Format: Default

Evaṁ me sutaṁ – ekaṁ samayaṁ bhagavā vesāliyaṁ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṁ. Tena kho pana samayena āyasmā anurādho bhagavato avidūre araññakuṭikāyaṁ viharati. Atha kho sambahulā aññatitthiyā paribbājakā yenāyasmā anurādho tenupasaṅkamiṁsu; upasaṅkamitvā āyasmatā anurādhena saddhiṁ sammodiṁsu. Sammodanīyaṁ kathaṁ sāraṇīyaṁ vītisāretvā ekamantaṁ nisīdiṁsu. Ekamantaṁ nisinnā kho te aññatitthiyā paribbājakā āyasmantaṁ anurādhaṁ etadavocuṁ:

“yo so, āvuso anurādha, tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto, taṁ tathāgato imesu catūsu ṭhānesu paññāpayamāno paññāpeti: ‘hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā, ‘na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā”ti?

Evaṁ vutte, āyasmā anurādho te aññatitthiye paribbājake etadavoca:

“yo so āvuso tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto taṁ tathāgato aññatra imehi catūhi ṭhānehi paññāpayamāno paññāpeti: ‘hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā, ‘na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā”ti. Evaṁ vutte, aññatitthiyā paribbājakā āyasmantaṁ anurādhaṁ etadavocuṁ:

“so cāyaṁ bhikkhu navo bhavissati acirapabbajito, thero vā pana bālo abyatto”ti. Atha kho aññatitthiyā paribbājakā āyasmantaṁ anurādhaṁ navavādena ca bālavādena ca apasādetvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṁsu.

Atha kho āyasmato anurādhassa acirapakkantesu tesu aññatitthiyesu paribbājakesu etadahosi:

“sace kho maṁ te aññatitthiyā paribbājakā uttariṁ pañhaṁ puccheyyuṁ. Kathaṁ byākaramāno nu khvāhaṁ tesaṁ aññatitthiyānaṁ paribbājakānaṁ vuttavādī ceva bhagavato assaṁ, na ca bhagavantaṁ abhūtena abbhācikkheyyaṁ, dhammassa cānudhammaṁ byākareyyaṁ, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṁ ṭhānaṁ āgaccheyyā”ti?

Atha kho āyasmā anurādho yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā …pe… ekamantaṁ nisinno kho āyasmā anurādho bhagavantaṁ etadavoca: “idhāhaṁ, bhante, bhagavato avidūre araññakuṭikāyaṁ viharāmi. Atha kho, bhante, sambahulā aññatitthiyā paribbājakā yenāhaṁ tenupasaṅkamiṁsu …pe… maṁ etadavocuṁ: ‘yo so, āvuso anurādha, tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto taṁ tathāgato imesu catūsu ṭhānesu paññāpayamāno paññāpeti—hoti tathāgato paraṁ maraṇāti vā, na hoti … hoti ca na ca hoti, neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇāti vā’”ti?

Evaṁ vuttāhaṁ, bhante, te aññatitthiye paribbājake etadavocaṁ: “yo so, āvuso, tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto, taṁ tathāgato aññatra imehi catūhi ṭhānehi paññāpayamāno paññāpeti: ‘hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vā …pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇā’ti vāti. Evaṁ vutte, bhante, te aññatitthiyā paribbājakā maṁ etadavocuṁ: ‘so cāyaṁ bhikkhu na vo bhavissati acirapabbajito thero vā pana bālo abyatto’ti. Atha kho maṁ, bhante, te aññatitthiyā paribbājakā navavādena ca bālavādena ca apasādetvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṁsu.

Tassa mayhaṁ, bhante, acirapakkantesu tesu aññatitthiyesu paribbājakesu etadahosi: ‘sace kho maṁ te aññatitthiyā paribbājakā uttariṁ pañhaṁ puccheyyuṁ. Kathaṁ byākaramāno nu khvāhaṁ tesaṁ aññatitthiyānaṁ paribbājakānaṁ vuttavādī ceva bhagavato assaṁ, na ca bhagavantaṁ abhūtena abbhācikkheyyaṁ, dhammassa cānudhammaṁ byākareyyaṁ, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṁ ṭhānaṁ āgaccheyyā’”ti?

“Taṁ kiṁ maññasi, anurādha, rūpaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā”ti?

“Aniccaṁ, bhante”.

“Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā”ti?

“Dukkhaṁ, bhante”.

“Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāmadhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ: ‘etaṁ mama, esohamasmi, eso me attā’”ti?

“No hetaṁ, bhante”.

“Vedanā … saññā … saṅkhārā … viññāṇaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā”ti?

“Aniccaṁ, bhante” …pe… tasmātiha …pe… evaṁ passaṁ …pe… nāparaṁ itthattāyāti pajānāti”.

“Taṁ kiṁ maññasi, anurādha, rūpaṁ tathāgatoti samanupassasī”ti?

