Ngồi yên bên Hơi Thở Nhẹ

Mời bạn đến thăm thiền đường Hơi Thở Nhẹ (Maison de l’Inspir), một trung tâm tu học của Làng Mai tại Paris, nước Pháp. Thiền đường hiện là nơi cư ngụ của mười sư cô, cũng là ngôi nhà tâm linh của hàng trăm cư sĩ Việt, Pháp, Anh. Sư cô trụ trì Giác Nghiêm là người Pháp hiền lành, đức độ. Trong chúng còn có các sư cô người Lào, người Hà Lan và Việt Nam. Thiền đường nằm bên bờ sông Marne, trong khu vực ngoại ô yên tĩnh Noisy le Grand. Với ba mươi phút đi xe bus, hoặc tàu điện ngầm từ trung tâm Paris, bạn đã có thể đến ngồi thiền, đi thiền ở đây.

Giáng sinh và Tết Dương lịch năm nay rơi vào giữa mùa An cư kết Đông, có hơn bảy mươi thiền sinh về đón giao thừa. Năm nay, khí hậu biến đổi bất thường, mùa đông nhưng thời tiết không đủ lạnh, trong khu vườn nhỏ nơi đây bỗng dưng xuất hiện những cánh thủy tiên vàng rực rỡ. Theo truyền thống hằng năm, quý sư cô cuốn chả giò chay làm quà Noel tặng hàng xóm và những nơi ơn nghĩa như bưu điện, ngân hàng, trạm công an, hàng rau chợ trời, viện dưỡng lão lân cận… Số lượng gần tám trăm cuốn, gấp đôi năm ngoái vì những cánh cửa hàng xóm đang mở rộng tự nhiên ra xa hơn. Người dân ở khu vực ngoại ô này, phầnnhiều thuộc truyền thống Thiên Chúa giáo, nhìn thấy bóng áo nâu hiền lành của quý sư cô mỗi ngày thiền hành dọc theo sông Marne gần tám năm nay, dần dần đã có thêm nhiều thiện cảm. Khoảng giữa năm trước, gia đình vị trưởng lão trong khu vực đã tổ chức tiệc mở cửa (Open house), quý sư cô được mời đến gặp gỡ, chia sẻ cuộc sống thiền tập của mình. Hàng xóm rất thích nghe thiền ca và thưởng thức chả giò chay của quý sư cô, tình làng nghĩa xóm khắng khít tươi vui.

Từ thứ Hai đến thứ Tư, thiền đường trở thành nội viện dành riêng cho chúng xuất sĩ sinh hoạt. Ngày xuất sĩ vào thứ Ba hằng tuần, quý sư cô được nghe những bài giảng dành riêng cho người xuất gia từ nhiều năm trước của Sư Ông, người Việt học thêm tiếng Pháp và văn hóa phương Tây, người Tây phương học thêm tiếng Việt và văn hóa phương Đông. Thứ Tư là ngày tụng giới, học giới, pháp đàm uy nghi. Thứ Hai mỗi tuần là ngày làm biếng, thời gian dành riêng cho quý sư cô chăm sóc gia đình huyết thống qua điện thoại hoặc thư từ.

Thiền đường mở cửa chào đón cư sĩ từ sáng thứ Năm đến chiều Chủ nhật. Chương trình thiền tập cho thiền sinh nhỏ tuổi nhất mang tên Ngày gia đình yêu thương (Famillies du Coeurs). Vào chiều thứ Bảy tuần thứ hai của mỗi tháng, trẻ em được ba mẹ đưa về đây học thiền và vui chơi. Các em được thực tập nhiều pháp môn phù hợp với tuổi thơ như thiền sôcôla, thiền gieo hạt trồng hoa, thiền cherry, thiền chạy, thiền khám phá khu vườn, thiền suối, thiền buông thư, thiền sỏi, thiền múa, thiền ca, thiền quýt, thiền thở… cốt yếu là trao truyền khả năng sống trong giây phút hiện tại cho các em, dạy các em biết trân quý hạnh phúc, ôm ấp cảm xúc mạnh… Nhiều em đã lớn lên từ chương trình, trở thành hạt giống tốt. Có em đã trở thành bạn thực tập đắc lực của cha mẹ tại nhà. Mỗi bữa cơm gia đình các em được phân chia nhiệm vụ đọc Năm quán cho cha mẹ cùng thực tập, thỉnh chuông chánh niệm.

