trùm toàn bộ sự sống này. Chia sẻ về giới tức là chia sẻ những cái thấy của riêng mình, sự thực tập của riêng mình. Hôm nay mình sống như thế nào, mình ăn như thế nào, mình thở như thế nào thì mình cứ chia sẻ thôi. Cũng đâu có gì khó phải không chị?

Em cũng đã được tham dự vào nhiều buổi thuyết trình, hội thảo không chỉ trong lĩnh vực tôn giáo. Và em phát hiện là điều có thể đi vào lòng người, để lại những con sóng trong trái tim họ không nằm ở những ý từ cao đẹp hay kỹ thuật dẫn dắt của người trình bày dẫu cho nếu có những yếu tố đó thì sự trao truyền sẽ dễ dàng hơn. Sự chân thật, sự trải lòng của người nói chính là nhân tố hàng đầu quyết định sự thành công. Mới đây trong tăng thân nhà em, em cũng kêu gọi một cuộc sáng tác nhỏ cho lễ Vu Lan. Và kết quả là những bài được bình chọn nhiều nhất là những bài rất hồn nhiên và trong trẻo. Người viết dùng một giọng văn như lời kể chuyện, nhẹ nhàng, không trau chuốt vậy mà lại gây xúc động người đọc. Vì vậy, chị cũng đừng nên nghĩ ngợi nhiều về buổi thuyết trình giới chị nhé. Chỉ cần soạn trước một dàn ý. Nội dung là sự thực tập hằng ngày của riêng chị. Mình cũng đâu cần gì lớn lao. Khi ăn cơm thì mình có cảm giác gì? Mình ăn cơm một cách từ tốn. Mình được ăn như vậy là một điều kiện hạnh phúc vì mình biết không có nhiều người hưởng được điều đó v.v… Vậy là mình đã có thể trình bày về giới thứ nhất rồi đó, chị có thấy không? Hôm nay, mình có khó khăn với một người trong tăng thân. Mình quyết định ngồi xuống, viết một bức thư nói rõ rằng mình đang khổ đau và mình mong người kia biết rằng mình đang khổ. Mình bày tỏ mong ước người kia giúp mình. Vậy là hai bên sẽ có một buổi ngồi yên, lắng nghe nhau, có mặt cho nhau. Như vậy, chỉ cần bao nhiêu đó thôi là mình đã có điều để nói về giới thứ tư trong vòng 15 phút rồi đó v.v… Cũng đơn giản phải không chị? Em nghĩ là em đã viết hơi dài ở phần này. Em chắc là các anh chị sẽ đi qua buổi thuyết trình rất thảnh thơi và nhẹ nhàng. Vì không gian thanh tịnh của chùa, của tăng thân xung quanh là một trợ lực rất lớn cho chính chúng ta. Khi ngồi trong đại chúng, em chưa từng thấy rằng mình đang chịu một sức ép tinh thần nào cả. Năng lượng của sự im lặng hùng tráng chính là một nguồn sức mạnh to lớn luôn trợ lực và nâng đỡ cho em. Nguồn lực ấy em cũng đã đi tìm khắp thế gian và em cũng nhận ra một sự thật chẳng có nơi nào ngoài tăng thân trao cho em nguồn sức mạnh ấy.

Giờ phút này em không biết là anh bạn Bart Bannink trong tăng thân WakeUp có nhận ra điều ấy chưa. Bart khi còn ở miền Nam có chia sẻ với chúng em rằng: Chuyến đi về Việt Nam lần này, anh muốn tìm câu trả lời cho câu hỏi:  Điều gì là quan trọng và ý nghĩa nhất thế gian? Thật sự mình muốn gì trong cuộc đời này?

Em nghĩ là sẽ không bao giờ có một câu trả lời thỏa đáng. Mỗi người sẽ phải tự đi tìm câu trả lời cho riêng mình. Nhưng em luôn tự hỏi là Bart có biết rằng mình đang có một điều kiện rất hoàn hảo hay không. Bart đã tìm đến được với Phật Pháp. Và quan trọng hơn Bart đã tìm tới được với một tăng thân. Một khi đã trở về được với tăng thân, đi chung với tăng thân thì chúng ta đã có một điểm tựa vô cùng vững chãi. Sẽ có người giúp ta tìm ra ý nghĩa sự sống. Sẽ có những pháp môn giúp ta tìm lại bóng hình thật sự của mình. Sẽ có một năng lượng lành của tập thể, năng lượng của tăng đoàn hay tâm thức cộng đồng yểm trợ cho ta đạt được cái thấy chân thật.