“No hetaṁ, bhante”.

“Vedanaṁ … saññaṁ … saṅkhāre … viññāṇaṁ tathāgatoti samanupassasī”ti?

“No hetaṁ, bhante”.

“Taṁ kiṁ maññasi, anurādha, rūpasmiṁ tathāgatoti samanupassasī”ti?

“No hetaṁ, bhante”.

“Aññatra rūpā tathāgatoti samanupassasī”ti?

“No hetaṁ, bhante”.

“Vedanāya …pe… aññatra vedanāya …pe… saññāya … aññatra saññāya … saṅkhāresu … aññatra saṅkhārehi … viññāṇasmiṁ … aññatra viññāṇā tathāgatoti samanupassasī”ti?

“No hetaṁ, bhante”.

“Taṁ kiṁ maññasi, anurādha, rūpaṁ … vedanā … saññā … saṅkhārā … viññāṇaṁ tathāgatoti samanupassasī”ti?

“No hetaṁ, bhante”.

“Taṁ kiṁ maññasi, anurādha, ayaṁ so arūpī … avedano … asaññī … asaṅkhāro … aviññāṇo tathāgatoti samanupassasī”ti?

“No hetaṁ, bhante”.

“Ettha ca te, anurādha, diṭṭheva dhamme saccato thetato tathāgate anupalabbhiyamāne kallaṁ nu te taṁ veyyākaraṇaṁ: ‘yo so, āvuso, tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto taṁ tathāgato aññatra imehi catūhi ṭhānehi paññāpayamāno paññāpeti—hoti tathāgato paraṁ maraṇāti vā … na hoti … hoti ca na ca hoti … neva hoti na na hoti tathāgato paraṁ maraṇāti vā’”ti?

“No hetaṁ, bhante”.

“Sādhu sādhu, anurādha. Pubbe cāhaṁ, anurādha, etarahi ca dukkhañceva paññapemi, dukkhassa ca nirodhan”ti.

Catutthaṁ.

Nguồn gốc

Kinh này được dịch từ Tương Ưng Bộ của tạng Pāḷi (Saṃyutta Nikāya IV, 380). Kinh tương đương trong tạng Hán là kinh số 106 của bộ Tạp A Hàm (99, tạng kinh Ðại Chánh). Kinh này tuy ngắn nhưng lại là một đề tài quán chiếu quan trọng vào bậc nhất, giúp ta vượt được các ý niệm sinh – diệt, có – không, tới – đi và một – khác. Các tư tưởng của hệ thống Trung Quán đều được phát xuất từ các kinh căn bản như kinh này.

Ainsi ai-je entendu le Bouddha enseigner, un jour où il demeurait à Śrāvasti avec toute sa communauté de bhikshus. Ce jour-là, il leur dit : ^« Savez-vous qu’il existe un merveilleux sceau du Dharma ? Aujourd’hui, j’aimerais vous en parler et vous l’expliquer. Écoutez attentivement et faites usage de votre compréhension pure afin de le comprendre profondément. Utilisez habilement votre intelligence pour vous en souvenir et le mettre en pratique. ^» 

Les bhikshus répondirent: ^« Comme cela est merveilleux, Ô Très Honoré ! S’il vous plaît, enseignez-nous, nous sommes tellement désireux d’écouter ! ^»

Le Bouddha enseigna : ^« On ne peut trouver la vraie nature du vide ni dans le cadre de l’être et du non-être, ni dans le cadre des vues erronées. Cette vraie nature est libre de la forme de la naissance, de la mort et de tout autre concept. Pourquoi en est–il ainsi ? Il en est ainsi parce que la vraie nature du vide ne se situe pas dans l’espace. Elle est inconcevable, n’a pas de forme, n’a jamais pris naissance, ne peut être saisie par l’intellect et dépasse toute saisie. Comme elle est insaisissable, elle enveloppe tous les phénomènes et demeure dans la sagesse d’équanimité et de non-discrimination. Cette sagesse est la vision vraie et juste. Chers bhikshus, sachez que non seulement la vraie nature du vide est ainsi mais, que la vraie nature de tous les phénomènes est pareille. C’est ce qu’on appelle le sceau du Dharma. 

« Chers bhikshus, ce sceau du Dharma constitue les trois portes menant à la libération. C’est l’enseignement de base de tous les Bouddhas, l’œil des Bouddhas, la destination des Bouddhas. De ce fait, écoutez-le attentivement pour le comprendre profondément et vous en souvenir afin de le contempler au cœur même de la réalité.

