Thông bạch, đề nghị

Những đóng góp của đạo Bụt cho một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh

Tài liệu căn bản sử dụng trong các buổi pháp đàm tại Lễ Phật Đản Liên Hiệp Quốc 2008

Thiền sư Nhất Hạnh

Lễ Phật Đản Liên Hiệp Quốc lần thứ năm là dịp để tất cả chúng ta tới với nhau như một đại gia đình, như một cộng đồng cùng thừa hưởng nguồn tuệ giác của Đức Bổn Sư. Chúng ta hãy cùng đón mừng niềm vui sum họp và ý thức rằng nếu chúng ta biết cách nuôi dưỡng mình bằng nguồn tuệ giác vĩ đại đó, chúng ta sẽ có khả năng thay đổi xã hội hiện nay và cải thiện chất lượng cuộc sống trên hành tinh này. Với sức mạnh cộng đồng, chúng ta có thể làm được điều đó.

Chủ đề cho sự quán chiếu của chúng ta năm nay là Những cống hiến của đạo Bụt cho một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh. Chúng ta không nên để Đại Lễ này đơn giản chỉ là một diễn đàn của những ý tưởng tốt đẹp như bao diễn đàn khác, mà chúng ta nên làm sao để thực thi chúng ngay trong cuộc sống hằng ngày và áp dụng vào xã hội những quyết định đã được cùng nhau thông qua cũng như những tuệ giác tập thể đạt được trong Đại lễ này. Với sự yểm trợ của tăng thân, và sự thực tập Niệm – Định – Tuệ miên mật, chúng ta có thể chia sẻ tuệ giác của chúng ta, chỉ rõ con đường hành động và cam kết sống trong ánh sáng của nguồn tuệ giác này, từ mức độ cá nhân tới cộng đồng, từ thôn xóm, thành phố tới toàn quốc. Điều này cũng giống như một thầy, một sư cô không thể chỉ học và nghiên cứu về giới bản Ba-la-đề-mộc-xoa mà còn phải thực hành giới bản đó, hay một người cư sĩ không chỉ nhận năm giới mà còn phải áp dụng giới trong đời sống hằng ngày. Bản Tuyên Cáo 2000 về một nền văn hóa hòa bình và bất bạo động do UNESCO đưa ra đã được hơn 75 triệu người (trong đó bao gồm rất nhiều các vị lãnh đạo quốc gia) ký tên hưởng ứng, nhưng chúng ta đã không tổ chức để những người đã đặt bút ký vào bản Tuyên Cáo được yểm trợ và có điều kiện áp dụng sáu điểm của Tuyên Cáo vào thực tế cuộc sống. Chỉ cùng đồng ý với nhau rằng có con đường rất đẹp thì chưa đủ, chúng ta cần phải thực sự lên đường.

Chúng ta biết rằng để xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh, ta không thể chỉ hành động mà phải nỗ lực tự chuyển hóa bản thân. Chúng ta phải thay đổi bản thân trước khi muốn thay đổi xã hội. An lạc là nền tảng tạo nên hòa bình. Nếu không có sự chuyển hóa và trị liệu trong từng cá nhân, chúng ta không thể giúp thay đổi xã hội. Vì vậy, sự thực tập của từng cá nhân và sự thực tập của tăng thân rất cần thiết cho việc thay đổi thế giới theo hướng chúng ta mong muốn.