Chị có thấy không, em đã bắt đầu quý mến Bart rồi đấy. Mặc dù hai anh em có biết gì về nhau? Chưa nhiều nhưng vì chúng em đã tự nhận là anh em tâm linh của nhau. Em cũng có một nhu yếu giống như Bart. Em cũng muốn trả  lời cho rõ ràng ý nghĩa của sự sống mình là gì.

Điều gì là quan trọng nhất trong cuộc đời? (C)

Câu trả lời của em trong thời điểm này sẽ là sự bình an. Câu trả lời này đã theo em từ lâu lắm. Câu trả lời ấy nằm trên ly trà mà anh chị đã tặng cho em. Ly trà màu nâu có vẽ một vòng tròn thật đẹp. Trong vòng tròn là dòng chữ “Tâm hồn bình an. Trái tim rộng mở.”

Trái tim rộng mở có nghĩa là mình thực tập thương yêu theo lời Bụt dạy. Thương mình, thương người thân, thương người thương, thương người không thân, thương những ngươi mình chưa thương được. Thương mà không vướng kẹt, thương mà không đòi hỏi.

Đó là những chuyện có thể viết đôi ba dòng nhưng thực tập là câu chuyện của cả một đời người. Nhưng tin vui là đã có nhiều người làm được và cũng có đầy đủ phương pháp cụ thể để làm được điều này. Nếu trái tim ta rộng mở, có khả năng chấp nhận mọi người thì rõ ràng đời ta sẽ không còn sóng gió. Con thuyền ta sẽ nhẹ lướt giữa dòng sinh tử. Ta có sự bình an. Nhưng bình an không phải là phần thưởng cho những người chạy nhanh nhất và xa nhất. Bình an là món quà có mặt ngay trong chén trà khuya nay, ngay trong tiếng chim hót sáng hôm qua, phải không chị của em? Sự bình an là cơn gió thoảng buổi trưa hè. Sự bình an là nắng ấm buổi sớm mai. Sự bình an là một đôi chân khỏe. Sự bình an là một bàn tay khéo, phải không chị?

Có thể sự bình an của chị em mình chưa được sâu dày, chưa được dài lâu. Nó chỉ tồn tại trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, trong một ánh chớp của thời gian. Nhưng sự thật là nó đã có đó. Chúng ta đã tìm ra được nguồn mạch hạnh phúc của đời sống. Và chúng ta có niềm tin, chúng ta có niềm tin rất lớn. Những tia nước an vui, tịnh lạc sẽ tung tóe, sẽ phun trào trong một ngày không xa nữa. Tâm hồn ta sẽ không còn là ao tù chật hẹp. Một khi đã ngập tràn những dòng tịnh thủy, những dòng bình an thì tâm hồn ta sẽ hóa thành sông lớn, sẽ trở thành trùng dương. Tâm hồn ta sẽ là tâm hồn vô lượng.

Em đang uống trà. Em đang nhìn vào dòng chữ “tâm hồn bình an – trái tim rộng mở”. Em đang nhìn vào dòng chữ ấy đây. Và em có cảm tưởng rằng mình cũng đang uống một chút sự bình an và tĩnh lặng. Em cũng đang thưởng thức một chút sự bao dung và rộng mở. Em nhìn vào ly trà và em cảm thấy chị đang có mặt. Em nhìn thấy những bàn tay đã chạm động vào ly trà này. Có bàn tay Sư Ông, có bàn tay những người nghệ nhân, có bàn tay của chị, có bàn tay của anh, có bàn tay của em. Chị có thấy không, em cũng đang có mặt. Chị có thấy không, em đang có mặt. Đôi mắt chị đang lưu giữ dòng sông cảm thọ của em. Dòng sông em cũng đã trở thành dòng sông bên trong chị. Em là nước. Và chị cũng là nước. Hai chị em là hai dòng sông nhỏ. Hai chị em là hai hạt nước trong. Hai chị em mình không khác. Ngày mai nếu muốn tìm thấy em, em mời chị hãy uống trà. Có em trong đó. Chị không cần phải gọi điện hay nhắn tin. Chị không cần phải đi tìm đâu xa. Sẽ luôn có em trong chén trà. Một sớm mai…khi đêm tàn ngày tới… (C)