« Bhikshus, en tant que pratiquant, vous devriez trouver un endroit tranquille, dans la forêt ou sous un arbre, pour vous asseoir et méditer sur votre nature en soi. Voyez que toute forme est souffrance, vacuité et impermanence, afin de vous libérer absolument de l’attachement à la forme, de retourner et de demeurer dans la vision de la non-discrimination vis-à-vis de la forme. Il en va de même en ce qui concerne les sensations, les perceptions, les formations mentales et la conscience : méditez sur le fait qu’elles sont souffrance, vacuité et impermanence, pour vous libérer absolument de la vue fausse à propos de celles-ci et pour atteindre une vision sans discrimination à leur sujet. Chers bhikshus, les agrégats sont vides par nature. Ils sont les produits de l’esprit. Une fois que l’esprit cesse de fonctionner, les agrégats cessent également d’opérer. Si vous pouvez voir ceci, cela signifie que vous atteignez la liberté véritable. L’ayant atteinte, vous serez libres de toute vue. Cette contemplation s’appelle la VACUITE, la première porte de la libération.

« De plus, en vous établissant dans la concentration pour observer des objets, vous verrez que ces objets de la forme se dissiperont et vous vous libérerez du caractère illusoire de la perception de ces images. Les autres objets qui sont le son, l’odeur, le goût, le toucher et les objets de la perception disparaîtront aussi. Ainsi, vous serez libérés du caractère illusoire de toute perception du son, de l’odeur, du goût, des contacts corporels et des pensées. Cette contemplation s’appelle la NON-FORME, la deuxième porte de la libération. Une fois entrés par cette porte, votre vue sera purifiée. Comme votre vue sera pure, vous pourrez mettre fin à toutes vos afflictions telles que l’avidité, la colère et l’ignorance. Une fois ces trois afflictions déracinées, vous demeurerez dans la vision de la non-discrimination. Lorsque vous serez établis dans cette vision, vous pourrez abandonner les vues concernant ‘le moi et le mien’, c’est-à-dire toutes les vues fausses. Celles-ci n’auront plus de base ni d’occasion de se manifester.

« De plus, chers bhikshus, une fois libérés de la vue du moi, vous ne considérerez plus ce que vous voyez, entendez, ressentez et savez comme des réalités en dehors de votre perception. Pourquoi ? Parce que la perception elle-même se manifeste à partir de conditions. La perception ainsi que les conditions qui font manifester la perception, sont toutes changeantes et impermanentes. Comme la conscience est impermanente, elle est insaisissable. Si la conscience est vide comme tout autre phénomène, que faut-il encore poursuivre ? Cette contemplation s’appelle la NON-POURSUITE, la troisième porte de la libération. Une fois entrés par cette porte, vous verrez profondément la vraie nature de tous les phénomènes, vous ne vous attacherez plus à aucun phénomène et vous ferez l’expérience totale de la nature d’extinction de tous les phénomènes.

« Ainsi est le sceau merveilleux du Dharma, les trois portes menant à la libération. Chers bhikshus, si vous apprenez et mettez en pratique cet enseignement, vous atteindrez certainement la vue pure et juste. »

Tous les bhikshus furent très heureux d’avoir entendu cet enseignement. Ils s’inclinèrent devant le Bouddha après l’avoir reçu et entreprirent de le mettre en pratique.

I heard these words of the Buddha one time when the Lord was residing at Śrāvasti with his community of bhikshus. One day, he told the community, “Do you know of the wonderful Dharma Seal? Today I would like to tell you about it and explain it to you. Please use your pure mind to listen and receive it with care, and make the best effort to remember and practice it.” The community of bhikshus replied, “Wonderful, World-Honored One! Please teach us. We will listen carefully.”

The Buddha said, “Emptiness is neither being nor nonbeing. It is free from all wrong views. It is neither produced nor destroyed, and it cannot be grasped by views. Why is this so? Because emptiness cannot be located in space. It has no form. It is not an object of perception. It has never been born, and the intellect cannot grasp it, nor can it be grasped in any other way. Because it cannot be grasped, it embraces all phenomena and dwells only in non-discursive, nondiscriminative wisdom. This is the true and right understanding, bhikshus! You should know that not only emptiness, but all phenomena are like that. This is the Dharma Seal.

“The Dharma Seal is the Three Doors of Liberation. It is the basic teaching of all Buddhas, the eye of all Buddhas, the place all Buddhas go back to. Listen and receive it with care. Memorize it well in order to reflect and meditate right in the heart of reality.

“Bhikshus, find a quiet place to meditate on the true nature of things, such as in a forest under a tree. There you can see that the body is impermanent, subject to change, unstable and empty, and as a result, you will not be attached to form. You will reach the nondiscriminative understanding of form. Then do the same for feelings, perceptions, mental formations, and consciousness. See that they are impermanent, subject to change, unstable, and empty of a separate self, and rise above wrong views about them. Realize the nondiscriminative understanding of feelings, perceptions, mental formations, and consciousness. Bhikshus, the five aggregates are empty. They are produced from the mind. Once the mind stops operating, the aggregates stop operating as well. When you see this, you will be liberated, free from all views. This is emptiness, the First Door of Liberation.