Chiến tranh, xung đột và hàn gắn

Gốc rễ của chiến tranh và xung đột nằm ngay trong chúng ta. Chúng ta cần phải nhận ra, ôm ấp và chuyển hóa những phiền não trong tự thân như giận hờn, thù hận, tuyệt vọng, kỳ thị, ngã mạn. Sự thực tập là phải nhìn sâu vào gốc rễ của những phiền não đó, hiểu thấu và học cách chuyển hóa chúng. Chúng ta cần lắng nghe những niềm đau nỗi khổ của bản thân, của gia đình, của cộng đồng và của đất nước. Chúng ta cần có khả năng giúp những người khác nhận ra rằng phiền não có mặt trong mỗi con người và cách sống của chúng ta đã tạo điều kiện cho những phiền não đó lớn mạnh. Và mỗi người chúng ta phải cam kết không tưới tẩm những hạt giống của bạo lực, hận thù, kỳ thị và tuyệt vọng có sẵn trong mình. Trong các mối quan hệ, với người bạn đời, với cha mẹ hay con cái, với anh chị em, chúng ta phải có khả năng giúp đỡ lẫn nhau trong sự thực tập, phải luôn học cách lắng nghe nhau với tâm từ bi, luôn sử dụng lời ái ngữ để giúp người đó nhận diện những phiền não trong bản thân họ. Chúng ta cũng nên dùng lời ái ngữ để tưới tẩm những hạt giống của hiểu biết, từ bi, hỷ lạc, của tình huynh đệ đang tiềm ẩn trong mỗi người. Chúng ta cần giúp nhau hàn gắn cho được các mối quan hệ cá nhân trước khi giúp hàn gắn nhân loại và trái đất. Mỗi hơi thở, mỗi bước chân, mỗi ý tưởng, mỗi lời nói và mỗi nụ cười đều có khả năng trị liệu. Trái đất đang rên xiết, xã hội đang than van, quá nhiều bạo động và tuyệt vọng. Sự thực tập tư duy chân chính (là tư duy đúng, tư duy theo hướng không kỳ thị, từ bi, hiểu biết), lời nói chân chính, hành động chân chính và nghề nghiệp chân chính của đạo Bụt là những điều rất thiết yếu cho sự chữa trị mà tất cả chúng ta đang cần đến. Các bạn trẻ nên học và thực tập con đường của tám sự hành trì chân chính (Bát chánh đạo) trong phạm vi gia đình, trường học. Những cuộc đàm phán hòa bình chỉ thành công khi cả hai phía xung đột hiểu được tình trạng của nhau và biết cách thực tập lắng nghe và ái ngữ. Phương pháp thực tập này nên được giảng dạy ngay từ những bậc học sơ đẳng nhất. Ta có thể gọi đó là giáo dục hòa bình và chính là con đường giúp thoát khỏi chiến tranh và bạo lực.

Đóng góp của đạo Bụt cho một xã hội công bằng

Tuyên Cáo 2000 đã đưa ra sáu điểm tương đương với nội dung của năm phép thực tập chánh niệm (Năm Giới). Cả sáu điểm và năm giới đều cùng chung mục đích là tạo nền tảng cơ bản nhất cho hòa bình và công bằng xã hội. Trong truyền thống Phật giáo, sau khi tiếp nhận Năm giới, người thọ giới phải ôn tụng lại giới mỗi hai tuần một lần và tham dự các buổi thảo luận (pháp đàm) về giới để càng ngày cái thấy về giới luật càng sâu cũng như tìm ra những phương pháp áp dụng giới luật hay hơn vào thực tiễn cuộc sống gia đình và xã hội. Năm phép thực tập chánh niệm chỉ cho chúng ta cách sống đơn giản hơn, biết tận dụng thời gian và năng lượng, bảo hộ sự sống và giúp đỡ những ai đang thật sự cần giúp đỡ. Sống đơn giản mà vẫn có hạnh phúc, có thời giờ chăm sóc bản thân và chăm sóc gia đình, giúp đỡ người khốn khó và giúp làm cho xã hội công bằng hơn, đó là điều chúng ta có thể làm được. Rất nhiều người trong chúng ta cả đời chỉ biết chạy theo danh vọng, quyền hành, sắc dục và tiền bạc, nhưng ngay cả những người đã dư thừa bốn thứ trên vẫn không tránh khỏi bất hạnh, khổ đau nếu họ không có vốn liếng của hiểu biết và thương yêu.