Lá thư vô ngã

Khi viết thư cho chị thì em có một mộng ước. Một mộng ước giản dị thôi. Nếu có thể, em mong chị hãy nhắn gởi một số anh chị em thân thiết khác. Mọi người có thể tập hợp lại và ngồi thành một vòng tròn nho nhỏ. Sau khi thỉnh 3 tiếng chuông, chị có thể chọn một ai đó có chất giọng truyền cảm, biết hành trì phương  pháp “Hơi thở có ý thức”  để đọc lá thư này.

Không phải vì đây là lá thư của em mà em mới có lời đề nghị như vậy. Mong ước này xuất phát từ một cái thấy gần đây của em. Trong dịp lễ Vu Lan vừa qua, em đã được phép đọc đoản văn Bông Hồng Cài Áo. Và em phát hiện trong buổi hôm đó có những khoảnh khắc em đã phải dừng lại. Em bắt buộc phải dừng lại để kìm nén nguồn cảm xúc đang dâng trào. Có những khi em đã đánh mất giọng nói của mình. Em đã lạc giọng. Một điều chưa từng xảy ra. Một trải nghiệm chưa từng có mặc dù em đã biết, đã đọc đoản văn đó nhiều năm trước. Em nhận ra rằng chính không gian xung quanh, chính không khí trang nghiêm của buổi lễ, sự có mặt vững chãi của những anh chị em tâm linh gần kề đã làm chín tới những “trái thương”, “trái hiểu” trong em.

Sau buổi lễ, em được biết có nhiều người đã khóc trong đó có mấy anh em WakeUp nữa. Có người còn khen em trực tiếp lẫn gián tiếp. Em muốn nói với tất cả như sau:

“Sở dĩ đoản văn đó gây cho các anh chị niềm xúc động là vì chính các anh chị đã nhận ra có mình trong đó. Chính các anh các chị đã góp phần làm cho bài văn ấy biểu hiện. Chính sự có mặt, chính năng lượng bình an của các anh chị đã làm cho tình mẫu tử – tình cảm thiêng liêng nhất của loài người được lan truyền. Sư Ông là người viết đầu tiên. Và chính các anh chị là những người viết tiếp theo. Các anh chị cũng là tác giả của đoản văn ấy. “

Vì vậy cho nên, khi các anh chị ở cánh đồng phương Bắc cùng có mặt cho nhau, ngồi thật yên để lắng nghe em thì chính các anh chị cũng đã tham gia vào quá trình tạo tác ra bức thư này. Một người đọc bằng tất cả tấm lòng, những người còn lại cũng nghe bằng tất cả tấm lòng thì lá thư của em đã không còn là của em nữa. Lá thư rất đỗi bình thường đó sẽ thành ra có phẩm chất. Lý do chính là vì sự có mặt của các anh chị. Năng lượng tỉnh thức của các anh chị dành cho bức thư này nhiều bao nhiêu thì phẩm chất của lá thư sẽ cao lên bấy nhiêu. Cái hay của lá thư không phải là do em. Cái hay của lá thư là do mọi người.

Em viết xong rồi đó chị à. Tất cả năng lượng chánh niệm ít ỏi của em đã chảy đổ vào lá thư. Em không còn gì nữa cả. Lá thư vô ngã này – món quà bé mọn em đã cẩn trọng gói ghém, thức dâng của lòng em – nay xin cúi đầu đưa về cho chị.

Mộc Lan Sài,
Cuối tháng 8, 2011
Với tất cả tấm lòng,

Em của chị
Dạ Lai Hương

Mây ánh trăng

Nguồn: maythongdong.org

“Xin tạ ơn đời, xin tạ ơn người, cho chúng con thêm 1 lần tái sinh.
Thành những cây lê, trong vườn thiền Bát Nhã.” – Bài hát của gia đình Cây Lê

Hôm nay là một trong những ngày quán niệm hằng tháng của Gia đình, nhưng tôi trở về nhà với tâm trang thật vui vẻ. Không phải chỉ mỗi lúc về mà cả ngày hôm nay, tôi làm gì cũng rất vui vẻ, hạnh phúc. Tôi cũng không biết vì sao tôi vui như thế. Có lẽ vì tôi đã chiến thắng ham muốn của bản thân mình, tôi đã khám phá và đã biết mình muốn gì. Tôi đã chuẩn bị cho sự không tham gia của mình vào ngày này từ đầu tuần nhưng tới phút cuối cùng, tôi đã đổi ý và giờ đây tôi biết sự lựa chọn của mình là đúng đắn.