Ngày giáo chức là ngày tu học đều đặn mỗi hai tháng dành cho thầy cô giáo và những người làm việc trong lĩnh vực đào tạo và giáo dục, một biểu hiện cụ thể của sự thực tập đưa chánh niệm vào trường học. Chương trình đã được thực hiện trong vài năm qua và có sự đóng góp đáng kể cho thầy cô giáo. Hơi Thở Nhẹ như là nơi cho các thầy cô giáo quay về nạp năng lượng, chuyển hóa khó khăn và nuôi dưỡng tứ vô lượng tâm cho chính mình và học trò. Ngoài ra còn có Ngày thiền tập riêng dành cho phái nam và Ngày thiền tập riêng dành cho phái nữ, là cơ hội dùng chánh niệm để nhìn sâu vào sự khác biệt của giới tính trong đời sống.

Thiền sinh đến thiền đường đều phát tâm chuẩn bị thức ăn mang tới, mọi thứ được để lên bàn khất thực để chia sẻ cùng nhau. Quý sư cô ở đây sống hoàn toàn nhờ vào sự cúng dường giống như thời Bụt. Có người đem tới vài quả táo, xà lách, bịch đậu, chai nước tương, vài củ gừng, miếng đậu hũ… Trước khi ra về, họ đến thùng phước sương cúng dường chút ít để giúp quý sư cô trả tiền điện, tiền nước, bảo trì nhà cửa…

Tăng thân trẻ Vườn Bông được sinh ra tại thiền đường. Đa phần các bạn từ Việt Nam sang du học và ở lại làm việc, sinh sống, lập gia đình trên đất Pháp. Họ dành ít nhất là hai ngày Chủ nhật trong tháng về đây thiền tập. Mỗi tuần, các bạn luân phiên đến nhà từng thành viên để tổ chức ngày quán niệm, ngồi thiền, thiền ăn, đọc sách Sư Ông, pháp đàm và chơi với nhau.

Ngoài những ngày về thiền đường ngồi thiền cùng quý sư cô, mỗi buổi sáng, khởi đầu ngày mới, các bạn còn có thiền đường online để cùng ngồi thiền với nhau qua Skype ba mươi phút trước khi đi học, đi làm. Tăng thân được quý sư cô nuôi dưỡng và hướng dẫn hết lòng từ phương pháp thiền tập, vấn đáp, lắng nghe những trăn trở khó khăn thử thách của tuổi trẻ, chia sẻ kinh nghiệm đưa chánh niệm vào trường học, vào đời sống để thưởng thức tuổi trẻ trong giây phút hiện tại, từ đó nhiều chuyển hóa đã xảy ra. Một bạn trong tăng thân Vườn Bông chia sẻ: “Bây giờ em biết ngồi thiền rồi nên thấy thích quá, mỗi ngày ngồi bốn mươi lăm phút và thấy không thể thiếu. Trước đây chưa biết thực tập chánh niệm, em xài thì giờ rất phung phí, đi chơi với bạn bè cũng thấy nhạt nhẽo, chẳng biết làm gì, nói gì, có khi chỉ tụ lại ăn uống. Bây giờ đến với tăng thân, chỉ cần ngồi yên là đủ hạnh phúc rồi.” Vườn Bông càng ngày càng lớn mạnh, mỗi thành viên là một bông hoa, khu vườn đang được nới rộng sang nhiều thành phố khác trong nước Pháp và cả nước Phần Lan.