Khi thực tập giới thứ hai, nguyện chia sẻ thì giờ, năng lực và tài vật với những kẻ đang thật sự thiếu thốn, cuộc sống của chúng ta trở nên đầy ý nghĩa và ta thấy mãn nguyện. Có rất nhiều phương cách mà đạo Bụt và sự thực tập Năm giới có thể đem tới thêm nhiều từ bi và công bằng cho xã  hội. Khi trong ta có chánh niệm, từ bi và hiểu biết, những hành xử của ta sẽ tự nhiên trở thành nguồn trị liệu cho các mối quan hệ cá nhân, cho cộng đồng và cho xã hội. Chúng ta có ý thức trước những tình trạng bất công như kỳ thị giới tính, coi thường người phụ nữ, đàn áp thiểu số, lạm dụng trẻ em và người nghèo. Chúng ta có rất nhiều cách nói lên trình trạng bất công và lên tiếng cho những ai đang khổ đau mà bị bưng bít không có phương tiện lên tiếng kêu gọi công bình, nhân phẩm và quyền được làm người. Chúng ta có thể tổ chức những buổi thiền hành cho hòa bình, từng bước chân bước trong bình an. Đó sẽ không phải là những cuộc biểu tình hay để phản đối một ai, đó là cách thức chân chính nhất để thực tập thể hiện hòa bình, thể hiện tình huynh đệ. Chúng ta cũng có thể viết những lá thư cho các vị dân biểu. Tăng thân Làng Mai đã từng tổ chức những khóa tu chánh niệm cho giới công an cảnh sát, cho các đại biểu quốc hội, cho giới nghệ sĩ trong ngành công nghiệp phim ảnh, cho các nhà bảo vệ môi trường, cho các bác sĩ tâm lý trị liệu, giới doanh thương, và cả cho những người Do Thái và Palestin. Năm giới của đạo Bụt và sáu điểm của bản cam kết 2000 là sự thực tập hiểu biết và thương yêu đích thực. Đó là con đường đưa tới một xã hội công bằng.

Đạo Bụt nhập thế với vấn đề phát triển

Đạo Bụt nhập thế trước tiên là một đạo Bụt được thực tập không gián đoạn suốt cả ngày. Ta sống trong chánh niệm và tập trung tâm ý khi đi, khi nấu ăn, khi lái xe, khi vào nhà vệ sinh, v.v… Đạo Bụt nhập thế cũng là sự thực tập Năm giới trong cuộc sống xã hội. Chúng ta thực tập tình thương và sự hiểu biết trong gia đình, trường học, công sở, bệnh viện, nhà tù, nhà máy, trong quân đội, trong hội đồng nhân dân và cả trong guồng máy chính phủ. Sự hiện diện của chánh niệm, chánh định và tuệ giác, tinh thần tương tức, không kỳ thị, hiểu biết và từ bi chính là sự có mặt của Phật giáo. Chúng ta đâu cần phải buộc tất cả mọi người trở thành Phật tử. Chúng ta có thể truyền cho họ nguồn cảm hứng để họ cũng sống và làm việc trên tinh thần Bát Chánh Đạo. Chúng ta có thể tìm được hạnh phúc trong khi thực tập phát triển hiểu biết và từ bi. Hạnh phúc, thành công và sự tiến bộ của một quốc gia không phải là chỉ số tổng sản lượng quốc nội hay khả năng tiêu thụ mà phải được đo bằng mức độ hiểu biết và từ bi.

Bốn Tâm Vô Lượng (Từ – Bi – Hỷ – Xả) là những nguồn năng lượng vô biên mà chúng ta có thể thực tập và phát triển để nuôi lớn hạnh phúc của chúng ta và của thế giới. Những nguồn năng lượng ấy không bao giờ là dư thừa cả. Thực tập chánh niệm trong sản xuất và tiêu thụ (giới thứ năm) sẽ đảm bảo cho chúng ta không đi lệch hướng phát triển bền vững. Hạnh phúc chân thực phải là nền tảng, là nguyên lý cho mọi chính sách sản xuất, tiêu thụ và phát triển. Tuệ giác của đạo Bụt là tuệ giác tương tức, là Chánh Kiến – cái thấy đúng về thế giới, rằng vạn vật nương nhau mà biểu hiện. Nếu những loài khác không còn tồn tại thì loài người cũng không thể tồn tại được. Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ loài người. Chúng ta không chỉ là thân, là tâm mà còn chính là môi trường. Môi trường của chúng ta là y báo của cộng nghiệp. Sống đơn giản hơn, tập thương yêu và hiểu biết, chăm sóc môi trường, cùng nhau cam kết hành động cho một sự phát triển bền vững, đó là chúng ta đang đi theo con đường của Bụt vậy.