“Bhikshus, dwelling in concentration, meditate on forms as sense objects and you will see their dissolution, and be free from the illusory nature of perception vis-à-vis form. Meditate as such for the other sense objects: sound, smell, taste, touch, and objects of mind. You will see their dissolution and be free from the illusory nature of perceptions vis-à-vis sound, smell, taste, touch, and objects of mind. This meditation is called signlessness, the Second Door of Liberation. Once you have entered this door, your understanding and vision will be pure. Because of this purity of understanding, the three defiling qualities of mind—greed, hatred, and delusion—will be uprooted. With these uprooted, you will dwell in the realm of nondiscursive, nondiscriminative insight. When you are dwelling in this insight, views concerning ‘me and mine,’ and thus all views, no longer have the bases and the occasions to arise.

“Bhikshus, once you are free from the view ‘I am,’ you no longer consider what you see, hear, feel, and perceive as realities independent of your own consciousness. Why? Because consciousness arises from causes and conditions. Consciousness and the conditions from which it arises are always changing and are impermanent. Because consciousness is impermanent it cannot be grasped. The consciousness skandha like all other phenomena is empty of a separate self so there is nothing that can be created by it. This meditation is called wishlessness, the Third Door of Liberation. Once you enter this door, you experience fully the true nature of all phenomena, and you no longer cling to any dharma because you have seen the unconditioned nature of all phenomena.”

The Buddha told the community of bhikshus, “This is the wonderful seal of the Dharma, the Three Doors of Liberation. If you learn and practice it, you will certainly attain pure insight.”

The monks were very happy to hear the teaching of the World-Honored One. They paid respect to him and promised to learn and practice this wonderful teaching.

Phật Thuyết Thánh Pháp Ấn Kinh (I)

Thiên Trúc danh a già đàm ma văn đồ

Tây Tấn Nguyệt thị quốc Tam tạng Trúc Pháp Hộ dịch

Văn như thị: Nhất thời Phật tại Xá Vệ quốc Kỳ Thọ Cấp Cô Độc viên. Thị thời Phật cáo chư tỳ kheo: Thính! Chư tỳ kheo: Duy nặc thọ giáo.

Phật ngôn: Đương vị nhữ thuyết Thánh Pháp ấn, sở ưng uy nghi, hiện thanh tịnh hạnh. Đế thính, thiện tư niệm chi.

Phật ngôn: Tỳ kheo! Giả sử hữu nhân, thuyết bất cầu không, bất dụng vô tưởng, dục sử hưng phát chí bất tự đại thiền định chi nghiệp, vị chi hữu dã. Thiết sử hữu nhân, mộ lạc không pháp, chí tại vô tưởng, hưng phát chí yếu, tiêu trừ tự đại kiêu mạn chi tâm, thiền định chi nghiệp thử khả trí hĩ, triếp như đạo nguyện, phổ hữu sở kiến. Sở dĩ giả hà? Mộ lạc ư không, dục đắc vô tưởng, vô mạn tự đại kiến, ư tuệ nghiệp giai khả trí hĩ. Hà vị tỳ kheo Thánh Pháp Ấn giả? Kỳ Thánh Pháp Ấn, sở khả cánh tập, chí thanh tịnh kiến. Giả sử tỳ kheo, xử ư nhàn cư, nhược tọa thọ hạ không nhàn chi xứ, giải sắc vô thường, kiến sắc bản vô, dĩ giải vô thường, giải chí không vô, giai vi hoảng hốt, vô ngã – vô dục tâm tắc hưu tức, tự nhiên thanh tịnh nhi đắc giải thoát, thị danh viết không, thượng vị đắc xả kiêu mạn tự đại, thiền định thanh tịnh sở kiến nghiệp dã. Tuy nhĩ đắc trí nhu thuận chi định, tức thời triếp kiến trừ chư sắc tưởng, thanh tưởng, hương tưởng, dĩ cố vị ngôn chí ư vô tưởng, cố viết vô dục, thượng vị đắc tiêu tự đại kiêu mạn, chí ư thiền định thanh tịnh kiến dã. Kỳ tâm tục tồn nhu thuận chi định, bỉ tắc kiến trừ sở hữu tham dâm sân nhuế ngu si, thị cố danh viết vô dục chi định, thượng vị đắc trừ tự đại kiêu mạn, chí ư thiền định thanh tịnh kiến dã. Tâm tự niệm ngôn: Ngô ngã khởi diệt, tùng hà sở hưng? Tư duy giải tri: Kỳ ngô ngã giả, sở nhân tập vị phân biệt chư thức, giai tùng nhân duyên nhi trí thử nghiệp, tùng thị nhân duyên trí hữu thần thức. Phục tự niệm ngôn: Thử chư nhân duyên, vi hữu thường hồ vi vô thường da? Phục tự niệm ngôn: Nhân duyên sở hợp trí thần thức giả, thử giai vô thường, vô hữu căn bản. Thử thần thức giả, y ỷ vô thường nhi hữu vọng tưởng, cố hữu duyên khởi thập nhị nhân dã, giai quy ư tận, vô thường, khổ, không, hủy hoại, biệt ly, ly dục, diệt tận. Hiểu liễu thị giả, nãi tri vô bổn, đắc chí hàng phục, tiêu nhất thiết khởi, đắc nhập đạo hành, thị nãi đãi trí trừ ư tự đại vô mạn phóng dật, thiền định chi nghiệp, hiện thanh tịnh hành. Thị tắc danh viết do Thánh Pháp Ấn, thanh tịnh chi nghiệp, tùng thuỷ chí chung, cứu cánh bản mạt.