Ngày hội âm nhạc của nước Pháp, rất nhiều trường phái, ban nhạc đem tiếng hát của mình ra biểu diễn khắp đường phố Paris. Tăng thân Vườn Bông cũng đem pháp môn thiền ca, thiền tọa và thiền hành ra đóng góp, truyền cảm hứng cho mọi người. Giữa ồn ào náo nhiệt, có khoảng tám mươi người trẻ ngồi thật yên, thật vững chãi, trên môi điểm nhẹ nụ cười. Họ hát, họ bước những bước chân vững chãi tiến vào bảo tàng Louvre cùng ăn tối trong chánh niệm. Quý sư cô động lòng trước sự nhiệt tình tu học của các bạn trẻ nên đã hiến tặng sự có mặt của mình như một món quà quý dành cho tri kỷ. Năm qua, hai thành viên trong Vườn Bông được thọ giới Tiếp Hiện tại Làng Mai.

Tăng thân trẻ Wake Up Paris không đóng đô tại thiền đường, tuy nhiên, thỉnh thoảng các bạn về thiền đường thực tập. Hàng năm, các bạn đều về tham dự khóa tu người trẻ quốc tế. Đầu tháng 12 năm 2015, các bạn đã về tổ chức một ngày quán niệm với đề tài Sự biến đổi khí hậu toàn cầu. Lần đầu tiên thiền đường có pháp thoại trực tuyến từ xóm Thượng, Làng Mai. Thầy Pháp Dung và thầy Pháp Hộ đã chia sẻ và truyền biết bao cảm hứng cho các bạn trẻ Tây phương. Nguồn năng lượng thiền tập tại Hơi Thở Nhẹ khoác lên tấm áo mới nhiều sinh khí.

Có hai tăng thân Tiếp Hiện cùng sinh hoạt tại thiền đường, tăng thân Việt và tăng thân Pháp. Hơn hai mươi vị Tiếp Hiện Việt và hơn mười vị Tiếp Hiện Pháp là tăng thân có bốn thế hệ cùng thực tập chánh niệm. Họ thật sự là những người bạn đồng tu, những vị Bồ tát của quý sư cô.

Mỗi Chủ nhật tuần thứ hai trong tháng là ngày quán niệm tụng giới của tăng thân Tiếp Hiện Việt. Ngày đó luôn vui như hội. Năng lượng tụng giới, pháp đàm giới của tăng thân rất hùng mạnh. Sự chia sẻ và thực hành giới trong tăng thân thực tiễn, áp dụng được trong đời sống hằng ngày, nhờ đó mà các bạn trẻ được học hỏi nhiều kinh nghiệm quý giá từ các vị Tiếp Hiện. Đó cũng là ngày đại chúng được thưởng thức nhiều món ngon Việt Nam trên bàn khất thực nhất. Những Chủ nhật còn lại, tăng thân về thực tập nghe pháp thoại Công phu nở đóa sen ngàn cánh và Duy biểu học của Sư Ông. Ngoài ra, 5 giờ chiều thứ Sáu hàng tuần, tăng thân có mặt cho ngày tụng kinh tiếng Việt. Quý vị Tiếp Hiện tại thiền đường phần đông là những Tiếp Hiện lâu năm, có nhiều vị đến với pháp môn từ những năm đầu Làng Mai mới thành lập, trung thành đi theo Sư Ông, giúp đỡ và hộ pháp hết lòng.