Đạo Bụt với vấn đề khí hậu thay đổi

Khai thác và đốt những nguồn nhiên liệu như dầu hỏa, than đá, chặt phá rừng để cung cấp cho các phương tiện giao thông, cũng như tiêu thụ thịt và những sản phẩm từ động vật là những nguyên nhân chính của tình trạng trái đất nóng lên. Theo một công bố của Liên Hiệp Quốc năm 2007, giải pháp cho tình trạng này là giảm mức tiêu thụ thịt xuống 50%, sử dụng những nguồn nhiêu liệu sạch cho xe hơi và chỉ sử dụng xe hơi khi nào thật sự cần thiết. Rất nhiều Phật tử không ăn thịt. Giảm bớt hay ngưng lại hoàn toàn sự ăn thịt và sử dụng các thức uống có cồn không phải là điều khó thực hiện. Những ai đã thức tỉnh trước mức độ nghiêm trọng của tình trạng hiện nay sẽ thấy cần phải hành động tức thì. Chúng ta có thể thực tập “ngày không xe hơi” hay “ngày không xe gắn máy” mỗi tuần. Chúng ta có thể sử dụng xe hơi dùng cả xăng và điện. Chúng ta có thể chuyển đổi xe hơi của mình sang loại chạy bằng dầu thực vật. Chúng ta có thể đi bộ hay đi xe đạp đến trường hay tới công sở. Chúng ta có thể thưởng thức những món ăn chay rất ngon. Có rất nhiều cách chúng ta có thể tiến hành ngay nhằm cứu lấy hành tinh này. Nền văn minh của chúng ta sẽ tự hủy diệt nếu chúng ta không kịp thời thức tỉnh.

Đạo Bụt với các vấn đề trong gia đình

Hạnh phúc của cha mẹ là món quà quý giá nhất mà các bậc làm cha mẹ có thể dành tặng cho con cái mình. Cha mẹ rất cần có thời gian để chăm sóc cho nhau và chăm sóc con cái. Đừng để công việc hay những dự án cuốn mình đi. Câu trả lời là một cuộc sống đơn giản, bởi vì sống đơn giản chúng ta sẽ không chạy theo danh lợi và sẽ đầu tư vào những gì quan trọng nhất, đó là hạnh phúc và bình an của bản thân, của gia đình và của cộng đồng. Sự thực tập lắng nghe và ái ngữ giúp chúng ta duy trì và tái lập truyền thông. Con cái sẽ tự nhiên học được từ cha mẹ cách thương yêu và chăm sóc nhau. Nếu cha mẹ nghiện ngập, hút xách, con cái cũng sẽ làm y như vậy. Năm phép thực tập chánh niệm đúng là nền tảng đạo đức cho một đời sống gia đình. Tại rất nhiều quốc gia Phật giáo hiện nay, vẫn còn rất nhiều gia đình duy trì được truyền thống đi chùa mỗi nửa tháng để tụng đọc Năm Giới và thực tập Làm Mới (1).Nếu không thực tập Làm Mới, sự thực tập tưới tẩm những hạt giống lành trong mỗi người, nghệ thuật lắng nghe và ái ngữ thì cha mẹ, vợ chồng không thể nuôi dưỡng tình yêu thương và khó mà truyền thông với nhau. Sự chuyển hóa và trị liệu là điều có thể thực hiện được khi ta thực tập chánh niệm, và những cặp vợ chồng có thể tránh được nạn ly hôn và trở thành xa lạ đối với chính con cái mình.

Giáo dục Phật giáo: tiếp nối và phát triển

Ngày nay, nghiên cứu Phật giáo đã trở thành lý thuyết suông. Chúng ta lấy được bằng tiến sĩ Phật học nhưng vẫn không biết cách chuyển hóa khổ đau và phiền não của bản thân. Chúng ta không biết nghệ thuật xây dựng tăng thân, không biết cách giúp hòa giải xung đột trong gia đình và trong cộng đồng, không biết thực tập giới, định, tuệ. Kiến thức về đạo Bụt chỉ cho phép chúng ta viết ra những cuốn sách về đạo Bụt và giảng dạy về đạo Bụt. Chúng ta phải tổ chức lại việc nghiên cứu Phật học để Viện nghiên cứu Phật học cũng phải đồng thời là một Trung tâm thực tập. Thầy giáo và học viên phải cùng nhau thực tập và người thầy phải tự thân thực tập và kinh nghiệm sự chuyển hóa và trị liệu trước khi được phép đứng trên bục giảng. Chúng ta nên cùng thành lập những Viện Phật Học Ứng Dụng, mở những khóa học và những khóa thực tập với mục đích chuyển hóa và trị liệu. Trong các trường học, con em chúng ta cần có cơ hội học cách làm chủ cơn giận hay năng lượng bạo lực trong các em, học cách lắng nghe với tâm từ bi và nói năng bằng lời ái ngữ.
Môn học Giáo dục công dân và đạo đức Phật giáo cần được giảng dạy như thế nào để ngay cả những em còn rất nhỏ cũng có thể thực tập được.