Phật thuyết như thị. Chư tỳ kheo văn mạc bất hoan hỷ, tác lễ nhi khứ.

(Phật thuyết Thánh Pháp ấn kinh, Nguyên Khương tứ niên, thập nhị nguyệt, nhị thập ngũ nhật, Nguyệt Chi Bồ tát Sa môn Đàm Pháp Hộ, ư tửu tuyền diễn xuất thử kinh, đệ tử Trúc Pháp Thủ bút thọ, linh thử thâm pháp phổ lưu thập phương đại thừa thường quang).

Phật Thuyết Pháp Ấn Kinh (II)

Tây Thiên dịch kinh Tam tạng Triêu Phụng Đại phu thí Hồng lô khanh truyền pháp đại sư thần Thi Hộ phụng chiếu dịch.  　　

Nhĩ thời Phật tại Xá Vệ quốc, dữ bật sô chúng câu. Thị thời Phật cáo bật sô chúng ngôn: Nhữ đẳng đương tri, hữu thánh pháp ấn, ngã kim vị nhữ phân biệt diễn thuyết. Nhữ đẳng ưng khởi thanh tịnh tri kiến, đế thính đế thọ, như thiện tác ý, ký niệm tư duy. Thời chư bật sô tức bạch Phật ngôn: Thiện tai Thế Tôn. Nguyện vi tuyên thuyết. Ngã đẳng nhạo văn.

Phật ngôn: Bật sô! Không tính vô sở hữu, vô vọng tưởng, vô sở sinh, vô sở diệt, ly chư tri kiến. Hà dĩ cố? Không tính vô xứ sở, vô sắc tướng, phi hữu tưởng, bản vô sở sinh, phi tri kiến sở cập, ly chư hữu trước. Do ly trước cố, nhiếp nhất thiết pháp, trú bình đẳng kiến, thị chân thật kiến. Bật sô đương tri, không tính như thị, chư pháp diệc nhiên, thị danh pháp ấn. 

Phục thứ, chư bật sô! Thử pháp ấn giả, tức thị tam giải thoát môn, thị chư Phật căn bản pháp, vi chư Phật nhãn, thị tức chư Phật sở quy thú cố. Thị cố nhữ đẳng, đế thính đế thọ. Ký niệm tư duy, như thật quán sát.

Phục thứ, bật sô! Nhược hữu tu hành giả. Đương vãng lâm gian, hoặc cư thọ hạ chư tịch tĩnh xứ, như thật quán sát, sắc thị khổ, thị không, thị vô thường, đương sinh yếm ly, trú bình đẳng kiến. Như thị quán sát thọ, tưởng, hành, thức, thị khổ, thị không, thị vô thường, đương sinh yếm ly, trú bình đẳng kiến. Chư bật sô! Chư uẩn bản không, do tâm sở sinh, tâm pháp diệt dĩ, chư uẩn vô tác, như thị liễu tri, tức chánh giải thoát, chánh giải thoát dĩ, ly chư tri kiến, thị danh không giải thoát môn. 

Phục thứ, trú tam ma địa, quán chư sắc cảnh, giai tất diệt tận, ly chư hữu tưởng, như thị thanh, hương, vị, xúc, pháp, diệc giai diệt tận, ly chư hữu tưởng, như thị quán sát, danh vi vô tưởng giải thoát môn. Nhập thị giải thoát môn dĩ, tức đắc tri kiến thanh tịnh. Do thị thanh tịnh cố, tức tham sân si giai tất diệt tận. Bỉ diệt tận dĩ, trú bình đẳng kiến, trú thị kiến giả, tức ly ngã kiến cập ngã sở kiến, tức liễu chư kiến, vô sở sinh khởi, vô sở y chỉ.  

Phục thứ, ly ngã kiến dĩ, tức vô kiến vô văn, vô giác vô tri. Hà dĩ cố? Do nhân duyên cố, nhi sinh chư thức, tức bỉ nhân duyên, cập sở sinh thức, giai tất vô thường, dĩ vô thường cố, thức bất khả đắc. Thức uẩn ký không, vô sở tạo tác, thị danh vô tác giải thoát môn. Nhập thị giải thoát môn dĩ, tri pháp cứu cánh, ư pháp vô trước, chứng pháp tịch diệt.

Phật cáo chư bật sô: Như thị danh vi Thánh Pháp Ấn tức thị tam giải thoát môn. Nhữ chư bật sô, nhược tu học giả, tức đắc tri kiến thanh tịnh. 