Tôi đang lơ ngơ thì may mắn cho tôi là được một thành viên trong gia đình mây thong dong – Mây an lạc-  giới thiệu vào sinh hoạt với gia đình. Tôi không biết Gia đình Mây Thong Dong là gì? Pháp môn là gì? Tăng thân là gì? Tại sao lại phải có Tăng thân? Đối với tôi, có mọi người xung quanh cũng tốt, không có cũng buồn nhưng không sao? Vì tôi phải chấp nhận và chịu trách nhiệm về những gì tôi làm. Thiền hành là như thế nào? Thiền trà là làm sao? Những định nghĩa đó thật là mới lạ với tôi và tôi chỉ đơn giản là làm theo vì tôi cảm thấy nhẹ nhàng khi làm như vậy.

Thiền hành trên đất Tổ

Trước đây, tôi cũng hay đến chùa. Tôi đến chùa khi tôi có những đau thương cùng cực, không thể nói cùng ai. Tôi đến đơn giản chỉ để nhìn tượng Phật. Tôi ngồi đấy, im lặng, suy nghĩ, nhìn Phật cầu cứu, có thể một tiếng, hai tiếng hoặc cả ngày rôi ra về mà không nói với ai một lời nào.

Hôm nay tôi được thấy Pháp môn của Bụt, được gia nhập vào một tăng thân, được chiêm nghiệm và học hỏi những điều mới lạ. Tôi biết được rằng con đường giải thoát là con đường của tự bản thân mình, mình phải tự chiêm nghiệm và tháo gỡ những nút thắt của cuộc đời. Tôi biết được bốn sự thật khổ, tập, diệt, đạo, về tục đế và chân đế, về niết bàn. Ba tôi vẫn hay nói với má tôi trong các cơn giận dữ rằng: “Làm gì có Niết bàn!…” và bây giờ tôi đã hiểu bản chất của Niết bàn, chỉ có chính bản thân mình mới cảm nhận được mà thôi. Má tôi có thể cảm nhận được Niết bàn, ba tôi và tôi thì có lẽ vẫn chưa hiểu được.

Pháp đàm: Bảo vệ môi trường

Tôi cũng nhớ trong một ngày quán niệm nào đó, chúng tôi đã nhận được một câu hỏi là: “Bạn hiểu như thế nào về hiểu và thương?”. Chúng tôi đã trình bày ý kiến của nhau và cũng phát sinh trong đầu một câu hỏi: “Ngay cả khi hiểu rồi nhưng vẫn không thương được thì làm thế nào?” Câu trả lời là thực tập. Vậy thực tập như thế nào để hiểu, để thương (đây là câu hỏi của em Tâm và cả của chúng tôi nữa)? Tôi vẫn còn mơ hồ lắm, nhưng bây giờ thì tôi đã biết: Thực tập để mình có chánh niệm, thực tập để cho mình thấy chánh kiến, thực tập để vun đắp hạt giống yêu thương trong mỗi con người, thực tập để phát triển hạt giống đó. Và đến khi hạt giống đủ lớn, thì những thắc mắc của bạn sẽ được giải đáp.

Càng đọc Trái Tim Của Bụt, tôi càng thấy mình được khai sáng. Những câu hỏi, những thắc mắc vẫn hay phát sinh trong tôi từ nhỏ tới giờ cũng dần có câu trả lời.

Cám ơn Bụt vì đã khai sinh ra Pháp môn này.
Cám ơn Sư Ông, người đã gìn giữ và phát triển Pháp Môn này.
Cảm ơn tất cả các thành viên trong gia đình Mây Thong Dong.

Trong đầu tôi vẫn vang vang về Năm điều quán chiếu trước khi ăn của em Mây Thương đã đọc: Thức ăn này là tặng phẩm của đất trời, của muôn loài và công phu lao tác. Khi ăn nguyện chuyển hóa những tập tính xấu……để xứng đáng thọ nhận thức ăn này.

Thức ăn này là tặng phẩm của đất trời và công phu lao tác