Đạo Bụt trong kỷ nguyên kỹ thuật số

Trong thời đại kỹ thuật số ngày nay, giáo pháp có khả năng tới được với đông đảo quần chúng. Chúng ta có thể ngồi nhà cách xa Thầy và tăng thân hàng trăm cây số mà vẫn được nghe pháp thoại trực tiếp, dự pháp đàm hay thậm chí ngồi thiền cùng Thầy và tăng thân. Chúng ta vẫn có thể được hưởng lợi lạc từ tăng thân dù tăng thân rất xa. Chúng ta có thể tải xuống những tài liệu về giáo lý để nghiên cứu. Nhưng không gì có thể thay thế được mối liên hệ gắn bó thân thiết giữa thầy và trò, giữa một thành viên của tăng thân với tăng thân. Vì vậy, sự thực tập xây dựng tăng thân, giữa cá nhân với cá nhân là một bước rất quan trọng. Để xây dựng tăng thân, chúng ta cần phải biết phép lắng nghe, ái ngữ, hiểu biết, thương yêu và yểm trợ. Một tăng thân qua liên lạc thư từ thì chưa đủ. Một tăng thân thực tập giỏi luôn luôn chuyên chở được Pháp sống và Phật sống. Vậy, nên học cách xây dựng một tăng thân vững mạnh là một thực tập rất thiết yếu. Một tăng thân vững mạnh sẽ là chỗ nương tựa cho rất nhiều người. Trong các Viện Phật học, môn học dựng tăng phải là một môn quan trọng cần được học và thực hành.
Một việc khác quan trọng không kém là làm mới lại truyền thống để có thể phù hợp với con người thời đại ngày nay. Internet, kỹ thuật hiện đại có thể trở thành những phương tiện thiện xảo giúp phổ biến giáo lý đạo Bụt và giúp làm vơi khổ đau của con người. Chúng ta có thể tải về máy tính âm thanh của tiếng chuông và cài đặt chương trình để mỗi nửa giờ hay một giờ lại được nghe tiếng chuông, giúp chúng ta dừng lại, thở và quay về với chánh niệm. Mạng internet hiện nay đang hỗ trợ rất nhiều người tiếp cận được với giáo Pháp, điều này rất quan trọng, đặc biệt đối với các bạn trẻ. Chúng ta cũng cần ứng dụng tuệ giác đạo Bụt để tự bảo hộ trước những nguy hiểm do công nghệ hiện đại gây ra. Trong giới bản Ba-la-đề-mộc-xoa tân tu có những giới luật về sử dụng internet, các thầy, các sư cô phải lên mạng lưới internet cùng với một thầy hay sư cô khác để không bị vướng vào những trang web không lành mạnh.

Đức Bổn Sư đã hiến tặng cho chúng ta một công cụ chẩn đoán rất tốt, đó là Tứ Diệu Đế – bốn sự thật mầu nhiệm: Khổ, gốc rễ của Khổ, sự vắng mặt của Khổ và sự thực tập nhổ rễ cái Khổ. Đạo Bụt phải được thực tập dưới ánh sáng của Tứ Diệu Đế, và sự chuyển hóa và trị liệu mà chúng ta đang cần phải được diễn ra ngay ở đây và bây giờ, không thể đợi tới sau này hay ở một thế giới khác. Chúng ta trình bày những lý thuyết đạo Bụt rất giỏi nhưng chúng ta chưa giỏi mấy khi đưa những giáo lý mầu nhiệm ấy vào thực hành ngay ở đây và bây giờ. Sự thực tập, còn gọi là Pháp sống, phải tốt đẹp ngay ở đây và bây giờ. Cùng được xum họp với nhau trong Đại Lễ Phật Đản, chúng ta hãy nhân cơ hội này, cùng nhau chia sẻ tuệ giác và sự tỉnh thức, cùng nhau cam kết sống cuộc sống hằng ngày trong ánh sáng của sự thức tỉnh và tuệ giác ấy, và cùng yểm trợ nhau cùng thực hiện. Những đóng góp của đạo Bụt cho việc tạo dựng một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh phải được thấy trong sự thực tập của chính chúng ta, trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Sống có ý thức, tỉnh thức và thực hiện những cam kết, chúng ta có thể chứng kiến sự chuyển biến của xã hội từ chính sự thay đổi bản thân chúng ta.