Thời, chư bật sô. Văn thị pháp dĩ, giai đại hoan hỷ, đỉnh lễ tín thọ.

Phật Thuyết Pháp Ấn Kinh (III)

Như thị ngã văn: Nhất thời, Phật trú Xá Vệ quốc Kỳ Thọ Cấp Cô Độc viên. Nhĩ thời, Thế Tôn cáo chư tỳ kheo: Đương thuyết Thánh Pháp Ấn cập kiến thanh tịnh. Đế thính, thiện tư. Nhược hữu tỳ kheo tác thị thuyết: Ngã ư không tam muội vị hữu sở đắc, nhi khởi vô tướng, vô sở hữu, ly mạn tri kiến. Giả, mạc tác thị thuyết. Sở dĩ giả hà? Nhược ư không vị đắc giả nhi ngôn ngã đắc vô tướng, vô sở hữu, ly mạn tri kiến giả, vô hữu thị xứ! Nhược hữu tỳ kheo tác thị thuyết: Ngã đắc không, năng khởi vô tướng, vô sở hữu, ly mạn tri kiến. Giả, thử tắc thiện thuyết. Sở dĩ giả hà? Nhược đắc không dĩ, năng khởi vô tướng, vô sở hữu, ly mạn tri kiến giả, kỳ hữu thị xứ! Vân hà vi thánh đệ tử cập kiến thanh tịnh?

Tỳ kheo bạch Phật: Phật vi pháp căn, pháp nhãn, pháp y, duy nguyện vi thuyết! Chư tỳ kheo văn thuyết pháp dĩ, như thuyết phụng hành.

Phật cáo tỳ kheo: Nhược tỳ kheo ư không nhàn xứ thọ hạ tọa, thiện quán sắc vô thường, ma diệt, ly dục chi pháp. Như thị quán sát thọ, tưởng, hành, thức, vô thường, ma diệt, ly dục chi pháp. Quán sát bỉ âm vô thường, ma diệt, bất kiên cố, biến dị pháp, tâm lạc, thanh tịnh, giải thoát, thị danh vi không. Như thị quán giả, diệc bất năng ly mạn, tri kiến thanh tịnh.

Phục hữu chánh tư duy tam muội, quán sắc tướng đoạn, thanh, hương, vị, xúc, pháp tướng đoạn, thị danh vô tướng. Như thị quán giả, do vị ly mạn, tri kiến thanh tịnh.

Phục hữu chánh tư duy tam muội, quán sát tham tướng đoạn, sân khuể, si tướng đoạn, thị danh vô sở hữu. Như thị quán giả, do vị ly mạn, tri kiến thanh tịnh.

Phục hữu chánh tư duy tam muội, quán sát ngã sở tùng hà nhi sanh?

Phục hữu chánh tư duy tam muội, quán sát ngã, ngã sở, tùng nhược kiến, nhược văn, nhược khứu, nhược thường, nhược xúc, nhược thức nhi sanh.

Phục tác thị quán sát: Nhược nhân, nhược duyên nhi sanh thức giả, bỉ thức nhân, duyên, vi thường, vi vô thường?

Phục tác thị tư duy: Nhược nhân, nhược duyên nhi sanh thức giả, bỉ nhân, bỉ duyên giai tất vô thường. Phục thứ, bỉ nhân, bỉ duyên giai tất vô thường, bỉ sở sanh thức vân hà hữu thường?

Vô thường giả, thị hữu vi hành, tùng duyên khởi, thị hoạn pháp, diệt pháp, ly dục pháp, đoạn tri pháp, thị danh Thánh Pháp Ấn, tri kiến thanh tịnh; thị danh tỳ kheo đương thuyết Thánh Pháp Ấn, tri kiến thanh tịnh,, như thị quảng thuyết.

Phật thuyết thử kinh dĩ, chư tỳ kheo văn Phật sở thuyết, hoan hỷ phụng hành.

佛說聖法印經 (I)