Một trong những hoạt động thu hút nhiều thiền sinh đến thiền đường là Ngày Thiền tập và Tai chi, do một chị Tiếp Hiện Việt hướng dẫn. Tai chi và thiền tập song song để cùng nâng cao sức khỏe tinh thần và thể chất, lồng vào là thiền hành và thiền buông thư giúp cho thiền sinh nếm được pháp lạc, buông bỏ được những căng thẳng trong đời sống nhiều áp lực. Nhiều người đến lần đầu đã rất xúc động với ngày thiền tập như vậy. Cùng với việc ăn chay, việc sử dụng thức ăn gần với thiên nhiên, tươi mát trong tinh thần yểm trợ đất Mẹ càng làm cho họ có năng lượng sống tích cực hơn. Đó là cánh cửa phương tiện vi diệu mà nhiều vị Tiếp Hiện đã mở ra, tạo cơ hội cho người Pháp, Việt đến với con đường tâm linh. Trong năm tới, lớp học tiếng Việt cũng sẽ được tăng thân Tiếp Hiện mở ra tại thiền đường như một chương trình văn hóa và thiền tập.

Mỗi vị Tiếp Hiện ở đây đều là sự tiếp nối đẹp của Sư Ông. Họ hết sức khéo léo đưa chánh niệm và thiền tập vào tất cả các lĩnh vực nghề nghiệp từ chữa bệnh, giảng dạy, báo chí, quản lý nhà hàng khách sạn, công sở… và cả gia đình trong đời sống hằng ngày.

Với phương pháp lắng nghe sâu và nói lời ái ngữ, trong lúc dạy học tại trường, họ ứng dụng pháp môn để tìm hiểu tâm tư tình cảm của học trò, càng ngày càng được học trò yêu quý, lớp học của họ bây giờ có nhiều năng lượng bình an hơn.

Một công trình lớn của tăng thân Tiếp Hiện yểm trợ cho tăng thân xuất sĩ ở đây nữa là lớp học tiếng Pháp và văn hóa người Pháp. Một số Tiếp Hiện là giáo sư dạy Pháp ngữ, có vị đã để thì giờ biên soạn giáo trình tiếng Pháp dành riêng cho quý sư cô, ứng dụng dễ dàng trong thiền viện, vị khác thì đến tập cho các sư cô người Việt nói tiếng Pháp, chia sẻ với quý sư cô hiểu rõ văn hóa Pháp. Sự truyền thông giữa quý sư cô người Việt và người Pháp càng thêm thân mật, thiền sinh Pháp đến thiền đường càng nhiều lợi lạc. Một nguồn năng lượng mới đang luân chuyển trong tăng thân nhờ vào sự đóng góp lớn lao của quý vị Bồ tát tại gia ấy.

Quý vị Tiếp Hiện nam và các bạn trẻ nam trong các tăng thân cũng là một nguồn yểm trợ lớn cho quý sư cô. Hai công trình ý nghĩa mà họ hoàn thành trong năm vừa qua là căn nhà gỗ cuối vườn và cái kho bên hông tường nhà chính. Có căn nhà gỗ nhỏ là ước mơ gần tám năm nay của thiền đường cho thiền sinh nam có thêm cơ hội tá túc ban đêm. Nhà ăn được biến thành phòng nghỉ ngơi ban đêm cho thiền sinh nữ. Bao nhiêu dụng cụ chấp tác, bàn ghế, cuốc xẻng, xe rùa… cũng có giấc ngủ đêm an bình sau nhiều năm dầm mưa dãi nắng ngoài vườn.

Ngoài ra, quý sư cô còn nhận được sự chăm sóc nhiệt tình từ tăng thân cư sĩ. Mùa đông họ đem cúng dường áo ấm, khăn, tất. Mùa hè có thêm rau củ, trái cây xanh mát. Có cư sĩ là nữ bác sĩ, nha sĩ… đến chăm sóc kiểm tra sức khỏe chu đáo cho quý sư cô.

Vào mùa thu năm nay, tại thiền đường có buổi lễ Hằng thuận, cô dâu là Tiếp Hiện trẻ Việt và chú rể người Pháp. Nghi thức buổi lễ thật cảm động, đầy tình thương. Tuệ giác của nền đạo đức tâm linh có khả năng đi vào cuộc đời, dẫn dắt được thế hệ trẻ hiện đại, mở ra con đường rõ ràng, vững vàng khởi sự cho cuộc sống lứa đôi.