sư cô Chân Khiết Nghiêm chuyển ngữ

_______________
(1) Một thực tập nhằm thiết lập lại truyền thông bằng cách chia sẻ những điểm mà ta trân quý ở người kia, xin lỗi những vụng về mà ta đã gây ra, và khéo léo bày tỏ cho người kia biết cảm giác bị tổn thương hay bị hiểu nhầm để có thể giải quyết mâu thuẫn.

________
Buddhist Contributions to building a Just, Democratic and Civil Society
Thich Nhat Hanh

The Fifth United Nations Day of Vesak is an opportunity for all of us to come together as a family, as a community that is nourished by the wisdom of the Buddha. Let us feel the joy of togetherness and be aware that if we know how to be nourished by this source of great wisdom, we will be able to change our society and improve the quality of life on our planet. And we can do this as a community.
The main theme of our reflection this year is: Buddhist Contributions to building a Just, Democratic and Civil Society. This gathering should not become just another conference where we only offer beautiful ideas. The collective insights we arrive at and the decisions we make together at this gathering should be implemented in our daily life and applied in our society. With the sangha’s continuous support, with the practice of mindfulness, concentration and insight, we can share our wisdom, articulate our path of action as clearly as we can, and make a commitment to live our daily life in the light of this wisdom, as individuals, a community, a village, a city and a country. It is just like monks and nuns who should not only learn the Pratimoksha, but also put it into practice; and lay practitioners who should not only receive the five precepts, but practice them in their daily life. UNESCO’s Manifesto 2000 for a Culture of Peace and Nonviolence was signed by more than seventy-five million people, among them many heads of state, but we did not organize it so that those who have signed it are supported to put the six points of the Manifesto into practice. To agree that the path is beautiful is not enough. We need to walk on the path.
We all know that building a just, democratic and civil society cannot rely only on our effort to do but first of all on our effort to be. We have to be the change ourselves before we can make the change happen in our society. Being peace is the foundation of making peace. Without personal transformation and healing we are not calm and compassionate enough to use loving speech and deep listening, and our efforts will not help change our society. Therefore, our personal practice and the practice of our sangha are essential for the change we want to see in the world.

1. War, Conflict and Healing
The roots of war and conflict are in us. There are afflictions in us to be recognized, embraced, and transformed: anger, hate, discrimination, pride, despair… The practice is to look deeply into their roots, to understand them and learn how to transform them. We need to listen to our own suffering and the suffering of our family, community, and nation. We should be able to help each other in our relationships to recognize that these afflictions are there in each of us and we have lived in such a way that has allowed these afflictions to grow, and each of us have to make the commitment not to water the seeds of violence, hate, discrimination and despair that are in us. In our relationship like partner/partner, father/son, mother/daughter, brother/sister, for instance, we should be able to help each other to practice, always learn to listen to each other with compassion, always use loving speech to help the other to recognize the afflictions him/her. We should also use loving speech to water the seeds of understanding, compassion, joy, sisterhood and brotherhood that are inherent in the other person. We should help each other to heal in the context of our personal relationships before we can expect to help heal humanity and the Earth. Healing is possible with each breath, with each step, with each thought, with each word and the simplest act of smiling to someone.
The Earth is ailing, our society is ailing and there is so much despair and violence. The Buddhist practice of Right Thinking (thinking in the line of non-discrimination, compassion, and understanding), Right Speech, Right Action, Right Livelihood is so crucial for the healing that we all need. The young people should learn to practice the Noble Eight-Fold  Path in the context of their family and their school, and the use of non-sectarian language to teach, this is always possible. Peace negotiations will be successful if both parties in the conflict have mutual understanding and know how to use deep listening and loving speech. And this kind of training should start at the earliest levels of education. This is peace education and it is the way out of war and violence.