(天竺名阿遮曇摩文圖) 西晉月氏國三藏竺法護譯

聞如是：一時佛在舍衛國祇樹給孤獨園。是時佛告諸比丘：聽！諸比丘：唯諾受教。

佛言：當為汝說聖法印，所應威儀，現清淨行。諦聽，善思念之。

佛言：比丘！假使有人，說不求空，不用無想，欲使興發至不自大禪定之業，未之有也。設使有人，慕樂空法，志在無想，興發至要，消除自大憍慢之心，禪定之業此可致矣，輒如道願，普有所見。所以者何？慕樂於空，欲得無想，無慢自大見，於慧業皆可致矣。何謂比丘聖法印者？其聖法印，所可更習，至清淨見。假使比丘，處於閑居，若坐樹下空閑之處，解色無常，見色本無，已解無常，解至空無，皆為怳惚，無我、無欲心則休息，自然清淨而得解脫，是名曰空，尚未得捨憍慢自大，禪定清淨所見業也。雖爾得致柔順之定，即時輒見除諸色想、聲想、香想，以故謂言至於無想，故曰無欲，尚未得消自大憍慢，至於禪定清淨見也。其心續存柔順之定，彼則見除所有貪婬瞋恚愚癡，是故名曰無欲之定，尚未得除自大憍慢，至於禪定清淨見也。心自念言：吾我起滅，從何所興？思惟解知：其吾我者，所因習味分別諸識，皆從因緣而致此業，從是因緣致有神識。復自念言：此諸因緣，為有常乎為無常耶？復自念言：因緣所合致神識者，此皆無常，無有根本。此神識者，依猗無常而有妄想，故有緣起十二因也，皆歸於盡、無常、苦、空、毀壞、別離、離欲、滅盡。曉了是者，乃知無本，得至降伏，消一切起，得入道行，是乃逮致除於自大無慢放逸，禪定之業，現清淨行。是則名曰由聖法印，清淨之業，從始至終，究竟本末。

佛說如是。諸比丘聞莫不歡喜，作禮而去。

佛說聖法印經 – 元康四年十二月二十五日，月支菩薩沙門曇法護，於酒泉演出此經，弟子竺法首筆受，令此深法普流十方大乘常光。

****

佛說法印經(II)

 西天譯經三藏朝奉大夫試鴻臚卿傳法大師臣施護奉詔譯 　　

爾時，佛在舍衛國，與苾芻眾俱。是時，佛告苾芻眾言: 汝等當知，有聖法印，我今為汝分別演說。汝等應起清淨知見，諦聽諦受，如善作意，記念思惟。時，諸苾芻即 白佛言: 善哉! 世尊! 願為宣說，我等樂聞。

佛言: 苾芻! 空性無所有、無妄想、無所生、無所滅、離諸知見。何以故? 空性無處所、無色相、非有想、本無所生、非知見所及、離諸有著。由離著故，攝一切法，住平等見。是真實見。苾芻當知，空性如是 ，諸法亦然，是名法印。

復次，諸苾芻! 此法印者，即是三解脫門，是諸佛根本法，為諸佛眼，是即諸佛所歸趣故。是故汝等，諦聽諦受，記念思惟，如實觀察。

復次，苾芻! 若有修行者，當往林間，或居樹下諸寂靜處，如實觀察，色是苦、是空、是無常，當生厭離，住平等見。如是觀察受、想、行、識，是苦、是空、是無常，當生厭離，住平等見。諸苾芻! 諸蘊本空，由心所生，心法滅已，諸蘊無作。如是了知，即正解脫，正解脫已，離諸知見，是名空解脫門。

復次，住三摩地，觀諸色境，皆悉滅盡，離諸有想，如是聲、香、味、觸、法，亦皆滅盡離諸有想，如是觀察名為無想解脫門。入是解脫門已，即得知見清淨。由是清淨故，即貪瞋癡皆悉滅盡。彼滅盡已，住平等見。住是見者，即離我見及我所見。即了諸見，無所生起，無所依止。

復次離我見已，即無見無聞，無覺無知。何以故?由因緣故，而生諸識，即彼因 緣，及所生識，皆悉無常，以無常故，識不可得。識蘊既空，無所造作，是名無作解脫 門。入是解脫門已，知法究竟，於法無著，證法寂滅。

佛告諸苾芻: 如是名為聖法印，即是三解脫門。汝諸苾芻，若修學者，即得知見清淨。

時諸苾芻。聞是法已。皆大歡喜。頂禮信受

*****

佛說法印經(III)

如是我聞：一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：當說聖法印及見清淨。諦聽，善思。若有比丘作是說：我於空三昧未有所得，而起無相、無所有、離慢知見。者，莫作是說。所以者何？若於空未得者而言我得無相、無所有、離慢知見者，無有是處！若有比丘作是說：我得空，能起無相、無所有、離慢知見。者，此則善說。所以者何？若得空已，能起無相、無所有、離慢知見者，斯有是處！云何為聖弟子及見清淨？

比丘白佛：佛為法根、法眼、法依，唯願為說！諸比丘聞說法已，如說奉行。

佛告比丘：若比丘於空閑處樹下坐，善觀色無常、磨滅、離欲之法。如是觀察受、想、行、識，無常、磨滅、離欲之法。觀察彼陰無常、磨滅、不堅固、變易法，心樂、清淨、解脫，是名為空。如是觀者，亦不能離慢、知見清淨。

復有正思惟三昧，觀色相斷，聲、香、味、觸、法相斷，是名無相。如是觀者，猶未離慢、知見清淨。

復有正思惟三昧，觀察貪相斷，瞋恚、癡相斷，是名無所有。如是觀者，猶未離慢、知見清淨。

復有正思惟三昧，觀察我所從何而生？

復有正思惟三昧，觀察我、我所，從若見、若聞、若嗅、若甞、若觸、若識而生。

復作是觀察：若因、若緣而生識者，彼識因、緣，為常、為無常？

復作是思惟：若因、若緣而生識者，彼因、彼緣皆悉無常。復次，彼因、彼緣皆悉無常，彼所生識云何有常？

無常者，是有為行，從緣起，是患法、滅法、離欲法、斷知法，是名聖法印、知見清淨；是名比丘當說聖法印、知見清淨, 如是廣說。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