Bắt đầu bằng nghi thức thiền hành, dưới sự hướng dẫn của quý thầy, quý sư cô Làng Mai, mỗi thành viên tham dự có cơ hội hiến tặng sự hiện diện trọn vẹn của chính mình trong mỗi bước chân đã về đã tới, làm món quà quý tặng cho hai bạn trẻ. Đại gia đình bên chú rể, từ ông bà nội, ông bà ngoại, cha mẹ, anh chị em và bạn bè đều là người Pháp với gốc rễ tâm linh Thiên Chúa giáo. Bên nhà gái, dù đã ở Pháp lâu năm, nhưng cha mẹ vẫn giữ được nếp nhà đậm nét truyền thống gia giáo Việt Nam. Trong nghi lễ ấy, chúng ta thấy hai nền văn hóa Đông Tây, hai nền đạo đức tâm linh lớn đã gặp nhau, dâng tặng cho nhau những giá trị đẹp nhất của mình, làm thành tình yêu thương đích thực. Khoảnh khắc đôi bạn trẻ tiếp nhận Năm điều phát nguyện cho cuộc sống hôn nhân trao truyền từ chư Bụt, chư Tổ, từ Thầy và tăng thân đã làm nhiều người vô cùng xúc động.

Ngoài việc tu học và phụng sự trong nội viện, quý sư cô ở thiền đường còn đại diện Làng Mai tại Paris đi tổ chức và tham dự các khóa tu trong các thành phố lân cận và các nước láng giềng. Khóa tu giao lưu học hỏi giữa các tôn giáo là một trong những lời mời truyền thống hằng năm mà quý sư cô luôn có mặt. Năm nay, khóa tu có chủ đề là Cầu nguyện. Sư cô Giác Nghiêm đã đem đến khóa tu bài Tâm kinh Bát nhã mới dịch lại của Sư Ông, khiến các nhà lãnh đạo tôn giáo rất ấn tượng về tuệ giác của sự cầu nguyện, người cầu nguyện và điều cần cầu nguyện trong đạo Bụt. Nhờ phước đức lớn của Sư Ông, thiền đường Hơi Thở Nhẹ và quý sư cô ở đây đã gặp nhiều thuận duyên trong việc giao lưu, học hỏi và nhận được nhiều sự yểm trợ từ nhiều tôn giáo khác nhau ngoài đạo Bụt, như Thiên Chúa giáo, Tin Lành, Hồi giáo, Ấn Độ giáo… Nhiều vị lãnh đạo các tôn giáo khác ở Paris đã đến thăm thiền đường hoặc mời quý sư cô đến trung tâm của họ để cùng nhau học hỏi, trao đổi làm mới phương pháp thực tập cho nhau.

Năm nay, Tết Nguyên Đán được tổ chức tại thiền đường, tạo điều kiện cho quý vị thiền sinh nhiều năm chưa có cơ hội tận hưởng truyền thống đón xuân, vui tết Việt Nam. Một tuần trước tết sẽ có ngày gói bánh chưng bánh tét, hội chợ hoa xuân và cả hội chợ ẩm thực. Các món ăn trong hội chợ sẽ đến từ rất nhiều quốc gia, do các bạn thiền sinh đóng góp, từ Đông sang Tây, từ châu Á, châu Âu sang đến tận châu Phi.

Thiền đường đang khởi sắc, công phu thiền quán và khả năng thương yêu xây dựng tình tăng thân trong chúng xuất sĩ và cư sĩ có nhiều tin vui. Thiền duyệt luôn có mặt trong mỗi thành viên. Pháp môn luôn sống động. Năm mới, chúng con nguyện một lòng hướng về Sư Ông, hướng về đại chúng để cùng tu học, chuyển hóa khổ đau và chế tác hạnh phúc. Kính chúc Sư Ông và tứ chúng khắp nơi trong mười phương nhiều sức khỏe và hạnh phúc.