2. Buddhist contribution to social justice
UNESCO’s Manifesto 2000 with its six points is equivalent to the practice of the Five Mindfulness Trainings (Five Precepts). Both the six points and the Five Trainings address the issues of Peace and Social Justice at the fundamental level. In the Buddhist tradition, after having received the Five Mindfulness Trainings one has to recite them every two weeks and participate in sessions of learning and Dharma discussion to go more deeply into their meaning and to find better ways to apply them into daily life, both in the context of family life and society. The Five Trainings guide us to live more simply, so that we have time and energy and to protect life and to help those who are in real need. It is possible to be happy with simple living, to have time to take care of ourselves, our family and those who suffer, and to promote greater social justice. Many of us run after Fame, Power, Sex, and Wealth our whole life, but people who have plenty of these four things continue to suffer a lot if they do not have understanding and love.
When we practice he second training of generosity, to offer our time, energy and material resources to those in real need, our life is full of meaning and fulfillment. There are many ways that Buddhism and the practice of the Five Mindfulness Trainings can bring more justice and compassion to society. With mindfulness, compassion and understanding in us, we naturally act in a healing way, in our relationships, community and in our society. We should be awake to situations of injustice, like gender inequality and the exclusion of women, the oppression of minorities, the exploitation of children and of the poor. There are many ways we can speak out about injustice and call attention to the voiceless who suffer. We can organize peace walks, where every step is peaceful. This is not a demonstration or a protest, but a true manifestation of peace, of brotherhood and sisterhood. We can write love letters to our political representatives. Our Plum Village sangha has offered mindfulness retreats for police officers, for members of  Congress, for artists in the film industry, environmentalists, psychotherapists, business leaders, as well as for Israelis and Palestinians. The Buddhist Five Mindfulness Trainings and the six points of the Manifesto 2000 are the true practice of understanding and love. They are the path to a just society.

3. Engaged Buddhism and development
Engaged Buddhism is first of all the kind of Buddhism that is practiced all day long without interruption, living in Mindfulness and Concentration, even when we walk, drive, cook, go to the toilet…  Engaged Buddhism is also our practice of the Five Mindfulness Trainings within our social environment. We practice understanding and love in our family, in school, in the workplace, in the hospital, with our work team, in the city council, in the marketplace, the National Assembly, in correctional centers, in the factories, and business meetings. We do not necessarily need to use Buddhist terms to bring the practice into every walk of life in education, economics, culture, medicine, police forces, army, political parties, war, peace, etc… The presence of Mindfulness, Concentration, and the Insight of inter-being, non-discrimination, understanding and compassion is the very presence of Buddhism. We do not have to convert people to Buddhism, but we can inspire them to live and work according to this noble path. We can find happiness in the development of understanding and compassion. Our index for measuring happiness, success and the progress of our nation cannot be the Gross National Product or our power to consume but rather must be our level of Understanding and Compassion.
The Four Brahmavihara (loving kindness, compassion, joy and equanimity) are unlimited energies that can be developed for our happiness and that of the world. We can never have too much of these energies. The practice of mindful production and consumption (the 5th Mindfulness Training) will guarantee that we will always follow the path of sustainable development. True happiness should be the foundation of our policy of production, consumption and development. Our wisdom is inter-being; the Buddhist Right View of the world that everything relies on everything else to manifest. If other species cannot survive, humans are not going to survive either. Protecting the environment is to protect ourselves… We are not only our body and spirit, we are also our environment. Our environment is the retribution of our collective action (karma). To live more simply, to develop understanding and love, taking care of our environment, committing with each other to a path of sustainable development that is to follow the Buddha’s path.

4. Buddhist response to climate change
Burning fossil fuels and clearing forests in the quest to supply our means of transportation, as well as our consumption of meat and dairy products, are the main causes of global warming. According to a United Nation study published in 2007, the solution is reducing the production of meat by 50% and driving cars that run on cleaner fuel and only using them when truly necessary. Many Buddhists do not eat meat. Reducing the eating of meat and the drinking of alcohol by 50 % is not something too difficult to do. People who are really awake to the gravity of this situation should take action immediately. We can practice one car-free-day or one motorcycle-free-day every week. We can use a hybrid car. We can convert our car to run on vegetable oil. We can bike to workplace or to school. We can enjoy delicious vegetarian and vegan food. There are many things we can do right away to save the planet. Our civilization will destroy itself if we do not wake up in time.