Nguồn gốc

Kinh này được dịch từ kinh Pháp Ấn của tạng Hán (kinh 104 của tạng kinh Ðại Chánh) do thầy Thi Hộ dịch vào đầu thế kỷ thứ X. Ta có thể tham khảo thêm kinh Thánh Pháp Ấn (103, tạng kinh Ðại Chánh) do thầy Pháp Hộ dịch vào cuối thế kỷ thứ III, và kinh số 80 của bộ Tạp A Hàm (99, tạng kinh Ðại Chánh).

三自皈

The Three Refuges

Prise de Refuge

Nous nous inclinons devant vous, cher Bouddha,

Le conquérant des afflictions.

Nous vous prions de nous tendre les bras

Pour nous amener à la rive de la paix et de la solidité.

Comme nous avons vécu dans l’ignorance depuis longtemps

Et n’avons pas eu la chance de connaître la Voie,

Nous avons souvent été maladroits, 

Laissant nos graines de colère et de violence être arrosées tous les jours

Dans la profondeur de notre conscience.

Chaque fois que se manifestent des graines de souffrance, d’irritation et de colère,

Celles-ci causent des blessures et de la peine 

À nous-mêmes et à tant d’autres personnes.

Suivant vos enseignements, cher Bouddha, Seigneur Compatissant,

Nous vous faisons la promesse à partir d’aujourd’hui

De nous protéger chaque fois que la colère monte en nous

En retournant à notre respiration consciente et à la marche méditative

Pour reconnaître, embrasser et prendre soin

De ces formations mentales qui nous font souffrir.

Nous nous souviendrons de pratiquer le regard profond

Afin de voir la nature et l’origine de notre colère.

Nous suivrons vos instructions, cher Seigneur Bouddha,

Pour savoir comment protéger notre mental.

Nous sommes déterminés à ne rien dire et à ne pas agir

Tant que nous ne maîtrisons pas encore notre colère.

Nous méditerons 

Afin d’identifier les vraies causes

De nos peines et de notre souffrance.

Si nous ne cessons de souffrir,

C’est parce que les graines d’ignorance et de colère en nous

Sont encore trop grandes.

La personne qui nous met en colère 

Souffre beaucoup, elle aussi.

Elle n’a su ni revenir en elle-même pour se protéger,

Ni transformer ses profondes habitudes négatives.

En regardant profondément ainsi,

Nous faisons naître en nous la compréhension et l’acceptation.

Et nous pouvons aider l’autre personne à pratiquer 

Pour transformer la souffrance qui est dans son cœur.

Cher Seigneur Bouddha, 

Vous enseignez souvent que maîtriser la colère,

C’est une grande victoire pour chaque partie.

Nous aspirons à pratiquer de tout notre cœur

Afin d’être dignes de la grande grâce.

Que la compassion des Trois Joyaux nous embrasse et nous soutienne.

Puissions-nous rapidement atteindre la rive de la paix et du bonheur.

I bow my head and touch the earth

before the highest charioteer who trains humankind.

Stretch out your arms of compassion;

bring us to the shore of peace and solidity.

For so long, confusion has inhabited us

so that we have not had the chance to learn,

and we have often acted foolishly,

allowed seeds of anger and violence

to be watered in our deep consciousness.

Whenever seeds of irritation or annoyance

arise and operate in my mind,

they always cause wounds and resentment

in myself and in so many others.

Listening to Avalokita’s teaching,

I begin right now with a deep aspiration:

whenever anger arises,

I shall come back to myself,

taking refuge in my mindful breathing and steps

so as to look after and embrace,

to protect and recognize

the painful mental formations in me.

I shall remember to look deeply

to see the true nature and source of hatred and anger.

Heeding the Buddha’s teachings,

I shall know how to guard my mind.

When anger arises in me

I shall not do or say anything

until I have mastered it.

I shall look deeply to see

the real nature of my pain.

[bell]

The seed of ignorance

is the cause of my suffering,

and the reason why the seed of anger in me has grown so strong.

Those who make me angry

have so much suffering themselves.

They have not been able

to come home to themselves to guard their mind.

They do not know how to transform

the deep-seated habit energies within.

Contemplating in this way,

I will be able to bring about understanding and acceptance,

and help the other person

to practice and to transform the suffering within them.

The World-Honored One has taught:

When we are able to master our anger,

we bring a double victory to ourself and to the other person.

I want to practice with all my heart

in order to repay my gratitude to the great favor.

May the Three Jewels embrace us with loving kindness

so that we can quickly cross over to the shore of peace and happiness.