5. Family problems and the Buddhist response
The most precious gift that parents can make to their children is the happiness of the parents themselves. It is crucial that parents should have time to take care of each other, not to allow themselves to be carried away by too much work and too many projects. Again simple living is the answer because we stop running after fame, profit and success and we invest in what is most important, our own peace and happiness and that of our family and community. The practice of deep listening and loving kindness help preserve and restore communication. Children naturally learn from their parents how to love and to take care of themselves. If parents smoke and get drunk, children will smoke and get drunk. The Five Mindfulness Trainings should be the code of ethics for family life. Going to the temple to recite the Five Mindfulness Trainings every two weeks and to practice Beginning Anew (a formal practice of restoring communication through sharing our appreciation of the others, our apologies for our un-skillfulness, and lovingly, constructively speaking out about our hurt or misunderstanding to resolve any conflicts) are still alive as a tradition in many Buddhist countries. Family is the soil from which the tree of children grow. Without the practice of Beginning Anew, the practice of watering good seeds in each other, the skill of deep listening and loving speech, a couple cannot nourish their love and keep their communication alive. With the practice of mindfulness, transformation and healing are possible, and parents can avoid divorce and estrangement from their children.

6. Buddhist education: continuity and progress
Buddhist Studies have become too theoretical in our times. We get PhD degrees in Buddhist studies but we do not know how to transform our own suffering and afflictions. We do not have the skill to build a Sangha, to help reconcile conflict in our family or community, to practice the Mindfulness trainings, Concentration and Insight. Nowadays, our knowledge of Buddhism only allows us to write books on Buddhism and to teach Buddhism in schools. We have to reorganize our Buddhist studies and make our learning institutions into practice centers at the same time. Teachers and students should practice together and teachers should have the lived experience of transformation and healing before they are allowed to teach. Let us set up institutes of Applied Buddhism, and offer courses and practices aimed at transformation and healing. In schools, our children should have the chance to learn how to deal with the anger and violence within themselves, how to listen with compassion, and to use loving speech, to say “I am sorry” every time they commit an unskillful act. Civic instructions and Buddhist ethics should be taught in such a way that all young children can practice them.

7. Buddhism in the digital age
The Dharma becomes available to so many people in the Digital Age. People can participate in a live Dharma talk, Dharma discussion or even a sitting session with a Master and a Sangha even if they are in their own home miles away from the Teacher and the Sangha. It is possible to profit from the Sangha’s energy at great distance. It is possible to download materials for learning the Dharma. Yet nothing can replace the intimacy between the teacher and a disciple, a Sangha member and the Sangha. The practice of Sangha-building, person-to-person, is therefore an important step. Sangha building needs deep listening, loving speech, understanding, love and support. A Sangha by correspondence is not enough. A Sangha with good practice always carries with it the living Buddha and living Dharma. Therefore, learning ways to build strong Sangha is an essential practice. A good Sangha can be a refuge for so many people. In our Buddhist institutions, Sangha-building should be an important subject of learning and training.

And it is also very important to modernize and update our traditions so that they remain relevant to the people of our time. The internet, modern technology can be a real skillful means to transmit the Buddha’s teaching and help relieve people’s suffering. We can download the sound of the bell and program our computer to play it every half hour or every hour, helping us to stop and to breathe and return to mindfulness. The internet is helping huge numbers of people access the Dharma and this is so crucial, especially for young people. We also need to apply the wisdom of Buddhism to protect ourselves from the dangers of technology. In our revised version of the Pratimoska, monastics now have precepts about using the internet with another person, so they will not get caught in unwholesome websites.

The Buddha has offered us a very good diagnostic tool in the form of the Four Noble Truths: ill-being, the roots of ill-being, the cessation of ill-being and the practice of uprooting ill-being. Buddhism should be practiced in the light of the Four Noble Truths, and the transformation and healing we need should happen in the here and the now, not later in another world. We are quite good in presenting Buddhist theories, but we are not good enough at putting the beautiful teachings into practice in the here and the now. The practice, namely the living Dharma, should be lovely in the here and the now. Let us take this opportunity to share our insight and awakening, let us commit ourselves to living our daily life in the light of that insight and awakening, and let us support each other in living this way. The Buddhist contributions to building a just, democratic and civil society should be seen in our practice, namely in our daily way of life. With our awareness, with our awakening, with our commitment, we can be the change that we want to see in our society and our green planet Earth.